- Tytuł:
-
Sich-Erinnern als (Über-)Leben oder Wie sich Biografien in Literatur verwandelten. Zu den ‚Initiationsromanen‘ von Armin Müller, Günter Grass und Wieland Förster
Remembering as (over)life or How biographies turned into literature. To the ‘initiation novels’ by Armin Müller, Günter Grass an Wieland Förster - Autorzy:
- Hammer, Klaus
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1592421.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
Erinnerungsliteratur
Initiationsroman
Autobiografie
Ich-Erzähler
Authentizität und Fiktion
Remembrance literature
initiation novel
autobiography
first-person narrator
authenticity and fiction
literatura wspomnieniowa
powieść inicjacyjna
autobiografia
narrator pierwszoosobowy
autentyczność i fikcja literacka - Opis:
-
Armin Müllers „Der Puppenkönig und ich“ (1986), Günter Grass’ „Beim Häuten der Zwiebel“ (2006) und Wieland Försters „Tamaschito“ (2017) sind mehr als nur Initiationsgeschichten – oder sollte man einschränkenderweise eher von autobiografischen Aufzeichnungen sprechen? Es sind Abrechnungen mit einer inhumanen Vergangenheit, sie atmen das Credo der Bilanz, einer Rechenschaftslegung, einer harten Selbstbefragung. Erst mit diesen – teils authentischen, teils fiktiven – Bekenntnisbüchern haben die Autoren ein sie quälendes Kapitel ihrer Lebensgeschichte, das zugleich ein unbewältigtes Kapitel der Geschichte der Deutschen ist, niedergeschrieben und sich von einem ihr Leben belastenden Alpdruck befreit. Der Beitrag analysiert diese drei Werke und charakterisiert ihre jugendlichen Protagonisten. In welcher Beziehung steht der Autor zu seinem 16- bzw. 17jährigen Alter Ego in dem jeweiligen Werk? Es wird herausgearbeitet, wie Müller sein Thema – den Verlust der Heimat – mit seines Protagonisten schmerzvoller Verabschiedung der Vergangenheit und dessen zunehmendem Begreifen von realer geschichtlicher Gegenwart verbindet. Für Grass ist dagegen zu konstatieren, dass der geheime Motor für sein Schreiben wohl immer die subjektiv empfundene Schuld – seine einstige Verstricktheit im Nationalsozialismus – gewesen war. Schließlich wird Wieland Försters „Roman einer Gefangenschaft“ als ein an Intensität kaum zu überbietendes Geschehens- und Reflexionskontinuum beschrieben: Das Unmenschliche als Einseitigkeit, als ungeheuerliche Konzentration auf eine Sache, auf einen Gedanken, auf einen Sinn – irgendwie zu überleben.
Utwory Armina Müllera „Der Puppenkönig und ich” (1986; pol. „Lalkarz König i ja. Powrót na Dolny Śląsk”, 2004), Güntera Grassa „Beim Häuten der Zwiebel“ (2006; pol. „Przy obieraniu cebul”i, 2007) oraz Wielanda Förstera „Tamaschito” (2017) nie są jedynie powieściami inicjacyjnymi, lecz rozrachunkiem z odhumanizowaną przeszłością, życiowym bilansem, raportem z własnych przewinień, trudnym odpytywaniem własnej przeszłości. Dopiero wraz z tymi wyznaniami literackimi – częściowo autentycznymi, częściowo fikcyjnymi – ich autorzy opisali bolesny rozdział ich własnej historii, ale także pozostający bez rozrachunku ważny rozdział historii Niemców, by móc wreszcie uporać się z dręczącymi ich wspomnieniami. W artykule poddano analizie te trzy utwory i scharakteryzowano ich młodocianych protagonistów, przy czym szczególnie uwypuklono stosunek każdego z autorów do jego 16- lub 17-letniego Alter Ego. Wykazano, że u Müllera dominujący temat – utrata ojczyzny – połączony jest z bolesnym pożegnaniem z przeszłością oraz z uświadomieniem sobie przez jego bohatera realnej historycznej rzeczywistości. U Grassa natomiast można stwierdzić, że tajemnym motorem jego twórczość było zapewne zawsze subiektywne poczucie winy – jego wcześniejsze uwikłanie w narodowy socjalizm. Wreszcie „powieść o niewoli” Wielanda Förstera można ująć jako nadzwyczaj intensywne kontinuum wydarzeń i refleksji o nieludzkiej jednostronności, jako szczególną koncentrację na jedną rzecz, jedną myśl, jeden sens: by jakoś przeżyć.
Armin Müller’s “Der Puppenkönig und ich” (1986), Günter Grass’ “Beim Häuten der Zwiebel” (2006) and Wieland Förster’s “Tamaschito” (2017) are more than just initiation stories – or should one restictively speak of autobiographical records? They are a form of settling accounts with an inhuman past, of giving account of life, a report of own faults, a hard self-questioning. Only with these – partly authentic, partly fictitious – confessional books have the authors written down a tormenting chapter of their life story, which is at the same time an unresolved chapter in the history of the Germans, and freed themselves from a nightmare which burdens them – their lives. The article analyzes these three works and characterizes their youthful protagonists. How does the author relate to his 16 or 17 year old alter ego in the respective work? It is pointed out how Müller combines his theme – the loss of the homeland – with this of a painful farewell to the past and his protagonist’s increasing understanding of the real historical present. For Grass, on the other hand, it can be said that the secret engine for his writing was probably always the subjectively perceived guilt – is former involvement in National Socialism. Finally, Wieland Förster’s “novel of a captivity” is described as an continuum events and reflection on inhumanity that can hardly be surpassed in intensity; as one-sidedness, as a monstrous concentration on one thing, on one thought, on one sense – somehow to survive. - Źródło:
-
Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 101-123
2450-8543
2353-317X - Pojawia się w:
- Colloquia Germanica Stetinensia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł