Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "platonizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Bóg i uniwersalia
    God and universals
    Autorzy:
    Judycki, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591888.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    God
    universals
    Platonism
    realism
    conceptualism
    nominalism
    Bóg
    uniwersalia
    platonizm
    realizm
    konceptualizm
    nominalizm
    Opis:
    W pierwszych dwóch częściach artykułu przedstawione są motywacje prowadzące do akceptacji istnienia uniwersaliów, jak również ich rodzaje. Dalej zostają wyróżnione cztery zasadnicze stanowiska w tzw. sporze o uniwersalia: realizm pojęciowy (platonizm), umiarkowany realizm pojęciowy, czyli rozwiązanie arystotelesowskie, konceptualizm i nominalizm (w różnych wersjach). W dalszych częściach artykułu przedstawiona jest krytyka rozwiązań nominalistycznych, arystotelesowskich i konceptualistycznych. Na tym tle autor argumentuje na rzecz teistycznego realizmu pojęciowego, ukazując, w jaki sposób należy zinterpretować relację pomiędzy ludzką świadomością semantyczną a uniwersaliami istniejącymi w umyśle Boga. W tym kontekście zostają wzięte pod uwagę zagadnienia dotyczące pojęć ewolucji kosmicznej i biologicznej oraz pojęcia stworzenia świata.
    The first two parts of the article discuss the motivations leading to acceptance of the existence of universals, as well as their types. Four main positions in the so-called the dispute about universals are presented: conceptual realism (Platonism), moderate conceptual realism, i.e. the Aristotelian solution, conceptualism and nominalism (in various versions). Further parts of the article present a critique of nominalist, Aristotelian and conceptual solutions. Against this background, the author argues in favor of theistic conceptual realism, showing how to interpret the relationship between human semantic consciousness and universals existing in God’s mind. In this context, issues related to the concepts of cosmic and biological evolution and the concept of creation are taken into account.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2019, 2; 7-34
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Catharsis in phaedo and republic of Plato
    Motyw oczyszczeń w fedonie i państwie Platona
    Autorzy:
    Pawłowski, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034790.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Tematy:
    Platon
    mit
    misteria
    katharsis
    oczyszczenia
    średni platonizm
    Plato
    myth
    mystery
    mysteries
    catharsis
    middle platonism
    Opis:
    The article takes up the topic of mystical motif of catharsis present in Plato’s dialogues Phaedo and Republic as well as their links with the mysticism of the Ancient Greek mysteries. The philosophical catharsis is a result of touching the divine, transcendent Truth.
    Oczyszczenie (katharsis) to motyw typowo misteryjny (orfi cki). W misteriach orfi ckich oczyszczenia przybierały dwojaką formę. Pierwsze miały charakter ciągły i realizowały się w tzw. „życiu orfi ckim” (które jest jakby pierwsza formą „życia fi lozofi cznego”). Drugie spełniały się poprzez misteryjne wtajemniczenia, których istotę stanowiło duchowe doświadczenie boskości (nadprzyrodzoności). Motyw oczyszczeń w obu tych formułach odnajdujemy w dialogach Platona. Pierwsza przyjmuje formę tzw. „życia fi lozofi cznego”, które praktycznie realizuje ideał melete thanatu. Druga spełnia się poprzez dążenie do prawdy, a w punkcie kulminacyjnym przyjmuje postać duchowego doświadczenia prawdy absolutnej, którą okazuje się Bóg. Doświadczenie Prawdy absolutnej jest tu równoważne z misteryjnym wtajemniczeniem w boskość. Filozofi a w swym dążeniu do prawdy przybiera na poziomie duchowym formę filozofi cznych wtajemniczeń. Tym samym wszelkie dążenie do prawdy w formule platońskiej to niejako wejście w oczyszczające (i zarazem przyciągające) pole Prawdy absolutnej.
    Źródło:
    Studia Humanistyczne AGH; 2019, 18, 3; 67-74
    2084-3364
    Pojawia się w:
    Studia Humanistyczne AGH
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Józefa Życińskiego koncepcja relacji między religią a nauką
    Autorzy:
    Gutowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705425.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    J. Życiński
    A.N. Whitehead
    metodologiczny naturalizm
    metafi- zyczny naturalizm
    panenteizm
    platonizm w filozofii matematyki
    filozofia procesu
    filozofia analityczna
    Opis:
    W artykule omówione zostały zasadnicze idee filozoficzne, jakie abp Józef Życiński (1948-2011) wykorzystywał do ukazania harmonii teizmu chrześcijańskiego i współczesnej nauki. Są to m.in.: naturalizm metodologiczny, panenteizm, platońska filozofia matematyki, antypozytywistyczna filozofia nauki, interpretacja ontologicznych implikacji teorii naukowych, która pozwala na teistyczne dopełnienie. Koncepcje te nie składają się na wykończony i detalicznie opracowany system, ale są świadectwem samodzielności, odwagi intelektualnej i pomysłowości Życińskiego w takim modyfikowaniu teizmu za pomocą „narzędzi” filozoficznych, które pozwoliłoby na pozostawanie w ramach ortodoksji chrześcijańskiej i umożliwiało akceptację naukowego obrazu świata. Apologetyczna motywacja, widoczna w pracach Życińskiego, w żadnym razie nie podważa ich filozoficznej wartości. Jako filozof inspirowany analitycznym sposobem myślenia, dbał on bowiem o jak najbardziej bezstronne uzasadnianie swoich przekonań.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 15-30
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mieczysław Gogacz’s Account of Ethics of Protecting Persons
    Mieczysława Gogacza teoria etyki chronienia osób
    Autorzy:
    Płotka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057898.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    prawda
    filozofia współczesna
    tomizm
    arystotelizm
    platonizm
    ethics of protecting persons
    personal relations
    transcendental properties
    philosophy of man
    Mieczysław Gogacz
    Opis:
    The key postulate of Mieczysław Gogacz’s ethics of protecting persons is to develop an attitude that always stands on the side of persons and defends the persons. In order to be able to implement this postulate, Gogacz points out that it is necessary to recognize in advance who a person (i.e. the subject of ethics) is. In his account, ethics of protecting persons is an ethical proposition built on metaphysics, on certain metaphysical assumptions. The ethics itself is constituted by norms understood as criteria for selecting actions that protect persons. He indicated three the most important criteria for moral conduct: wisdom, conscience and contemplation. Firstly, human wisdom as the basic criterion of good conduct. Wisdom helps to recognize the ultimate good and enables people to choose the right courses of actions. Secondly, a righteous conscience is another criterion for moral conduct. Gogacz point out that moral conduct requires a regular human reflection, consideration of what is to be done. Thus, thirdly, a contemplation is the last criterion for moral conduct. In this paper, I will attempt to reconstruct this proposal and point its most important theses, concepts and postulates. The course of the argument will correspond to the order of discussing ethical problems in Gogacz's book. The first part of this article begins with a brief discussion on methodological issues: we will explain what ethics is, what are the reasons for the dependence of ethics on anthropology, and then we will recall Gogacz's thesis that ethical research must be preceded by research in metaphysics of a human being. Then, we will present the most important theses of the ethics of protecting persons. Precisely, we will focus on personal relationships. Three rules of ethics will also be formulated. The second part (Anthropological problems) deals with some detailed problems on metaphysics of a human being (i.e. body, soul, conception, birth, death, suffering, etc.) in order to be able to take a closer look at the detailed propositions of ethical problems in the next last part (Ethical problems).
    Sama etyka to normy rozumiane jako kryteria doboru działań chroniących osoby. Gogacz przekonuje, że etyka realistyczna poszukuje tych kryteriów - za Arystotelesem i św. Tomaszem - w człowieku. Rezultatem tych poszukiwań jest wskazanie trzech najważniejszych kryteriów postępowania moralnego: mądrości, sumienia i kontemplacji. Po pierwsze, ludzka mądrość jako podstawowe kryterium dobrego postępowania. Mądrość pomaga rozpoznać najwyższe dobro i umożliwia ludziom wybór właściwego kierunku działania. Po drugie, prawidłowo ukształtowane sumienie jest kolejnym kryterium moralnego postępowania. Gogacz zwraca uwagę, że moralne postępowanie wymaga regularnej ludzkiej refleksji, przemyślenia tego, co należy zrobić. A zatem, po trzecie, kontemplacja jest ostatnim kryterium moralnego postępowania. Rozważania te otwierają najważniejszą książkę Mieczysława Gogacza, w której przedstawił on swoją oryginalną propozycję teorii etycznej, tj. Wprowadzenie do etyki chronienia osób. W niniejszym artykule spróbuję zrekonstruować tę propozycję i wskazać jej najważniejsze tezy, koncepcje i postulaty. Przebieg wywodu będzie zgodny z kolejnością omawiania problemów etycznych w tej książce. Część pierwsza tego artykułu rozpoczyna się krótkim omówieniem zagadnień metodologicznym: wyjaśnimy czym jest etyka, jakie racje stoją za uzależnieniem etyki od antropologii, by następnie przywołać tezę Gogacza, że badania etyczne muszą być poprzedzone badaniami z zakresu metafizyki człowieka. Następnie w części pierwszej przedstawimy najważniejsze tezy etyki chronienia osób. Skupimy się na relacjach osobowych. Zostaną również sformułowane trzy zasady etyki. Druga część (Anthropological problems) dotyczy uszczegółowienia zagadnień z filozofii człowieka, aby móc w kolejnej ostatniej części (Ethical problems) przyjrzeć się bliżej szczegółowym propozycjom problemów etycznych.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 181-193
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ajdukiewicz alternatywny: pragmatysta i platonik
    Autorzy:
    Marciszewski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705798.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    asercja
    definicja realna
    empiryzm
    fallibilizm
    fundamentalizm
    intersubiektywność
    matematyka obiektywna
    metodologia empiryczno-historyczna
    nauka dedukcyjna
    nauka empiryczna
    niewyczerpywalność matematyki
    obiekt abstrakcyjny
    platonizm
    pragmatyzm
    Opis:
    Ajdukiewicza postrzega się jako myśliciela, który przeszedł ewolucję od radykalnego konwencjonalizmu do empiryzmu. W proponowanym tu ujęciu alternatywnym, ewolucja prowadzi do empiryzmu, ale typu pragmatycznego i z pewnym elementem platonizmu. Wyrazem pragmatyzmu jest m.in. arty-kuł Logika a doświadczenie (1947), gdzie twierdzenia logiki uważa autor za pokrewne metodologicznie zdaniom nauk przyrodniczych. Różni je stopień zależności od doświadczenia, nie zaś pełna zależność w jednym przypadku, a niezależność w drugim. Taka wizja stopniowalności cechuje też Quine'a w jego manifeście pragmatyzmu Two dogmas of empiricism. Orientacja pla-tońska pojawia się w studium Trzy pojęcia definicji (1958), gdzie Ajdukiewicz przyznaje obywatelstwo w nauce definicjom realnym, świadom, iż dotyczą one powszechników, czyli idei w sensie platońskim. Jak pogodzić empiryzm, pragmatyzm i platonizm? Tego problemu Ajdukiewicz nie podjął, staje się to więc zadaniem jego interpretatorów. W artykule proponuje się interpretację po myśli Gödla, czołowego platonika XX w. Dystansował się on od klasycznie platońskiego pogłdu, że wszystkie twierdzenia matematyki cieszą się tym samym, najwyższym stopniem konieczności. Dostrzegał między nimi, podob-nie jak Quine, róznice zależne od stopnia odległości od doświadczenia. Jest ona szczególnie duża np. w hipotezie continuum, a minimalna w przypadku elementarnych twierdzeń o liczbach naturalnych. Te drugie sprawdzają się wciąz doświadczalnie w praktyce obliczeniowej, co jest na rzecz ich prawdzi-wości argumentem pragmatycznym. A skoro dotyczą obiektów nie-fizycznych i nie-psychicznych, odnoszą się do świata platońskiego5.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 239-253
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies