Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "valency" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Against strict headedness in syntax
    Autorzy:
    Lichte, Timm
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24201214.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN
    Tematy:
    grammar
    syntax
    head
    government
    dependency
    valency
    tree unification
    tree constraints
    Opis:
    Strict headedness is a common idealization in the structural analysis of linguistic entities, particularly in syntax. This contribution takes a critical look at its premises and applications by demonstrating the surprising sloppiness of both the defining concepts and the test procedures, and by showing how strict headedness is nevertheless implemented as an important axiom into virtually all mainstream grammar formalisms. Subsequently, I present a non-trivial head-agnostic analysis based on Tree Unification & Constraints (TUCO) in order to show that there actually is a choice and that strict headedness can be avoided in principle.
    Źródło:
    Journal of Language Modelling; 2021, 9, 2; 291--348
    2299-856X
    2299-8470
    Pojawia się w:
    Journal of Language Modelling
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Case Study of the P Demotion Operation
    Autorzy:
    Janic, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1808088.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-24
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    P demotion operation
    syntactic valency
    incorporation
    verbal marking
    antipassive construction
    Opis:
    P demotion is an umbrella term which refers to an operation performed on verbal valency. This mechanism results in a range of different constructions sharing two characteristics: the P argument loses the properties of a core argument without affecting the semantic role of the A argument. This study examines a particular case of P demotion operation called antipassive. Until recently, the antipassive construction was regarded as a particularity of a morphologically ergative type of alignment, which, triggered by an explicit verbal marker, stands in a symmetrical relationship to the passive construction. These false beliefs blindly repeated for decades were, however, at hte time well-justified. They resulted from the misinterpretation of the definition proposed by Silverstein (1972, 1976) and more importantly from the lack of adequate crosslinguistic data. However, a growing body of recent studies enables the questioning of the traditional view of the antipassive. It also provides new insights into the form and function of this construction as well as into language-specific and crosslinguistic variations. This contribution provides an overview of the most important issue involved in this particular type of the P demotion construction, with an attempt to expain the factors  which could have biased its investigation.
    Źródło:
    Forum for Contemporary Issues in Language and Literature; 2020, 1; 56-92
    2391-9426
    Pojawia się w:
    Forum for Contemporary Issues in Language and Literature
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ma-causatives in Tomo Kan Dogon: between causatives and passives
    Autorzy:
    Dyachkov, Vadim
    Linde-Usiekniewicz, Jadwiga
    Storch, Anne
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/1040109.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    verb morphology
    valency changing alternation
    causative
    passive
    Niger-Congo languages
    Dogon languages
    Tomo Kan language
    Opis:
    This article deals with the causative/passive polysemy in the Tomo Kan language (< Dogon < Niger-Congo). The aim of the article is to describe semantic and syntactic properties of the distant causative -má and the homonymous modal passive which are instantiations of the same morpheme. First, I show that the causative can be analyzed as a marker of distant causal relation, whereas the modal passive is a marker with the meaning of participant-external possibility. Second, I discuss a possible polysemy scenario based on the structural properties of the causative. Namely, I will argue that the passive reading could not have arisen from permissive readings of the causative marker and it is better to describe the shift in terms of subject deletion, which led to the reanalysis of the syntactic structure.
    Źródło:
    West African languages. Linguistic theory and communication; 127-139
    9788323546313
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polonisms among the Belarusian Names of Cognitive Events
    Polonizmy wśród białoruskich nazw procesów kognitywnych
    Autorzy:
    Rudenka, Alena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837699.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    verb
    aspect
    valency
    borrowing
    polonism
    czasownik
    aspekt
    rekcja
    zapożyczenie
    polonizm
    дзеяслоў
    трыванне
    валентнасць
    запазычанне
    паланізм
    Opis:
    Semantic study of verbs – names of cognitive events - in the Belarusian language has not been conducted before. As a separate lexical-semantic subsystem, verbs with the semantics of mental events were not considered on the material of other languages. The relevance of the article is due to the lack of a comprehensive description of this lexical and semantic sphere. The aim of the article is a comprehensive description of the names of cognitive events in the Belarusian language. The study reveals the semantic and syntactic characteristics of each verb and the types of relationships between them. The lexical values are determined accordingly; the type of each token chosen by the verb's mode of action, i.e Aktionsart; actant type of the verb and its syntagmatic connections. Polonisms are singled out and described in the article. Names of cognitive events are verbs with the semantics ‘вырашыць, ‘угадаць’, ‘зразумець’, ‘даведацца’, ‘запомніць’, ‘успомніць’, ‘вынайсці’ [decide, conclude, guess, understand, learn, remember, recall, invent]. Of the forty units, seven lexemes are borrowed from the Polish language or the Polish language has acted as an intermediary in their borrowing. In the subgroup with the semantics ‘вырашыць, зрабiць вывад’ [decide, conclude] the lexemes дэдукаваць, разважыць, размеркаваць, разрахаваць [deduce, reflect, distribute, calculate] were borrowed in Belarusian through the Polish language. Three other Polonisms have a common semantics of ‘зразумець’, ‘даведацца’ [understand, learn]. The lexemes дапяць і распрацаваць [finish and develop] were borrowed from the Polish language. The Belarusian word асэнсаваць [sense] has Latin roots, but it got into Belarusian through Polish mediation. At the same time, the verb formation exists today only in the Belarusian language. All these polonisms, except of the modern borrowing дапяць [achieve your own, finish], were already used in the old Belarusian language. They are transitive - the same rule was inherent in these verbs in the Polish language. The new borrowing дапяць [achieve your own, finish] is used without object or with an added sentence.
    Badanie semantyki czasowników – nazw procesów kognitywnych – na materiale języka białoruskiego nie było dotychczas podejmowane. Jako specjalny podsystem leksykalno-semantyczny czasowniki w znaczeniu „procesy mentalne” na materiale innych języków również nie był wcześniej poddany badaniu. Aktualność tego artykułu wynika z braku kompleksowego opisu niniejszego zagadnienia leksykalno-semantycznego. Celem artykułu jest całościowy opis nazw procesów kognitywnych w języku białoruskim. Badaniu poddane zostały cechy semantyczne i składniowe każdego czasownika oraz rodzaje relacji między nimi. Zgodnie z czym definiowane są znaczenia leksykalne, typ każdego leksemu według rodzaju czynności; aktantnу typ czasownika oraz jego związki syntagmatyczne. W artykle zwraca się również uwagę, które czasowniki zapożyczono z języka polskiego i które przez jego pośrednictwo. Nazwy procesów kognitywnych zostały podzielone na kilka grup z semantyką ‘decydować, wnioskować’, ‘zgadnąć’, ‘zrozumieć’, ‘dowiedzieć się’, ‘zapamiętać’, ‘przypomnieć’. Spośród czterdziestu jednostek siedem zapożyczono z języka polskiego lub język polski pełnił rolę pośrednika w ich zapożyczeniu. W podgrupie semantycznej ‘decydować, wnioskować’ za pośrednictwem języka polskiego do białoruszczyzny zapożyczono leksemy дэдукаваць, разважыць, размеркаваць, разрахаваць. Trzy kolejne polonizmy mają semantykę ‘zrozumieć’, ‘dowiedzieć się’. Z języka polskiego zapożyczono wyrazy дапяць i распрацаваць. Brus. асэнсаваць ma korzenie łacińskie, ale do białoruszczyzny został zapożyczony przez polskie pośrednictwo. Wszystkie te leksemy, z wyjątkiem niedawnego zapożyczenia дапяць, były używane już w okresie starobiałoruskim. Są one przechodnie – taka sama rekcja była typowa dla tych czasowników w języku polskim. Czasownik дапяць używany jest bez obiektu lub ze zdaniem podrzędnym dopełnieniowym.
    Семантычнае вывучэнне дзеясловаў – найменняў кагнiтыўных падзей – у беларускай мове раней не праводзiлася. Як асобная лексiка-семантычная падсiстэма дзеясловы з семантыкай ментальных падзей не разглядалiся i на матэрыяле iншых моў. Актуальнасць артыкула абумоўлена адсутнасцю цэласнага апiсання гэтай лексiка-семантычнай сферы. Мэтай артыкула з’яўляецца комплекснае апiсанне назваў кагнітыўных падзей у беларускай мове. Падчас даследавання выяўляюцца семантычныя і сінтаксічныя характарыстыкі кожнага дзеяслова і вiды адносiн паміж імі. У адпаведнасцi з гэтым вызначаюцца лексiчныя значэннi; тып кожнай абранай лексемы па спосабу дзеяслоўнага дзеяння; актантны тып дзеяслова i яго сiнтагматычныя сувязі. Асобна вылучаны і апісаны ў артыкуле паланізмы. Найменні ментальных падзей – гэта дзеясловы з семантыкай ‘вырашыць, зрабiць вывад’, ‘угадаць’, ‘зразумець’, ‘даведацца’, ‘запомніць’, ‘успомніць’, ‘вынайсці’. З сарака адзінак сем запазычана з польскай мовы або польская мова адыграла ролю пасрэдніцы ў іх запазычанні. У падгрупе з семантыкай ‘вырашыць, зрабiць вывад’ праз польскую мову прыйшлі ў беларускую лексемы дэдукаваць, разважыць, размеркаваць, разрахаваць. Яшчэ тры паланізмы маюць агульную семантыку ‘зразумець’, ‘даведацца’. З польскай мовы запазычаны дапяць і распрацаваць. Бел. асэнсаваць мае лацінскія карані, але ў беларускую трапіла праз польскае пасрэдніцтва. Пры гэтым дзеяслоўнае ўтварэнне сёння існуе толькі ў беларускай мове. Усе гэтыя паланiзмы, акрамя сучаснага запазычання дапяць, ужываліся ўжо ў старабеларускай мове. Яны з’яўляюцца пераходнымі – такое ж кіраванне было ўласцівае гэтым дзеясловам і ў польскай мове. Новае запазычанне дапяць ужываецца безаб’ектна ці з даданым дапаўняльным сказам.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 249-268
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Towards Lexicon-Grammar Verbnets Through Lexical Ontologies
    Autorzy:
    Vetulani, Zygmunt
    Vetulani, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341273.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    lexical ontology
    synonymy
    valency structure
    wordnet
    PolNet
    Lexicon-Grammar Verbnet
    IT systems with language competence
    Opis:
    In this article, we present research directly inspired by the Princeton WordNet lexical ontology project (Miller, Fellbaum), which was a response to the real need for ontologies corresponding to the natural conceptualization common to all language users, within a given natural language, or within a specific sublanguage. Lexical ontologies for a given language or language subsystem determined by the scope of communication needs turn out to be useful and even necessary for constructing formal models of linguistic competence and, consequently, for designing and implementing AI systems with linguistic communicative competence, both passive and active. An important milestone of the research program presented in this work is the acquisition of tools in the form of extensive lexical ontologies of a new type, referred to in this work as Lexicon-Grammar Verbnets. In the article, we refer to the works of authors such as: Alain Colmerauer, Charles Fillmore, Christiane Fellbaum, Gaston Gross, Maurice Gross, Thomas R. Gruber, Richard Kittredge, George A. Miller, Martha Palmer, Kazimierz Polański, and Piek Vossen.
    Źródło:
    Neophilologica; 2023, 35; 1-32
    0208-5550
    2353-088X
    Pojawia się w:
    Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Valency Rearrangement Phenomena and Their Limitations with Polish ‘Clear’ Verbs
    Przeszeregowania walencji i nałożone na nie ograniczenia w grupie polskich czasowników dotyczących ‘czyszczenia’
    Autorzy:
    Malicka-Kleparska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1900796.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    morfo-syntaksa
    walencja czasownikowa
    leksykon
    struktura zdarzenia
    polski
    angielski
    grecki
    hebrajski
    morpho-syntax
    verbal valency
    lexicon
    event structure
    Polish
    English
    Greek
    Hebrew
    Opis:
    Artykuł daje odpowiedzi na bardzo podstawowe pytania dotyczące reprezentacji leksykalnej czasownika i podziału zadań między tę reprezentację a operacje gramatyczne w odniesieniu do morfo-syntaksy czasowników, których argumenty wewnętrzne mogą być realizowane różnorodnie. Analizowana jest grupa polskich czasowników dotyczących ‘czyszczenia’, które przydzielają dwa argumenty wewnętrzne – w formie dopełnienia wyrażonego frazą rzeczownikową w bierniku i frazą przyimkową z elementem głównym z, w przypadku których zamianie struktury syntaktycznej nie towarzyszy zmiana znaczenia. Autorka zastanawia się, co jest przyczyną takiego stanu rzeczy, że tylko część czasowników o odpowiednim znaczeniu pozwala na tę alternację. Jednocześnie stara się ustalić, jaka reprezentacja leksykalna może wyjaśnić zróżnicowane zachowanie tych czasowników i jakie towarzyszą jej zjawiska gramatyczne. Znajduje związek między elementami prefiksalnymi w takich czasownikach a ich właściwościami alternacyjnymi. Dane dla języka polskiego porównuje z danymi z angielskiego, greckiego i hebrajskiego.
    The paper is concerned with very basic questions concerning the nature of lexical representation of verbs which take part in valency rearrangement alternations and the contribution of grammar to the morpho-syntactic phenomena involved in this rearrangement. We analyze a group of such valency rearrangement verbs which are referred to as ‘clear’ verbs in Polish and compare their behaviour and properties with the corresponding material from English, Greek and Hebrew. In particular we try to establish which properties enable some verbs to undergo the alternation, while some others accept only one of the alternants. We propose lexical representations for alternating and non-alternating verbs and establish a connection between these representations and the alternating propensity of prefixed verbs in Polish.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 67-88
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Limitations on Involuntary-State Constructions in Polish: Between Structure and Semantics
    Ograniczenia konstrukcji niezamierzonego stanu w języku polskim – między strukturą a semantyką
    Autorzy:
    Malicka-Kleparska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1900936.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    morfologia
    semantyka
    walencja
    czasowniki nieakuzatywne
    czasowniki nie-ergatywne
    czasowniki psychologiczne
    konstrukcje stanu niezamierzonego
    polski
    morphology
    semantics
    valency
    unaccusatives
    unergatives
    psychological predicates
    involuntary states
    Polish
    Opis:
    Konstrukcje niezamierzonego stanu w języku polskim, tworzone za pomocą formy klitycznej się, stanowią bardzo złożony materiał z pogranicza morfologii, słownika i syntaksy. Ostatnio zyskały ciekawy, oryginalny opis, w którym ich cechy charakterystyczne i ograniczenia są tłumaczone za pomocą charakterystycznej struktury syntaktycznej, będącej pochodną zaproponowanych w ostatnich latach konstrukcji aplikatywnych. W artykule staram się wykazać, że podejście czysto strukturalne nie pozwala na wyjaśnienie wszystkich ograniczeń dotyczących produkcji tych struktur. Omawiam szczegółowo ograniczenia dotyczące jednoargumentowych predykatów w kontekście kontroli sytuacji przez czynnik ludzki. Ich nieregularne zachowanie tłumaczę istnieniem reguł reanalizy, które są operacjami leksykalnymi, a nie syntaktycznymi, być może powiązanymi z ogólniejszymi tendencjami panującymi w leksykonie, a dotyczącymi przypisywania ról tematycznych argumentom. Inne ograniczenie dotyczy predykatów psychologicznych, których zachowanie wyjaśniam również działaniem tych samych reguł. Rozważam również możliwość istnienia rozróżnienia wśród predykatów psychologicznych, podobnego do rozróżnienia opisanego dla języka hiszpańskiego, które może tłumaczyć, w połączeniu z proponowaną syntaktyczną strukturą, dlaczego tylko predykaty odnoszące się do kontynuacji mogą derywować konstrukcje, którymi się zajmuję.
    Involuntary State Constructions in Polish, formed with the clitic form się, are complex structures at the interface of the lexicon, morphology and syntax. Recently they have been analyzed in a most interesting way, where their properties are explained away with the use of the applicative structure, proposed a few years ago. In this paper we try to show that the uniformly structural analysis does not allow us to explain away all the limitations on the production of Involuntary State Constructions. We discuss the limitations concerning the one-argument predicates used in Involuntary State Constructions in the context of the control of such states by the human element. The irregular behavior of such verbs is explained with the use of re-analysis rules, which are lexical operations, not the syntactic ones, perhaps to be derivative from more general tendencies operating in the lexicon and connected with assigning thematic roles to arguments. Other limitations concern psychological predicates, whose behavior is also explained with the use of the same rules. We also consider the possibility of the existence of a split among psychological predicates, similar to a split proposed for Spanish. This split, together with the proposed syntactic structure, may explain why only the predicates that refer to continuing state may derive the Involuntary State Constructions.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 5; 65-85
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Asyndetic Complementation in the Light of Explicative Syntax (Exemplified with Bulgarian, Polish and Ukrainian)
    Komplementacja asyndetyczna w świetle składni eksplikacyjnej (na przykładzie języka bułgarskiego, polskiego i ukraińskiego)
    Autorzy:
    Kiklewicz, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33317070.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    explicative syntax
    valency
    verb syntax
    sentential actant
    conjunction
    asyndetic complementation
    Bulgarian language
    Polish language
    Ukrainian language
    składnia eksplikacyjna
    walencja
    składnia czasowników
    aktant syntaktyczny
    spójnik
    dopełnienie asyndetyczne
    język bułgarski
    język polski
    język ukraiński
    Opis:
    The subject of the study is Bulgarian, Polish and Ukrainian syntactic constructions in which the position of the clausal complement is realized in an asyndetic manner. The analysis of language material is based on the theory of explicative syntax, the foundations of which were developed by S. Karolak. The author shows that the asyndetic complement is one of the forms of realization of the propositional argument that is conditioned by the valence of the matrix verb. A given syntactic form is a valence characteristic of a limited group of semantic classes of verb, namely mental, emotive, perceptive and deliberative verbs. The author also shows that there are other factors that favor or, conversely, do not favor the use of conjunctionless sentences, such as negation, ellipsis, coreference, and others. The author concludes that the frequency of asyndetic constructions in Slavic languages can vary.
    Przedmiotem badania są bułgarskie, polskie i ukraińskie konstrukcje składniowe, w których pozycja dopełnienia klauzulowego jest realizowana w sposób asyndetyczny. Analiza materiału językowego opiera się na teorii składni eksplikatywnej, której podstawy opracował S. Karolak. Autor pokazuje, że dopełnienie asyndetyczne jest jedną z form realizacji argumentu propozycjonalnego, uwarunkowaną walencją czasownika matrycowego. Dana forma składniowa stanowi charakterystykę walencyjną ograniczonej grupy semantycznej czasowników, a mianowicie czasowników mentalnych, emotywnych, percepcyjnych i deliberatywnych. Autor pokazuje również, że istnieją inne czynniki, które sprzyjają lub odwrotnie nie sprzyjają używaniu zdań bezspójnikowych, takie jak: negacja, elipsa, koreferencja. Autor dochodzi do wniosku, że częstość występowania konstrukcji asyndetycznych w językach słowiańskich jest większa lub mniejsza.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies