Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "gramatykalizacja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    A Discussion of Some Possible Stages in the Evolution of Syntax
    Dyskusja nad kilkoma możliwymi etapami ewolucji syntaksy
    Autorzy:
    Krzek, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1892205.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja języka
    gramatykalizacja
    protojęzyk
    language evolution
    grammaticalization
    fossils
    protolanguage
    Opis:
    Niniejszy artykuł zawiera przegląd możliwych etapów w ewolucji syntaksy. Autorka twierdzi, opierając się m.in. na badaniach takich uczonych, jak: Heine & Kuteva (2007), Jackendoff (1999), Johansson (2005) i Burling (2002), że syntaksa rozwijała się stopniowo, a nie jak utrzymuje Bickerton (1990) za jednym zamachem.
    This paper provides an overview of some possible stages in the evolution of syntax. It is argued, following Heine & Kuteva (2007), Jackendoff (1999), Johansson (2005), and Burling (2002), that syntax developed gradually through clearly identifiable developmental stages, not as maintained by Bickerton (1990) in one fell swoop.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 6; 41-56
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gramatykalizacja francuskich i bułgarskich konstrukcji kauzatywnych. Niektóre aspekty diachroniczne i rozwojowe
    Autorzy:
    Bezinska, Yanka
    Novakova, Iva
    Chevrot, Jean-Pierre
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607936.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    grammaticalization
    language history
    acquisition
    causative constructions
    gramatykalizacja
    historia języka
    nabywanie języka
    konstrukcje kauzatywne
    Opis:
    The present article deals with the processes of grammaticalization from a diachronic and developmental point of view. To compare grammatical changes in history and acquisition, we focus on the French and Bulgarian causative constructions (e.g. Fr. faire travailler qn vs. Blg. karam njakogo da raboti – ‘to make someone work’). A total of 113 French speakers (71 children and 42 adults) and 96 Bulgarian speakers (56 children and 40 adults) took part in this cross-linguistic study. Children were aged 3 to 6 years at the time of the study. Results show that historically, the French causative construction evolves from analytic devices to synthetic forms. As a compact structure, the faire + Vinf complex predicate requires argument rearrangement and clitic raising. These specificities explain why its acquisition is difficult and occurs at a late stage in French-speaking children. The Bulgarian causative construction evolves in the opposite direction, from synthetic devices to less grammaticalized structures. As an analytic form including two predicates followed by their own arguments, the karam NP da + Vpres periphrastic causative seems easier to acquire and its full command by children is achieved earlier. Finally, we suggest that there are some similarities between language history and language acquisition with regard to the stages of competition between two causative mechanisms and the stabilization of the new construction.
    Niniejszy artykuł zajmuje się procesami gramatykalizacji z diachronicznego i rozwojowego punktu widzenia. Aby porównać zmiany gramatyczne w historii i nabywaniu języka, koncentrujemy się na francuskich i bułgarskich strukturach kauzatywnych (np. fr. faire travailler qn vs błg. karam njakogo da raboti – ‘aby ktoś pracował’). W tym międzyjęzykowym badaniu wzięło udział 113 mówiących po francusku (71 dzieci i 42 dorosłych) i 96 mówiących po bułgarsku (56 dzieci i 40 dorosłych). Dzieci były w wieku od 3 do 6 lat w momencie badania. Wyniki badań pokazują, że historycznie francuskie konstrukcje przyczynowe ewoluują od struktur analitycznych do syntetycznych form. Złożony predykat fr. faire + Vinf wymaga przestawienia argumentów i powstania klityk. To wyjaśnia, dlaczego jego przyswojenie jest trudne i występuje na późnym etapie u dzieci francuskojęzycznych. Bułgarska konstrukcja kauzatywna ewoluuje w przeciwnym kierunku, od form syntetycznych do struktur mniej gramatycznych. Jako forma analityczna zawierająca dwa predykaty, którym towarzyszą ich własne argumenty, peryfrastyczna konstrukcja kauzatywna błg. karam NP da + Vpres wydaje się łatwiejsza do nauczenia, a jej pełne opanowanie przez dzieci osiągane jest wcześniej. Na koniec sugerujemy, że istnieją pewne podobieństwa między historią języka a nabywaniem języka w związku z okresem konkurowania między dwoma mechanizmami kauzatywnymi i stabilizacją nowej konstrukcji.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Textual Origins of the Indefinite Article in Swedish
    Autorzy:
    Skrzypek, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1165218.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    indefiniteness
    indefinite article
    grammaticalization
    language change
    Swedish
    nieokreśloność
    rodzajnik nieokreślony
    gramatykalizacja
    zmiana językowa
    język szwedzki
    Opis:
    The present paper studies the earliest stages of the grammaticalization of indefinite article in Old Swedish. The study is based on a corpus of Old Swedish texts and uses the model of grammaticalization as proposed by Heine 1997. The article en, etymologically related to the numeral ‘one’, is first used to mark new and salient discourse-referents and its primary function is cataphoric. However, en only fulfills this function when ocurring in a sentenceinitial subject NP. In the course of the grammaticalization, neither the sentence-initial position nor the subject function of the NP are required to present new and salient discourse referents.
    Źródło:
    Folia Scandinavica Posnaniensia; 2013, 15
    1230-4786
    2299-6885
    Pojawia się w:
    Folia Scandinavica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A history of conjunctions introducing negative clauses in English: The case of 'for dread that'
    Autorzy:
    Łęcki, Andrzej M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084002.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    subordination
    negative purpose
    grammaticalisation
    analogy
    historical linguistics
    zdania podrzędnie złożone
    negatywny cel
    gramatykalizacja
    analogia
    językoznawstwo historyczne
    Opis:
    This paper addresses the issue of the development of FOR DREAD THAT – a negative purpose subordinator in the history of the English language. The theoretical foundation of this work are the mechanisms of grammaticalisation suggested by Heine and Kuteva in many works of theirs. The gathered material shows that the development of this relatively rarely used subordinator constitutes a case of a typical grammaticalisation whose rise might have been the result of analogy with FOR FEAR THAT.
    Celem artykułu jest analiza powstania oraz zmian zachodzących w spójniku wprowadzającym zdania podrzędne wyrażające negatywny cel FOR DREAD THAT w historii języka angielskiego. Fundamentem teoretycznym badania są mechanizmy gramatykalizacji zaproponowane przez Heinego i Kutevę w wielu ich pracach. Zebrany materiał pokazuje, iż rozwój tego stosunkowo rzadko występującego spójnika jest przypadkiem typowej gramatykalizacji, a jego powstanie mogło być wynikiem analogii do FOR FEAR THAT.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 4; 553-561
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Metonymically Motivated Delexicalization of Quantifying Nouns in English and Polish: A Corpus Investigation
    Autorzy:
    Herda, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52792001.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    quantifying noun
    indefinite quantifier
    grammaticalization
    delexicalization
    collocation
    metonymy
    rzeczownik ilościowy
    liczebnik nieokreślony
    gramatykalizacja
    deleksykalizacja
    kolokacja
    metonimia
    Opis:
    Drawing on corpus data, this paper investigates the hypothesis that the delexicalization of the English nouns pile and stack as well as their Polish counterparts sterta ‘pile’ and stos ‘stack’, evidenced by collocational expansion, is to a considerable extent fuelled by the conceptual contiguity between their prototypical concrete N2-collocates and certain abstract notions which may be instantiated by means thereof. It is postulated that this metonymic relation leads to the items gradually loosening their original selectional requirements, thereby contributing to the schematization of their source semantics. The results of an empirical analysis show that the collocational broadening of all of the nouns under scrutiny indeed largely stems from metonymization, yet the tendency is more pronounced in the case of the Polish items, particularly stos ‘stack’. This finding can be accounted for in view of the fact that in contrast to their English equivalents, they have not yet established themselves as schematic quantifiers, as corroborated by their current dictionary definitions, and therefore still heavily rely on the aforementioned conceptual mechanism in their delexicalization.
    Bazując na danych zaczerpniętych z korpusów językowych, niniejszy artykuł stawia sobie za cel weryfikację hipotezy, zgodnie z którą deleksykalizacja angielskich rzeczowników pile ‘sterta’ i stack ‘stos’ oraz ich polskich odpowiedników sterta i stos, uwydatniająca się rozszerzoną kolokacyjnością, jest w znacznym stopniu motywowana związkiem metonimicznym między ich regularnymi kolokatami konkretnymi a pewnymi pojęciami abstrakcyjnymi, które mogą zostać skonkretyzowane za ich pomocą. Zakłada się mianowicie, że owa relacja konceptualna prowadzi do stopniowego rozluźnienia pierwotnych wymogów selekcyjnych badanych leksemów, odgrywając zarazem istotną rolę w schematyzacji ich wyjściowej semantyki. Wyniki analizy empirycznej wskazują, że ekspansja kolokacyjna analizowanych elementów leksykalnych faktycznie w dużej mierze opiera się na metonimizacji, tendencja ta jest jednak wyraźniejsza w przypadku polskich rzeczowników, zwłaszcza stos, co można wyjaśnić tym, że w odróżnieniu od swoich angielskich ekwiwalentów nie skonwencjonalizowały się one jeszcze – co potwierdzają obecne definicje słownikowe obu jednostek – w funkcji liczebników nieokreślonych, toteż ich deleksykalizacja wciąż jest napędzana głównie opisanym wyżej mechanizmem konceptualnym. 
    Źródło:
    Studies in Polish Linguistics; 2017, 12, 4; 199-219
    1732-8160
    2300-5920
    Pojawia się w:
    Studies in Polish Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paucal Quantifiers and Diminutive Morphology in the Light of Numeralization: The Case of Polish garść ‘handful’ and garstka ‘handful.dim’
    Autorzy:
    Herda, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52825943.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    vague paucal quantifiers
    numeralization (grammaticalization)
    diminutivization
    corpusbased study
    Polish
    liczebniki nieokreślone / kodujące małą liczbę/ilość
    numeralizacja (gramatykalizacja)
    deminutywizacja
    studium korpusowe
    język polski
    Opis:
    While the attachment of diminutive morphology to concrete nouns, gradable adjectives and adverbs, as well as interjections has already received a well-merited share of attention in Polish, diminutivization of vague quantifiers remains empirically understudied. The present paper takes a first step towards filling in this gap by reporting on a corpus-based investigation of the numeralized partitive garść ‘handful’ and its diminutive variant Garstka ‘handful.dim’. The results of a collocational analysis of both forms corroborate the hypothesis that diminutivization further enhances scalar implications inherent in the base ‘small size’ item, as reflected in the diminutive form’s significantly higher frequency of quantifier attestations. Apart from exhibiting a substantially greater proportion of quantifier uses, the latter element displays an overwhelming predilection for animate N2-collocates, which suggests that diminutivization may not only intensify a paucal quantifier’s expressivity but also lead to conspicuous changes in its distributional profile.
    O ile zastosowanie morfologii deminutywnej w odniesieniu do rzeczowników konkretnych, przymiotników i przysłówków stopniowalnych, jak również interiekcji doczekało się już sporo uwagi ze strony polskich językoznawców, o tyle zdrabnianie form liczebników nieokreślonych pozostaje zjawiskiem słabo przebadanym empirycznie. Nadrzędnym celem niniejszego artykułu jest więc podjęcie pierwszego kroku do zmiany tego stanu rzeczy poprzez opis studium korpusowego liczebnika garść oraz jego formy deminutywnej garstka. Wyniki analizy łączliwości obu elementów potwierdzają hipotezę, zgodnie z którą deminutywizacja wzmacnia implikacje skalarne znumeralizowanej jednostki odnoszącej się pierwotnie do niewielkiej porcji substancji bądź zbioru elementów, co odzwierciedla znacznie wyższa frekwencja poświadczeń liczebnikowych wspomnianego deminutywu. Forma garstka przejawia ponadto istotnie silniejszą preferencję kolokacyjną względem rzeczowników żywotnych, co wskazuje, że deminutywizacja może nie tylko zintensyfikować ekspresywność kwantyfikatora wyrażającego małą liczbę lub ilość, ale także doprowadzić do istotnych zmian w jego dystrybucji.
    Źródło:
    Studies in Polish Linguistics; 2020, 15, 2; 59-83
    1732-8160
    2300-5920
    Pojawia się w:
    Studies in Polish Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Demonstrative or article? The case of ten in Polish
    Zaimek wskazujący czy przedimek? Przypadek polskiego ten
    Autorzy:
    Bartnik, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886415.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    gramatykalizacja
    zaimki wskazujące
    przedimki
    mówiony polski
    kryteria semantyczne
    kryteria formalne
    grammaticalization
    demonstrative pronouns
    definite article
    spoken Polish
    semantic criteria
    formal criteria
    Opis:
    Niniejszy artykuł omawia składniowy status polskiego zaimka wskazującego ten w ramach teorii gramatykalizacji. W pierwszej części artykułu zostały ustalone kryteria formalne (morfoskładniowe) i semantyczne pomocne w odróżnianiu zaimków wskazujących od przedimków. Następnie przedstawione zostały argumenty potwierdzające status zaimka wskazującego omawianego elementu. Ostatnia część artykułu jest poświęcona przedimkowym właściwościom zaimka ten. Pomimo że podstawową funkcją tej części mowy jest funkcja zaimka wskazującego, artykuł pokazuje, że ten zdradza również cechy przedimkowe szczególnie w potocznym języku polskim.
    The paper discusses the syntactic status of the Polish demonstrative pronoun ten ‘this’ in the light of grammaticalization theory. The discussion begins with establishing formal (morphosyntactic) as well as semantic criteria for discriminating between articles and demonstratives. Then it reviews arguments for the demonstrative status of ten put forward in the literature. The paper ends with providing evidence for the definite article status of ten. Although the primary function of ten is still that of a demonstrative pronoun, it reveals some traces of categorial change on the grammaticalization cline in spoken Polish.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 11; 7-20
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Case of the Non-Directionality of Language Change: The Strength of Auxiliaries and Pronouns in South and West Slavic
    Bezkierunkowość zmian językowych. Siła czasowników posiłkowych i zaimków osobowych w językach południowo- i zachodniosłowiańskich
    Autorzy:
    Migdalski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33309154.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    diachronic change
    grammaticalization
    pronominal clitics
    Old Church Slavonic
    Bulgarian
    Polish
    Serbian
    zmiana diachroniczna
    gramatykalizacja
    klityki zaimków osobowych
    staro-cerkiewno-słowiański
    język bułgarski
    język polski
    język serbski
    Opis:
    This paper discusses the directionality of language change on the basis of Slavic data. Specifically, it addresses the question of whether there exist predefined patterns and diachronic trends that affect words in terms of their prosodic and morphosyntactic strength. The paper investigates two classes of functional elements, auxiliary verbs and pronominal clitics, showing that they have undergone diachronic changes in opposite directions: while auxiliaries have weakened, pronominal forms have become strengthened in some Slavic languages.  
    Artykuł omawia zagadnienie kierunkowości zmian językowych, opierając się na danych z języków słowiańskich. W szczególności artykuł podejmuje kwestię istnienia uniwersalnych trendów i wzorców zmian diachronicznych w języku, takich jak jednorodne osłabienie słów pod względem prozodycznym i morfoskładniowym. Badane są dwa typy wyrazów funkcyjnych: czasowniki posiłkowe i zaimki osobowe. Jak wykazano, formy te podległy zmianom diachronicznym, które nastąpiły w przeciwnych kierunkach: podczas gdy czasowniki posiłkowe uległy prozodycznemu i morfoskładniowemu osłabieniu, w niektórych językach słowiańskich zaimki osobowe uległy wzmocnieniu.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies