Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "leksykon" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    The Concept of Lexicon Devoted to Silesian Culinary Art
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667124.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    dziedzictwo kulturowe
    Śląsk
    leksykon
    kultura
    dialekt lokalny
    culinary heritage
    Silesia
    lexicon
    culture
    local dialect
    Opis:
    As far as Silesia is concerned the language and cuisine constitute fundamental and distinguishing factors of the Silesian ethnic group, they are the determinants of cultural identity and the symbol of cultural identification. The concept of perceiving the culinary art from two perspectives, cultural and linguistic one, was born taking the above into account. Culinary art, as a component of culture understood in a broad manner, serves as a significant element of the language system as well. It plays a crucial culture-forming role in human life and it has certain position in the semantic structure of language which is adequate to its rank. The lexicon of Silesian cuisine, which is being currently prepared, aims at collecting names of dishes in one publication, not only those which are still in use today and dishes recorded in the general consciousness of Silesians, but it also aims at archiving culinary vocabulary which is basically forgotten by presenting it in close connection with the culture of the aforementioned region
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2019, 19; 46-62
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A discussion of books: Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci by Magdalena Saryusz-Wolska. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014 and Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, Volumes 1–5. Paderborn: Schöningh, 2012–2015 Polsko-niemieckie miejsca pamięci, Volumes 1–4. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013–2015
    Omówienie książek: Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci by Magdalena Saryusz-Wolska (Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014). Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, tomy 1–5 (Paderborn: Schöningh, 2012–2015) / Polsko-niemieckie miejsca pamięci, tomy 1–4 (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013–2015)
    Autorzy:
    Kokowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783340.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    memory cultures
    Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci
    Deutsch-Polnische Erinnerungsorte / Polsko-niemieckie miejsca pamięci
    kultury pamięci
    Opis:
    This article presents a discussion of two monographs reporting on their merits and shortcomings: Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci by M. Saryusz-Wolska (2014), and Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, vols 1–5 (2012–2015) / Polsko-niemieckie miejsca pamięci, vols 1–4 (2013–2015).
    Artykuł przedstawia omówienie monografii Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci M. Saryusz-Wolskiej (2014) i DeutschPolnische Erinnerungsorte, t. 1–5 (2012–2015) / Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 1–4 (2013–2015).
    Źródło:
    Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 349-362
    2451-3202
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    When Negative Turns out to Be Positive: Exploring Changes in Word Associations in the Aftermath of the COVID-19 Pandemic
    Kiedy negatywność staje się pozytywnością: badanie zmian w skojarzeniach słownych w następstwie pandemii Covid-19
    Autorzy:
    Raet, Mai
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28394732.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    skojarzenia słowne
    leksykon mentalny
    COVID-19
    koronamowa
    przetwarzanie języka
    język estoński
    word associations
    mental lexicon
    corona language
    language processing
    Estonian
    Opis:
    The COVID-19 pandemic has had a significant impact on various aspects of society, including language and cognitive processes. This research investigates how the pandemic has influenced associations related to health-related words among 1,454 Estonian native speakers. Data collected between January and March 2023 were compared with a pre-pandemic dataset, the Dictionary of Estonian Word Associations (DEWA), compiled from 2016 to 2018. The study focuses on fifteen health-related cue words. The results revealed that five terms experienced significant changes in their association sequences concerning the COVID-19 crisis. Notably, among these 15 words, three stand out as the most significant cases where a change occurred in their primary responses: these typically exhibit the most robust and enduring associative links, making them less susceptible to change. This unveils shifts in the mental lexicon's representations and the evolving perceptions of specific words and concepts amidst the pandemic backdrop. These findings illustrate how unforeseen external disruptions, such as the COVID-19 crisis, can reconfigure the salience of certain concepts within language and cognition. This research contributes to our comprehension of the linguistic repercussions and potential language adaptations triggered by a health crisis. It also enriches the relatively understudied field of word association research, particularly in languages beyond the dominion of English.
    Pandemia Covid-19 wywarła znaczący wpływ na różne aspekty życia społecznego, w tym na język i procesy poznawcze. W badaniu tym zbadano, jak pandemia wpłynęła na skojarzenia związane ze słowami związanymi ze zdrowiem wśród 1454 rodzimych użytkowników języka estońskiego. Dane zebrane między styczniem a marcem 2023 r. porównano ze zbiorem danych sprzed pandemii, słownikiem pt. „Dictionary of Estonian Word Associations” (DEWA), opracowanym w latach 2016–2018. W badaniu skupiono się na piętnastu słowach związanych ze zdrowiem. Wyniki wykazały, że, w związku z kryzysem związanym z Covid-19, pięć z tych słów doznało znaczących zmian w swoich ścieżkach skojarzeń. Warto zauważyć, że spośród badanych 15 słów trzy wyróżniają się jako najbardziej znaczące przypadki, gdzie nastąpiła zmiana w podstawowych reakcjach na nie; te zazwyczaj wykazują najsilniejsze i najtrwalsze powiązania skojarzeniowe, co czyni je mniej podatnymi na zmiany. Ten proces ujawnia zmiany w reprezentacjach leksykonu mentalnego oraz ewoluujące postrzeganie określonych słów i pojęć w kontekście pandemii. Wyniki te ilustrują, jak nieprzewidziane zakłócenia zewnętrzne, takie jak kryzys związany z Covid-19, mogą zmienić konfigurację znaczeń niektórych pojęć w obrębie języka i poznania. Niniejsze badanie przyczynia się do zrozumienia skutków językowych i procesów adaptacji języka wywołanych kryzysem zdrowotnym. Wzbogaca także stosunkowo słabo zbadaną dziedzinę badań nad skojarzeniami słów, szczególnie w językach spoza obszaru anglojęzycznego.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 1; 71-98
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różnicowanie charakteru litych zmian ogniskowych w piersiach w sonoelastografii kompresyjnej. Część I: Ocena wartości diagnostycznej obrazowania ultrasonograficznego B‑mode w diagnostyce różnicowej litych zmian ogniskowych w piersiach w odniesieniu do weryfikacji patomorfologicznej
    The differentiation of the character of solid lesions in the breast in the compression sonoelastography. Part I: The diagnostic value of the ultrasound B-mode imaging in the differentiation diagnostics of solid, focal lesions in the breast in relation to the pathomorphological verification
    Autorzy:
    Dobruch‑Sobczak, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1059432.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Medical Communications
    Tematy:
    BIRADS-US classification
    BIRADS-US lexicon
    breast cancer
    rak piersi
    ultrasonografia piersi
    klasyfikacja birads‑usg
    leksykon birads‑usg
    lite zmiany ogniskowe piersi
    Opis:
    The aim of this study was to evaluate the diagnostic value of the ultrasound B-mode imaging in the differentiation diagnostics of solid lesions in the breast in relation to the pathomorphological verification. From January to July 2010, 375 ultrasound breast examinations were conducted. The study enrolled 80 women aged 17–83, with 99 solid, focal lesions present in breasts, which were qualified for pathomorphological verification on the basis of the ultrasound examination. All patients underwent: the interview, physical examination, ultrasound examination and sonoelastography. The ultrasound features of the lesions, their vascularization patterns in the Doppler examination as well as the adjacent tissues were determined. Next, the focal lesions were categorized according to the BIRADS-US classification. The obtained results were analyzed statistically. In the group of 80 patients, 99 focal, solid lesions in breasts were visualized, including 39 neoplastic, malignant lesions (group I) and 60 lesions of benign nature (group II). The malignant lesions were often characterized by: greater size, irregular shape (34/39), prevalence of the anteroposterior dimension over the lateral‑lateral dimension (22/39), acoustic shadowing (20/39), the margins not well-circumscribed (37/39), spiculated margins (16/39) and the presence of calcifications (14/39). The benign lesions were much more often hyper- and isoechogenic (14/60). In group I the lesions more often demonstrated the features of increased vascularization (29/39) and the presence of irregularly shaped vessels (23/29). This vascularization more often originated in the adjacent tissues. In the surroundings of the malignant neoplastic lesions, the presence of edema (16/39) and skin thickening (6/39) occurred more frequently and the abnormal axillary lymph nodes were more often diagnosed. The lesions of group I were assigned to the following BIRADS categories: BIRADS-US 4 (9 lesions) and BIRADS-US 5 (30 lesions). In group II, there was a prevalence of BIRADS-US 3 and 4 categories (58 lesions) and 2 lesions were classified to BIRADS-US 5 category. In the statistical analysis of the models based on BIRADS classification, it was demonstrated that BIRADS 4 showed the highest sum of sensitivity and specificity values of 173.6% in differentiation of the character of focal lesions in the breast (sensitivity 76.92%, specificity 96.67%).
    Celem pracy była ocena wartości diagnostycznej badania ultrasonograficznego B‑mode w diagnostyce różnicowej litych zmian ogniskowych w piersiach, w odniesieniu do weryfikacji patomorfologicznej. W okresie od stycznia do lipca 2010 roku przeprowadzono 375 badań ultrasonograficznych piersi. Do badań zakwalifikowano 80 kobiet w wieku od 17 do 83 lat, z obecnością 99 litych zmian ogniskowych w piersiach, u których na podstawie badania ultrasonograficznego ustalono wskazania do weryfikacji patomorfologicznej. U wszystkich pacjentek wykonano: badanie podmiotowe i przedmiotowe, badanie ultrasonograficzne i sonoelastografię. Określano cechy obrazu ultrasonograficznego badanych zmian, ich wzorce unaczynienia w badaniu dopplerowskim oraz tkanki otaczające. Następnie zmianom ogniskowym przydzielano kategorie klasyfikacji BIRADS‑usg. Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej. W grupie 80 pacjentek uwidoczniono 99 litych zmian ogniskowych w piersiach, w tym 39 zmian nowotworowych złośliwych (grupa I) i 60 o charakterze łagodnym (grupa II). Zmiany nowotworowe złośliwe znamiennie częściej cechowały się: większymi wymiarami, nieregularnym kształtem (34/39), przewagą wymiaru przednio‑tylnego nad boczno‑bocznym (22/39), obecnością cienia akustycznego (20/39), niewyraźnie odgraniczonych brzegów (37/39), spikularnych (16/39), obecnością zwapnień (14/39). Zmiany łagodne istotnie częściej były hiper‑ i izoechogeniczne (14/60). W grupie I zmiany częściej wykazywały cechy wzmożonego unaczynienia (29/39) oraz obecność naczyń o przebiegu nieregularnym (23/29). Unaczynienie to częściej pochodziło z tkanek otaczających. W otoczeniu zmian nowotworowych złośliwych częściej obserwowano obecność obrzęku (16/39), pogrubienia skóry (6/39), częściej stwierdzano nieprawidłowe węzły chłonne pachowe. Zmianom w grupie I przydzielono kategorie BIRADS‑usg 4 (9 zmian) i BIRADS‑usg 5 (30 zmian). W grupie II dominowały zmiany w kategorii BIRADS‑usg 3 i 4 (58 zmiany), a 2 zmiany przydzielono do kategorii BIRADS‑usg 5. W analizie statystycznej modeli opartych na klasyfikacji BIRADS wykazano, iż BIRADS 4 uzyskał najwyższą wartość sumy czułości i swoistości, wynoszącą 173,6% (czułość 76,92%, swoistość 96,67%) w różnicowaniu charakteru zmian ogniskowych w piersiach.
    Źródło:
    Journal of Ultrasonography; 2012, 12, 51; 402-419
    2451-070X
    Pojawia się w:
    Journal of Ultrasonography
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Valency Rearrangement Phenomena and Their Limitations with Polish ‘Clear’ Verbs
    Przeszeregowania walencji i nałożone na nie ograniczenia w grupie polskich czasowników dotyczących ‘czyszczenia’
    Autorzy:
    Malicka-Kleparska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1900796.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    morfo-syntaksa
    walencja czasownikowa
    leksykon
    struktura zdarzenia
    polski
    angielski
    grecki
    hebrajski
    morpho-syntax
    verbal valency
    lexicon
    event structure
    Polish
    English
    Greek
    Hebrew
    Opis:
    Artykuł daje odpowiedzi na bardzo podstawowe pytania dotyczące reprezentacji leksykalnej czasownika i podziału zadań między tę reprezentację a operacje gramatyczne w odniesieniu do morfo-syntaksy czasowników, których argumenty wewnętrzne mogą być realizowane różnorodnie. Analizowana jest grupa polskich czasowników dotyczących ‘czyszczenia’, które przydzielają dwa argumenty wewnętrzne – w formie dopełnienia wyrażonego frazą rzeczownikową w bierniku i frazą przyimkową z elementem głównym z, w przypadku których zamianie struktury syntaktycznej nie towarzyszy zmiana znaczenia. Autorka zastanawia się, co jest przyczyną takiego stanu rzeczy, że tylko część czasowników o odpowiednim znaczeniu pozwala na tę alternację. Jednocześnie stara się ustalić, jaka reprezentacja leksykalna może wyjaśnić zróżnicowane zachowanie tych czasowników i jakie towarzyszą jej zjawiska gramatyczne. Znajduje związek między elementami prefiksalnymi w takich czasownikach a ich właściwościami alternacyjnymi. Dane dla języka polskiego porównuje z danymi z angielskiego, greckiego i hebrajskiego.
    The paper is concerned with very basic questions concerning the nature of lexical representation of verbs which take part in valency rearrangement alternations and the contribution of grammar to the morpho-syntactic phenomena involved in this rearrangement. We analyze a group of such valency rearrangement verbs which are referred to as ‘clear’ verbs in Polish and compare their behaviour and properties with the corresponding material from English, Greek and Hebrew. In particular we try to establish which properties enable some verbs to undergo the alternation, while some others accept only one of the alternants. We propose lexical representations for alternating and non-alternating verbs and establish a connection between these representations and the alternating propensity of prefixed verbs in Polish.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 67-88
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Language of Fear in Children’s Literature: A Case Study of Ted Hughes’s Poems for Children
    Autorzy:
    Chrzanowska-Kluczewska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030264.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    fear
    Joseph LeDoux
    children's poetry
    Ted Hughes
    lexicon and figuration of fear
    anthropomorphism
    verbal and visual imagery
    fear-management
    strach
    poezja dla dzieci
    leksykon i figuracja strachu
    antropomorfizm
    obrazowanie werbalne i wizualne
    zarządzanie strachem
    Opis:
    The article tackles the issue of the language of fear exploited in children’s literature, taking Ted Hughes’s Nature poems for young readers as an object of analysis. The author has chosen a neuroscientific paradigm for the two closely related emotions – fear and anxiety – as propagated by American researcher J. LeDoux, most prominently in his work Anxious (2015).  LeDoux maintains that the feeling of fear is not inborn but rather a cognitive construct emergent from the use of one’s native language practiced within a particular socio-cultural context. A unique atmosphere of Hughes’s poetry has been achieved by a rich lexicon of fear-related notions and a skillfully applied figuration (anthropomorphisms, similes). His poetic imagery powerfully complements the vocabulary and troping in calling to life fictional worlds, often uncanny and menacing, remote from the young readers’ experience.  The author of this article perceives in the lexicon, figuration and imagery (both verbal and visual, that is illustrations in picture-books) an important didactic device that teaches children how to manage fearsome experiences. This capability will also prepare children to face anxiety, the emotion typical of adult life and related mostly to existential problems.
    Artykuł podejmuje temat języka strachu wykorzystywanego w literaturze dziecięcej na przykładzie poezji Natury adresowanej do młodego czytelnika autorstwa Teda Hughesa, brytyjskiego poety II połowy XX w. Autorka przyjęła dla opisu dwu blisko spokrewnionych ze sobą emocji – strachu (fear) i obawy/lęku (anxiety) – model propagowany przez amerykańskiego neurobiologa Josepha LeDoux, w szczególności w jego dziele Anxious (2015). W opinii LeDoux uczucie strachu nie jest nam wrodzone, lecz powstaje jako konstrukt kognitywny wyłaniający się w procesie używania języka ojczystego w określonym kontekście społeczno-kulturowym. Szczególna atmosfera poezji Hughesa to rezultat zastosowania bogatego słownika terminów powiązanych z uczuciem strachu, jak również zręcznie powiązanej z nim figuracji (antropomorfizmy, porównania). Poetyckie obrazowanie skutecznie dopełnia leksykon i tropy, powołując do istnienia światy fikcyjne, często dziwne i groźne, odległe od doświadczenia młodego odbiorcy. Autorka postrzega leksykon, figurację i obrazowanie (zarówno werbalne, jak i wizualne poprzez ilustracje w książkach dla dzieci) jako ważny instrument dydaktyczny, uczący dzieci, jak stawić czoła przerażającym doświadczeniom. Ta umiejętność przygotowuje też młodych czytelników do zmierzenia się w przyszłości z obawą/lękiem, emocją typową dla dorosłego życia, a związaną głównie z problemami egzystencjalnymi.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 453-471
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans” and the Risk of Knowledge: Some Considerations Regarding Two Promotional Events for This Book
    "Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach" a ryzyko wiedzy. Rozmyślania wokół dwóch wydarzeń promujących publikację
    Autorzy:
    Drzewiecka, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33300888.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    "The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st Centuries)"
    Slavic studies
    Modernity
    knowledge
    tenderness
    scientific life
    migrating ideas
    Slavic Balkans
    Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.)
    slawistyka
    nowoczesność
    wiedza
    czułość
    życie naukowe
    idee wędrowne
    słowiańskie Bałkany
    Opis:
    The text is an account of two events that promoted the extensive (ten-volume) monograph by Polish Slavic studies scholars (with contributions from scholars from a number of foreign research centres): Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) [The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st centuries)] (2018–2020). These events were held in 2021, during the COVID-19 pandemic, by means of social media and common communication platforms. As the Lexicon consists of many synthetically expressed, original, and source-based insights on the southern Slavic cultures’ struggles with modernity, the author comments on both the research project at the root of this publication and on the course of the discussion which emerged during these meetings. She does so in order to express her view on the capacity of the modern researcher by adapting Olga Tokarczuk’s notion of the tender narrator.  
    Artykuł stanowi sprawozdanie z dwóch wydarzeń promujących dziesięciotomową monografię autorstwa kolektywu polskich slawistów (we współpracy z badaczami z kilku zagranicznych ośrodków naukowych) – Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) (2018–2020), jakie zostały zorganizowane za pośrednictwem platform społecznościowych oraz komunikacyjnych w 2021 roku, a więc w warunkach pandemii COVID-19. Autorka najpierw prezentuje sam projekt naukowy, który legł u podstaw publikacji, wskazując, że Leksykon zawiera wiele syntetycznie wyrażonych, oryginalnych, opartych na badaniach źródłowych refleksji na temat spotkania z nowoczesnością na gruncie kultur południowosłowiańskich. Następnie referuje przebieg dyskusji, jakie wynikły w trakcie obu spotkań promocyjnych, po czym odnosi się do kwestii kompetencji nowoczesnego naukowca, adaptując pojęcia czułego narratora Olgi Tokarczuk.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2022, 22
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies