Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XIX-th century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Grammatiken des Deutschen für galizische Mittelschulen
    German grammar books for Galicia secondary schools (in the second half of the 19th c.)
    Niemieckie gramatyki dla galicyjskich szkół średnich
    Autorzy:
    Harbig, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2119810.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    język niemiecki
    gramatyka
    wiek XIX
    szkoła średnia
    Galicja
    a German language
    grammar
    19th century
    secondary schools
    Galicia
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie gramatyk języka niemieckiego stosowanych w galicyjskich szkołach średnich w drugiej połowie XIX wieku. Na podstawie materiałów bibliograficznych i źródłowych ustalono, że w użyciu były gramatyki Janoty (1854, w wersji skróconej 1868, 1870, 1874 i 1875), Rebena (1870, 1871, późniejsze wydania przy współudziale Poppera 1874, 1876, 1878 i Germana 1882), Molina (1882 i 1886) oraz Petelenza (1890, 1898). Z wyjątkiem pracy Janoty wszystkie pozostałe ukazały się już po uzyskaniu autonomii w 1867 roku, co było związane ze zmianą austriackiej polityki szkolnej wobec Galicji. Od połowy lat 80. słabnie działalność redakcyjna i wydawnicza autorów gramatyk. Do szkół weszły nowe metody nauczania języka niemieckiego (1892), które wyznaczyły gramatyce drugoplanowe miejsce. Ze wstępów do wymienionych gramatyk, licznych recenzji i polemik wynika, że część autorów (Janota, Molin) stawiała sobie za cel stworzenie podręczników oryginalnych, o charakterze porównawczym i dostosowanych do potrzeb polskich uczniów. Jednak w ich pracach widoczny jest silny wpływ gramatykografii niemieckiej. Branie za wzór gramatyk pisanych z myślą o rodzimym użytkowniku języka lub ich tłumaczenie (Reben) odwracało uwagę polskich autorów od kwestii metodycznych jak np. progresja materiału, selekcja zagadnień gramatycznych (wszystkie traktowano jako jednakowo ważne) czy formy ćwiczeń utrwalających materiał. Analizowane podręczniki są typowe dla syntetyczno-dedukcyjnego nauczania gramatyki. Wykazują zbieżność w układzie materiału (fonetyka, morfologia, składnia i metryka) oraz doborze treści, generowaną przez austriackie plany nauczania. Pod względem metodycznym można stwierdzić na podstawie przykładowej analizy opisu funkcji i użycia rodzajnika, że posługiwano się schematem: definicja – paradygmaty odmiany – zasady stosowania – ćwiczenia. Mimo wspólnego wzoru gramatyki różnią się jednak co do sposobu wyboru i prezentacji reguł używania rodzajnika.
    A purpose of the article is to present German grammar books used in Galicia secondary schools in the second half of the 19th century. Based on bibliographic and source materials it has been established that Janota’s grammar books were in use (1854, in a shortened version 1868, 1870, 1874 and 1875), Reben’s (1870, 1871,later issues together with Popper 1874, 1876, 1878 and German 1882),Molin (1882 and 1886) as well as Petelenz (1890, 1898). Except Janota’s work, all the others were published already after gaining autonomy in 1867, which was connected with a change of the Austrian educational policy towards Galicia. Since the mid 1880s, editorial and publishing activity of the grammar books’ authors decreased. New methods of German language teaching were introduced to schools (1892), which designated a secondary place to grammar. It results from the introductions to the above listed grammar books, numerous reviews and polemics that some authors (Janota, Molin) aimed at creating original handbooks that were comparative in nature and adapted to the needs of Polish learners. Nonetheless, a strong influence of German grammaticography is apparent in their works. Following the model of grammar books that were written for a native language user or their translation (Reben) distracted attention of Polish authors from methodological issues such as, e.g., material progress, a selection of grammar problems (all were treated as equally important) or forms of tasks consolidating learning material. The analyzed handbooks are typical of synthetic-deductive grammar teaching. They show concurrence in the material structure (phonetics, morphology, syntax and metrics) as well as the content selection generated by Austrian school curricula. With regard to methodology, it can be said based on an exemplary manner of the article description that the following scheme was applied: a definition – declination patterns – usage rules – tasks. Despite the common pattern, the grammar books differ as far as a way of choosing and presenting the rules of the article use is concerned.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 49-67
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Schriftner, Schriftler oder Schriftling? Personenbezeichnungen in einer ‚Wörterbaulehre‘ des ‚Vernunftsprachtums‘ um 1800
    Schriftner, Schriftler or Schriftling? Personal Names in a ‘Word Formation Theory’ at the Time of the ‘Rationalization of the Language’ around 1800
    Schriftner, Schriftler czy Schriftling? Nazwy osób w ‚Teorii słowotwórstwa’ w czasach próby ‚racjonalizacji języka’ około 1800 roku
    Autorzy:
    Seifert, Jan
    Błachut, Edyta
    Biszczanik, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/952963.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    morphology
    word formation
    language planning
    rationalization
    18th/19th century
    morfologia
    słowotwórstwo
    planowanie języka
    racjonalizacja
    XVIII/XIX wiek
    Morphologie
    Wortbildung
    Sprachplanung
    Rationalisierung
    18./19. Jh
    Opis:
    Around 1800, several philologists and linguists complained about numerous exceptions and irregularities in German word formation. They made proposals for a rationally based modification of the morphological system. The present paper deals with the contributions of Johann Gottlieb Radlof; it presents his proposes of rationalization, exemplified by agent nouns. The underlying theoretical ideas are examined and it is considered how far the scheme meets the claim.
    Około 1800 roku wielu filologów i lingwistów skarżyło się na liczne wyjątki i nieregularności w tworzeniu słów w języku niemieckim. Przedstawili więc własne propozycje racjonalnej modyfikacji systemu morfologicznego. Niniejszy artykuł dotyczy wkładu Johanna Gottlieba Radlofa; przedstawia jego propozycje racjonalizacji, których przykładem są tu nazwy wykonawców czynności. Artykuł bada i sprawdza, w jakim stopniu propozycja Radlofa spełnia postulowane wymagania.
    Źródło:
    Tendenzen in der deutschen Wortbildung – diachron und synchron. Band 2; 77-93
    9788323543398
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Von der Novellistik zur Equilibristik. Literaturkritische Wahrnehmung der Prosa von Franziska zu Reventlow von ihrem Debüt als Romanautorin 1904 bis 1927
    Autorzy:
    Górny, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032882.pdf
    Data publikacji:
    2007-11-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    literaturoznawstwo końca XIX wieku
    Franziska zu Reventlow
    (auto)biografia
    late 19th century literary studies
    women's writing
    (auto)biography
    Literaturwissenschaft des ausgehenden 19. Jh.
    Frauenliteratur
    (Auto)biographie
    Opis:
    In der Kritik und in der Literaturwissenschaft des ausgehenden 19. Jh. wurde das schriftstellerische Schaffen von Frauen meistens im Zusammenhang mit ihrem Geschlecht gelesen, was bedeutet, dass in den Besprechungen ihrer Texte die ‚Weiblichkeit‘ problematisiert wurde. Es bedeutet aber nicht immer, dass die Literaturkritik die Texte von Frauen dadurch abwerten wollte. Auch die Rezensenten der Prosa von Franziska zu Reventlow (1871-1918) waren bemüht, eine positive Interpretation, die die ‚Weiblichkeit‘ einbezieht, zu entwickeln. Die ausgrenzende Potenz dieser Betrachtungsweise wird erst aus dem zeitlichen Abstand bemerkbar: Die Fixierung auf die ‚Weiblichkeit‘ der Autorin hatte zur Folge, dass in den Rezensionen keine Interpretationsmuster für Reventlows Texte ausgearbeitet wurden, die dann durch die literaturwissenschaftliche Forschung hätten übernommen oder auch dekonstruiert werden können. Außerdem wurde durch das ständige Hinweisen auf das Geschlecht der Autorin der Schwerpunkt des Interesses auf den biographischen Aspekt verlagert. Die Biographie wiederum wurde nicht etwa als Rohmaterial für die Prosa, sondern als deren Inhalt und Wesen aufgefasst.
    W krytyce literackiej końca XIX w. literacka twórczość kobiet odczytywana była najczęściej w kontekście ich płci, co oznacza, że w omówieniach ich tekstów posługiwano się pojęciem ‚kobiecości‘. Nie jest to jednak zawsze równoznaczne z negatywnym przyjęciem tekstów kobiet. Również recenzenci prozy Franziski zu Reventlow (1871- 1918) starali się stworzyć jej pozytywną interpretację za pomocą pojęcia ‚kobiecości‘. Marginalizujące oddziaływanie takiego spojrzenia na tekst uwidacznia się dopiero z dystansu: skupienie na ‚kobiecości‘ autorki spowodowało, że w recenzjach nie wypracowano żadnego wzorca interpretacji prozy Reventlow, który nadawałby się do przejęcia lub zdekonstruowania przez literaturoznawstwo. Ponadto ciągłe wskazywanie na płeć autorki sprawiło, że zainteresowanie badaczy i badaczek skupiło się na aspekcie biograficznym. Biografia z kolei postrzegana była nie na przykład jako surowy materiał dla prozy, lecz jako jej temat i istota.
    Literary criticism of the late 19th century analysed the women’s literary works in the context of their gender, which means that the reviewers used the term ‚femininity‘ in relation to these works. This is not to say that their works were always given a negative response. The reviewers of the prose of Franziska zu Reventlow (1871-1918) tried to create a positive interpretation supplying it with the term ‚femininity‘. It is only when viewed from a distance that the marginalizing influence of that approach becomes visible: the reviews, while being quick to underline the ‚femininity‘ of the author, were unable to present any pattern of interpretation of the prose of Reventlow that the academic literary criticism could make use of or deconstruct. Moreover, constant reminding of the author’s sex made the male and female researchers focus on the biographical aspect. This biography, in turn, was not treated – for instance – as a rough basis for the prose, but as its subject and substance.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2007; 79-93
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Sprache als wichtiger Faktor der deutschen Nationalidentitätsbildung im 19. Jahrhundert
    Language as an important factor in the formation of German national identity in the 19th century
    Język jako istotny aspekt kształtowania tożsamości narodowej w XIX w.
    Autorzy:
    Wróbel, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38086314.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    Turnbewegung
    Nation
    Identität
    Nationalbewusstsein
    Friedrich Ludwig Jahn
    Geschichte
    Sprache
    19. Jahrhundert
    Deutschland
    Sport
    language
    19th century
    gymnastic language
    Geman
    history
    identity
    national identity
    tożsamość
    naród
    język
    historia
    Niemcy
    XIX wiek
    Opis:
    Dieser Beitrag beschäftigt sich mit dem Problem der Beziehung zwischen Sprache, Nation und Identität am Beispiel der Jahnschen Turnsprache im 19. Jahrhundert in Deutschland. Die Analyse konzentriert sich auf die Rolle der Sprache als nationalen Hauptfaktor im Bildungsprozess der Burgerschaft, des nationalen Bewusstseins und der nationalen Identitätsbildung. Es werden der historische Hintergrund des Turnens, die Entstehung der Turnbewegung und die wichtigsten Eigenschaften der Turnsprache als Determinant der Nationalidentität vorgestellt. Von Bedeutung sind auch kulturelle, gesellschaftliche und politische Aspekte, die einen groβen Einfluss auf die Kommunikation im Sportbereich und Bildung des nationalen Selbstbewusstseins im 19. Jh. in Deutschland hatten. Turnen oder einfach Sport ist auch heute ein Mittel der nationalen Innenpolitik. Er gibt den Bürgern die Gelegenheit, sich mit Staat und Gesellschaft zu identifizieren. Im Laufe der Zeit haben viele innere und äuβere Faktoren die Turnbewegung beeinflusst aber die von Jahn gegebenen Grundlagen sind für die modernen Leibesübungen auch heute ernst zu nehmen.
    In this article we will deal with the problem of the relationship between the language and moulding national identity of citizens using the example of the Jahnovian language of gymnastics in the 19th century in German. Friedrich Ludwig Jahn endeavoured in many ways to enrich and purify the German language as an expression of national consciousness. We will focus on the role of gymnastic language as the main nation-forming factor in the process of building civic attitudes, deepening national awareness.
    Rozważania skupiają się na problemie relacji między językiem a kształtowaniem tożsamości narodowej obywateli na przykładzie Jahnowskiego języka gimnastyki w XIX wieku. Analiza koncentruje się na roli języka jako istotnego czynnika narodotwórczego w procesie budowania postaw obywatelskich oraz kształtowania świadomości narodowej obywateli. Wyodrębnione zostały cechy języka gimnastyki, historia jego powstania oraz czynniki polityczne, kulturowe, społeczne, które wpłynęły zarówno na stworzenie ruchu gimnastycznego jak i języka, jako narzędzia komunikacji na placu gimnastycznym i wyznacznika budowania tożsamości narodowej w XIX wieku w Niemczech.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 221-233
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    BEDROHTE ORDNUNGEN UND BEDROHLICHE ORDNUNGEN IN DEN NOVELLEN VON FERDINAND VON SAAR
    ENDANGERED ORDER AND DANGEROUS ORDER IN THE SHORT STORIES BY FERDINAND VON SAAR
    Autorzy:
    Wróblewska, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597154.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Literatur des 19. Jahrhunderts
    Realismus
    Verletzung der Ordnung
    Ordnung der Geschlechter
    gender image
    relation between men and women
    urban structure
    literatur of 19th century
    literatura XIX wieku
    realizm
    naruszenie porządku
    porządek płci
    Opis:
    Das Schaffen des österreichischen Novellisten Ferdinand von Saar widerspiegelt die für die Literatur des Realismus charakteristische Problematik der Verletzung der Ordnung, die sich Hugo Aust zufolge doppelt deuten lässt, nämlich wie Ordnung verletzt wird und wie sie selbst verletzt. Als aufmerksamer Beobachter und Teilnehmer der sich in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts vollziehenden politischen, ökonomischen, sozialen und kulturellen Umwandlungen konnte Saar in seinen Novellen die zu seinen Lebzeiten eintretenden Veränderungen subtil, zugleich aber auch suggestiv zeigen. Die durch rasch fortschreitende Industrialisierung und Urbanisierung erfolgte Verletzung in den städtischen Strukturen sowie in den zwischenmenschlichen Beziehungen schilderte der Autor direkt, indem er den Kontrast zwischen der Gegenwart und der Vergangenheit anwendete. Verschleiert, oft mithilfe der für den Realismus typischen symbolischen Ornamentik, wurde dagegen die sich verändernde Ordnung der Geschlechter gezeigt. Zu betonen ist die Tatsache, dass diese Ordnung durch die Wirkung des restriktiven Normensystems selbst eine Bedrohung für die Integrität des Individuums darstellen kann.
    The literary output of the Austrian prose writer Ferdinand von Saar reflects the salient presence of the considerations on the disturbance of the existing order and on the order which can pose a threat to itself. Being an attentive observer and participant of the political, economic, social and cultural changes taking place in the second half of the 19th century, Saar in his novels managed to depict the changes in the world contemporary to him subtly but expressively. The disturbance of order in the urban structure and in interpersonal relations resulting from the sudden industrialization and progressing urbanization in Saar’s stories is shown directly by means of contrasting the past with the presence. What is, however, shown in an oblique way, e.g. with the use of the symbolic ornamentation typical for literary realism, is the changing order pertinent to the relations between men and women. In this respect it is worth mentioning that this order, due to its restrictive system of norms, can pose a threat to the integrity of an individual representing the existing social order.
    Twórczość austriackiego nowelisty Ferdynanda von Saara wyraźnie odzwierciedla istotną dla nurtu realistycznego problematykę naruszania istniejącego porządku oraz porządku, który może stanowić zagrożenie dla samego siebie. Jako baczny obserwator i uczestnik dokonujących się w drugiej połowie XIX wieku przeobrażeń politycznych, ekonomicznych, społecznych i kulturowych Saar potrafił w sposób niezwykle subtelny, ale i sugestywny ukazać w swoich nowelach zachodzące we współczesnym mu świecie zmiany. Naruszenie w wyniku gwałtownej industrializacji i postępującej urbanizacji porządku w strukturze przestrzeni miejskiej, a także w relacjach międzyludzkich autor wykreował w sposób bezpośredni poprzez zastosowanie kontrastu między przeszłością a teraźniejszością. W sposób zawoalowany natomiast, niekiedy za pomocą typowej dla realizmu ornamentyki symbolicznej, ukazał zmieniający się porządek w relacjach międzypłciowych. Istotny w tym miejscu jest fakt, że porządek ten, poprzez działanie restrykcyjnego systemu norm, może zagrażać integralności jednostki reprezentującej istniejący ład społeczny.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2014, 23; 11-32
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Patria und Peitsche. Weiblichkeitsentwürfe in der deutschen Wanda-Figur des 19. Jahrhunderts
    Autorzy:
    Degen, Andreas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032881.pdf
    Data publikacji:
    2007-11-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    krakowska księżniczka Wanda
    literatura niemiecka XIX wieku
    Werner
    Schiller
    v. Arnim
    Hauff
    v. Chézy
    Heyse
    Sacher-Masoch
    May
    Fontane
    Jürgens
    Krakow princess Wanda
    the 19th century German-language literature
    Krakauer Fürstin Wanda
    deutschsprachige Literatur des 19. Jahrhunderts
    Opis:
    Der Aufsatz beschäftigt sich mit der Rezeption der legendären Krakauer Fürstin Wanda in der deutschsprachigen Literatur des 19. Jahrhunderts. Dabei steht die geschlechtsspezifische Darstellung Wandas als Figur der Überlegenheit und deren Transformation von einer heroischen Jungfrau zu einer erotischen Despotin im Zentrum. In Entwürfen von Weiblichkeit als Jungfrau, Gefährtin und Herrin wird die Figur der Wanda in Texten von Werner, Schiller, v. Arnim, Hauff, v. Chézy, Heyse, Sacher-Masoch, May, Fontane und Jürgens untersucht.
    Tematem artykułu jest recepcja legendy o krakowskiej księżniczce Wandzie w literaturze niemieckojęzycznej XIX w. Autor koncentruje się na przedstawieniu Wandy w kategoriach specyfiki płci jako uosobienia wyższości oraz jej przemiany z bohaterskiej dziewicy w erotyczną despotkę. Przedmiotem analizy są teksty Wernera, Schillera, von Arnima, Hauffa, von Chézy’ego, Heysa, Sacher-Masocha, Maya, Fontana i Jürgensa oraz występująca w nich postać Wandy w różnych formach kobiecości: jako dziewica, towarzyszka życia oraz despotyczna i wodzowska pani.
    The article deals with the adoption of the legendary Wanda, Princess of Krakow, in the German-speaking literature of the 19th century. It focuses on the gender-specific modelling of Wanda as a character of superiority and her transformation from a heroic virgin to an erotic despot. In terms of femininity, such as virgin, companion and mistress, the character of Wanda is discussed in texts by Werner, Schiller, v. Arnim, Hauff, v. Chézy, Heyse, Sacher-Masoch, May, Fontane and Jürgens.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2007; 57-78
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies