- Tytuł:
- Emocio i racio w sonetystyce białoruskiej – na przykładzie wieńca sonetów Jana Czykwina "Swiataja studnia" i tłumaczeń "Sonetów krymskich" Adama Mickiewicza na język białoruski
- Autorzy:
- Minskevich, Serge
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/624926.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
sonnet, crown of sonnets, rhythmic structure, literary process, translation
sonet, cykl sonetów, struktura rytmizowana, proces literacki, przekład literacki
нет, вянок санетаў, рытмічная структура, літаратурны працэс, пераклад - Opis:
-
The article deals with two directions of development in Belarusian sonnet writing; the first, named according to its initiator – kupalaŭski (Kupala’s), includes free sonnets; the second, named – bahdanovičaŭski (Bahdanovič’s), includes sonnets according to the classical canon. The author of this article draws attention to the fact that the sonnet, as a kind of verse, holds an important place in Belarusian poetry of the 20 th century and is still relevant today. Belarusian poets, however, often deliberately do not keep to strict sonnet rules: emotion in such works prevails over rationality. With the help of the comparative method it investigates the form and content of the crown of sonnets Śviataja studnia (The Holy Well) by Jan Čykvin compared with the translations of Sonety krymskie (Crimean Sonnets) by Adam Mickiewicz into Belarusian as well as similar works by some Belarusian authors (the crown of sonnets Narač (Lake Narač) by Nil Hilievič, and the crown of sonnets Apakalipsis dušy (Apocalypse of the Soul) by Źmitrok Marozaŭ). The author of this article considers separately the rhythmic structure of the sonnets in Śviataja studnia and the translations of Sonety krymskie. It is shown how the irregular rhythmic structure of the free sonnets creates additional levels of perception of the text. The article concludes that the two directions in Belarusian sonnet writing survived in parallel throughout the 20th century and continued into the 21st. And if the first direction (emotionally determined) dominated at the beginning, the second direction (rationally determined), at the current stage of the Belarusian literary process, has expanded significantly in the work of Belarusian authors.
W artykule zostały omówione dwa nurty rozwoju białoruskiej sonetystyki: nurt klasyczny zainicjowany przez Maksima Bahdanowicza (tzw. nurt bahdanowiczowski) oraz nurt awangardowy, zapoczątkowany przez Jankę Kupałę (tzw. nurt kupałowski). Autor podkreśla, że sonet jako gatunek literacki zajmuje ważne miejsce w poezji białoruskiej XX w. i jest wykorzystywany również współcześnie. Białoruscy poeci często świadomie nie przestrzegali zasad kompozycyjnych sonetu, ponadto preferowali opisy własnych stanów emocjonalnych, elementy racjonalne odsuwając na dalszy plan. Dzięki zastosowaniu metody komparatystycznej analizie poddano formę i treść: cyklu sonetów Święta studnia (Святая студня),przekładów Sonetów krymskich Adama Mickiewicza na język białoruski oraz podobnych utworów poetów białoruskich (cyklu sonetów Narocz (Нарач) Nila Hilewicza oraz Apokalipsy duszy Zmitroka Marozaua). Dokonano również analizysposobu rytmizowania cyklu sonetów Święta studnia Jana Czykwina oraz przekładu Sonetów krymskich. Wskazano, nieregularne rytmy sonetów wolnych pozwalają na wieloaspektową interpretację tekstu. W artykule udowodniono, że omówione nurty rozwojowe sonetystyki współistniały w w XX w. i funkcjonują w naszych czasach. O ile jednak w twórczości autorów białoruskich początkowo dominował nurt awangardowy, o tyle obecnie obserwujemy powrót do sonetu w jego klasycznej formie.
У артыкуле разглядаюцца два кірункі развіцця беларускай санетыстыкі; да першага, названага паводле яго ініцыятара купалаўскім, належаць вольныя санеты, да другога, названага – багдановічаўскім – санеты, створаныя паводле класічнага канона. Аўтар артыкула звяртае ўвагу на тое, што санет як від верша займае важнае месца ў беларускай паэзіі ХХ ст. і дагэтуль з’яўляецца актуальным. Аднак беларускія паэты часта свядома не прытрымліваюцца строгіх правіл санета, эмацыянальнае ў такім творы пераважае над рацыянальным. Пры дапамозе кампаратывісцкага метаду даследуецца форма і змест вянка санетаў Святая студня ў супастаўленні з перакладамі Крымскіх санетаў Адама Міцкевіча на беларускую мову, а таксама з падобнымі творамі беларускіх паэтаў (вянок санетаў Нарач Ніла Гілевіча, вянок вянкоў санетаў Апакаліпсіс душы Змітрака Марозава). Асобна разглядаецца рытмічная структура вянка санетаў Святая студня Яна Чыквіна і перакладаў Крымскіх санетаў. Паказана, як іррэгулярная рытмічная структура ў вольных санетах утварае дадатковыя сэнсавыя ўзроўні ўспрыняцця тэксту. У артыкуле сцвярджаецца, што гэтыя два кірункі ў беларускай санетыстыцы паралельна праіснавалі на працягу ўсяго ХХ ст. і перайшлі ў ХХІ ст. І калі напачатку дамінаваў першы (эмоцыа дэтэрмінаваны), то на сучасным этапе беларускага літаратурнага працэсу другі (рацыа дэтэрмінаваны) значна расшырыў свае пазіцыі ў творчасці беларускіх аўтараў. - Źródło:
-
Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
1898-0457 - Pojawia się w:
- Studia Białorutenistyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł