Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "philosophie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Human Characters and Morality in Ibn Ḥazm’s Philosophical Aphorisms
    Ludzkie charaktery i moralność w filozoficznej aforystyce Ibn Ḥazma
    Autorzy:
    Stefaniuk, Tomasz Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1376015.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Philosophie
    arabische Philosophie
    muslimische Philosophie
    Ethik
    Moralistik
    Aphoristik
    Islam
    Ibn Hazm
    philosophy
    Arab philosophy
    Islamic philosophy
    ethics
    moralistic literature
    aphorism
    Ibn Ḥazm
    filozofia
    filozofia arabska
    filozofia muzułmańska
    etyka
    moralistyka
    aforystyka
    islam
    Opis:
    The author analyzes the philosophical thoughts outlined by Ibn Ḥazm in his Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar treatise. Apart from friendship, love, social relationships, the complexity of human characters and the diversity of life attitudes, the one issue discussed in the treatise first and foremost is the meaning and significance of human life. The Arab philosopher refers to all these issues as a rationalist despite ultimately presenting a clearly religious-oriented position. His ethical views are rooted not only in a religious (Muslim) tradition, but also in that of classical philosophy, reflecting a particularly strong convergence with the ethics of the Stoics and Aristotle.
    Der Artikel setzt sich zum Ziel, die im Traktat Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar von Ibn Hazm dargestellte Philosophie zu untersuchen. Der Autor äußert sich in dieser Schrift über die Fragen der Freundschaft, Liebe, der zwischenmenschlichen Beziehungen in der Gesellschaft, über die Komplexität der menschlichen Charaktere und die Vielfalt der Lebenshaltungen. Jedoch die wichtigste der behandelten Fragen ist der Sinn und die Bedeutung des menschlichen Lebens. Der arabische Philosoph nimmt Stellung zu allen diesen Fragen als Rationalist, obwohl er letztendlich einen klar religiös orientierten Standpunkt repräsentiert. Seine ethischen Anschauungen und seine Moralistik sind nicht nur in der religiösen (muslimischen) Tradition verwurzelt, sondern auch in der Tradition der klassischen Philosophie, wobei sie besonders stark mit der Ethik der Stoiker und von Aristoteles übereinstimmen.
    Celem artykułu jest analiza filozofii zaprezentowanej w traktacie Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar Ibn Ḥazma. W pracy tej jej autor omawia między innymi takie kwestie jak przyjaźń, miłość, relacje między ludźmi w społeczeństwie, złożoność ludzkich charakterów czy różnorodność postaw życiowych; najważniejszą z podjętych tam kwestii jest jednak sens i znaczenie życia człowieka. Do wszystkich tych zagadnień, mimo prezentowania ostatecznie stanowiska wyraźnie religijnie zorientowanego, arabski filozof odnosi się jako racjonalista. Jego poglądy etyczne i moralistyka zakorzenione są nie tylko w tradycji religijnej (muzułmańskiej), lecz również w tradycji filozofii klasycznej, wykazując szczególnie silną zbieżność z etyką stoików i Arystotelesa.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2020, 30; 85-109
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traktat o trzech oszustach: Mojżeszu, Jezusie i Mahomecie jako przykład radykalnej krytyki religii pozytywnych
    Autorzy:
    Szocik, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705459.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ateizm
    krytyka religii
    „philosophie clandestine”
    rewolucja myśli
    racjonalność
    Opis:
    Traktat o trzech oszustach stanowi pomost łączący myśl nowożytną z radykalną w swojej krytyce tradycyjnego porządku religijnego i teologicznego filozofią Oświecenia. Traktat jest najpopularniejszym dziełem reprezentującym tzw. philosophie clandestine, demaskującym czołowe religie pozytywne jako systemy polityczne, które posługują się religią wyłącznie jako pretekstem do realizacji politycznych i ekonomicznych ambicji ich twórców. Traktat streszcza najważniejsze argumenty podejmowane przez zwolenników racjonalistycznej i naturalistycznej krytyki religii, promując ideały wolności i racjonalności, mające zastąpić dotychczasowe odniesienie do tradycji i autorytetu.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 127-135
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stoicyzm popularny. Nowa szansa dla filozofii praktycznej czy raczej iluzja?
    Autorzy:
    Stefaniuk, Tomasz Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644022.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    praktische Philosophie
    Stoizismus
    Philosophie
    Pop-Stoizismus
    populärer Stoizismus
    polnische Philosophie
    Ethik
    philosophy
    practical philosophy
    Stoicism
    pop-Stoicism
    popular Stoicism
    Polish philosophy
    ethics
    filozofia
    filozofia praktyczna
    stoicyzm
    pop-stoicyzm
    stoicyzm popularny
    filozofia polska
    etyka
    Opis:
    Kann Philosophie in unserer übermäßig kommerzialisierten Kultur funktionieren? Ist sie immer noch nötig? Vielleicht ist die Konzentration auf der Lebenskunst (der Kunst, schöner und weiser zu leben) für das "Überleben der Philosophie" lebensnotwendig, falls sie mehr als eine lebensferne wissenschaftliche Tätigkeit werden soll? Der Artikel verfolgt das Ziel, gewisse Phänomene zu erforschen, die mit dem gesellschaftlichen und kulturellen Funktionieren der Philosophie in der Gegenwart, insbesondere in Bezug auf die Massenkultur, verbunden sind. Der Text konzentriert sich auch auf aktuellen Versuchen, die die "Renaissance" des Stoizismus in seinem Verständnis als praktische Philosophie anstreben. Der Autor fokussiert auf den "philosophischen Markt" in Polen, die aktuellen Verbreiter des "vereinfachten Stoizismus" (des sog. Pop-Stoizismus), Marcin Fabjanski und Tomasz Mazur, und deren Bücher und Tätigkeit außerhalb des akademischen Milieus. Sind ihre Veröffentlichungen und andere Formen des Wirkens imstande, den Menschen die Philosophie und insbesondere den Stoizismus näherzubringen?
    Can philosophy  be of use  in our over-commercialized culture? Is it still needed at all ? Perhaps one of the ways to "keep  philosophy going " (if it is not to remain  merely an academic activity  detached to a great extent  from life)  is to   focus  on teaching  to live comfortably  and wisely. Analyzed are  some phenomena related  to the social and cultural  role of philosophy in modern times, especially so  with reference to  mass culture.  Also reviewed are on-going  attempts  at bringing about the  "rebirth" of Stoicism, understood primarily as practical philosophy. The author focuses  on the "Polish philosophical market" and  in particular on  books written  by   present-day propagators of  "pop-Stoicism"  Marcin Fabjański and Tomasz Mazur, and their activities pursued  outside the academic milieu.  Could  their  publications and activities  bring people closer to philosophy in general, and to Stoicism especially?
    Czy filozofia może funkcjonować w naszej nadmiernie skomercjalizowanej kulturze? Czy nadal jest potrzebna? Być może jedną z możliwości „przetrwania filozofii” – o ile nie chcemy, aby była to w dużej mierze oderwana od życia działalność akademicka – jest skoncentrowanie się na tym, jak pięknie i mądrze żyć? Celem tego artykułu jest analiza pewnych zjawisk związanych ze społecznym i kulturowym funkcjonowaniem filozofii we współczesnych czasach, szczególnie w odniesieniu do kultury masowej. Tekst ten koncentruje się także na aktualnych próbach zmierzających do „odrodzenia” stoicyzmu, pojmowanego przede wszystkim jako filozofia praktyczna. Autor skupia się na „polskim rynku filozoficznym” i współczesnych propagatorach „uproszczonego stoicyzmu” – bądź też lub „pop-stoicyzmu” – Marcinie Fabjańskim i Tomasz Mazurze, na ich książkach i działalności prowadzonej poza środowiskiem akademickim. Czy ich publikacje i inne formy działalności mogą przybliżyć ludzi do filozofii w ogóle, a zwłaszcza do stoicyzmu?
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2017, 24
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofowie tylko interpretowali świat, idzie jednak o to, aby go przemienić. Filozoficzny projekt Mikołaja Fiodorowa i Mikołaja Bierdiajewa
    Autorzy:
    Jędrysko, Cezar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643857.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Fjodorow
    Bierdjajew
    Schaffen
    Auferstehung
    russische Philosophie
    Fedorov
    Berdyaev
    creativity
    resurrection
    Russian philosophy
    Fiodorow
    Bierdiajew
    twórczość
    wskrzeszenie
    filozofia rosyjska
    Opis:
    Im Artikel wird das Ziel verfolgt, am Beispiel von zwei unterschiedlichen Denkern – Nikolai Fjodorow und Nikolai Bierdjajew – ein philosophisches Projekt aufzuzeigen, in dem eine Abwendung von der Philosophie als Versuch der Wirklichkeitsschilderung und eine Hinwendung zur aktivistischen Eschatologie erfolgt. Dieses Projekt wird nach Bierdjajew „Philosophie des Schaffens“ genannt und macht eine gewisse Eigenschaft bei den russischen Philosophen anschaulich: die Notwendigkeit, philosophische Schlüsse in die Praxis umzusetzen und sie außerhalb der Philosophie zu verwirklichen. Im Artikel wird der Versuch unternommen, unter Bezug auf die beiden Denker die grundsätzliche Frage nach der Dialektik des Schaffens zu beantworten, wie sie von Władysław Stróżewski formuliert wurde: „Warum existiert nicht etwas, was existieren könnte (oder sollte)?“. Zuerst prüfen wir die Bedingungen für die Möglichkeiten des Schaffens, also den ontologischen Grundsatz gegenüber der Welt, der von Fjodorow und Bierdjajew angenommen wird. Dann stellen wir die Gründe fest, die hinter der Notwendigkeit des Schaffensaktes stehen, nämlich etwas Neues in die vorhandene Wirklichkeit einzuführen.
    The aim of this paper is to present, on the basis of two different thinkers – Nikolai Fedorov and Nikolai Berdyaev, a new philosophical project which diverges from the common understanding of philosophy, popularly construed as an attempt to describe reality. Instead, this new philosophical project angles towards active eschatology. Called after Berdyaev “the philosophy of creativity”, this project is an example of one of the primary characteristics of the Russian philosophical thought in question – the need and insistence on applying theory, on complementing philosophy with across-theboard praxis, with employment and practice that reach beyond the confines of academic philosophy.Drawing on the thought of Fedorov and Berdyaev, the article attempts to privide an apt answer to the elementary question of dialectics of creativity formulated by Władysław Stróżewski: “Why doesn’t there exist something that potentially could (or should) exist?” Firstly, select conditions that allow the possibility of creativity – Fedorov’s and Berdyaev’s ontological presumptions about the world are examined. Secondly, reasons justifying the necessity of the creative act, i.e., the rationale behind creating something new and unleashing it onto the world, are duly considered and elaborated on.
    Celem artykułu jest ukazanie na przykładzie koncepcji M. Fiodorowa i M. Bierdiajewa projektu filozoficznego, w którym następuje odejście od filozofii rozumianej jako opis rzeczywistości i zwrócenie się w stronę aktywistycznej eschatologii. Ten projekt określamy za Bierdiajewem mianem „filozofii twórczości”. Stanowi on wykrystalizowaną postać stwierdzanej przez filozofów rosyjskich konieczności wcielania w życie wniosków filozoficznych, dopełniania ich realizacją poza obszarem filozofii. Nawiązując do Fiodorowa i Bierdiajewa, próbuję odpowiedzieć na zasadnicze pytanie dialektyki twórczości sformułowane przez W. Stróżewskiego: dlaczego nie istnieje coś, co mogłoby (lub powinno) istnieć. Najpierw badam warunki możliwości twórczości, czyli założenie ontologiczne przyjęte przez Fiodorowa i Bierdiajewa. Następnie przedstawiam racje stojące za koniecznością dokonania aktu twórczego.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2013, 7
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Patriotism Concept by Jędrzej Stanisławek
    Koncepcja patriotyzmu według Jędrzeja Stanisławka
    Autorzy:
    Boroch, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31230363.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Jędrzej Stanisławek
    politische Philosophie
    Moralphilosophie
    Ethik
    Patriotismus
    political philosophy
    moral philosophy
    ethics
    patriotism
    filozofia polityczna
    filozofia moralna
    etyka
    patriotyzm
    Opis:
    Considering the idea of patriotism in Polish philosophical discourse is challenging for several reasons. The most challenging is its explication as a general idea. However, this seems to be the biggest challenge mainly because patriotism has become a socially coercive category of the political discourse of the right. Therefore, it appears that any debate addressing the issue of clarifying the essence of patriotism will sooner or later turn into a form of social activism and open political struggle. Consequently, it is not surprising, that in populist philosophies, categories such as patriotism, identity, nationality, ethnicity, or nationalism take on various semantic dimensions that substantially impact social attitudes towards the ruling elite. In this sense, patriotism can also be defined as a form of power over the individual, whose actions must be subordinated to the majority’s will. This essay discusses the propositions introduced by a contemporary Polish philosopher Jędrzej Stanisławek in an article titled “Patriotism” (pol. “Patriotyzm”). Stanisławek is concerned with the accuracy of the argumentation that supports the populist model. Nevertheless, let us note that what is described in this article as populist philosophy is accepted by a few prominent intellectuals and philosophers associated with the Warsaw School of Philosophy of Ideas, as evidenced by the publication of Stanisławek’s article in one of the significant peer-reviewed Polish philosophical journals - Edukacja Filozoficzna (Philosophical Education). My focus will be on the validity of Stanisławek’s association between patriotism and Darwinian determinism
    Die Idee des Patriotismus im polnischen philosophischen Diskurs zu betrachten ist aus mehreren Gründen schwierig. Die größte Schwierigkeit besteht in der Beschreibung der Idee des Patriotismus im Allgemeinen. Das resultiert aus der Praxis, den Patriotismus als eine Kategorie sozialen Zwangs zu behandeln, die bestimmte Verhaltensweisen und soziale Einstellungen im rechten politischen Diskurs aufzeigt. Es scheint, dass jede Debatte, die die Erforschung des Wesens der Idee des Patriotismus unternimmt, früher oder später in sozialen Aktivismus und offene politische Rivalität umschlagen wird. Es ist nicht verwunderlich, dass in den Strömungen populistischer politischer Philosophien Kategorien wie Patriotismus, Identität, Nationalität, Ethnizität und Nationalismus unterschiedliche semantische Dimensionen annehmen, die die sozialen Einstellungen der herrschenden Eliten beeinflussen. In diesem Aspekt kann Patriotismus als eine Form der Herrschaft der Macht über das Individuum verstanden werden, dessen Handlungen innerhalb einer sozialen Gruppe dem Willen der Mehrheit untergeordnet werden müssen. Dieser Aufsatz diskutiert die Thesen, die der zeitgenössische polnische Philosoph Jędrzej Stanisławek in seinem Artikel Patriotismus vorgestellt hat. Das Spektrum des streitigen Artikels betrifft die Angemessenheit der Argumentation, die das populistische Modell des Patriotismus aufrechterhält. Wir erlauben uns zu bemerken, dass das, was in diesem polemischen Artikel vorgestellt wurde, von mehreren bedeutenden Intellektuellen und Philosophen akzeptiert wird, die mit der Warschauer Schule der Philosophie der Ideen verbunden sind – wie die umstrittene Veröffentlichung von J. Stanisławek in "Edukacja Filozoficzna" – einer der wichtigsten polnischen philosophischen Zeitschriften – belegt. Das Spektrum der Diskussion betrifft auch die Legitimität der Bekräftigung der Perspektive des Patriotismus in der Kategorie des darwinistischen Determinismus, die von J. Stanisławek präsentiert wird.
    Rozpatrywanie idei patriotyzmu w polskim dyskursie filozoficznym jest trudne z kilku powodów. Największą trudność stanowi opis idei patriotyzmu w kategoriach ogólnych. Powodem tego jest praktyka traktowania patriotyzmu jako jednej z kategorii przymusu społecznego demonstrującego określone zachowania i postawy społeczne w prawicowym obozie politycznym. Można domniemywać, że w tym kontekście każda debata podejmująca się zadania eksplikacji istoty idei patriotyzmu prędzej czy później przekształci się w formę aktywizmu społecznego i otwartą rywalizację polityczną. Nie jest zaskoczeniem, że w nurtach populistycznych filozofii politycznych takie kategorie, jak patriotyzm, tożsamość, narodowość, etniczność i nacjonalizm przybierają różne wymiary semantyczne, które wpływają na postawy społeczne rządzących elit. W tym też aspekcie patriotyzm można rozumieć jako formę dominacji władzy nad jednostką, której działania w ramach grupy społecznej muszą być podporządkowane woli większości. W niniejszym eseju omówione zostały tezy, które przedstawił współczesny polski filozof Jędrzej Stanisławek w artykule zatytułowanym Patriotyzm. Spektrum kontestowanego artykułu dotyczy adekwatności argumentacji, która utrwala wzorzec populistyczny patriotyzmu. Niemniej zauważmy, że to, co zostało w niniejszym polemicznym artykule przedstawione jest akceptowane przez kilku wybitnych intelektualistów i filozofów związanych z warszawską szkołą filozofii idei – o czym świadczy kontestowana publikacja J. Stanisławka ogłoszona w „Edukacji Filozoficznej” – jednym z ważnych polskich czasopism filozoficznych. Spektrum dyskusji dotyczy także zasadności afirmacji perspektywy patriotyzmu w kategorii darwinowskiego determinizmu, którą prezentuje J. Stanisławek.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2021, 32; 187-204
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problems with the concept of “human nature” in the current philosophical, theological and scientific discourse against a backdrop of a Jonathan Haidt’s research on foundations of morality
    Problem koncepcji “natury ludzkiej” w obecnym filozoficznym, teologicznym i naukowym dyskursie w kontekście badań nad moralnością Jonathana Haidta
    Autorzy:
    Šoltés, Radovan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040963.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    menschliche Natur
    Philosophie
    Theologie
    Sozialpsychologie
    Ethik
    Human nature
    Philosophy
    Theology
    Social psycholgy
    Ethics
    natura ludzka
    filozofia
    teologia
    psychologia społeczna
    etyka
    Opis:
    In Christian ethical and anthropological discourse, the concept of “human nature” represented one of the main criteria from which norms for social and individual ethics derived. The age of Enlightenment brought about a serious criticism of this concept refusing its metaphysical justification. New opinions prevailed in philosophical and scientific discourse of that time. They rejected existence of common anthropological determinants and supported a thesis claiming that people are primarily formed in society and that theconcept of “human nature” entails a risk of abuse of power by promoting only one view of the human being. The presented paper studies the relevance of this concept today and examines it from the perspective of Jonathan Haidt’s social psychology, which, as the author claims, contributes to better understanding of human nature. Standard metaphysical and theological definitions of human nature that prevailed mostly in Christian discourse needs to be extended by including findings from social and exact sciences and use them as a suitable medium for a dialogue in a pluralistic environment, and push the limits of our knowledge about humans.
    W chrześcijańskim dyskursie etycznym i antropologicznym koncepcja „natury ludzkiej” stanowi jedno z głównych kryteriów, z którym pochodzą normy etyki społecznej i indywidualnej. Epoka Oświecenia była związana z poważną krytyką tego konceptu, odrzucając jego metafizyczne uzasadnienie. Nowe koncepcje przeważały w filozoficznym i naukowym dyskursie tamtej epoki. Odrzucono istnienie wspólnych antropologicznych determinant i zaczęto opowiadać się za tezą, iż istoty ludzkie są przede wszystkim formowane przez społeczeństwo oraz że koncepcja „ludzkiej natury” zawiera w sobie ryzyko nadużycia władzy, promując tylko jedną wizję człowieka. Niniejszy artykuł zawiera analizę tego konceptu we współczesnej dyskusji, sięgając po perspektywę psychologii społecznej Jonathana Haidta, która, jak twierdzi jej twórca, pozwala lepiej zrozumieć ludzką naturę. Standardowa metafizyczna i teologiczna definicja ludzkiej natury, która dominuje w dyskursie chrześcijańskim, musi być poszerzona poprzez dokonania nauk społecznych i ścisłych. Mogą one stać się odpowiednim środkiem do podjęcia dialogu z pluralistycznym otoczeniem i poszerzyć granice poznania ludzkiej natury.
    Im christlichen, ethischen und anthropologischen Diskurs stellt das Konzept der „menschlichen Natur“ eines der wichtigsten Kriterien da, nach dem sozial- und individualethische Normen formuliert werden. Die Zeit der Aufklärung übte eine ernsthafte Kritik dieses Konzeptes, indem sie seine metaphysischen Grundlagen verwarf. In dieser Zeit wurden im philosophischen und wissenschaftlichen Diskurs andere Konzepte vorgelegt. Gemeinsame anthropologische Determinanten wurden in ihnen verneint und der Menschwurde vor allem als durch die Gesellschaft geformt angesehen. Dazu wird ein dem Konzeptder „menschlichen Natur“ innewohnendes Risiko des Machtmissbrauchs diagnostiziert, wenn nur eine Sicht des menschlichen Wesens bevorzugt wird. Der vorliegende Artikel untersucht die heutige Relevanz dieses Konzeptes aus der Perspektive der Jonathan Haidtʼ Sozialpsychologie, die – wie der Autor behauptet – zum besseren Verständnis menschlichen Natur beiträgt. Die meisten metaphysischen und theologischen Definitionen der menschlichen Natur, welche vor allem im christlichen Diskurs dominieren, müssen durch Ergebnisse der Sozial- und Naturwissenschaften erweitert werden. Diese sollen zu einem geeignetenMedium für einen Dialog in der pluralistischen Umgebung werden und die Grenzen des Wissens über das menschlichen Wesens durchbrechen.
    Źródło:
    Studia Nauk Teologicznych PAN; 2019, 14; 174-186
    1896-3226
    2719-3101
    Pojawia się w:
    Studia Nauk Teologicznych PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozof Niko Chavchavadze: życie i dzieło
    Autorzy:
    Luarsabishvili, Vladimer
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644323.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Niko Chavchavadze
    Kultur und Werte
    Georgische Sozialistische Sowjetrepublik
    Philosophie
    culture and values
    Georgian SSR
    philosophy
    kultura i wartości
    Gruzińska Socjalistyczna Rebublika Radziecka
    filozofia
    Opis:
    Der Artikel behandelt den Philosophen Niko Chavchavadze. Er war eine der bedeutendsten Persönlichkeiten seiner Generation. Das Hauptziel von Chavchavadze war es, neue Forschungsrichtungen in der Philosophie aufzudecken. Der Artikel bietet eine Übersicht über sein philosophisches Erbe. Untersucht wird der Entwurf der Kultur und der Werte sowie ihre Struktur und Hierarchie. Darüber hinaus wird die Ästhetik als Gegenstand der Wissenschaft dargestellt.
    Niko Chavchavadze (1923 -1997) was one of the most prominent figures of his generation. His major goal was to find new  research directions in philosophy. Reviewed is Niko Chavchavadze’s  philosophical output,  his concepts of culture and values, as well as their  structure and hierarchy. Also defined is  aesthetics as science.
    Tematem artykułu jest Niko Chavchavadze jako filozof. Był jedną z najbardziej znaczących postaci swego pokolenia. Głównym celem Chavchavadze było znalezienie nowych kierunków badań w filozofii. Artykuł stanowi przegląd jego spuścizny filozoficznej. Analizowana jest koncepcja kultury i wartości, jak również ich struktura i hierarchia. Ponadto, naszkicowana zostaje jest estetyka jako przedmiot nauki.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2017, 22
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    William Faulkner jako pisarz filozoficzny
    Autorzy:
    Szydłowska, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644129.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Literatur
    Philosophie
    Faulkner
    Metaphysik
    Sprachwissenschaft
    Ethik
    Religion
    Existentialismus
    literature
    philosophy
    metaphysics
    linguistics
    ethics
    religion
    existentialism
    literatura
    filozofia
    metafizyka
    lingwistyka
    etyka
    religia
    egzystencjalizm
    Opis:
    Der Artikel greift das Thema der philosophischen Aspekte im Schaffen von William Faulkner auf. Der erste Teil ist ein Versuch, über den Ort der Philosophie in der Literatur nachzudenken. Es werden unterschiedliche Meinungen solcher Autoren wie Iris Murdoch, Martha Nussbaum, Philip Kitcher dargestellt. Der zweite Teil des Artikels konzentriert sich auf ausgewählten Werken von Faulkner und bildet den Versuch, sein Schaffen unter dem Gesichtspunkt von seinen Beziehungen zur Philosophie zu betrachten. Die Hauptthese des Artikels lautet, dass Faulkners Romane nicht nur wesentliche philosophische Fragen aufgreifen, sondern auch selbst den Stoff zur gegenwärtigen philosophischen Reflexion anbieten. Obwohl die Beziehung Faulkners zur Ethik, Philosophie der Sprache, Metaphysik oder schließlich Religion unbestritten ist, bleibt dieser Faden in der Forschungsliteratur zu seinem Schaffen immer noch marginal. Ebenso selten wird der unbestreitbare Beitrag Faulkners zum Existentialismus sowie die Achtung betont, die ihm Sartre oder Camus entgegenbrachten. Der Artikel will Faulkner den ihm gebührenden Platz unter den Schriftstellern, die in ihrem Schaffen philosophische Fragen aufwerfen, wiederherstellen, wenn nicht neu bestimmen.
    This article raises the problem of philosophical aspects of William Faulkner’s works. It is intended first of all to review in brief the place of philosophy in literature and to prove that William Faulkner deserves a special place among philosophical writers such as Kierkegaard, Marcel and Sartre. Although not sufficiently recognized as a philosophical writer, William Faulkner is among those who have successfully introduced philosophical ideas into their novels. This article intends to bear out that Faulkner’s novels do not only consider some fundamental philosophical concepts but also open the door to further philosophical debates. The first, shortest part of this work is a presentation of the philosophical discussion concerning the fusion of philosophy and literature. There, the focus is on the negative and positive approaches to the issue of combining philosophy and literature as represented by such prominent philosophers as Iris Murdoch, Jacquelyne Kegley, Martha Nussbaum and Philip Kitcher. In its second part, the article presents William Faulkner’s philosophical affiliations of interest, which are: metaphysics, linguistics, ethics, religion and existentialism. The conclusion stresses Faulkner’s input into philosophy but also indicates different fields his novels open for further philosophical investigation.
    Artykuł podejmuje temat filozoficznych aspektów twórczości Williama Faulknera. Pierwsza, krótsza jego część, jest próbą zastanowienia się nad miejscem filozofii w literaturze. Tutaj właśnie przedstawione są różne stanowiska, tak znanych filozofów jak Iris Murdoch, Martha Nussbaum, czy Philip Kitcher. Druga część artykułu koncentruje się na wybranych utworach Faulknera i jest próbą analizy twórczości tego wielkiego powieściopisarza pod kątem jego afiliacji z filozofią. Główną myślą artykułu jest teza, iż powieści Faulknera nie tylko podejmują fundamentalne kwestie filozoficzne, ale wciąż stanowią materiał dla współczesnego namysłu filozoficznego .Choć związek Faulknera z etyką, filozofią języka, metafizyką, czy wreszcie religią jest niezaprzeczalny, ten wątek opracować filozoficzno-krytycznych jego twórczości pozostaje wciąż marginalny. Rzadko kiedy akcentuje się również niezaprzeczalny wkład Faulknera do egzystencjalizmu i estymę, jaką darzyli go chociażby Sartre, czy Camus. Można więc śmiało powiedzieć, że artykuł ten jest próbą przywrócenia (jak nie ustanowienia) należnego Faulknerowi miejsca wśród innych pisarzy podejmujących w swojej twórczości kwestie filozoficzne.   
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2018, 26
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między Oświeceniem a scholastyką. Wybrane problemy recepcji filozofii Kanta w polskiej filozofii na początku XIX wieku i perspektywy nowych badań
    Autorzy:
    Kupś, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644198.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Geschichte der Philosophie der Neuzeit
    Immanuel Kant
    Rezeption
    Aufklärung
    Archivforschung
    Interpretation
    history of modern philosophy
    reception
    enlightenment
    archivalre-search
    interpretation
    historia filozofii nowożytnej
    recepcja
    Oświecenie
    badania archiwalne
    interpretacja
    Opis:
    Der Artikel verfolgt das Ziel, die allgemeine Charakteristik der Bedingungen darzustellen, unter denen die erste Rezeption der Philosophie von Kant (in den ersten Jahrzehnten des 19. Jahrhunderts) unter den Polen erfolgte. Oft entschieden die außermeritorischen Faktoren (institutionell, sozial und politisch) über die Richtung und den Charakter dieser Rezeption, sogar über ihre Einstellung oder ihren Bruch. Unter diesen Umständen kam es leicht zur Polarisation von Stellungnahmen gegenüber der Kantischen Philosophie, die einerseits auf grundlosen Vorurteilen, andererseits auf kritiklosem Enthusiasmus begründet waren. Zuerst (1) werde ich kurz die Gründe charakterisieren, warum die polnische Rezeption der Kantischen Philosophie im 19. Jahrhundert als Spannung zwischen „Aufklärung“ und „Scholastik“ beschrieben werden kann, wobei beide Termini nicht dasselbe bedeuten müssen, was die Philosophiehistoriker damit bezeichnen. Dann (2) werde ich kurz die Eigen-tümlichkeit der ersten Rezeption der Kantischen Philosophie und die Vertreter der gegensätzlichen Einstellungen (Szaniawski, Wigura, Śniadecki) vorstellen. Abschließend (3) skizziere ich mögliche Richtungen weiterer Forschungen über die erste Etappe der Rezeption der Philosophie von Kant in Polen und gebe Beispiele für neue Erkenntnisse an.Ins Deutsche übersetzt von Anna Pastuszka
    The aim of this article is to outline general characteristics of the conditions of the first reception (in the early decades of the 19th century) of the philosophy of Kant in Poland. Its direction and nature as well as suspension or end often depended on nonsubstantive (i.e. institutional, social, and political) factors. Under these conditions, positions on the philosophy of Kant became easily polarized between the ones based on groundless prejudices on the one hand and uncritical enthusiasm on the other. First (1) I characterize briefly the reasons why the 19th-century Polish reception of the philosophy of Kant can be regarded as a tension between „enlightenment” and „scholasticism”(although those terms do not necessarily have to mean here what historians of philosophy refer to with their help). Then, (2) I provide a brief presentation of the specificity of the first reception of the philosophy of Kant and the representatives of the main opposing positions (Szaniawski, Wigura, Śniadecki). Finally (3) I outline some possible directions for further research into the first stage of the reception of the philosophy of Kant in Poland and present examples of new discoveries. Summarised by Tomasz Kupś
    Celem artykułu jest naszkicowanie ogólnej charakterystyki warunków, w jakich dokonywała się wśród Polaków pierwsza recepcja filozofii Kanta (w pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku). Często czynniki niemerytoryczne (instytucjonalne, społeczne i polityczne) decydowały o kierunku i charakterze tej recepcji, a nawet o jej wstrzymaniu lub załamaniu się. W tych warunkach łatwo dochodziło do polaryzacji stanowisk wobec filozofii Kantowskiej opartych, z jednej strony, na bezpodstawnych uprzedzeniach, z drugiej zaś, na bezkrytycznym entuzjazmie. Najpierw (1) scharakteryzuję krótko powody, dla których polska dziewiętnastowieczną recepcji filozofii Kanta można scharakteryzować jako napięcie między „Oświeceniem” i „scholastyką” (przy czym terminy te wcale nie muszą oznaczać tu tego, co historycy filozofii nazywają za ich pomocą). Następnie (2) w skrócie prezentuję specyfikę pierwszej recepcji filozofii Kanta oraz przedstawicieli głównych skrajnych stanowisk (Szaniawski, Wigura, Śniadecki). Na koniec (3) szkicuję możliwe kierunki dalszych badań nad pierwszym etapem recepcji filozofii Kanta w Polsce i podaję przykłady nowych odkryć.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2015, 15
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idee wolności i harmonii w pedagogice filozoficznej w epoce rewolucji rosyjskich
    Autorzy:
    Daniłkina, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643922.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Freiheit
    Harmonie
    freie Erziehung
    Philosophie der Bildung
    russische Revolution
    Tolstoi
    Wentzel
    freedom
    harmony
    free education
    philosophy of education
    Russian revolu-tion
    Tolstoy
    wolność
    harmonia
    wolne wychowanie
    filozofia edukacji
    rewolucja rosyjska
    Tołstoj
    Opis:
    Im Artikel wird der historische Zeitraum von der Jahrhundertwende bis zu den 1920er Jahren untersucht, als in Russland der Bürgerkrieg beendet wurde. Eine Zeitlang wurde in der zeitgenössischen Pädagogik eine breite Diskussion über die Grundsätze der freien Erziehung geführt, die an entsprechende philosophische Traditionen und an praktische Leitbilder der Schulorganisation sowohl im Westen als auch in Russland anknüpften. Für manche Denker (L. N. Tolstoi, K. N. Wentzel) verbindet sich die Idee der Freiheit in Theorie und Praxis der Erziehung aufs engste mit der Idee der Harmonie, die als eine gewaltfreie Einheit des individuellen inneren Prinzips mit der Ganzheit der Welt wahrgenommen wird.
    The historical period primarily considered in the article starts in the late 19th century and finishes in the 1920s when the Civil war in Russia was over. For a certain timespan, the principles of free education rooted in relevant philosophical traditions and expressed in practical models of school organisation both in Russia and in the West were broadly discussed. Some authors, including L.N. Tolstoy and K.N. Wentzel, link the idea of freddom in theory and practice with the idea of harmony, conceived as the peaceful unity of an individual element and the whole universe.
    Rozważania zawarte w artykule skupiają się na okresie historycznym obejmującym przedział od końca XIX w. do lat dwudziestych XX w., kiedy w Rosji zakończyła się wojna domowa. Przez jakiś czas charakterystycznym dla ówczesnej pedagogiki zjawiskiem była szeroka dyskusja nad zasadami wolnego wychowania, nawiązującymi do pewnych tradycji filozoficznych oraz do wzorców praktycznych (tj. organizacji szkół, zarówno na Zachodzie, jak w Rosji). W niektórych przypadkach (L. N. Tołstoj, K. N. Wentzel) idea wolności – w teorii i praktyce wychowania – wiązała się ściśle z ideą harmonii, rozumianą jako jedność pierwiastka indywidualnego z całością świata.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2013, 7
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies