Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "XX wieku" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Polscy pedagodzy katoliccy o lekturach dla dzieci i młodzieży w XX wieku i współcześnie w świetle wybranej literatury
Autorzy:
Polak, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1490518.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
pedagodzy polscy
lektura
moralność
wychowanie
dzieci
młodzież
Polish pedagogues
reading
morality
education
children
young people
Opis:
W artykule dokonano analizy wybranych dzieł polskich pedagogów katolickich XX wieku, w których podjęta została problematyka czytelnictwa dzieci i młodzieży. Pedagodzy katoliccy przywiązywali bardzo dużą wagę do zagadnień związanych z polecaniem przez dorosłych dzieciom do lektury dobrych książek Materiał i metody Wykorzystano literaturę źródłową i opracowania poświęcone problematyce wychowania dzieci i młodzieży za pomocą lektur. Wyniki Polscy autorzy podkreślali także, że naturalna skłonność wielu dzieci do spędzania czasu nad książką powinna być kontrolowana przez osoby starsze – w domu rodzinnym przez rodziców i opiekunów, w szkole zaś – przez nauczycieli i pedagogów. Wnioski W świetle przeprowadzonych analiz wg pedagogów katolickich nie każda książka jest odpowiednia dla dzieci i młodzieży z różnych bardzo przyczyn. Może ona na przykład zawierać treści moralnie deprawujące, ale także – co często się zdarza – jej zawartość nie jest dostosowana do wieku czytającego ze względu na to, że autor książki używa w niej słów niezrozumiałych dla dziecka, zbyt abstrakcyjnych, wieloznacznych.
Źródło:
Rozprawy Społeczne; 2019, 13, 4; 1-12
2081-6081
Pojawia się w:
Rozprawy Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura wojenna – szanse na powstanie syntezy
Wartime Literature – Attempts at a Synthesis
Autorzy:
Buryła, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365940.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
synthesis
comprehensive overview
World War II
literatura polska XX wieku
synteza
II wojna światowa
Opis:
Autor szkicu prezentuje aktualny stan badań nad literaturą o II wojnie światowej. Ukazuje go na tle bogatej refleksji nad literaturą o Zagładzie. W swojej zasadniczej części analizuje szanse i warunki powstania syntezy monograficznej o polskiej poezji i prozie dotyczącej II wojny światowej.
This article presents the current state of studies on literature of World War II. The author sets this against the backdrop of the substantial scholarship on literature of the Holocaust. The author analyses the possibilities and conditions for putting together a comparative monograph on Polish poetry and prose addressing World War II.
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 10; 40-53
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie się zbudziłem, czyli poranek w bloku według Stanisława Barańczaka
„Where Did I Wake Up”. Stanisław Barańczak’s Morning in an Apartment Block
Autorzy:
Grądziel-Wójcik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363773.pdf
Data publikacji:
2015-07-06
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
poetry of twentith century
Stanisław Barańczak
metaphisics
modernist architecture
poezja XX wieku
metafizyka
architektura modernizmu
Opis:
Artykuł stanowi interpretację wiersza Stanisława Barańczaka Gdzie się zbudziłem z tomu Dziennik poranny, przeprowadzoną na tle twórczości poetyckiej autora oraz dotychczasowej refleksji badawczej na ten temat. Bliskie czytanie tekstu, zwłaszcza w jego wymiarze wersyfikacyjno-kompozycyjnym oraz symbolicznym, demaskuje psychologiczny czwarty wymiar architektury modernistycznej, zaś analiza psychosomatycznej i percepcyjnej sytuacji podmiotu umożliwia odpowiedź na tytułowe pytanie wiersza, które wykracza poza społeczno-polityczną prawdę konkretu, stając się pytaniem tożsamościowym, egzystencjalnym i metafizycznym.
The article is an interpretation of the poem by Stanisław Barańczak, "Where Did I Wake Up" from the "Morning Diary" volume, based on the author's poetry and the research reflection on this subject. A close reading of the text, especially in its versification-compositional and symbolic dimensions, exposes the psychological fourth dimension of modernist architecture, while the analysis of the psychosomatic and perceptual situation of the subject enables the answer to the eponymous question of the poem, which goes beyond the socio-political truth of the concrete, becoming an identity and existential question, and metaphysical.
Źródło:
Forum Poetyki; 2015, 1; 60-71
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wszystko jest warte opisania”. Przypadek Jacka Baczaka
“Everything is Worth Describing:” The Case of Jacek Baczak
Autorzy:
Szczęsna, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1216902.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jacek Baczak
20th century Polish literature
20th century Polish prose
death in literarure
SOMATOPOETICS
body in literature
twórczość Jacka Baczka
proza polska XX wieku
somatopoetyka
literatura polska XX wieku
ciało w literaturze
śmierć w literaturze
Opis:
Zapiski z nocnych dyżurów Jacka Baczaka to rzecz o nieobecnym w kulturze, przemilczanym hospicyjnym świecie będącym przestrzenią spotęgowanej obcości. Baczak podejmuje próbę jego opisania, wysłowienia nagromadzonego tam cierpienia, powolnego odchodzenia i śmierci. Jego opis nie może odwoływać się do gotowych matryc, schematów czy wypróbowanych i oswojonych języków. Opis powstaje więc z elementów najprostszych, najbardziej przezroczystych, ascetycznych. Staje się dzięki temu dojmująco wiarygodny, służebny. Zachowując dalece idącą powściągliwość wobec spraw ostatecznych, boleśnie dotyka.
Zapiski z nocnych dyżurów by Jacek Baczak is devoted to the world of hospices, which is generally absent from the world of multiplied presence. Baczak tries to describe it, to express the suffering of this place through words, slowly passing away, and death. His description cannot refer to ready-made matrices, schemes or tested and familiar languages. His description is thus constructed from the simples, the most translucent, ascetic elements. Thanks to this, it becomes poignantly genuine and serving. While restrained in the face of death, it is also moving.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 19; 63-75
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perpetuum mobile, czyli kilka uwag o autotematyzmie
Literature’s Perpetuum Mobile, or A Few Words on Self-Referentiality
Autorzy:
Grądziel-Wójcik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363550.pdf
Data publikacji:
2015-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Artur Sandauer
autobiography
self-referentiality
modernism
twentieth-century
Polish literature
twentieth-century Polish literature
Modernizm
polska literatura XX wieku
autotematyzm
autobiografizm
Opis:
Artykuł przedstawia w dużym skrócie historię rozumienia pojęcia ‘autotematyzm’, zaproponowanego w połowie ubiegłego wieku przez Artura Sandauera i znacząco ewoluującego w refleksji badawczej w następnych dziesięcioleciach. Problemy definicyjne z autotematyzmem związane były zarówno z jego płynnością terminologiczną, jak i zakresem występowania tego zjawiska, uzależnionego od wpływu zmieniającej się literatury oraz języków jej opisu. Autorka proponuje ujmować rozwój autotematyzmu jako konsekwencję zwrotu lingwistycznego, sytuując go w centrum modernizmu, którego dominanty uwyraźnia, stając się operatywnym narzędziem interpretacji nowoczesności. Jednocześnie zwraca uwagę na wątek uprzywilejowujący podmiotowość w myśleniu o autotematyzmie oraz ścisłe jego powiązanie z autobiografizmem, widoczne w szczególny sposób po przełomie poststrukturalistycznym.
The article presents a short history of the development of the concept of autotematyzm, a term proposed in the mid twentieth century by Artur Sandauer, referring to a kind of self-referentiality, that evolved considerably in scholarly thought in subsequent decades.  Problems in defining the term relate to both its terminological fluidity and the scope of its use, dependent on the influence of literature as it changed and the languages used to describe and analyze it.  The author proposes to formulate the development of the term as a result of the linguistic turn and thus situates it at the center of modernism, whose dominants it expresses, becoming an operative tool for the interpretation of modernity. At the same time, she directs readers’ attention to the current that privileges subjectivity in the reflection on self-referentiality, and its close connection with autobiography, particularly visible after the post-structuralist rupture.
Źródło:
Forum Poetyki; 2015, 2; 108-119
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura lat 60. XX wieku. Fragment historii Krakowa i innych polskich miast
The architecture of the 1960s. A fragment of the history of Kraków and other Polish towns and cities
Autorzy:
Włodarczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366541.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura i urbanistyka XX w. lata 60.
modernizm powojenny
sztuka awangardowa po 1956 r.
typizacja
budownictwo uprzemysłowione
sixties architecture and urbanization in Poland
post-war modernism
avant-garde art from the end of the 50's
typisation
manufacture building systems
Opis:
Architektura lat 60. XX wieku w Polsce była jednocześnie międzynarodowa i ekspresyjno-romantyczna. Określenia te odnoszą się zarówno do światowych tendencji obserwowanych w działalności wybitnych architektów, jak i do działalności im współczesnych artystów, z których wielu traktowało niestety te tendencje w sztuce zbyt powierzchownie i dekoracyjnie, co szczególnie widoczne było w pseudo-funkcjonalnym detalu. Przed rokiem 1956 nie można mówić o współczesnej architekturze dbającej tylko o „utylitarność”, a nie jedynie o „polityczne idee”. Nowoczesność stała się symbolem demokracji i wolności. Z nadzieją przyjmowano takie zjawiska: architektura i urbanizacja po latach 1949-55, społeczna rola architekta, znaczenie wiedzy specjalistycznej, przemiana w projektowaniu w biurach i praca architektów w nich, typizacja, edukacja architektów. Okres izolacji spowodował w Polsce znaczące opóźnienie w rozwoju myśli architektonicznej oraz potencjału technicznego. Z tego względu naśladowanie atrakcyjnych, nowoczesnych form w stylu zwanym międzynarodowym oraz neoekspresyjnym było zadaniem niełatwym – aczkolwiek takie obiekty powstawały. Oczekiwano szybkiego i taniego budownictwa uprzemysłowionego. Zmierzano do znalezienia najlepszych, typowych rozwiązań o relatywnie niskich kosztach realizacji i eksploatacji, możliwych do zastosowania na terytorium całego kraju. Pojawiły się nowe technologie budowlane: ślizgowe szalunki dla wznoszenia ścian, ramowe elementy prefabrykowane, systemy wielkopłytowe, stosowanie systemów uprzemysłowionych narzucających standaryzację elementów. W konsekwencji nastąpiło zastąpienie projektów indywidualnych opracowaniami typowymi oraz redukcja różnorodności komponentów – typizacja, czyli systemy budynków typowych, powtarzalnych oraz gotowych projektów całych obiektów takich jak np. szkoły, bloki mieszkalne, hale, itp. Kreatywność architektów była poważnie ograniczana projektami typowymi. W ten sposób architekturę sprowadzano do budownictwa, „sprymitywizowanej” wersji architektury, dzięki której cała Polska wygląda dziś podobnie, co nie jest wyłączną zasługą architektów. Potrzeba budownictwa uprzemysłowionego i problem taniego budownictwa mieszkaniowego, i nie tylko zresztą mieszkaniowego, spowodowała masowe upowszechnienie typizacji. Ówczesne państwowe dekrety z 1959 r. rozszerzone zostały m.in. na budownictwo użyteczności publicznej i budownictwo przemysłowe, ale mimo to wiele obiektów rozwijającego się przemysłu było znaczącymi inwestycjami tego okresu. Charakterystyczną cechą tych obiektów jest współczesna i interesująca architektura, rozwiązania konstrukcyjne i dopracowany detal. Sztuka Awangardowa z końca lat 50. i początku 60. XX w. powszechnie interesowała artystów. Nowe, uniwersalne prądy wpływały nie tylko na architekturę i budownictwo, ale także na wszystkie kierunki sztuk pięknych. Dobre lata po 1956 roku zakończyły się dla architektury, architektów i społeczeństwa około połowy lat 60. Odwrót od stylu międzynarodowego, funkcjonalizmu i całego modernizmu nie był jednak widoczny w Polsce późnych lat 60 XX w. Zdarzyło się to później, jako przejście od modernizmu, poprzez brutalizm wczesnych lat 70. do tak zwanego postmodernizmu lat 80.
Architecture of sixties of 20th century in Poland is at the same time cosmopolitan and expressive-romantic. It refers to global tendencies in the activity of outstanding architects, whilst according to their contemporaries, most of the artists treated those tendencies too perfunctorily and decoratively, particularly in decorative, pseudo functional detail. Before the 1956 we can not speak about the modern architecture, which cared about the “function”, not the “political idea”. Modernity became the symbol of democracy and freedom. Such cases were touched upon with hope: architecture and urbanization problems after the years 1949-55, architect’s social role and the meaning of specialist knowledge, design reorganization in design studios and architect’s work in it, typisation, architect’s education. The period of isolation caused considerable tardiness in development of the architectural thought and technical possibilities in Poland. Therefore adapting attractive, modern forms in so-called international and neoexpressionist style was not easy but the objects were being created. Cheap and fast building industry had been needed. Main target was to find the best, typical solutions which realization and exploitation costs would be relatively low to use all over the country. New building methods: raising walls on sliding formwork, using prefabricated frame elements, large panel building system. application of manufacture building systems forced the standardization of components. The consequence was the supplant of individual designs by typical documentation. The variety of elements reduction - typisation - means typical building system, repetitious, ready made projects of objects like schools, dwelling blocks, halls, etc.. Architects’ creativity was strongly limited by the typical projects. By means of what architecture was reduced into civil ingeneering, “primitivised” version of architecture, and the whole Poland looks similar today, what is not only due to architects. The need for mass building trade and the cheep housing problem, not only the residential one, caused such a grand nationalization of the typisation. Thanks to the contemporary government’s resolution from 1959, it was extended e.g. on industrial and general building but many objects connected to the expanding industry, being also the greatest investments of this period. Their characteristic feature is superb modern, interesting architecture and structure solutions or evaluated detailing. The avant-garde art from the end of the 50’s and the beginning of the 60’s was of great interest within artist. Universal currents ruled not only in the architecture and building industry, but also in all kinds of arts. The good years after 1956 have ended around the mid-sixties for architecture, architects and the public. The retract from the international style, functionalism, and whole modernism was not visible in Poland in the late 60’s. It happened later, as a transition between modernism, through brutalism of the early 70’s to the so-called “postmodernism” in the 80's.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 3; 93-112
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Manuscripts don’t burn:” The reconstruction of the text of Zygmunt Haupt’s short story Zołota hramota
„Rękopisy nie płoną”. O rekonstrukcji tekstu opowiadania Zygmunta Haupta Zołota hramota
Autorzy:
Madyda, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312328.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish narrative prose of the 20th century
short story
Zygmunt Haupt
editing
textology
reconstruction
polska proza narracyjna XX wieku
opowiadanie
edytorstwo
tekstologia
rekonstrukcja
Opis:
Artykuł jest poświęcony rekonstrukcji brakujących fragmentów opowiadania Zygmunta Haupta Zołota hramota, której dokonano na podstawie znajomości całego dorobku pisarskiego, charakteryzującego się powtarzalnością motywów i odpowiadających im sformułowań językowych. Przy wyborze konkretnej leksyki kierowano się również najbliższym kontekstem rekonstruowanego miejsca oraz względami gramatycznymi i stylistycznymi.
The article is devoted to the reconstruction of the missing fragments of Zygmunt Haupt’s short story Zołota hramota. Expert knowledge of Haupt’s entire oeuvre and style, characterized by recurring motifs and corresponding expressions, was the basis for the reconstruction. The context of the reconstructed gap as well as grammatical and stylistic considerations were also taken into account in the reconstruction process.
Źródło:
Forum Poetyki; 2023, 32; 98-111 (eng); 94-105 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z TRADYCJI POLSKIEJ NAUKI O POLITYCE (CZĘŚĆ 1). NAUKA O POLITYCE, KULTURA POLITYCZNA PRZEŁOMU XIX I XX WIEKU
FROM THE TRADITION OF POLISH POLITICAL SCIENCE (PART 1). POLITICAL SCIENCE, POLITICAL CULTURE AT THE TURN OF XIX AND XX CENTURIES
Autorzy:
Pasierb, Bronisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368019.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2005, 2; 104-136
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływy zachodnie a orientalizm: włoscy architekci i restauratorzy w Stambule na przełomie XIX i XX wieku
Between Westernization and Orientalism: Italian architects and restorers in Istanbul from the 19th century to the beginning of the 20th
Autorzy:
Boriani, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366572.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Turcja
Stambuł
architekci włoscy
architektura XIX-XX w.
Turkey
Istanbul
Italian architects
19th and early 20th century architecture
Opis:
Kiedy w 1453 roku Osmanowie podbili Konstantynopol, wydawało się, że stosunki między Europą zachodnią a stolicą nowego imperium zostaną drastycznie ukrócone. W rzeczywistości jednak dyplomatyczne, kulturalne i handlowe kontakty wznowiono już niedługo potem. Sułtani, choć często toczyli wojny z Zachodem, umożliwili i przyczynili się do rozwoju relacji z krajami europejskimi. Nierzadko korzystali z usług tamtejszych artystów i architektów, zwłaszcza Włochów, wiedzieli bowiem, jakim ci ostatni cieszyli się uznaniem, i szanowali ich umiejętności. Pierwsze dekady XIX wieku przyniosły Europejczykom i Lewantyńczykom wiele możliwości zawodowych. Sułtani, świadomi potrzeby zmian administracyjnych i politycznych w swoim imperium, wyraźnie podupadającym na tle militarnych, technologicznych i gospodarczych sukcesów mocarstw europejskich, rozpoczęli szeroko zakrojony program reform. Program reform objął wszystkie sektory administracji państwowej i gospodarki: drogi i kolej, infrastrukturę miejską, wojsko, budownictwo i przestrzeń publiczną, banki i towarzystwa ubezpieczeniowe, a także działalność handlową. Aby urzeczywistnić tak szeroko zakrojone plany modernizacji, niezbędna okazała się pomoc europejskich inżynierów, architektów, lekarzy, techników i robotników z doświadczeniem w tych nowych dziedzinach, a także rzemieślników i artystów. Poniższy artykuł stanowi prezentację dokonań włoskich architektów i konserwatorów architektury w Stambule w XIX i na początku XX wieku.
When Constantinople was conquered by the Ottomans in 1453 it seemed for a while that everything had been lost and that relations between Western Europe and the capital of the new empire would be dramatically curtailed. In reality diplomatic, cultural and commercial exchanges soon resumed. So while they were often at war with the West, the sultans permitted and facilitated the development not only of trade but also of cultural relations. It was not uncommon for them to request the services of artists and architects from Europe and in particular Italy, aware of their reputation and appreciative of their worth and skill. In fact it was in the early decades of the 19th century that job opportunities for Europeans and Levantines grew even more substantial: conscious of the need to reform the administration and political conduct of the empire, clearly in decline when compared with the military, technological and economic successes of the European powers, the sultans embarked on a crash course of reforms. Every sector of the administration of the state and the economy had to be involved in the programme of modernization: roads and railways, urban infrastructures, the army, public buildings and spaces, banks and insurance companies, commercial activities; to achieve this the contribution of Europeans would be indispensable: engineers, architects, physicians, technicians and workers with expertise in these new sectors, as well as craftsmen and artists, were offered great opportunities for employment. The article is a presentation of the achievements of Italian architects and architectural conservators in Istanbul in the 19th and early 20th century.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2012, 57, 3; 5-35
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzeń awangardy – nowa grawitacja
The Space of the Avangarde
Autorzy:
Kwiatkowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366512.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria przestrzeni
architektura XX w.
urbanistyka współczesna
konstruktywizm
suprematyzm
awangarda rosyjska lat 20. XX wieku
theory of space
20th century architecture
contemporary urban planning
constructivism
suprematism
Russian avant-garde of the 1920s
Opis:
Przestrzeń awangardy to synonim idei Nowej Sztuki, sztuki przełomu jaki dokonał się w sztukach wizualnych w pierwszych dekadach XX wieku w Rosji, a później w ZSRR. Jej przedstawiciele zdeterminowani zmianami, jakie przyniosły nowe wynalazki techniczne zwłaszcza w sferze urbanizacji bardzo wierzyli, podobnie jak włoscy futuryści, że to właśnie oni staną się liderami zmian społecznych, nowego postrzegania i kształtowania kultury. Wierzyli w nowe społeczeństwo, które rozerwie wielowiekową strukturę klasową, kiedy jej miejsce zajmie dynamizm i kreatywność w służbie rozwiązań utylitarnych i egalitarnych. Wierzyli w swoją misję, prometeizm nowego, lepszego świata, gdy nastąpi wyzwolenie człowieczeństwa od wszelkich zależności. Takie nastroje społeczne dojrzewały w całej Europie, ale szczególnie silnie obecne były w społeczeństwie rosyjskim już w ostatnich dwudziestu latach przed wybuchem I wojny światowej i można powiedzieć, że wręcz ją poprzedzały. Dlatego też następstwo wydarzeń dawało przedstawicielom Nowej Sztuki wręcz przeświadczenie o swoim profetycznym przesłaniu wolności. Późniejsza rzeczywistość, nadejście epoki totalitarnej, dopisały niestety jakże gorzki epilog dla całej formacji niemal wszystkich wielkich artystów awangardy, ale pomimo ich odrzucenia i niejednokrotnie przedwczesnej śmierci pozostała ich twórczość, przesycona entuzjazmem dla nowej grawitacji – wiary w wielkość człowieczeństwa – w nową, uniwersalną ideę.
The avant-garde is synonymous with the concept of New Art, the breakthrough in art which took place in the visual arts during the first decades of the 20th century in Russia and then in the USSR. Its representatives, determined by the changes brought about by new technical inventions, especially in the sphere of urbanization, were convinced, like the Italian futurists, that they would be at the foreground of social change, new perceptions and shaping of culture. They believed in the new society which would rend apart the class structure of previous ages when its place would be taken by dynamism and creativity in the service of utilitarian and egalitarian solutions. They believed in their mission, the Promethean idea of a new better world, when mankind would be liberated from all subjection. This social mood was developing in the whole of Europe, but was particularly strong in Russian society in the last twenty years before World War I. In fact, one could say it was a prelude to the war. From this sequence of events came the conviction held by representatives of New Art about their prophetic message of freedom. The actual reality, the advance of totalitarianism, was a bitter epilogue for the whole formation, for almost all the great artists of the avant-garde. Nevertheless, though rejected and often dying before their time, their works remained, suffused with enthusiasm for the new gravitation – belief in the greatness of mankind – in the new, universal idea.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2015, 60, 3; 5-30
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nurt narodowy w architekturze wybranych krajów Europy Środkowo-Wschodniej na przełomie XIX i XX wieku
National tendency in the architecture of selected countries of the East-Central Europe in the late 19th and the beginnig of the 20th century
Autorzy:
Pszczółkowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366595.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
styl narodowy
wernakularyzm
narodowy romantyzm
Finlandia
Estonia
Czechy
Słowacja
Węgry
Lindgren Armas
Gesellius Herman
Saarinen Eliel
Hellat Georg
Gočár Josef
Jurkovič Dušan
Lechner Ödön
national style
vernacular architecture
National Romantic style
Finland
Bohemia
Slovakia
Hungary
Opis:
Nurt narodowy, będący charakterystycznym zjawiskiem w architekturze przełomu XIX i XX wieku miał dla narodów pozbawionych własnej państwowości szczególne znaczenie w Europie Środkowo-Wschodniej. Stał się sposobem na podtrzymanie kultury i tożsamości narodowej. Koncepcje architektury tego czasu różniły się inspiracjami, a zatem i formą architektoniczną, która wynikała z indywidualnej historii każdego z narodów, z kolei wspólne podłoże ideowe powodowało, że zaangażowani w te działania architekci niezależnie dochodzili do zbliżonych pod względem formalnym rozwiązań. Można w związku z tym wyróżnić dwa podstawowe wątki. Pierwszy – wątek mitologiczny (legendarny) szukający inspiracji w czasach przedchrześcijańskich, prehistorycznych czy starożytnych, drugi – wątek ludowy oparty na odkrywanym i badanym folklorze, łączonym z aktualną w tym czasie secesją. Formy narodowe przybierały nieraz postać antagonistyczną w stosunku do form dawnych, stosowanych przez dominujące kiedyś narody.Poszczególne wątki zazwyczaj współistniały i wzajemnie się splatały.
National trends as characteristic phenomena in the architecture at the turn of the 19th and the 20th century, were of special importance for the nations deprived of the sovereignty in the East-Central Europe as a way to support the national identity. Individual ideas varied in terms of inspirations and architectural forms as they resulted from the individual experiences of the nations. On the other hand, common ideological ground was the reason for which architects involved in these activities came up with similar formal solutions. Therefore, we can distinguish two basic themes. The first, mythological (legendary) one looked for inspiration in pre-Christian, prehistoric or ancient times. The second, folk one, was based on folklore, not entirely discovered and examined. It was common to combine folklore with the up-to-date art nouveau. Sometimes, the national forms appeared as antagonistic towards those applied by the dominant nations. Taking inspirations from the areas under foreign rule, considered as the cradle of the nation was also a popular tendency. The individual motifs often coexisted and interspersed each other.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2015, 60, 2; 23-50
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Chin nad Morze Bałtyckie. Likwidacja Kolonii mandżurskiej w połowie XX wieku
From China to the Baltic Sea the end of the Polish community in Manchuria in the mid-twentieth century
Aus China an die Ostsee. Die Auflösung der mandschurischen Kolonie Mitte des 20. Jahrhunderts
Autorzy:
Faryńska, Aneta
Osiewicz-Maternowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622846.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Manchuria
Polish diaspora in Harbin
repatriation
Polish-Soviet relationships
Opis:
The repatriation of Poles after World War II, despite its flaws, which caused its implementation not possible until 1949, at that period was possible only with the support of the Soviet Union. The international situation and the political situation in China in late forties made USSR only possible link between polish government and Manchuria, and a potential ally, which had measures to help in its organization. It was a pragmatic decision based on the possibilities and conditions. The central soviet authorities had an established communication with his consulate, adequate infrastructure for the transit of returnees and already developed basis of Polish-Soviet agreement on its terms. Only the change of the political situation after the establishment of Peoples Republic of China has allowed the Polish authorities to avoid additional costs and delays, which ware considerable disadvantages of the repatriation in cooperation with the Soviet Union.
Źródło:
Studia Maritima; 2014, 27, 2; 305-326
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość Mykoły Łysenki w dorobku wykonawczym i publicystycznym Galiny Lewickiej
The works of Mykola Lysenko in Galina Lewicka’s performing and journalistic activity
Autorzy:
Kuznetsova, Olha
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1358242.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Mykoła Łysenko
Galina Lewicka,
Pierwsza rapsodia
muzyka ukraińska przełomu XIX/XX wieku
życie koncertowe na Ukrainie
Mykola Lysenko
Galina Lewicka
First rhapsody
Ukrainian music at the turn of the 19th and 20th century
concert life in Ukraine.
Opis:
The article analyses the achievements of Galina Lewicka (1901–1949) in the fields of piano performance and journalism. She promoted the artistic output of Mykola Lysenko (1842–1912) – a Ukrainian composer, teacher, pianist, conductor and folklorist. As one of the greatest Galician pianists, Lewicka took part in a series of concerts held in the years 1930–1940 to honour Lysenko, during which she performed his First rhapsody – a remarkably difficult piece created on the basis of folk dumas. In 1937, her interpretation of this work performed in Lviv was enthusiastically received by several critics. She wrote about the experience of performing the piece in the article Lysenko’s “First rhapsody.” Lewicka also performed other works written by the composer, including vocal-instrumental pieces played with the famous singer Michaił Gołyński. The pianist is also the author of a book for young people entitled Mykola Lysenko, which she published under the pseudonym of Oksana Piatygorskaya for the 100th anniversary of Lysenko’s birth, which was held in Lviv in 1942, and a review of a concert that took place in an opera theatre as part of the event. Lewicka’s promoting activity is an expression of her sincere respect for Mykola Lysenko – the founder of the Ukrainian school of composition, an activist and a patriot. The pianist’s achievements in performing drew the attention of numerous authors: Oleg Krysztalski, Tetiana Worobkewycz, Natalia Kaszkadamowa, Oksana Ditczuk and others. None of them, however, paid attention to her accomplishments in the field of promoting Lysenko’s activity and works ject. The aim of this article is, therefore, to present Lewicka’s achievements in the field of perform- ing Lysenko’s pieces and to determine the degree to which she contributed to popularizing the knowledge of the composer in Galicia.
W artykule przeprowadzono analizę osiągnięć z zakresu wykonawstwa fortepianowego i działalności publicystycznej Galiny Lewickiej (1901–1949), która propagowała dorobek artystyczny Mykoły Łysenki (1842–1912) – ukraińskiego kompozytora, pedagoga, pianisty, dyrygenta i folklorysty. G. Lewicka – jako jedna z najwybitniejszych pianistek galicyjskich – w latach 1930–1940 brała udział w koncertach ku czci M. Łysenki, na których wykonywała jego Pierwszą rapsodię – utwór niezwykle trudny, stworzony w oparciu o stylizację ludowych dum. W 1937 roku jej interpretacja tego dzieła we Lwowie zdobyła entuzjastyczną ocenę kilku krytyków. Doświadczenie, które było jej udziałem w związku z wykonaniem utworu, opisała w artykule „Pierwsza rapsodia” Łysenki. G. Lewicka wykonywała też inne utwory kompozytora, między innymi wokalno-instrumentalne, wspólnie ze znanym wokalistą Mychajłem książki popularnonaukowej dla młodzieży pt. Mykoła Łysenko, którą opublikowała pod pseudonimem Oksana Piatygorskaya . Napisała ponadto artykuł o wystawie jubileuszowej z okazji 100. rocznicy urodzin M. Łysenki, obchodzonej we Lwowie w roku 1942, oraz recenzję koncertu, który odbył się w teatrze operowym z tejże okazji. Działalność propagatorska Lewickiej jest wyrazem szczerego szacunku dla Mykoły Łysenki – założyciela ukraińskiej szkoły kompozytorskiej oraz aktywnego działacza i patrioty. Osiągnięciami wykonawczymi pianistki interesowali się liczni autorzy: Oleg Krysztalski, Tetiana Worobkewycz, Natalia Kaszkadamowa, Oksana Ditczuk i inni. Nie zwrócono jednakże uwagi na jej dorobek z zakresu popularyzowania działalności i twórczości M. Łysenki . Stąd wypływa potrzeba kompleksowego pogłębienia tego zagadnienia. Celem niniejszego artykułu jest zatem wykazanie osiągnięć G. Lewickiej w zakresie wykonawstwa utworów fortepianowych M. Łysenki oraz określenie jej udziału w pogłębieniu galicyjskiej wiedzy na temat kompozytora.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2019, 14; 465-496
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Close Enough”: Images of the Failure of the 1990s’ Political Transformation in Poland as Exemplified by Władysław Pasikowski’s “Psy” [Pigs] and Andrzej Żuławski’s “Szamanka” [She-Shaman]
„Close enough” – obrazy porażki transformacji ustrojowej w Polsce lat dziewięćdziesiątych XX wieku na przykładzie „Psów” Władysława Pasikowskiego i „Szamanki” Andrzeja Żuławskiego
Autorzy:
Szczepanek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407453.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
porażka
Polska
„close enough”
kino
Andrzej Żuławski
Władysław Pasikowski
failure
Polska
close enough
cinema
Opis:
This article problematizes the Polish cinema of the 1990s by analyzing it in terms of the aesthetic of failure. Of crucial importance for that interpretation is the postcolonial perspective. Seen from this perspective, Poland of the political transformation period appears a land of unfulfilled dreams of being-like-the-West. One of the spheres where this is visible is the Polish cinematography of that time.
Niniejszy tekst problematyzuje kwestię polskiego kina lat dziewięćdziesiątych XX wieku w kategoriach estetyki porażki. Kluczowe znaczenie dla tego rozpoznania ma perspektywa postkolonialna, w której Polska czasów transformacji jawi się jako kraina niespełnionych marzeń o byciu-jak-Zachód, co widać m.in. w kinematografii tamtego okresu.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2020, 9; 1-11 (eng); 1-11 (pol)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warszawskie sezony Salomei Kruszelnickiej (1898–1902)
Warsaw seasons of Salomea Kruszelnicka (1898–1902)
Autorzy:
Dziadek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1358250.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Salomea Kruszelnicka
wokalistyka operowa
opera warszawska
polska kultura muzyczna w czasach zaborów
polska krytyka muzyczna przełomu XIX i XX wieku
operatic vocalism
Warsaw opera
Polish musical culture in the period of the Partitions
Polish musical criticism at the turn of the nineteenth and twentieth centuries
Opis:
The article discusses the artistic activity of Salomea Kruszelnicka in the years 1898–1902. It predominantly concerns her performances on the stage of the Warsaw Government Theatres. The account is supplemented with a report on her other activities in that period. The work is based on source material gathered from the press published in Poland, Leipzig (“Signale für die musikalische Welt”) and Saint Petersburg (the Polish-language weekly “Kraj”). The reviews of Kruszelnicka’s performances constitute a valuable record of the reception of her art and, at the same time, paint an interesting picture of a fragment of Warsaw’s musical culture at the turn of the nineteenth and twentieth centuries – a time when traditional views on art clashed with modernist trends.
Artykuł jest poświęcony omówieniu działalności artystycznej Salomei Kruszelnickiej w latach 1898–1902. Uwzględniono przede wszystkim jej występy na scenie operowej Warszawskich Tea- trów Rządowych. Relację uzupełniono sprawozdaniem na temat pozostałych działań artystki w tym okresie. Praca została napisana w oparciu o materiał źródłowy zebrany w prasie wychodzącej w ośrodkach polskich, Lipsku („Signale für die musikalische Welt”) i Petersburgu (polskojęzyczny tygodnik „Kraj”). Recenzje poświęcone występom Kruszelnickiej stanowią cenny dokument recep- cji jej sztuki, a przy okazji tworzą ciekawy obraz wycinka warszawskiej kultury muzycznej prze- łomu XIX i XX wieku – czasu, w którym starły się ze sobą tradycyjne poglądy na sztukę z prądami modernistycznymi.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2019, 14; 17-75
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies