Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "skaly weglanowe" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
A Multi-Criteria Procedure for Selecting Mechanical Excavation Methods
Wielokryterialna metoda wyboru sposobu mechanicznego urabiania skał
Autorzy:
Zajączkowski, Maciej
Kasztelewicz, Zbigniew
Sikora, Mateusz
Będkowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/319141.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
mechaniczne urabianie skał
skały węglanowe
złoże „Raciszyn”
zrywanie
frezowanie
metoda Bellingera
mechanical excavation
carbonate rocks
“Raciszyn” deposit
milling
Bellinger's method
Opis:
This paper presents the results of a technical and economic analysis of the process of obtaining aggregates by mechanical excavation using hydraulic hammers, vibration rippers, Wirtgen surface miners, and ripper-dozers. The analysis involved a number of machine performance tests carried out at the “Raciszyn” Jurassic limestone deposit. The values determined in the tests included the average performance of individual devices making up the process system, unit fuel consumption and particle size distribution curves. These data served as inputs for the economic analysis of mechanical excavation and aggregate production methods. The method with the smallest unit production cost was determined. As different mechanical excavation methods affect not only the costs of obtaining aggregates, but also other non-economic values, Bellinger’s multi-criteria procedure was used to determine the optimal method. Bellinger’s multi-criteria procedure of selecting the mechanical excavation method may prove to be a useful optimisation tool, although one that requires knowledge of a given industry and its processes. Its advantage lies in relative simplicity and ease of use. This procedure should facilitate the preliminary assessment of selecting the most optimal technology and the assessment of the risk of choosing the least optimal one. The precision and, consequently, the objectivity, of the conducted analysis depends on the number and quality of the adopted criteria, which are largely connected with the knowledge level of the decision maker. On the basis of the authors’ assumptions, the most optimal mechanical excavation method at the “Raciszyn” Jurassic limestone deposit is the Wirtgen surface miner. The main advantage of this procedure is the optimal fragmentation of the excavated material and the low unit cost of aggregate production.
W artykule przedstawiono wyniki analizy techniczno-ekonomicznej procesu produkcji kruszyw z wykorzystaniem mechanicznego urabiania skał za pomocą młota hydraulicznego, zrywaka wibracyjnego, kombajnu frezującego typu Wirtgen oraz spycharki z osprzętem zrywakowym. W tym celu wykonano próby eksploatacyjne tych maszyn na złożu wapieni jurajskich „Raciszyn”. Określono średnią wydajność poszczególnych maszyn wchodzących w skład całego układu technologicznego, jednostkowe zużycie paliwa oraz krzywe składu ziarnowego. Dane te stanowiły dane wejściowe do analizy ekonomicznej poszczególnych sposobów mechanicznego urabiania skał oraz produkcji kruszyw. Wskazano sposób charakteryzujący się najmniejszym jednostkowym kosztem produkcji. Ponieważ różne sposoby mechanicznego urabiania skał wpływają nie tylko na koszty produkcji kruszyw ale również na inne pozaekonomiczne wartości, do wyboru optymalnego sposobu wykorzystano wielokryterialną metodą Bellingera. Wielokryterialna metoda wyboru mechanicznego sposobu urabiania skał z wykorzystaniem metody Bellingera może być użytecznym narzędziem optymalizacyjnym, wymagającym jednak wiedzy z obszaru danej branży i występujących w niej procesów. Zaletą tej metody jest fakt, iż jest ona stosunkowo łatwa i prosta w użyciu. Metoda ta powinna ułatwić wstępną ocenę wyboru najbardziej oczekiwanej technologii oraz jednocześnie ocenę ryzyka zastosowania najmniej pożądanej technologii. Dokładność, a zatem i obiektywność, prowadzonych analiz uzależniona jest od liczby i jakości przyjętych kryteriów, co w dużym stopniu zależy od wiedzy osoby decyzyjnej. Na bazie przyjętych przez autorów założeń, najbardziej pożądanym sposobem urabiania mechanicznego na złożu wapieni jurajskich „Raciszyn” było wykorzystanie kombajnu frezującego Wirtgen. Główne zalety tego sposobu związane są z korzystnym rozdrobnieniem urobku oraz niskim jednostkowym kosztem produkcji kruszyw.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2019, 21, 1/2; 225-229
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fusion of differential analysis of volumetric strain method (dilatometric thermoporometry) and mercury intrusion porosimetry method for pore space characterization in carbonate rocks
Połączenie metody różnicowej analizy odkształceń oraz metody porozymetrii rtęciowej do określenia charakterystyki przestrzeni porowej w skałach węglanowych
Autorzy:
Skowera, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27314907.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
Tematy:
differential analysis of volumetric strain method
mercury intrusion porosimetry
carbonate rocks
pore space
różnicowa analiza odkształceń
porozymetria rtęciowa
skały węglanowe
przestrzeń porowa
Opis:
Many characteristics of capillary-porous materials, including limestones and dolomites, depend on the structure of the pore space of a given material, so the article attempts to accurately determine the geometric characteristics of pores and their ability to transport water. Much information on the pore structure of carbonate rocks can be obtained from literature studies. There is a lack of information on the use of full hysteresis dilatometric thermoporometry methods for this purpose, as well as the fusion of differential analysis of volumetric strain (DAVS) results with mercury intrusion porosimetry (MIP) results. The subject of the research presented in this article is the analysis of pore structure in carbonate rocks using the method of differential analysis of volumetric strain and mercury intrusion porosimetry. Based on the measurements made, the pore size, pore volume, content of empty pores and pores containing water incapable of phase transformation were analyzed. The geometry of mesopores of rock samples examined by differential analysis of volumetric strain and mercury intrusion porosimetry was compared. A fusion of the distribution of mesopores from the DAVS study with a part of the distribution of meso- and macropores obtained by the MIP study was performer.
Wiele cech materiałów kapilarno-porowatych, w tym wapieni i dolomitów, zależy od struktury przestrzeni porowej danego materiału, dlatego w artykule podjęto próbę dokładnego określenia cech geometrycznych porów i ich zdolności do transportu wody. Wiele informacji na temat struktury porów skał węglanowych można uzyskać ze studiów literaturowych. Brakuje informacji na temat wykorzystania w tym celu metod termoporometrii dylatometrycznej z pełną histerezą, a także połączenia wyników różnicowej analizy odkształceń (DAVS) z wynikami porozymetrii rtęciowej (MIP). Przedmiotem badań przedstawionych w niniejszym artykule jest analiza struktury porów w skałach węglanowych z wykorzystaniem metody różnicowej analizy odkształceń i porozymetrii rtęciowej. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów przeanalizowano wielkość porów, objętość porów, zawartość porów pustych oraz porów zawierających wodę niezdolną do przemiany fazowej. Porównano geometrię mezoporów próbek skalnych badanych metodą różnicowej analizy odkształceń i porozymetrii rtęciowej. Wykonano fuzję rozkładu mezoporów z badania DAVS z częścią rozkładu mezo- i makroporów uzyskanych w badaniu MIP.
Źródło:
Structure and Environment; 2023, 15, 2; 90--98
2081-1500
Pojawia się w:
Structure and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected features of carbonate rocks based on the X-ray computed tomography method (CT)
Wybrane cechy skał węglanowych w odwzorowaniu rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT)
Autorzy:
Urbaniec, A.
Drabik, K.
Dohnalik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835191.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
X-ray computed tomography
carbonate rocks
texture features
biogenic structures
porosity
fractures
rentgenowska tomografia komputerowa
skały węglanowe
cechy teksturalne
struktury biogeniczne
porowatość
szczeliny
Opis:
The paper presents possibilities of X-ray computed tomography (CT) application in view of representing selected features of carbonate rocks in a CT image. 72 sections of drill cores, approx. 1 m long each, were selected for tomographic examinations to obtain as reliable as possible results. The selected core material represents carbonate formations of various ages (from Palaeozoic to Upper Cretaceous), originating from boreholes situated in the Carpathian Foreland area. The interpretation of tomographic examinations was connected with a detailed sedimentological analysis of selected core sections, allowing to carry out direct comparisons, which of studied features and to what extent have disclosed in the CT images, and also whether this image can supplement or make the prepared descriptions more detailed. The presented information has a qualitative nature, i.e. referring mainly to descriptive features of the analysed carbonate rocks. Because of a limited size of the paper we have focused only on a few from numerous analysed features of carbonate rocks. The method of X-ray computed tomography (CT) can be very helpful at the analysis of various carbonate rocks features, such as structural and textural features, biogenic structures, porosity, and fracturing. It should be emphasised that this is a non-invasive method, providing a possibility to reproduce the CT image in various directions, without the necessity of mechanical interference in the rock material, resulting in the core destruction. Mummified siliceous sponges were examples of biogenic structures, which were best reflected in formations, which have been subjected to processes of selective dolomitization. In such type of carbonate rocks the sponge mummies were not dolomitized, while the basic material of the background was dolomitized. A very good representation of the structure in CT images was obtained for colonial hexacorals from the Scleractinia group, because many details of their skeleton structure are noticeable. Contrary to siliceous sponges the structure of corals is preserved much worse in the case, when the studied deposits were subject to diagenetic processes (such as dissolution, recrystallisation, or dolomitization). In addition, the analysis of various bioclasts, preserved in carbonate rocks, has shown a significant role both of the original mineral component building the skeletal elements of organisms (aragonite, high-magnesium calcite, lowmagnesium calcite), and of diagenetic processes history, directly affecting the condition of those components preservation. Based on the analysed materials it was found that porosity and fracturing are among best reflected features of carbonate rocks in the CT image. Open fractures, fractures filled with anhydrite and fractures filled with clay-marly material are generally well reflected in the CT image. Instead, fractures filled with calcite are variously recognisable, depending on the mineral composition of the rock background.
W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT) pod kątem odzwierciedlenia wybranych cech skał węglanowych w obrazie CT. Do badań tomograficznych wytypowano 72 odcinki rdzeni wiertniczych o długości ok. 1 m każdy w celu uzyskania możliwie najbardziej wiarygodnych wyników. Wytypowany materiał rdzeniowy reprezentuje utwory węglanowe różnego wieku (od paleozoiku po górną kredę), pochodzące z otworów wiertniczych, zlokalizowanych na obszarze przedgórza i w podłożu Karpat. Interpretację badań tomograficznych powiązano ze szczegółową analizą sedymentologiczną wybranych odcinków rdzeni, co pozwoliło na bezpośrednie porównanie, które z badanych cech i w jakim stopniu ujawniły się w obrazie tomograficznym, a także czy obraz ten jest w stanie uzupełnić lub uszczegółowić wykonane opisy. Przedstawione informacje mają charakter jakościowy, tj. odnoszący się głównie do cech opisowych analizowanych skał węglanowych. W związku z ograniczoną objętością artykułu skoncentrowano się jedynie na kilku spośród wielu przeanalizowanych cech skał węglanowych. Metoda rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT) może być bardzo pomocna przy analizie różnego typu ich cech, takich jak: cechy strukturalne i teksturalne, struktury biogeniczne, porowatość, szczelinowatość. Należy podkreślić, że jest to metoda nieinwazyjna, dająca możliwość odtwarzania obrazu tomograficznego w różnych kierunkach, bez konieczności mechanicznej ingerencji w materiał skalny, prowadzącej do niszczenia rdzenia. Spośród przeanalizowanych struktur biogenicznych uwagę zwrócono na zmumifikowane gąbki krzemionkowe, które w najlepszym stopniu odwzorowane zostały w zapisie CT w utworach, które w trakcie diagenezy poddane zostały procesom selektywnej dolomityzacji. W tego typu utworach mumie gąbek nie uległy dolomityzacji, podczas gdy masa podstawowa otaczającego osadu została zdolomityzowana. Bardzo dobre odzwierciedlenie struktury w zapisie CT uzyskano dla kolonijnych koralowców sześciopromiennych z grupy Scleractinia, gdyż w obrazie tomograficznym dostrzegalnych jest wiele detali budowy ich szkieletu. W przeciwieństwie do gąbek krzemionkowych, struktura koralowców zachowana jest znacznie gorzej w przypadku, gdy badane utwory poddane zostały w większym stopniu procesom diagenetycznym (takim jak rozpuszczanie, rekrystalizacja czy też dolomityzacja). Ponadto analiza różnego typu bioklastów, zachowanych w skałach węglanowych, wykazała istotną rolę, zarówno pierwotnego składnika mineralnego budującego elementy szkieletowe organizmów (aragonit, kalcyt wysokomagnezowy, kalcyt niskomagnezowy), jak również historii procesów diagenetycznych, mających bezpośredni wpływ na stan zachowania tych elementów. Na podstawie przeanalizowanych materiałów stwierdzono, że porowatość i szczelinowatość są jednymi z najlepiej odwzorowanych w zapisie tomograficznym cech skał węglanowych. W obrazie CT na ogół w bardzo dobrym stopniu czytelne są szczeliny otwarte, szczeliny wypełnione anhydrytem oraz szczeliny wypełnione materiałem ilasto-marglistym. Natomiast szczeliny zabliźnione kalcytem rozpoznawalne są w różnym stopniu, w zależności od składu mineralnego tła skalnego.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2018, 74, 3; 183-192
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Infrared spectroscopy methods in reservoir rocks analysis – semiquantitative approach for carbonate rocks
Metody spektroskopii w podczerwieni w analizach skał zbiornikowych – podejście półilościowe w badaniach skał węglanowych
Autorzy:
Mroczkowska-Szerszeń, M.
Orzechowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835138.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
quantitative rock analysis
PCR
PLS
reservoir rocks analysis
FTIR-ATR spectroscopy
XRD
carbonate rocks
metody ilościowe badania składu skał
analizy skał zbiornikowych
spektroskopia FTIR-ATR
skały węglanowe
Opis:
Experimental results and methodology for mineral composition determination of reservoir rocks by means of Fourier Transformed Infrared Spectroscopy technique (FTIR) was a subject to present in the paper. The FTIR data were calibrated with use of X-ray diffraction and X-ray fluorescence (XRF) methods. This approach allows quantitative and semiquantitative analysis basing on use of statistical methods like PCR (Principal Component Regression) or PLS (Partial Least Squares) to calibrate FTIR ATR in purpose to create efficient and cost saving tool for quick screening analysis of reservoir rocks samples. The presented approach allows for calibration of FTIR ATR using statistical methods like PCR (Principal Component Regression) or PLS (Partial Least Squares) in order to create efficient and cost saving tool for quantitative and semi-quantitative analysis of reservoir rocks samples. In the paper, 18 surface carbonate rocks samples of limestone and dolomite type belonging to the Paleozoic and Mesozoic age from the Kraków–Częstochowa Upland and Main Dolomite from Fore-Sudetic Monocline were analyzed. FTIR results were qualitatively described by analysis together with tentative assignments of their molecular bonds vibrations assignments are presented and a spectra interpretation for typical carbonates associated minerals. The technical constrains of the methodology resulting from proper method calibration and metal oxide analysis limitations were also discussed. Furthermore the behavior of the PCR and PLS algorithms in case of monomineral samples was commented and the necessity of additional qualitative spectra verification was indicated in this case for the final assessment of quantitative data quality. The quantitative results of FTIR analysis were compared with X-ray diffraction (XRD) quantitative data, part of them has been used as validation data. The accordance of the data series was better than 6% for each analyzed mineral phases excluding the outliers indicated by the analytical algorithm. The method was also successfully applied to the quantitative analysis of shale rocks, however, this part of the research will be presented in a separate paper.
Praca przedstawia wyniki eksperymentalne oraz metodologię badania składu mineralnego skał zbiornikowych z zastosowaniem fourierowskiej spektroskopii w podczerwieni (FTIR – Fourier-transformed infrared spectroscopy). Wyniki spektroskopii FTIR kalibrowano z użyciem metod dyfrakcji rentgenowskiej (XRD – X-ray diffraction) oraz fluorescencji rentgenowskiej (XRF – X-ray fluorescence). Takie podejście pozwala na analizę półilościową, a nawet ilościową z zastosowaniem metody FTIR ATR. Metodyka opiera się na użyciu metod statystycznych, takich jak PCR (principal component regression) oraz PLS (partial least squares), do kalibracji metody FTIR ATR za pomocą innych danych w celu stworzenia wydajnego, szybkiego i finalnie niedrogiego narzędzia do zgrubnych (przesiewowych) badań skał zbiornikowych. W opracowaniu przedstawiono przykładowe wyniki analiz skał węglanowych (wapieni i dolomitów) dla 18 próbek skalnych z różnych lokalizacji, w tym próbek powierzchniowych ery paleozoicznej i mezozoicznej z rejonu Jury Krakowsko-Częstochowskiej, z okolic Krakowa, a także próbki reprezentujące dolomit główny z rejonu monokliny przedsudeckiej. Wyniki FTIR opatrzono opisem jakościowym zawierającym szczegółowe przypisania najważniejszych pasm drgań, jak również opisem widm minerałów towarzyszących. Przedstawiono też ograniczenia metody związane z kalibracją, a także z analizami próbek zawierających takie minerały jak piryt i tlenki metali czy też z zachowaniem wybranych algorytmów analizy ilościowej próbek w przybliżeniu monomineralnych. W tym przypadku zaznaczono konieczność przeprowadzenia jakościowej weryfikacji widm dla otrzymanych danych ilościowych, aby zachować ich odpowiednią jakość. Porównano wyniki badań ilościowych FTIR z wynikami ilościowych analiz z użyciem metody dyfrakcji rentgenowskiej (XRD), część wyników traktując jako walidację metody. Otrzymano zgodność na poziomie nie gorszym niż 6% odchyłki dla poszczególnych faz, nie wliczając wyników odstających, które najczęściej odrzuca metoda jako niespełniające kryteriów. Wyniki dodatkowo weryfikowano, stosując technikę fluorescencji rentgenowskiej XRF. Metodyką tą z powodzeniem posłużono się także w przypadku skał łupkowych, jednak ta część wyników zaprezentowana zostanie w oddzielnym opracowaniu.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2018, 74, 11; 802-812
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Application of DST interpretation results by log – log method in the pore space type estimation for the upper jurassic carbonate reservoir rocks of the carpathian foredeep basement
Interpretacja testów wykonywanych rurowymi próbnikami złoża – RPZ w skałach węglanowych górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego
Autorzy:
Dubiel, S.
Zubrzycki, A.
Rybicki, C.
Maruta, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/219012.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
poszukiwania naftowe
podłoże zapadliska przedkarpackiego
górna jura
skały węglanowe
testy hydrodynamiczne RPZ
systemy przestrzeni porowej
petroleum explorations
Carpathian Foredeep basement
Upper Jurassic
carbonate rocks
DST tests
pore space systems
hydrodynamic tests
Opis:
In the south part of the Carpathian Foredeep basement, between Bochnia and Ropczyce, the Upper Jurassic (Oxfordian, Kimmeridian and Tithonian) carbonate complex plays important role as a hydrocarbon bearing formation. It consists of shallow marine carbonates deposited in environments of the outer carbonate ramp as reef limestones (dolomites), microbial - sponge or coral biostromes and marly or micrite limestones as well. The inner pore space system of these rocks was affected by different diagenetic processes as calcite cementation, dissolution, dolomitization and most probably by tectonic fracturing as well. These phenomena have modified pore space systems within limestone / dolomite series forming more or less developed reservoir zones (horizons). According to the interpretation of DST results (analysis of pressure build up curves by log - log method) for 11 intervals (marked out previously by well logging due to porosity increase readings) within the Upper Jurassic formation 3 types of pore/fracture space systems were distinguished: - type I - fracture - vuggy porosity system in which fractures connecting voids and vugs within organogenic carbonates are of great importance for medium flow; - type II - vuggy - fracture porosity system where a pore space consists of weak connected voids and intergranular/intercrystalline pores with minor influence of fractures; - type III - cavern porosity system in which a secondary porosity is developed due to dolomitization and cement/grain dissolution processes.
W pracy scharakteryzowano metodykę interpretacji testów odbudowy ciśnienia z użyciem krzywych diagnostycznych i specjalistycznych oraz przedstawiono wyniki interpretacji testów złożowych rurowymi próbnikami złoża (RPZ) wykonanych w latach 1995-1997 w 11 profilach serii węglanowych górnej jury (malmu) budujących podłoże zapadliska przedkarpackiego w strefie Bochnia - Ropczyce. Uzyskane wyniki oraz szczegółowa interpretacja krzywych odbudowy ciśnienia dennego w powiązaniu z rozpoznanym rozwojem litofacjalnym utworów górnej jury pozwoliła wstępnie wydzielić charakterystyczne typy wykształcenia przestrzeni porowej, występujące w obrębie interwałów wytypowanych badaniami geofizyki wiertniczej do testów RPZ. Są to: I - typ szczelinowato-porowy z dominującym wpływem systemu szczelin; II - typ porowo-szczelinowaty z minimalnym wpływem szczelin oraz typ III - kawernisty, w którym system wolnych przestrzeni tworzą mikrokawerny, pustki i przestrzenie międzykrystaliczne powstałe głównie wskutek epigenetycznych procesów dolomityzacji i rozpuszczania. Wydzielone systemy można wiązać z facjami skał węglanowych, głównie organogenicznych, występujących w obrębie utworów górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2012, 57, 2; 413-424
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumental methods applied in the investigations of carbonate minerals in the Middle Jurassic sideritic rocks with respect to diagenetic processes
Metody instrumentalne stosowane w badaniu minerałów węglanowych skał syderytowych jury środkowej w kontekście diagenezy
Autorzy:
Kozłowska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061593.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
cathodoluminescence
microprobe
fluid inclusions
carbon and oxygen isotopes
sideritic rocks
carbonate minerals
Middle Jurassic
katodoluminescencja
mikrosonda energetyczna
inkluzje fluidalne
izotopy węgla i tlenu
skały syderytowe
minerały węglanowe
jura środkowa
Opis:
Carbonate minerals in the Middle Jurassic sideritic rocks from the Polish Lowlands, north-eastern margin of the Holy Cross Mountains and the Częstochowa region have been studied applying accessible instrumental methods. The following techniques were applied: polarization microscope, staining with the Evamy’s solution, cathodoluminescence, microprobe, fluid inclusions and isotopic analyses. Most of these methods were not available either in the 20ies of the past century when studies of sideritic iron ores in Poland had begun, or in 50ies and 60ies when they were in full progress. The sideritic rocks are mainly represented by clayey siderites (they contain also muddy and sandy varieties), sideritic sandstones and sideritic coquina, less frequently by sideritic conglomerates and mudstones. Sideroplesite is the main carbonate mineral that builds the sideritic rocks, while pistomesite and siderite are less frequent. Fe-calcite and Fe-dolomite, ankerite, and sporadic dolomite occur in lesser amounts. Syderoplesite and siderite have crystallized in the early diagenesis (eodiagenesis), in the zone of microbiologic methanogenesis, at temperatures of about 20°C, from the porous waters of marine origin, or from marine waters mixed with fresh waters. Sideroplesite enriched in magnesium, pistomesite, calcite and ankerite sequently have formed at the later diagenetic stage (mezodiagenesis). These minerals have crystallized at temperatures above 60°C, from the porous waters of marine origin, or from the fluid which interacted with the adjacent rocks. Fe-calcite was formed in the zone of microbiologic methanogenesis, while the ankerite – in the zone of thermal decarboxylation.
Na podstawie dostępnych obecnie metod instrumentalnych zbadano minerały węglanowe skał syderytowych jury środkowej z Niżu Polskiego, północno-wschodniego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich i rejonu Częstochowy. Zastosowano: mikroskop polaryzacyjny, barwienie roztworem Evamy’ego, katodoluminescencję, mikrosondę energetyczną, analizę inkluzji fluidalnych i izotopową. Większość z tych metod nie była dostępna w latach dwudziestych, kiedy rozpoczęto badania syderytowych rud żelaza w Polsce, ani w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, kiedy były kontynuowane. Skały syderytowe są reprezentowane głównie przez: syderyty ilaste (obejmują również odmiany mułkowe i piaszczyste), piaskowce syderytowe i muszlowce syderytowe, rzadziej przez zlepieńce syderytowe i mułowce syderytowe. Głównym minerałem węglanowym budującym skały syderytowe jest syderoplesyt, rzadziej pojawiają się pistomesyt i syderyt. W zmiennych ilościach występują Fe-kalcyt oraz Fe-dolomit i ankeryt, sporadycznie dolomit. Syderoplesyt i syderyt krystalizowały we wczesnej diagenezie (eodiagenezie) w strefie mikrobiologicznej metanogenezy w temperaturze ok. 20°C z wód porowych pochodzenia morskiego lub wód morskich zmieszanych z wodami słodkimi. W późniejszym etapie diagene¬zy (mezodiagenezie) tworzyły się w kolejności: syderoplesyt z większą zawartością magnezu, pistomesyt, kalcyt i ankeryt. Minerały te krystalizowały w temperaturze powyżej 60°C z wody porowej pochodzenia morskiego lub wody, która weszła w reakcję z otaczającymi skałami. Fe-kalcyt tworzył się w strefie mikrobiologicznej metanogenezy, natomiast ankeryt w strefie termalnej dekarboksylacji.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, 474; 31--42
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies