Temat: lubelszczyzna - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: A preliminary estimate of the current state of acidification of the meadow soils of the Lublin region [1990-1992]
Wstepna ocena aktualnego stanu zakwaszenia gleb lakowych regionu lubelskiego
Autorzy:: Borowiec, J
Urban, D
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/809268.pdf
Data publikacji:: 1994
Wydawca:: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:: gleby
zakwaszenie
gleby lakowe
Lubelszczyzna
Opis:: In the broad research project on the chemism of the meadow soil environment of the Lublin region a preliminary estimate of the current state of acidification of the meadow soils has been made. pH determination has been done in soil samples collected from 63 meadow locations of the region. The content of Ca, Fe and Mn in soil samples and vegetation of the meadows examined have also undergone determination. The results of pH determination showed that about 20 % of the examined soil samples are very acid, 40 % - acid or slightly acid, 30 % - neutral, and 10 % - alkaline. Very acid reaction concerned mainly light textured podzolic soils of the Podlasie region and the Lowland of Sandomierz as well as the majority of the post-bog soils and black earths. Slightly acid and neutral soils are those alluvial and soils developed on loess of the Lublin Upland. Generally, we can draw the conclusion that the soil reaction of meadow soils of the Lublin region is more dependent on the geographic location of the site rather than the local ecological conditions.
W szerokim programie badań nad chemizmem środowiska gleb Regionu Lubelskiego dokonano również wstępnej oceny aktualnego stanu zakwaszenia tych gleb. Oznaczenia pH wykonano w próbkach gleby pobranych z 63 obiektów łąkowych Regionu. Oznaczono również zawartość Ca, Fe i Mn w próbkach gleby i roślinności badanych łąk. Uzyskane wyniki oznaczeń pH wykazały, że około 20 % badanych prób to gleby bardzo kwaśne, 40 % - kwaśne i słabokwaśne, 30 % - obojętne i 10 % - zasadowe. Odczyn bardzo kwaśny dotyczył głównie zbielicowanych gleb lekkich terenów Podlasia i Niziny Sandomierskiej oraz większości gleb pobagiennych. Natomiast słabokwaśne i obojętne to aluwialne i nalessowe gleby Wyżyny Lubelskiej. Ogólnie można wnioskować, że odczyn gleb łąkowych Regionu Lubelskiego jest bardziej uzależniony od podłoża geograficznego obiektu, niż od lokalnych warunków ekologicznych.
Źródło:: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1994, 413; 53-59
0084-5477
Pojawia się w:: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Pieczywo obrzędowe na Lubelszczyźnie i jego współczesne uwarunkowania
Autorzy:: Tymochowicz, Mariola
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/687292.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:: kultura ludowa, pieczywo obrzędowe, Lubelszczyzna
folk culture
ritual bread
Lublin region
Opis:: Pieczywo obrzędowe w kulturze tradycyjnej odgrywało bardzo ważną rolę. Wykonywane było przy okazji rytuałów dorocznych i rodzinnych. Na Lubelszczyźnie na wyróżnienie zasługuje na pewno korowaj oraz chleb, który był często wypiekany. Nadto wypiekano jeszcze busłowe łapy, szczodraki, andrzejki czy małe chlebki w Woli Obszańskiej, piróg biłgorajski oraz krzyżyki wyrabiane w okresie Wielkiego Postu w Michałówce. Podczas obrzędów zyskiwały one sakralne właściwości, wykorzystywane były do realizowania różnych funkcji: religijnych, magicznych, mediacyjnych, ofiarnych, inicjujących i integrujących. Zmiany, jakie zaistniały w ostatnich kilkudziesięciu latach w obrzędach, sprawiły, że przedstawione formy pieczywa nie stanowią już ważnych rekwizytów, a te, które przetrwały, utraciły magiczno-religijne znaczenie i sakralny sens. Istotnym działaniem, jakie należy teraz podjąć, jest próba ich zachowania.
Ritual bread used to play a very important role in various annual and family rituals. In the Lublin region, korowaj – large round braided bread – as well as busłowe łapy, szczodraki, andrzejki or small breads from Wola Obszańska, piróg biłgorajski and the so-called crosses, baked during Lent in Michałówka, deserve special mention. They performed important ritual functions and could be considered in the contexts of religion, magic, mediation, sacrifice, initiation and integration. Changes that have occurred in recent decades in ritual customs and traditions caused the bread to lose its function of an important prop. The types of bread that survived until now have lost their magical and religious significance. In the author’s opinion, it is crucial that actions are taken to protect the still existing traditional forms of bread.
Źródło:: Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
2450-5544
Pojawia się w:: Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Sound in landscape: the main research problems
Dźwięk w krajobrazie. Główne problemy badawcze
Autorzy:: Bernat, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/88348.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:: geography
landscape perception
soundscape
Lublin region
geografia
percepcja krajobrazu
krajobraz dźwiękowy
Lubelszczyzna
Opis:: At present, various initiatives related to the study of soundscapes/acoustic landscapes are developing around the world. Interdisciplinary soundscape studies were initiated in the 1970s by Raymond Murray Schafer and his World Soundscape Project research team. The goal of the present paper is to identify, from the perspective of a geographer, the key research problems related to sound in landscape. Based on the literature, the most important concepts are defined and acoustic ecology research in Poland is described. The empirical section of the paper presents the results of a questionnaire survey conducted at the beginning of 2013 among the students of UMCS in Lublin (mainly Geography and Tourism/Recreation students). The final part of the paper points out the challenges for soundscape research and focuses on the practical dimension of the survey as it reflects the social role of geography. The possibility to study the sound in landscape offers new prospects for the development of geography.
Współcześnie obserwujemy na świecie rozwój inicjatyw w zakresie badań krajobrazów/pejzaży dźwiękowych (soundscape) zapoczątkowanych w latach 70. XX w przez kanadyjskiego muzykologa R.M. Schafera. Celem artykułu jest rozpoznanie, z perspektywy geografa, głównych problemów badawczych dotyczących dźwięku w krajobrazie. Na podstawie literatury zdefiniowano najważniejsze pojęcia (m.in. audiosfera, krajobraz dźwiękowy) a następnie scharakteryzowano badania ekologii akustycznej w Polsce. W studiach empirycznych przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych na początku 2013 r. wśród studentów UMCS w Lublinie (głównie kierunku geografia oraz turystyka i rekreacja). Na koniec wskazano wyzwania dla studiów nad dźwiękiem w krajobrazie. Zwrócono także uwagę na praktyczny wymiar przedstawionych badań, odzwierciedlający społeczną rolę geografii. Możliwość badań dźwięku w krajobrazie to nowe perspektywy rozwoju geografii.
Źródło:: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 23; 89-108
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Determinants and significance of university-business cooperation in the regional context
Autorzy:: Jakubiak, Monika
Cholewa-Wiktor, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1861443.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:: university-business cooperation
universities
clusters
Lublin region
Lublin
współpraca uczelnia-biznes
uczelnie
klastry
Lubelszczyzna
Opis:: Purpose: The objective of the study was to identify factors determining the pursuit of cooperation between universities and enterprises, and to evaluate the significance of the cooperation in the regional context. Design/methodology/approach: Empirical studies were conducted in 2019 by means of a case study method. The review of literature and available documentation enabled an interview questionnaire to be developed. Individual interviews were conducted in May 2019 with several people responsible for university-business cooperation in Lublin region. Findings: The results of the study indicated a significant impact of university-business cooperation upon the development of the region. Originality/value: The subject matter of the present paper pertains to university-business cooperation in Lublin region. The region is relatively low on industrialization. However, due to several universities and colleges located in the region, strong academic potential is available.
Źródło:: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2020, 149; 263-272
1641-3466
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Rozwój i charakterystyka sieci Natura 2000 na Lubelszczyźnie
Autorzy:: Stanicka, Małgorzata
Kałamucka, Wioletta
Meksuła, Mirosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/763249.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Natura 2000 network
Natura 2000 areas
Lublin Region
sieć Natura 2000
obszary Natura 2000
Lubelszczyzna
Opis:: European Ecological Network Natura 2000 is a system of protection of threatened components of biodiversity in the EU. The legal basis for the creation of the Natura 2000 network is Council Directive 79/409/EEC of 2 April 1979 on the conservation of wild birds (Birds Directive) and Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and wild fauna and flora (Habitats Directive).Natura 2000 sites are the youngest form of nature conservation in Poland. The author presents developing and geographical location of the Natura 2000 network in the Lublin Region. Against the background of Poland, the Lublin Region has the most – 123 – designated Natura 2000 sites: 100 habitat sites and 23 birds sites. These areas are extremely diverse in terms of location, area andcharacter. Location of Natura 2000 in the Lublin Region is uneven. Their position refers in large part to a pre-existing network of the protected areas. Only 5 habitat sites and 23 bird sites designatedin areas not covered so far areal forms of nature conservation. None of Lublin Natura 2000 areas has, as required by law, protection plans, for the eight habitat sites there are created conservation work plans. Also missing is good, kept up to map, the entire Natura 2000 network in Poland and the Lublin Region. The process of creating the Natura 2000 network in Poland is still ongoing. To meet the Natura 2000, its role of protection of species and habitat conservation plans are needed and theirconsistent implementation, taking into account the investment process and building public support for the existence and functioning of the newest forms of nature conservation in our country.
Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2013, 68, 1
0137-1983
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Występowanie i charakterystyka mioceńskich piaskowców na obszarze Wyniosłości Giełczewskiej i Pagórów Chełmskich (Lubelszczyzna)
Autorzy:: Huber, Miłosz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/763269.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Lublin Region
Giełczew Elevation
Chełm Hills
neogene
sandstones
Lubelszczyzna
Wyniosłość Giełczewska
Pagóry Chełmskie
neogen
piaskowce
Opis:: The studied sandstones from the Giełczew Elevation and the Chełm Hills become an important unit that ended the Neogene deposition in the Lublin Region. They outcrop in the upper partof Sarmatian sandstones building the butte elevations up 100 m high. These sandstones are porous, with an undefined oligomictic rock skeleton. They are mainly structureless but some sedimentary structures (e.g. cross-bedding, convolute stratification), are also observed. Grain skeleton consistsin general of poorly rounded quartz grains and several percent of feldspars. Quartz is represented by triangle-shaped and poorly rounded crystals, with visible mineral corrosion, which indicates ashort transport and rounded grains (extraclasts with wavy light dimming), as well as by scarcely redeposited well-rounded quartzite clasts. This skeleton was cemented with a basal-contact matrix some rock voids, microfossils and ooids, replacing the primary carbonate bioclasts. Microsedimentary and paleontological analyses documented that the studied deposits originated probably in the shallow basins (e.g. ooids presented in some samples) with varied salinity and a significant input ofriverine material.
Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2013, 68, 1
0137-1983
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: The influence of the foreign invader on the shape of wooden architecture of the end of the 19th and beginning of the 20th century in the Lublin region
Wpływ zaborcy na kształt architektury drewnianej końca XIX i początku XX w. na terenie Lubelszczyzny
Autorzy:: Netczuk-Pol, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1835717.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: wooden building
Lublin region
Russification
19th century
20th century
zabudowa drewniana
Lubelszczyzna
rusyfikacja
XIX w.
XX w.
Opis:: The aim of the article was to present the influence of the Russian national architecture on the wooden architecture of the Lublin region, created at the turn of the 19th and 20th centuries, which was characterized by great distinctiveness. The subject of the work was to show the importance of increased Russification, which touched not only the spheres of social and cultural life, but also architecture.The article analyzes the preserved wooden architecture from the turn of the century in the present-day Lubelskie Region. The starting material used was the available archival materials and documentation prepared for the needs of the provincial conservator of monuments (the card for the records of architectural and construction monuments) and a local inspection was made to prepare photographic documentation of the current state. Characteristic wooden buildings were used as comparative material, built at the end of the 19th and the beginning of the 20th century in Samara, Russia. The buildings have a well-documented history and are well researched by local scientists. Additionally, they are kept almost intact. During the research, a comparative method was used for the existing wooden buildings in the Lublin region from the turn of the century with the Russian wooden buildings, mainly in terms of detail and façade decoration. It allowed us to notice the similarities between the details used in traditional wooden construction in the Lublin Province. It is especially visible in the details of the window decorations – richly decorated drip and window sills. It is an element characteristic only for the analyzed period, which confirms the thesis about the influence of the foreign invaders on the shape of architecture.
Celem artykułu było przedstawienie wpływu architektury narodowej rosyjskiej na drewnianą architekturę Lubelszczyzny powstałą na przełomie XIX i XX w., która charakteryzowała się dużą odrębnością. Przedmiotem pracy było ukazanie znaczenia wzmożonej rusyfikacji, która dotykała nie tylko sfery życia społecznego, kulturalnego, ale także architektury.W artykule dokonano analizy zachowanej architektury drewnianej powstałej na przełomie wieków na terenie obecnego województwa lubelskiego. Jako materiał wyjściowy wykorzystano dostępne materiały archiwalne oraz dokumentację stworzoną na potrzeby wojewódzkiego konserwatora zabytków (karta ewidencji zabytków architektury i budownictwa) oraz dokonano wizji lokalnej w celu przygotowania dokumentacji fotograficznej stanu aktualnego. Jako materiał porównawczy posłużyła charakterystyczna zabudowa drewniana powstała pod koniec XIX i na początku XX w. w Samarze w Rosji. Zabudowa ta ma dobrze udokumentowaną historię oraz jest dobrze zbadana przez lokalnych naukowców. Dodatkowo przetrwała do dziś w stanie prawie nienaruszonym.Podczas badań porównano istniejącą zabudowę drewnianej Lubelszczyzny z przełomu wieków z zabudową drewnianą rosyjską przede wszystkim pod względem detalu i dekoracji fasady. Pozwoliło to na zauważenie podobieństw między detalami stosowanymi w tradycyjnym budownictwie drewnianym na terenie województwa lubelskiego. Szczególnie jest to widoczne w detalu stolarki okiennej – bogato dekorowane nad- i podokienniki. Jest to element charakterystyczny tylko dla badanego okresu, co potwierdza tezę o wpływie zaborcy na kształt architektury.
Źródło:: Architectus; 2021, Nr 1 (65); 11-20
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:: Architectus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Municipal gardens as the synergic element of the structure of selected towns of Lublin region
Autorzy:: Boguszewska, Kamila
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/391357.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:: municipal park
garden architecture
19th/20th century
Lublin region
park miejski
architektura ogrodowa
XIX/XX wiek
Lubelszczyzna
Opis:: Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.
Źródło:: Budownictwo i Architektura; 2019, 18, 2; 31-45
1899-0665
Pojawia się w:: Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Opieka medyczna i społeczna na Lubelszczyźnie w realiach XIX wieku. Kilka uwag o książce Wiesława Partyki, Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2017, ss. 485.
Autorzy:: Szewczuk, Dariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/632133.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: The Kingdom of Poland
Roman Catholic church
the Lubelskie Region
hospitals
shelters
Russification
Królestwo Polskie
Kościół rzymskokatolicki
Lubelszczyzna
szpitale
przytułki
rusyfikacja
Opis:: The article presents and analyses the content of the monograph by Wiesław Partyka titled Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki. Attention was drawn to elements such as the structure of the book, assumed chronological and thematic framework, and the source basis. The paper presents research problems that were only mentioned in the monograph, and which seem worth further research. Despite the critique regarding the presentation of the image of hospitals and shelters in the Lublin region, the publication can be seen as immensely valuable and useful for those dealing with social history of the nineteenth and early twentieth century.
W artykule przedstawiono i poddano analizie zawartość monografii Wiesława Partyki Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki. Zwrócono w nim uwagę na takie elementy, jak struktura książki, ramy chronologiczne i tematyczne oraz podstawa źródłowa. Zasygnalizowano w nim problemy badawcze, które w książce zostały przedstawione marginalnie, a które wydają się warte dalszych badań naukowych. Pomimo pewnych zastrzeżeń dotyczących przedstawienia obrazu szpitali oraz przytułków na Lubelszczyźnie, publikację tę można uznać za niezwykle cenną i przydatną dla osób zajmujących się historią społeczną XIX i początków XX w.
Źródło:: Res Historica; 2019, 48
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Protection of Roadside Shrines and Crosses in Poland Against The Background of Historical Events and in Light of Established Legal Acts
Ochrona małych obiektów sakralnych i architektury w Polsce na tle wydarzeń historycznych i w świetle istniejącego ustawodawstwa
Autorzy:: Żak-Kulesza, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2129852.pdf
Data publikacji:: 2022-09-30
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: kapliczka przydrożna
krzyż przydrożny
Lubelszczyzna
ochrona prawna
dokumenty prawa kościelnego
dziedzictwo kulturowe
roadside shrine
roadside cross
Lublin Voivodeship
legal protection
church legal documents
cultural heritage
Opis:: Roadside crosses and shrines are a characteristic element of the Polish landscape. Small sacred objects are intertwined with history and the cultural context of Polish countryside and cities, arising from the need of faith, and have manifested piety for generations. Many crosses and shrines were erected as mementos of important national events, uprisings, war skirmishes, independence spurts that took place in the 19th and in the first half of the 20th centuries, commemorating national anniversaries, for instance 1918, anniversaries of Christianization of Poland, jubilees of historic events. They were also built upon old mass graves of victims of bygone epidemics. In the context of historic events, objects of small sacral architecture were met with harassment and repressions. Therefore, after regaining independence legal initiatives were undertaken by the state and the Church to save these objects. Unfortunately, not always did this type of object receive sufficient legal protection or proper appraisal. In documents they are present in the background. That is why ethnographic studies are often the only way to save their memory, and preserve the image of old crosses, statues, and shrines.
Kapliczki i krzyże przydrożne są charakterystycznym elementem polskiego krajobrazu. Małe obiekty sakralne wpisane są w historię i kulturowy kontekst polskich wsi i miast, wyrastają z potrzeby wiary i od pokoleń są widzialnym znakiem pobożności ludzi. Wiele krzyży i kapliczek wzniesiono na pamiątkę ważnych narodowych wydarzeń, powstań, potyczek wojennych, zrywów niepodległościowych, jakie miały miejsce w XIX wieku i w pierwszej połowie XX wieku z okazji rocznic narodowych, jak rok 1918, rocznice chrztu Polski, jubileusze wydarzeń historycznych. Stawiano je również na starych zbiorowych mogiłach ofiar dawnych epidemii. W kontekście wydarzeń historycznych obiekty małej architektury sakralnej spotykały się z szykanami i represjami, dlatego po odzyskaniu niepodległości podejmowano inicjatywy prawne ze strony państwa polskiego oraz Kościoła, aby te obiekty ocalić. Niestety takie obiekty nie zawsze otrzymywały dostateczną ochronę prawną i nie zyskiwały właściwej oceny. W dokumentach wymieniane są niejako drugoplanowo. Dlatego badania etnograficzne to nierzadko jedyny sposób na ocalenie pamięci i utrwalenie wizerunku dawnych krzyży, figur i kapliczek.
Źródło:: Roczniki Kulturoznawcze; 2022, 13, 3; 87-117
2082-8578
Pojawia się w:: Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: The Earliest Ecclesiastical Connections of the Territory Between the Vistula and Wieprz Rivers (Poland)
Najwcześniejsze powiązania kościelne terenu międzyrzecza Wisły i Bugu
Autorzy:: Marczewski, Jarosław R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2038262.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Lubelszczyzna
państwo Piastów
chrześcijaństwo metodiańskie
diecezja poznańska
diecezja krakowska
diecezja lubelska
Lublin region
Piast state
Methodian Christianity
the Diocese of Poznań
the Diocese of Cracow
the Diocese of Lublin
Opis:: Celem artykułu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie o najwcześniejszą kościelną przynależność administracyjną obszaru między rzekami Wisłą i Wieprzem. Zagadnienie to było już przedmiotem kontrowersji akademickich w zakresie możliwego wpływu chrześcijaństwa metodiańskiego nie tylko na wskazanym obszarze, ale w ogóle na ziemiach polskich. Zdecydowana większość autorów – nawet jeśli niektórzy z nich dopuszczają przekonanie o jakimś oddziaływaniu metodiańskim – stanowczo odrzuca obecność jakiejkolwiek zorganizowanej struktury tego obrządku na ziemiach na północ od Karpat. Organizacja terytorialna Kościoła między rzekami Wisłą i Wieprzem może być bez wątpienia wiązana dopiero z poznańskim biskupstwem łacińskim. Było ono dla omawianego terenu bezsprzecznie pierwszą trwałą strukturą diecezjalną, zależną zresztą bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej. Co prawda, jeśli założymy polityczną przynależność tego terenu w drugiej połowie X wieku do Czech, należałoby uznać jego jeszcze wcześniejsze uzależnienie od diecezji praskiej i metropolii mogunckiej oraz nieco późniejszą przynależność do diecezji ołomunieckiej. Formalny charakter tego związku pozbawiony byłby jednak trwałych lokalnych struktur chrześcijaństwa, co musiało być zresztą charakterystyczne także dla pierwszych dekad zależności od biskupstwa w Poznaniu. Wydaje się więc, że dopiero wejście ziem między Wisłą i Wieprzem w kościelno-administracyjną zależność od biskupów krakowskich i metropolitów gnieźnieńskich na przełomie X i XI wieku okazało się stabilnym związkiem pod względem materialnym i duchowym.
The purpose of this study is to find the answer to the question of ecclesiastical administrative affiliation regarding the area between the Vistula and Wieprz Rivers. This relatively narrow aspect of the research was the subject of academic controversy over the possible influence of the organization of Methodian Christianity, not only on the designated area, but in general on Polish soil. The vast majority of authors – even if some of them allow for a wide geographic range of Methodian influence – firmly opposes the idea of the presence of any structure of the Methodian rite in the lands north of the Carpathian Mountains, regarding this idea as unsubstantiated. The form of territorial organization of the Church involving the land between the Vistula and Wieprz Rivers could only be in the Latin bishopric of Poznań, which was undoubtedly a permanent diocesan structure that depended directly on the Holy See from its earliest period. Theoretically, if the area between the Vistula and the Wieprz Rivers had been included in the territory that on the Czechs in the second half of the tenth century, it would have also belonged to the Diocese of Prague and the Metropolis of Mainz, or, a bit later, to the Diocese of Olomouc. The formal nature of that membership would have probably involved a lack of durable local structures of Christianity, which also had to be a characteristic of the first decades of their dependence on the Diocese of Poznan. It seems that it was only the entrance of the lands between the Vistula and Wieprz Rivers into an administrative relationship to the Bishops of Cracow and the Metropolitans of Gniezno in the late tenth and eleventh centuries, which proved to be a stable association that would be strengthened in material and spiritual significance in the coming decades and centuries.
Źródło:: Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 4; 13-27
2353-7272
Pojawia się w:: Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "lubelszczyzna" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język