Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wstrząs" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Centrally acting cholecystokinin induces depressor circulatory effects in haemorrhage-shocked rats
Ośrodkowo działająca cholecystokinina wywołuje działanie depresyjne na układ krążenia u szczurów we wstrząsie krwotocznym
Autorzy:
Jasikowska, Karolina
Zając, Magdalena A.
Jochem, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1426904.pdf
Data publikacji:
2021-03-19
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
cholecystokinin
rats
haemorrhagic shock
cholecystokinina
szczury
wstrząs krwotoczny
Opis:
INTRODUCTION: Cholecystokinin (CCK) is a peptide gastrointestinal hormone involved in the stimulation of lipid and protein digestion as well as a neurotransmitter/neuromodulator in the central nervous system. After intravenous administration, it induces a resuscitating effect in rats subjected to haemorrhagic shock. Since CCK is able to directly and indirectly affect the cardiovascular centre function, the aim of the study was to examine the action of the sulphated octapeptide form of CCK (CCK-8) given intracerebroventricularly (icv) in the sympathoinhibitory phase of haemorrhagic shock. MATERIAL AND METHODS: Studies were carried out in male Wistar rats anaesthetized with ketamine/xylazine (100 mg/kg + 10 mg/kg, intramuscularly) and subjected to irreversible haemorrhagic shock (0% survival at 2 h) with a mean arterial pressure (MAP) of 20–25 mmHg. At 5th min of critical hypotension, the rats were injected icv with CCK-8 (5, 15 nmol) or saline (5 μl). RESULTS: Haemorrhage led to a decrease in pulse pressure (PP), heart rate (HR) as well as increases in renal (RVR) and mesenteric vascular resistance (MVR). In the control group injected with saline, there were no significant increases in the measured cardiovascular parameters, and the survival time was 32.5 ± 5.1 min. CCK-8 induced dose-dependent decreases in MAP, PP and HR accompanied by increases in RVR and MVR, and also shortened the survival time in comparison to the control animals. CONCLUSIONS: Centrally acting CCK-8 induces depressive circulatory effects in haemorrhage-shocked rats.
WSTĘP: Cholecystokinina (CCK) należy do hormonów peptydowych układu pokarmowego regulujących trawienie lipidów i białek, a ponadto jest ośrodkowym neurotransmiterem/neuromodulatorem. Po podaniu dożylnym wywołuje efekt resuscytacyjny u szczurów we wstrząsie krwotocznym. Ze względu na fakt, iż CCK może wpływać bezpośrednio i pośrednio na czynność ośrodka sercowo-naczyniowego, celem pracy było zbadanie działania pochodnej siarczanowej oktapeptydu CCK (CCK-8) podawanej do komory bocznej mózgu (intracerebroventricularly – icv) w fazie hamowania czynności układu współczulnego we wstrząsie krwotocznym. MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono u samców szczurów szczepu Wistar w znieczuleniu ogólnym (ketamina [100 mg/kg]/ksylazyna [10 mg/kg]), u których wywołano nieodwracalny wstrząs krwotoczny (0% przeżycia 2 h) ze średnim ciśnieniem tętniczym (mean arterial pressure – MAP) 20–25 mmHg. W 5 min krytycznej hipotensji szczurom podawano icv CCK-8 (5, 15 nmol) lub 0,9% roztwór NaCl (5 μl). WYNIKI: Krwotok prowadził do obniżenia ciśnienia tętna (pulse pressure – PP), częstości rytmu serca (heart rate – HR) oraz wzrostu nerkowego (renal vascular resistance – RVR) i krezkowego oporu naczyniowego (mesenteric vascular resistance – MVR). W grupie kontrolnej nie stwierdzono wzrostu badanych parametrów układu krążenia, a średni czas przeżycia wynosił 32,5 ± 5,1 min. CCK-8 wywoływała zależne od dawki spadki MAP, PP i HR ze wzrostem RVR i MVR, a także skracała czas przeżycia w porównaniu ze zwierzętami kontrolnymi. WNIOSKI: Ośrodkowo działająca CCK-8 wywołuje działanie depresyjne na układ krążenia u szczurów we wstrząsie krwotocznym.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2021, 75; 18-23
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research of correlation between temperature rock mass and energy of tremor
Badanie korelacji pomiędzy temperaturą górotworu a energią wstrząsu
Autorzy:
Kowalik, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113219.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
rock mass
tremor
temperature
correlation
górotwór
wstrząs górniczy
temperatura
korelacja
Opis:
In paper results of calculations of correlation between temperature of rock mass in coal mine "Jas-Mos", and energy of tremor are presented. Correlation referred temperatures before tremor and after tremor, temperatures before tremor and energy of tremor and temperatures after tremor and energy of tremor. Also multiple correlation was calculated between the test values. At the correlation between difference of temperatures and energy of tremor was also determined.
W pracy przedstawiono wyniki obliczeń korelacji pomiędzy temperaturą górotworu a energią wstrząsu w kopalni węgla „Jas-Mos”. Określono korelację pomiędzy temperaturą przed wstrząsem i po wstrząsie, temperaturą przed wstrząsem i energią wstrząsu oraz temperaturą po wstrząsie i energią wstrząsu. Obliczono też korelację wieloraką pomiędzy badanymi wielkościami. Określono także korelację między różnicą temperatur i energią wstrząsu.
Źródło:
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2017, 6, 4; 27-33
2391-9361
Pojawia się w:
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Involvement of central histaminergic system in cardiovascular effects of Y1 receptor antagonist BIBP 3226 in haemorrhagic shock in rats
Udział ośrodkowego układu histaminergicznego w efektach krążeniowych antagonisty receptorów Y1 we wstrząsie krwotocznym u szczurów
Autorzy:
Krawiec, Adam
Jasikowska, Karolina
Chojnacka, Katarzyna
Mitera, Agata
Jochem, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035908.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
histamine
neuropeptide y
bibp 3226
haemorrhagic shock
histamina
neuropeptyd y
wstrząs krwotoczny
Opis:
INTRODUCTION: Activation of the central histaminergic system leads to the reversal of experimental haemorrhagic shock, whereas neuropeptide Y (NPY) administered intracerebroventricularly (icv) induces a depressor effect in haemorrhagic hypotension. Since histaminergic neurons of the tuberomammillary nucleus receive input from neurons producing NPY localized in the caudal magnocellular nucleus of the hypothalamus, the aim of the study was to examine (1) the cardiovascular effects of the NPY type 1 (Y1) receptor antagonist in haemorrhagic shock and (2) the possible involvement of the histaminergic system in this action. MATERIAL AND METHODS: Experiments were performed in ketamine/xylazine-anaesthetised male Wistar rats subjected to irreversible haemorrhagic hypotension, with mean arterial pressure (MAP) 20–25 mmHg and 0% survival at 2 h. Immediately after terminating bleeding, the animals were pre-treated icv with histamine H1 and H2 receptor antagonists chlorpheniramine (50 nmol) and ranitidine (50 nmol) as well as the H3/4 receptor antagonist/inverse agonist thioperamide (50 nmol), respectively, or saline. Five minutes later, the rats were injected icv with the Y1 receptor antagonist BIBP 3226 (64 nmol/kg). RESULTS: BIBP 3226 evoked rises in MAP, pulse pressure and renal blood flow (RBF) with an increase in survival to 100% at 2 h. Chlorpheniramine inhibited cardiovascular changes evoked by BIBP 3226 and decreased to 0% survival at 2 h. In contrast, ranitidine and thioperamide had no effect. CONCLUSIONS: We demonstrate for the first time (1) the pressor effect resulting from the blockage of central Y1 receptors in haemorrhage-shocked rats and (2) the involvement of the histaminergic system in this action.
WSTĘP: Pobudzenie ośrodkowego układu histaminergicznego wywołuje działanie resuscytacyjne w modelu wstrząsu krwotocznego, podczas gdy neuropeptyd Y (NPY) podawany do komory bocznej mózgu (icv) powoduje efekt depresyjny w stanie hipotensji krwotocznej. Mając na uwadze, iż na neurony histaminergiczne jądra guzowo-suteczko-watego mają wpływ neurony wytwarzające NPY zlokalizowane w jądrze olbrzymiokomórkowym tylnym podwzgórza, celem pracy było zbadanie (1) efektów krążeniowych antagonisty receptorów typu 1 dla NPY (Y1) we wstrząsie krwotocznym oraz (2) możliwego udziału układu histaminergicznego w tych efektach. MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono u szczurów samców szczepu Wistar w znieczuleniu ogólnym przy użyciu ketaminy i ksylazyny, u których wywoływano nieodwracalny wstrząs krwotoczny ze średnim ciśnieniem tętniczym (MAP) 20–25 mmHg oraz wskaźnikiem przeżycia 2 h 0%. Niezwłocznie po indukcji wstrząsu dokonywano pre-medykacji icv antagonistami receptorów histaminowych H1 i H2 chlorfenyraminą (50 nmol) i ranitydyną (50 nmol), antagonistą/odwrotnym agonistą receptorów H3/4 tioperamidem bądź 0,9% roztworem NaCl. Po pięciu minutach zwierzętom podawano icv antagonistę receptorów Y1 BIBP 3226 (64 nmol/kg). WYNIKI: BIBP 3226 wywoływał wzrosty MAP, ciśnienia tętna (PP) oraz nerkowego przepływu krwi (RBF), powodował także wzrost do 100% wskaźnika przeżycia 2 h. Chlorfenyramina hamowała zmiany MAP, PP i RBF wywoływane przez BIBP 3226 oraz zmniejszała do 0% wskaźnik przeżycia 2 h. W odróżnieniu do tego ranitydyna i tioperamid nie wykazywały wpływu na działanie BIBP 3226. WNIOSKI: Zablokowanie ośrodkowych receptorów Y1 wywołuje efekt presyjny u szczurów we wstrząsie krwotocznym. Działanie to odbywa się przy udziale układu histaminergicznego.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 357-362
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geomechanical conditions of causes of high-energy rock mass tremors determined based on the analysis of parameters of focal mechanisms
Autorzy:
Stec, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970684.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
wstrząs górotworu
naprężenia główne
mechanizm ogniska
rock mass tremor
focal mechanism
principal stresses
Opis:
The aim of the research was to determine the cause of high-energy rock mass tremors (energy E ≥ 105 J) in the area of longwall H-2a located in seam 409/3 in Borynia-Zofiówka-Jastrzębie colliery, basing on the analysis of geological and mining conditions, seismic activity, focal mechanism and local stress field. The research employed the method of seismic moment tensor inversion which provides parameters of focal mechanism (percentage share of its components: isotropic, uniaxial compression or tension, shear component; trend and dip of nodal planes, directions of tension axes and compression stress). The parameters describe processes occurring in focuses of tremors and they are clearly linked with stress conditions in a given area. The conducted tests showed that the cause of occurrence of high-energy tremors and three rockbursts in lot H while mining seam 409/3 with longwall H-2a, was dynamic destruction of roof rocks which could displace towards the cavity created after mining the seam. An additional factor significantly magnifying the process was the share of stresses, which originate from the faults in the area, existing in the rock mass. Results of the research provided additional information to determine the degree of rockburst hazard in the area. Because of very dangerous work conditions (stress parameters reflect the rock mass of high shear strength, where dynamic influence of tremors is stronger) mining activity in longwall H-2a was terminated a few dozen metres earlier than it had been originally planned.
Źródło:
Journal of Sustainable Mining; 2015, 14, 1; 55-65
2300-1364
2300-3960
Pojawia się w:
Journal of Sustainable Mining
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cardiovascular effects of histamine H3 receptor antagonist JNJ 5207852 in haemorrhagic shock in rats
Efekty sercowo-naczyniowe działania antagonisty receptorów histaminowych H3 JNJ 5207852 we wstrząsie krwotocznym u szczurów
Autorzy:
Jochem, Jerzy
Mitera, Agata
Izydorczyk, Marta
Nowak, Damian
Waliczek, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036526.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
histamine
h3 receptor
haemorrhagic shock
rat
histamina
receptor h3
wstrząs krwotoczny
szczur
Opis:
INTRODUCTION: Histamine H3 receptors are widely distributed in the central and peripheral nervous system, including postganglionic adrenergic endings. They act mainly as presynaptic auto- and heteroceptors and are responsible for regulating the synthesis and release of histamine and other neurotransmitters/neuromodulators. The aim of the study was to examine the cardiovascular effects of the histamine H3 receptor blockade in the sympathoinhibitory phase of haemorrhagic shock. MATERIAL AND METHODS: Studies were carried out on male Wistar rats anaesthetized with ketamine/xylazine (100 mg/kg + 10 mg/kg, intraperitoneally), subjected to irreversible haemorrhagic shock (0% survival at 2 h) with a mean arterial pressure (MAP) of 20–25 mmHg. At 5 min of critical hypotension, the rats were injected intravenously with H3 receptor antagonist JNJ 5207852 or saline. RESULTS: Haemorrhage led to a decrease in pulse pressure (PP) and heart rate (HR). JNJ 5207852 (1 and 5 mg/kg) evoked long-lasting rises in MAP, PP and HR, with an improvement in survival at 2 h (5 mg/kg). Chemical sympathectomy with 6-hydroxydopamine (50 mg/kg for three consecutive days) inhibited cardiovascular changes evoked by JNJ 5207852 and decreased to 0% the survival rate at 2 h in rats treated with JNJ 5207852 (5 mg/kg). CONCLUSIONS: Histamine H3 receptor antagonist JNJ 5207852 induces the resuscitating effect in haemorrhage-shocked rats, and the mechanism responsible is associated with the activity of postganglionic sympathetic neurons.
WSTĘP: Receptory histaminowe H3 występują w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym, w tym na zakończeniach pozazwojowych układu współczulnego. Działają głównie jako presynaptyczne auto- i heteroreceptory, są odpowiedzialne za regulację syntezy oraz wydzielania histaminy i innych neurotransmiterów/neuromodulatorów. Celem pracy było zbadanie wpływu zablokowania receptorów H3 na czynność układu krążenia podczas fazy hamowania aktywności układu współczulnego w modelu wstrząsu krwotocznego u szczurów. MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono u szczurów samców szczepu Wistar, w znieczuleniu ogólnym przy użyciu ketaminy i ksylazyny (100 mg/kg + 10 mg/kg dootrzewnowo), u których wywołano nieodwracalny wstrząs krwotoczny ze średnim ciśnieniem tętniczym (MAP) 20-25 mmHg (wskaźnik przeżycia 2 h: 0%). W 5 min krytycznej hipotensji zwierzętom podawano dożylnie antagonistę receptorów H3 JNJ 5207852 bądź 0,9% roztwór NaCl. WYNIKI: Krwotok prowadził do obniżenia ciśnienia tętna (PP) i częstości rytmu serca (HR). JNJ 5207852 (1 i 5 mg/kg) wywoływał długotrwałe wzrosty MAP, PP i HR, a także zwiększenie do 100% wskaźnika przeżycia 2 h (5 mg/kg). Chemiczna sympatektomia wykonana przy użyciu 6-hydroksydopaminy (50 mg/kg przez trzy kolejne dni) hamowała zmiany MAP, PP i HR wywoływane przez JNJ 5207852 (5 mg/kg) i zmniejszała do 0% wskaźnik przeżycia 2 h. WNIOSKI: Antagonista receptorów histaminowych H3 JNJ 5207852 wywołuje efekt resuscytacyjny u szczurów we wstrząsie krwotocznym, a jego mechanizm działania związany jest z aktywnością pozazwojowych neuronów układu współczulnego.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2016, 70; 89-94
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bombesin-like peptides are able to affect central histamine-induced resuscitating effect in haemorrhage-shocked rats
Peptydy bombezynopodobne mogą wpływać na efekt resuscytacyjny ośrodkowo działającej histaminy we wstrząsie krwotocznym u szczurów
Autorzy:
Jasikowska, Karolina
Rybus-Kalinowska, Barbara
Klose, Aleksandra
Nowak, Damian
Jochem, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035475.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
bombesin receptors
histaminergic system
rats
haemorrhagic shock
receptory bombezynowe
szczury
wstrząs krwotoczny
układ histaminergiczny
Opis:
INTRODUCTION: Activation of the central histaminergic system induces a resuscitating effect in haemorrhage-shocked rats. Since peripherally administered bombesin evokes a similar action, and bombesin receptors are present in the central nervous system regions responsible for cardiovascular regulation, the aim of the study was to examine the effects of bombesin receptor blockage on histamine-induced cardiovascular effects in haemorrhagic shock. MATERIAL AND METHODS: Studies were carried out in male Wistar rats anaesthetized with ketamine/xylazine (100 mg/kg + 10 mg/kg, intraperitoneally) and then subjected to reversible haemorrhagic shock with a mean arterial pressure (MAP) of 30–35 mmHg. Immediately after terminating bleeding, the animals were pre-treated intracerebroventricularly (icv) with bombesin receptor antagonists/0.9% NaCl solution, and 5 min later – treated via the same route with histamine (50 nmol) or 0.9% NaCl solution. RESULTS: Haemorrhage led to decreases in the pulse pressure (PP), heart rate (HR) and mesenteric blood flow (MBF). Histamine induced a pressor effect, with a significant increase in PP and MBF. The effect was inhibited by both [D-Phe12,Leu14]-bombesin and BIM 23042, non-selective and selective bombesin 1 (BB1) receptor antagonists, respectively. In the control groups the antagonists had no effect. CONCLUSIONS: Endogenous bombesin-like peptides, acting via BB1 receptors, are able to affect a histamine-induced pressor effect in haemorrhage-shocked rats.
WSTĘP: Pobudzenie ośrodkowego układu histaminergicznego wywołuje działanie resuscytacyjne u szczurów we wstrząsie krwotocznym. Skoro podawana dożylnie bombezyna wykazuje podobne działanie, a receptory bombezynowe są obecne w strukturach ośrodkowego układu nerwowego, odpowiedzialnych za regulację czynności układu krążenia, celem pracy było zbadanie wpływu zablokowania receptorów bombezynowych na efekty krążeniowe wynikające z podania do komory bocznej mózgu (icv) histaminy we wstrząsie krwotocznym u szczurów. MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono u szczurów, samców szczepu Wistar w znieczuleniu ogólnym (ketamina 100 mg/kg + ksylazyna 10 mg/kg, dootrzewnowo). Zastosowano model odwracalnego wstrząsu krwotocznego ze średnim ciśnieniem tętniczym (MAP) 30–35 mmHg. Niezwłocznie po zakończeniu krwawienia podawano icv antagonistów receptorów bombezynowych/0,9% roztwór NaCl, a 5 min później tą samą drogą histaminę (50 nmol) bądź 0,9% roztwór NaCl. WYNIKI: Utrata krwi prowadziła do obniżenia ciśnienia tętna (PP), częstości rytmu serca (HR) i przepływu krezkowego krwi (MBF). Histamina wywoływała działanie presyjne ze wzrostem PP i MBF. Efekty działania histaminy były częściowo hamowane przez [D-Phe12,Leu14]-bombezynę i BIM 23042, odpowiednio nieselektywnego antagonistę receptorów bombezynowych oraz selektywnego blokera receptorów bombezynowych typu 1 (BB1). W grupach kontrolnych nie stwierdzono wpływu antagonistów receptorów bombezynowych na mierzone parametry układu krążenia. WNIOSKI: Endogenne peptydy bombezynopodobne, działając poprzez receptory BB1, mogą wpływać na wywoływane przez ośrodkowo działającą histaminę działanie resuscytacyjne we wstrząsie krwotocznym u szczurów.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2020, 74; 40-45
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paraseismic resistance evaluation for existing steel conveyor bridge subjected to mining tremors
Autorzy:
Rusek, Janusz
Słowik, Leszek
Rataj, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2203344.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
konstrukcja budowlana
wstrząs górniczy
zdarzenie sejsmiczne
building structures
dynamic resistance
mining tremors
seismic event
Opis:
The paper presents the author’s approach to evaluating the dynamic resistance of existing building structures exposed to the action of paraseismic events. The idea of the approach was demonstrated in the example of an existing conveyor bridge, which is an important component of an industrial plant located in an area threatened by the occurrence of mining tremors. A scenario was analysed in which the object’s structure was not adapted to absorb additional dynamic effects. Therefore, it was necessary to determine the load-bearing capacity reserve within which the dynamic effects induced by a mining tremor could be allowed. As part of the analysis, criteria for selecting the authoritative section of the analysed object for further dynamic calculations were established and described in detail. As a result of the implemented evaluation procedure, the limiting values of the ground acceleration components were obtained, which are understood as the resistance of the analysed object in the context of carrying additional dynamic actions induced by a tremor. The determined resistance is included in the ultimate limit state STR framework, which sets the level of strength of particular structures’ components as a criterion. The limit values of the ground acceleration components were calibrated, taking into account other accompanying variable actions according to the Eurocodes guidelines. The study also justified using this approach and provides essential information about dynamic excitation’s most sensitive structural components. Such information can direct the process of retrofit or necessary strengthening of the structure when the evaluated resistance will exceed the intensity of existing or predicted seismic events in the area.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2022, 67, 4; 603--630
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Focal mechanisms of mine-induced seismic events an explanation of geomechanical processes in the area of longwall 6, seam 510 in hard coal mine "Bobrek-Centrum"
Mechanizm ognisk indukowanych wstrząsów górniczych wyjaśnieniem procesów geomechanicznych w rejonie ściany 6, pokład 510 w kopalni "Bobrek-Centrum"
Autorzy:
Stec, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/219960.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
wstrząs górotworu
mechanizm ogniska
lokalne naprężenia główne
seismic event
rockburst
focal mechanism
local principal stress
Opis:
Exploitation in a coal mine “Bobrek-Centrum” of the longwall 6 in seam 510 has led to the occurrence of very high seismic activity. From January 2011 to June 2012 took place almost 3500 tremors with the energy of 102-104 J and 95 tremors of energy more than to 105 J. In an attempt to identify the character of that seismicity, calculations of focal mechanism parameters were carried out, and according to them local stress field was determined. Three periods of exploitation of longwall 6 were distinguished which vary in type of focal mechanism. Tremors, which occurred in exploitation periods I and III were characterized by normal slip mechanism, occurred due to domination of vertical principal stresses σ1, horizontal intermediate stresses σ2 and minimal ones σ3. Such stress arrangement characterizes local state of rock mass behaviour as a result of cracking and collapse of sandstone, tremor-generating strata during advancing exploitation. In exploitation period II, of non-shearing mechanism of foci occurred. That was the period of change of longwall run from the NE-SW direction to E-W direction, that is the period of so called “slanting” of exploitation front. It can be presumed that this type of tremor mechanism could have occurred due to a sudden coal bed load by superimposed roof strata, which may have led to extreme load conditions and to a dynamic disintegration of seam part. It was confirmed by geomechanical calculations, which indicated that in the region of rockburst existence on 19.07.2011, layers which were located above and under seam 510 in area of longwall no. 6 were strongly deformed locally causing compression of certain parts of seam.
Eksploatacja w kopalni „Bobrek-Centrum” ściany 6 w pokładzie 510 powodowała występowanie bardzo wysokiej aktywności sejsmicznej. W okresie styczeń 2011-czerwiec 2012 wystąpiło prawie 3500 wstrząsów o energii 102-104 J oraz 95 wstrząsów o energii 105-106 J. W celu poznania charakteru tej sejsmiczności przeprowadzono obliczenia parametrów mechanizmu ognisk, na podstawie których określono lokalne pole naprężeń. Wyróżniono trzy okresy eksploatacji ściany 6 różniące się typem mechanizmu ognisk. Wstrząsy, które wystąpiły w I i III okresie eksploatacji charakteryzowały się mechanizmem poślizgowym normalnym, występowały w wyniku dominacji pionowych naprężeń głównych σ1 oraz poziomych naprężeń pośrednich σ2 i minimalnych σ3. Taki układ naprężeń charakteryzuje lokalny stan zachowania górotworu powstający w wyniku pękaniu i załamywaniu się piaskowcowych warstw wstrząsogennych w czasie postępującej eksploatacji. W II okresie eksploatacji występowały wstrząsy o nieścinającym mechaniżmie ognisk. Był to okres zmiany biegu ściany z kierunku NE-SW na kierunek E-W czyli okres tzw. „skosowania” frontu eksploatacyjnego. Można przypuszczać, że tego typu mechanizm wstrząsów mógł wystąpić w wyniku nagłego obciążenia pokładu przez nadległe warstwy stropowe co mogło doprowadzić dla skrajnych warunków obciążenia i do dynamicznego rozpadu fragmentu pokładu. Potwierdziły to obliczenia geomechaniczne, które wykazały, że w rejonie zaistnienia tąpnięcia w dniu 19.07.2011 r. warstwy położone nad i pod pokładem 510 w rejonie ściany 6 były lokalnie bardzo silnie odkształcone powodując ściskanie określonych fragmentów górotworu.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2012, 57, 4; 871-886
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elastic shakedown limit of a steel lattice girder
Autorzy:
Brzuzy, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073385.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centrum Rzeczoznawstwa Budowlanego Sp. z o.o.
Tematy:
shakedown
lattice girder
load pulse
finite-difference method
wstrząs
dźwigar kratowy
impuls obciążenia
metoda różnic skończonych
Opis:
This paper presents a solution for the problem concerning the behaviour of a steel lattice girder subjected to dynamic load pulses. The theory of shakedown is used in the analysis. It is assumed that such loads cause a non-elastic response which includes dissipation of energy causing deformations and residual forces developed in the structural members of the girder. At a certain intensity of these forces, the girder can react to subsequent load pulses without further dissipation of energy, behaving in the elastic region after shakedown. This condition is referred to as adaptation of the structure to assumed cyclic loading. Elastic shakedown limit is determined through a direct analysis of the girder's dynamic behaviour, i.e. by checking if energy dissipation decreases with loading cycles. This gives the number of load applications after which no further increase of the energy dissipation is observed. The existing permanent deformations persist and residual forces remain in the same state. The analysis takes into account the possibility that compressed members can buckle which may result in non-elastic, longitudinal and transverse vibrations of these members. Non-linear geometry of members is taken into account. Then a perfectly elastic-viscoplastic model of the material is used. The main goal is to determine the state of the non-elastic movements of the girder joints and the residual internal forces developed in the girder members after each load application. The values obtained in this way serve as the basis for describing the next loading cycle. It is possible to use the approach presented in the paper to evaluate the effects of accidental loads. Then it is checked whether a small number of repetitions of accidental load would result in exceeding the serviceability limit state criteria of the maximum permanent deformation or displacement and/or strain amplitudes. If so, the magnitude of accidental load is greater than the elastic shakedown limit. Some examples are given to illustrate the application of the theory of shakedown.
Źródło:
Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych; 2021, 4; 12--18
2450-1859
2450-8721
Pojawia się w:
Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of histamine H3 receptors on pressor effect of leptin administered centrally in haemorrhage-shocked rats
Wpływ receptorów histaminowych H3 na reakcję presyjną wywołaną przez leptynę podawaną ośrodkowo u szczurów we wstrząsie krwotocznym
Autorzy:
Jasikowska, Karolina
Klose, Aleksandra
Kozieł-Kokosińska, Izabela
Jochem, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037764.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
histamine
h3 receptor
leptin
haemorrhagic shock
rats
histamina
receptor h3
leptyna
wstrząs krwotoczny
szczury
Opis:
INTRODUCTION: Leptin administered intracerebroventricularly (icv) evokes the resuscitating effect in haemorrhage-shocked rats, and the action is associated with activation of the histaminergic system. The aim of the present study was to examine the possible role of the histamine H3 receptor in leptin-evoked cardiovascular effects. MATERIALS AND METHODS: Studies were performed in male Wistar rats subjected to irreversible haemorrhagic shock (0% survival at 2 h) with a mean arterial pressure (MAP) of 20–25 mmHg that were anaesthetized with keta-mine/xylazine (100 mg/kg + 10 mg/kg, intraperitoneally). At 5 minutes of critical hypotension the animals were injec-ted icv with leptin (20 μg) or 0.9% NaCl (5 μl). RESULTS: Haemorrhage resulted in a decrease in pulse pressure (PP) and heart rate (HR). Leptin evoked long-lasting rises in MAP, PP and HR with 100% survival at 2 h. Pre-treatment with histamine H3 receptor inverse agonist/H4 partial agonist clobenpropit (42.5 nmol, icv), but not with H3 receptor neutral antagonist VUF 5681 (50 nmol, icv), inhibited MAP and PP changes evoked by leptin, however, without an influence on HR or survival rate at 2 h. CONCLUSIONS: The histamine H3 receptor can influence the centrally-acting leptin-induced resuscitating effect in haemorrhagic shock in rats.
WSTĘP: Leptyna podawana do komory bocznej mózgu (icv) wywołuje efekt resuscytacyjny u szczurów we wstrząsie krwotocznym; w działaniu tym uczestniczy układ histaminergiczny. Celem obecnej pracy było zbadanie możliwego udziału receptorów histaminowych H3 w wywoływanym przez leptynę wpływie na układ krążenia we wstrząsie. MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono u szczurów, samców szczepu Wistar w znieczuleniu ogólnym przy użyciu ketaminy i ksylazyny (100 mg/kg + 10 mg/kg dootrzewnowo), u których wywołano nieodwracalny wstrząs krwotoczny ze średnim ciśnieniem tętniczym (MAP) 20–25 mmHg (wskaźnik przeżycia dwugodzinnego: 0%). W 5 min krytycznej hipotensji zwierzętom podawano icv leptynę (20 μg) bądź 0,9% roztwór NaCl (5 μl). WYNIKI: Utrata krwi prowadziła do obniżenia ciśnienia tętna (PP) i częstości rytmu serca (HR). Leptyna wywoływała długotrwałe wzrosty MAP, PP i HR, a także podwyższenie do 100% wskaźnika przeżycia dwugodzinnego. Premedykacja odwrotnym agonistą receptorów H3/częściowym agonistą receptorów H4 klobenpropitem (42,5 nmol, icv), ale nie neutralnym antagonistą receptorów H3 VUF 5681 (50 nmol, icv), hamowała zmiany MAP i PP wywoływane przez leptynę, jednak bez wpływu na wskaźnik przeżycia dwugodzinnego we wstrząsie. WNIOSKI: Receptory histaminowe H3 mogą wpływać na efekt resuscytacyjny wywoływany przez ośrodkowo działającą leptynę we wstrząsie krwotocznym u szczurów.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2015, 69; 132-137
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The concept of climate resilient economy from the perspective of local communities
Autorzy:
Pieńkowski, Dariusz
Zbaraszewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/96280.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
odporność
polityka Unii Europejskiej
wstrząs klimatyczny
chinampa
waru-waru
bioenergia
resilience
European Union policy
climatic shock
bioenergy
Opis:
The concept of a climate-resilient economy appeared prominently in the 2015 economic considerations in the context of the Paris Agreement. However, the very concept of resiliency emerged in the 1970s in ecological research and was also widely considered from the perspective of socio-economic development. This paper presents the objectives of the European Union policy related to the creation of climate-resilient economies and the rationale behind the concept of resiliency. This analysis seeks to reveal differences between the resilient-oriented strategies of local rural communities in developed countries, based on the example of bioenergy villages, and in less-developed countries, using the example of reintroduced traditional farming. This research reveals the key strategies and benefits generated by the particular local communities.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2019, 1; 204-213
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Patomechanizmy uszkodzenia płuc w przebiegu wstrząsu krwotocznego
Pathomechanisms of lung injury in hemorrhagic shock
Autorzy:
Swoboda, Ryszard
Jochem, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039679.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
wstrząs krwotoczny
płuca
interleukina 6
czynnik martwicy guza a
hemorrhagic shock
lungs
interleukin 6
tumor necrosis factor-a
Opis:
Hemorrhagic shock provokes a number of changes in the lungs, which may result in acute respiratory distress syndrome (ARDS). The underlying cause is a multiorgan inflammation also affecting the lungs. Inflammatory mediators involved in pathomechanisms of pulmonary damage are mainly produced in the intestine during shock-induced ischaemia. They are responsible for accumulation of inflammatory cells in the lung tissue, thickening of alveolar septa, and oedema due to increased microvascular permeability. Overexpression of adhesion molecules on pulmonary epithelial cells leads to enhanced interaction with inflammatory cells. This, in turn, accelerates epithelial apoptosis, thus causing epithelial cell dysfunction. Priming neutrophils, capable of generating respiratory burst, are characterized by prolonged survival resulting in longer duration of pulmonary inflammation. Experimental data suggest that during hemorrhagic shock, lung tissue can be protected by hypertonic (7.5%) NaCl solution, antioxidants (N-acetylcysteine, vitamin E), allopurinol, 17β-estradiol as well as neutrophil elastase inhibitor – sivelestat. Studies are being carried out with the use of surfactant protein A, nitrous oxide, and small interfering Fas-RNA in hemorrhagic shock.
Podczas wstrząsu krwotocznego dochodzi w płucach do morfologicznych i czynnościowych zmian, które mogą prowadzić do ostrego zespołu niewydolności oddechowej. U podłoża tych zjawisk leży proces zapalny, rozwijający się jednoczasowo w wielu narządach, w tym również w płucach. Czynniki prozapalne odgrywające istotną rolę w patomechanizmach uszkodzenia płuc wytwarzane są głównie w niedokrwionym w czasie wstrząsu przewodzie pokarmowym. Wynikiem ich działania jest gromadzenie komórek zapalnych w tkance płucnej, pogrubienie przegród pęcherzykowych oraz obrzęk płuc na skutek wzmożonej przepuszczalności naczyń włosowatych. Z powodu zwiększonej ekspresji cząstek adhezyjnych na powierzchni komórek śródbłonka naczyń płucnych dochodzi do nasilonej interakcji z komórkami zapalnymi. Skutkuje to zaburzeniem ich funkcji i przyspieszoną apoptozą komórek nabłonkowych. Pobudzone neutrofile, zdolne do nadmiernego generowania reaktywnych form tlenu w okresie reoksygenacji, charakteryzują się dłuższą przeżywalnością, co prowadzi do wydłużenia czasu trwania procesu zapalnego w płucach. Badania doświadczalne wskazują, że do czynników działających ochronnie na tkankę płucną podczas wstrząsu krwotocznego należą hipertoniczny (7,5%) roztwór NaCl, antyoksydanty (N-acetylocysteina, witamina E), allopurynol, 17β-estradiol oraz inhibitor elastazy neutrofilowej – sivelestat. Na etapie badań doświadczalnych jest stosowanie białka A surfaktantu, podtlenku azotu oraz krótkiego interferującego RNA dla Fas.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2009, 63, 1; 93-99
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interaction of three-drug combination of lacosamide, carbamazepine and phenobarbital in the mouse maximal electroshock-induced seizure model – an isobolographic analysis
Interakcja trójlekowej kombinacji lakozamidu, karbamazepiny i fenobarbitalu w teście maksymalnego wstrząsu elektrycznego u myszy – analiza izobolograficzna
Autorzy:
Kondrat-Wrobel, M.W.
Łuszczki, J.J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052601.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
antiepileptic drugs
isobolographic analysis
maximal electroshock
three-drug combination
leki przeciwpadaczkowe
analiza izobolograficzna
maksymalny wstrząs elektryczny
trójlekowe kombinacje
Opis:
Background. Epilepsy is one of the serious neurological diseases characterized by seizures that affect about 1% of people worldwide (65 million), and therefore, epilepsy can be considered as a disease of civilization. Although seizures are controllable with antiepileptic drugs (AEDs) in about 70% of cases, it remains still about 30% of epilepsy patients inadequately medicated with these AEDs, who need a full control of their seizure attacks. One of the treatment options in these patients is application of two or three AEDs in combination. The aim of this study was to characterize the anticonvulsant effects of a combination of three AEDs (i.e., carbamazepine [CBZ], lacosamide [LCM] and phenobarbital [PB]) at the fixed-ratio of 1:1:1 in the mouse maximal electroshock (MES)-induced seizure model. Materials and methods. Tonic hind limb extension (seizure activity) was evoked in adult male albino Swiss mice by a current (sine-wave, 25 mA, 500 V, 50 Hz, 0.2 s stimulus duration) delivered via auricular electrodes. Type I isobolographic analysis was used to analyze the three-drug combination. Results. Type I isobolographic analysis revealed that the combination of CBZ, LCM and PB (at the fixed-ratio of 1:1:1) exerted additive interaction with a slight tendency towards antagonism in the mouse MES-induced seizure model. Conclusions. A special caution is advised to patients taking LCM in combination with CBZ and PB because this three-drug combination offered additive interaction with a slight tendency towards antagonism in the mouse MES model.
Wprowadzenie. Padaczka jest jedną z poważnych chorób neurologicznych charakteryzującą się występowaniem drgawek, które dotykają około 1% ludzi na świecie (65 milionów) i dlatego też padaczka może być uważana za chorobę cywilizacyjną. Chociaż drgawki padaczkowe kontrolowane są lekami przeciwpadaczkowymi w około 70% przypadków, wciąż pozostaje około 30% pacjentów z padaczką niewłaściwie leczonych tymi lekami, którzy wymagają pełnej kontroli napadów. Jedną z opcji leczniczych u tych pacjentów jest zastosowanie dwóch lub trzech leków przeciwpadaczkowych w kombinacji. Celem badania była ocena działania przeciwdrgawkowego kombinacji trzech leków przeciwpadaczkowych (tj.: karbamazepiny [CBZ], lakozamidu [LCM] i fenobarbitalu [PB]) w stałej proporcji dawek 1:1:1 w teście maksymalnego wstrząsu elektrycznego u myszy. Materiały i metody. Toniczny wyprost kończyn tylnych (aktywność drgawkową) wywoływano u dorosłych myszy szczepu albino Swiss prądem (25 mA, 500 V, 50 Hz, 0,2 s czas stymulacji) dostarczanym przez elektrody uszne. Zastosowano typ I analizy izobolograficznej do oceny trójlekowej kombinacji. Wyniki. Typ I analizy izobolograficznej wykazał, że kombinacja CBZ, LCM i PB (w stałej proporcji dawek 1:1:1) wykazuje interakcje addytywną z niewielką tendencją do antagonizmu w teście maksymalnego wstrząsu elektrycznego u myszy. Wnioski. Zaleca się szczególną ostrożność pacjentom przyjmującym LCM do kombinacji CBZ i PB ponieważ ta trójlekowa kombinacja oferuje addycję z niewielką tendencją do antagonizmu w teście maksymalnego wstrząsu elektrycznego u myszy.
Źródło:
Health Problems of Civilization; 2016, 10, 1; 55-61
2353-6942
2354-0265
Pojawia się w:
Health Problems of Civilization
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New criteria to assess seismic and rock burst hazard in coal mines
Nowe kryteria dla oceny zagrożenia sejsmicznego i tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego
Autorzy:
Mutke, G.
Dubiński, J.
Lurka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220308.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
mining seismology
rock burst
seismic event
seismic criterion
rock burst hazard assessment
sejsmologia górnicza
tąpnięcie
wstrząs sejsmiczny
kryterium sejsmiczne
ocean zagrożenia tąpnięciem
Opis:
The paper presents new criteria of seismic and rock burst hazard assessment in Polish hard coal mines where longwall mining system is common practice. The presented criteria are based on the results of continuous recording of seismic events and analysis of selected seismological parameters: spatial location of seismic event in relation to mining workings, seismic energy, seismic energy release per unit coal face advance, b-value of Gutenberg-Richter law, seismic energy index EI, seismic moment M0, weighted value of peak particle velocity PPVW. These parameters are determined in a moving daily time windows or time windows with fixed number of seismic tremors. Time changes of these parameters are then compared with mean value estimated in the analyzed area. This is the basis to indicate the zones of high seismic and rock burst hazard in specific moment in time during mining process. Additionally, the zones of high seismic and rock burst hazard are determined by utilization of passive seismic tomography method. All the calculated seismic parameters in moving time windows are used to quantify seismic and rock burst hazard by four level scales. In practice, assessment of seismic and rock burst hazard is used to make daily decision about using rock burst prevention activities and correction of further exploitation of monitored coal panel.
Zagrożenie sejsmiczne i związane z nim genetycznie zagrożenie tąpnięciem w dalszym ciągu należą do najgroźniejszych zagrożeń naturalnych występujących w polskich kopalniach węgla kamiennego. W ostatnich latach w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) rocznie rejestrowano 1000÷1500 wstrząsów o energii sejsmicznej Es ≥ 1•105J (magnituda lokalna ML ≥ 1.7), a najsilniejsze z nich osiągały energię Es = 4 •109J (ML = 4.1). W latach 1991-2010 odnotowano w GZW 101 tąpnięć, z których około 66% miało miejsce w wyrobiskach chodnikowych, powodując ich uszkodzenia lub całkowite zniszczenie, a w niektórych przypadkach również wypadki śmiertelne. Przedstawiono podstawowe parametry sejsmologiczne stosowane w kraju i w świecie do oceny zagrożenia sejsmicznego. Opisano podstawowe zasady metody kompleksowej oceny stanu zagrożenia tąpnięciem, w skład której wchodzi metoda sejsmologiczna bieżącej (pomiarowej) oceny stanu zagrożenia. Od wielu lat, wraz z ciągłym rozwojem bazy aparaturowej i możliwości w zakresie cyfrowej rejestracji sejsmogramów oraz przetwarzania i interpretacji danych pomiarowych wzrasta znaczenie metod sejsmicznych, które są dzisiaj powszechnie stosowane w polskich kopalniach zagrożonych tąpaniami. Ciągła obserwacja zjawisk sejsmicznych indukowanych w trakcie rozwoju procesu eksploatacji pokładów węgla umożliwiła, w oparciu o zgromadzoną bazę danych, opracowywanie nowych kryteriów zagrożenia sejsmicznego oraz zagrożenia tąpnięciem, które winny wyraźnie poprawić efektywność metody sejsmologii górniczej. W artykule przedstawiono nowe kryteria oceny stanu bieżącego zagrożenia tąpaniami zaproponowane do stosowania w polskich kopalniach węgla kamiennego, które prowadzą eksploatację systemem ścianowym. Kryteria te są oparte na wynikach ciągłej rejestracji sejsmologicznej, połączonej z bieżącą analizą zarejestrowanych wstrząsów i obliczaniem wybranych parametrów sejsmologicznych. Parametry te to położenie ognisk wstrząsów w stosunku do wyrobisk eksploatacyjnych, energia sejsmiczna wstrząsów, suma energii sejsmicznej wyzwolona na każde 5m postępu ściany eksploatacyjnej, wartość wagowanego parametru amplitudy prędkości drgań PPVW, moment sejsmiczny M0, indeks energii EI oraz parametr b rozkładu wstrząsów według relacji Gutenberga-Richtera. Wartości powyższych parametrów są określane dla każdej doby lub w przesuwających się co dobę oknach czasowych lub oknach zawierających określoną liczbę wstrząsów, a następnie porównywane, raz na dobę, z ich wartościami średnimi wyznaczonymi dla obserwowanego rejonu eksploatacji lub z opracowanymi wartościami kryterialnymi. W ten sposób wyznaczane są, dla danego momentu czasu, strefy w których możne wystąpić potencjalnie wysokie zagrożenie sejsmiczne i zagrożenie tąpaniami. Ponadto, w strefach o podwyższonym naprężeniu oraz w strefach o skomplikowanej sytuacji górniczo-geologicznej, charakteryzujących się zaszłościami starej eksploatacji oraz zaburzeniami geologicznycmi, wykonywane są dodatkowo doraźne obliczenia pola prędkości fal sejsmicznych z wykorzystaniem metody tomografii pasywnej. Należy podkreślić, że wszystkie obliczane wartości powyższych parametrów są skwantyfikowane i określają wartości kryterialne w czterostopniowej skali oceny stanu zagrożenia sejsmicznego i zagrożenia tąpnięciem (tabela 2). Stopnie zagrożenia zostały skwantyfikowane w oparciu wyniki pomiarów sejsmologicznych wykonywanych na bieżąco w sposób ciągły i są wyrażone w formie kryteriów empirycznych, opracowanych na podstawie analizy dużego zbioru danych sejsmicznych oraz obserwacji makroskopowych w wyrobiskach górniczych. Należy podkreślić, że w czasie występowania wysokich stanów zagrożenia sejsmicznego lub zagrożenia tąpnięciem, opracowana metoda pozwala wyznaczyć obszary o podwyższonym stanie zagrożenia, umożliwiając zaprojektowanie i zastosowanie odpowiedniej w miejscu i czasie profilaktyki tąpaniowej. Ważnym aspektem w ocenie stanu zagrożenia sejsmicznego i tąpaniami jest problem ciągłego przemieszczania się stref zagrożenia (stref podwyższonych naprężeń) w czasie prowadzonej eksploatacji. Dla uchwycenia nie tylko miejsc potencjalnego zagrożenia, ale również określenia w jakim momencie czasu pojawia się strefa potencjalnego zagrożenia, zaproponowano analizę parametrów kryterialnych w przesuwających się oknach czasowych z dobowym raportowaniem wyników. W artykule przedstawiono dotychczasowe kryteria oceny stanu zagrożenia tąpnięciem – tabela 1 (Barański i in., 2007), stosowane aktualnie przez większość kopalń w polskim górnictwie węglowym. Kryteria te w części przypadków nie prowadziły do zadawalających i w pełni wiarygodnych wskazań, ze względu na małą liczbę analizowanych parametrów sejsmologicznych oraz brak sekwencyjnej analizy ich zmian w czasie prowadzonej eksploatacji. Wady te uwzględnia nowe podejście metodyczne do oceny stanu zagrożenia. Nowe kryteria oceny stanu zagrożenia sejsmicznego i zagrożenia tąpnięciem przedstawiono w tabeli 2. Zakwalifikowanie do określonego stanu zagrożenia wymaga spełnienia wartości kryterialnych przez więcej niż połowę parametrów sejsmicznych, przypisanych do określonego stanu zagrożenia i rodzaju wyrobiska. Skuteczność przedstawionych nowych kryteriów oceny stanu sejsmicznego i zagrożenia tąpnięciem, opartych o sekwencyjną analizę wybranych parametrów kryterialnych w przemieszczających się co dobę oknach czasowych, została pokazana na przykładach obliczeniowych rzeczywistych sytuacji pomiarowych uzyskanych podczas eksploatacji pokładu węgla 510 ścianą nr. 6 oraz pokładu 503 ścianą nr. 3 w KWK Bobrek-Centrum. Przeprowadzono dyskusję opracowanych kryteriów dowodząc, że stosowanie do oceny stanu zagrożenia tąpaniami różnych parametrów wstrząsów jest niezbędne, aby na bieżąco obserwować to zagrożenie w zależności od różnych mechanizmów wstrząsów i dla różnych sytuacji górniczo-geologicznych. Analiza jednego parametru kryterialnego może często doprowadzić do błędnych wniosków i niskiej wiarygodności wykonanej oceny stanu zagrożenia. Z tej przyczyny w najnowszej wersji metody sejsmologicznej zaproponowanej do stosowania w polskich kopalniach węgla kamiennego, uwzględniono pięć niezależnych parametrów sejsmologicznych opisanych w tabeli 2.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 3; 743-760
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nonlinear analysis of a hoist tower for seismic loads
Analiza nieliniowa wieży wyciągowej na obciążenia sejsmiczne
Autorzy:
Pachla, Filip
Tatara, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174040.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
trzęsienie ziemi
konstrukcja przemysłowa
wstrząs górniczy
analiza nieliniowa
drganie powierzchni
analiza w dziedzinie czasu
earthquake
industrial structure
mining tremor
nonlinear analysis
surface vibration
time history analysis
Opis:
In recent years, the intensity of the loads caused by mining activity has increased in Poland. This exploitation is often carried out in urbanized areas, so their operation on structures is not only a social problem, but also a challenge for engineers. Many of the surface facilities safe use affects the failure-free operation of the mine. The paper presents the results of representative measurements of surface vibrations from mining areas in Poland and earthquakes and their comparison. Particular attention was paid to the values of PGA/PGV ratios and the most commonly used methods for dynamic calculation of the structure. The last part of the work presents an experimentally verified dynamical model of the selected RC skip tower. The forced vibrations of the model were analysed by taking representative earthquakes and mining origin tremors. Time history non-linear analysis and push over methods were used. The nonlinear concrete model was adopted in the analyses. The results show that pushover analysis is not able to capture the seismic demands imposed by far-field or near-fault ground motions, especially for short-period systems for which it can lead to significant errors in the estimation of the seismic demands. The results confirmed the qualitative results of the linear analysis. The carried out inventory of cracks to the skip tower also allowed their location in bearing elements of the skip tower. The results of non-linear numerical analyses allowed us to assess the safety of the structure.
Dodatkowym obciążeniem działającym na konstrukcje budowlane są drgania przenoszone przez grunt. Z reguły takie konstrukcje, gdy znajdują się poza obszarami trzęsienia ziemi, nie są przystosowane do takich dodatkowych obciążeń. Na terenach dotkniętych wstrząsami górniczymi konstrukcje nie były projektowane na takie obciążenia. W projekcie uwzględniono tylko obciążenia stałe i ciężar własny, obciążenia technologiczne oraz obciążenia od podmuchów wiatru. W ostatnich latach w Polsce wzrosła intensywność obciążeń powodowanych działalnością górniczą. Eksploatacja ta często prowadzona jest na terenach zurbanizowanych, dlatego ich eksploatacja i wpływ na budynki staje się nie tylko problemem społecznym, ale także wyzwaniem dla inżynierów. Ich zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa konstrukcji i osób przebywających w tych budynkach. Wiele obiektów naziemnych znajduje się bezpośrednio na terenach kopalni. Ich bezpieczne użytkowanie wpływa na bezawaryjna prace kopalni. Awarie obiektów powierzchniowej infrastruktury budowlanej kopalni prowadzą do dużych strat finansowych i powodują problemy społeczne. W pracy przedstawiono wyniki reprezentatywnych pomiarów drgań powierzchniowych z terenów górniczych w Polsce. Drgania te były spowodowane najintensywniejszymi wstrząsami górniczymi, jakie wystąpiły podczas podziemnej eksploatacji kopalni węgla kamiennego i rud miedzi w Polsce. Wyniki pomiarów in-situ tych drgań porównano z zapisami drgań z wybranych trzęsień ziemi. Szczególną uwagę zwrócono na wartości wskaźnika PGA/PGV, a także różnice charakteryzujące drgania powierzchniowe indukowane podziemną eksploatacją górniczą i wstrząsy sejsmiczne oraz czas trwania intensywnej fazy drgań. Następnie przedstawiono najczęściej stosowane metody obliczeń dynamicznych konstrukcji. W ostatniej części pracy zaprezentowano numeryczny model dynamiczny wybranej żelbetowej konstrukcji wieży wyciągowej.
Źródło:
Archives of Civil Engineering; 2022, 68, 3; 177--198
1230-2945
Pojawia się w:
Archives of Civil Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies