Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ethnolinguistics" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Trees in the folk tradition of Slavs
Stromy v lidové tradici Slovanů
Autorzy:
Janyšková, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084466.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Slavonic studies
folklore
ethnolinguistics
dialectology
trees
Opis:
This review deals with a comprehensive publication on the role of trees in the folk tradition of Slavs. The author of the review appreciates the interdisciplinary focus of the book, which is based on deep knowledge in the field of folklore, Slavonic dialectology and etymology. She also highly values the extremely rich material (folklore, ethnographic and linguistic).
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 203-207
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profiling the concept of Faith in God in the context of Construal Level Theory of Psychological Distance
Autorzy:
Grabowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/637832.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
cognitive, construal, ethnolinguistics, faith in God, profiling, psychological distance
Opis:
In the paper the author tries to illustrate the interplay between the construal of psychological distance and conceptualisation of faith in God in modern day Polish society. It is believed that psychological distance functions as a benchmark of how people, who declare themselves to be Christians, perceive faith in God. The paper contains the presentations of results of survey-based research carried out on a sample of 150 Polish people concerninig the reconstruction of linguistic worldview of faith in God. These results are organised into profiles.
Źródło:
Rocznik Kognitywistyczny; 2013, 6
1689-927X
Pojawia się w:
Rocznik Kognitywistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The understanding of the concept LANGUAGE among young people in Lithuania and Lithuanians living abroad
Autorzy:
Smetona, Marius
Smetonienė, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676818.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
language
descriptor
ethnolinguistics
concept
key values of a nation
Opis:
The understanding of the concept LANGUAGE among young people in Lithuania and Lithuanians living abroadThis article applies the methodology developed by the Ethnolinguistic School of Lublin to analyse how the concept LANGUAGE (Lith. KALBA) is understood by young people in Lithuania and how its understanding changes when a person lives far away from their homeland. A comparison of replies from the two groups indicates that the social aspect has the most weight in both of them, as the difference in the percentage of mentions of this aspect was quite small. Lithuanians living abroad tend to stress the cultural and the psychosocial aspects much more; they find the connection with other Lithuanians very important. The survey of young people in Lithuania reveals a more distinct ideological aspect of LANGUAGE, and the historical and political aspects, even though they occur rarely, are still present, while the replies from the respondents living abroad lack the latter two. However, the survey of Lithuanian emigrants has uncovered a locative aspect, which is not present among the respondents living in the country. Young people in Lithuania have a somewhat broader understanding of the concept: when they think about language, they are already beginning to look for other possibilities of linguistic expression, noting that language is more than just sounds or words, but also includes gestures; they also mention programming languages. Rozumienie pojęcia JĘZYK wśród litewskiej młodzieży i Litwinów za granicąNiniejszy artykuł, oparty na metodologii lubelskiej szkoły etnolingwistycznej, ukazuje, jak pojęcie JĘZYK (lit. KALBA) jest rozumiane przez współczesnych młodych mieszkańców Litwy i jak zmienia się jego konceptualizacja, gdy osoby przebywają przez dłuższy czas z dala od ojczyzny. Porównanie odpowiedzi obu grup respondentów uwidoczniło, że badani najliczniej przypisują językowi aspekt społeczny i  różnica procentowa w wyborze tego kryterium w obu grupach nie jest duża. Emigranci litewscy mocniej natomiast wyróżniają aspekt kulturowy i  psychospołeczny języka, dla nich relacje z innymi Litwinami są bardzo ważne. W odpowiedziach studentów mieszkających na Litwie często występuje aspekt ideologiczny języka, rzadziej – historyczny i polityczny, a w odpowiedziach emigrantów takich aspektów nie ma, chociaż można tu z kolei wyróżnić aspekt lokatywny, który nie zaznaczył się w ankietach respondentów z Litwy. Młodzież z Litwy język rozumie nieco szerzej: stara się szukać innych możliwości ekspresji językowej, uważa, że pojęcie JĘZYK obejmuje nie tylko dźwięki lub słowa, ale i gesty, a nawet języki programowania.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New issue of the Dictionary of folk stereotypes and symbols
Новый выпуск Словаря народных стереотипов и символов
Autorzy:
Толстая, Светлана М.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084495.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish folk culture
cultural stereotypes
ethnolinguistics
dictionary
semantics
symbolism
flowers
Opis:
The next issue of the Dictionary of folk stereotypes and symbols, published in Lublin under the editorship of Prof. E. Bartminski, is dedicated to the theme Flowers. Unlike many types of plants, whose cultural semantics "superimpose" on their practical significance in human life, flowers have an almost exclusively symbolic function – they serve as a decoration of the home space and a means of marking persons and objects that perform special ceremonial roles.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 237-244
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The perception of languages by Italian native speakers
Autorzy:
NITTI, PAOLO
FACCHETTI, GIULIO
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395908.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Language education
language perception
ethnolinguistics
educational linguistics
language and culture
Opis:
This essay showcases the results of a survey conducted on a sample of Italian speakers which focused on their perception of languages. The research, carried out in the second half of 2019, has enabled corroborating the initial hypothesis about the existence of preconceptions and stereotypes associated with the perception of foreign languages and cultures (Elman & McClelland 1986) by Italian people. In particular, a questionnaire was used to clarify which adjectives are commonly associated with selected foreign languages, in order to identify certain trends and stereotypes. The survey is based on ethnolinguistic and language education studies (Cardona 2006), and was performed through data collection techniques used in ethnography and sociolinguistics (Tagliamonte 2006).
Źródło:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2021, 48, 1; 63-80
0072-4769
Pojawia się w:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translating songs between endangered and modernized languages: The case of Ryukyuan in Okinawa, Japan
Autorzy:
Guay, Matthew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/54175774.pdf
Data publikacji:
2024-10-06
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
indigenous song translation
language documentation
ethnolinguistics
language shift
translation studies
Opis:
Examining the severely endangered languages of the Ryukyuan Archipelago from a translation studies perspective reveals that song is the only domain where translation is occurring, and that this translation has hardly been researched. This leads to more serious questions that remain understudied, such as how to translate indigenous languages and indigenous nonconformist concepts into the world’s modern dominant languages or how to address all the sociolinguistic issues that accompany those decisions. A song translation studies perspective provides an insightful metric for exploring how translation is taking place in Okinawan music. This study investigates three translation projects, including an archival documentation of song translations from Ryukyuan into Japanese, English subtitles for videos, and singable cover versions of songs translated from Japanese into Ryukyuan. The problems and decisions made in these contexts are documented to foster discussion and to encourage further translation research into indigenous languages.
Źródło:
Studia Translatorica; 2024, 15; 183-205
2084-3321
2657-4802
Pojawia się w:
Studia Translatorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etymology and ethnolinguistics: Different methodologies with a common goal
Autorzy:
Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081398.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
etymology
ethnolinguistics
semantic motivation
calques
loanwords
etymologia
etnolingwistyka
motywacja semantyczna
kalki
zapożyczenia
Opis:
The article focuses on the relationship between etymology and ethnolinguistics. The two fields come to foreground in analyses of dialectal plant names, especially of their origin. It is concluded that both fields should function in symbiosis and use each other’s achievements. Therefore, etymologists make ample use of ethnolinguistic findings in their semantic analyses. Those findings help determine the historical semantic motivation of the words being studied. Ethnolinguists, in turn, on the basis of etymological findings, arrive at the original senses of words, helpful in analysing their subjective meanings.
Autorka skupia uwagę na relacjach między etymologią a etnolingwistyką, które uwidoczniają się przy analizie gwarowych nazw roślin, zwłaszcza przy ustalaniu ich pochodzenia. Ostatecznie dochodzi do wniosku, że obie dziedziny powinny pozostawać w symbiozie i wzajemnie korzystać ze swoich osiągnięć. W związku z tym etymolodzy podczas analiz semantycznych mogą korzystać obficie z wyników pracy etnolingwistów. Analizy etnolingwistyczne pomagają etymologom ustalić historyczną motywację semantyczną badanych wyrazów. Etnolingwiści z kolei, opierając się na ustaleniach etymologów, mogą docierać do pierwotnych sensów form wyrazowych, które są pomocne przy analizie subiektywnego znaczenia słów.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 21-34
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A volume of ethnolinguistic research on the concept of FREEDOM
Tom etnolingwistycznych badań nad konceptem WOLNOŚCI
Autorzy:
Ajdačić, Dejan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084384.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
The Axiological Lexicon of Slavs and Their Neighbours
concept freedom
cognitive ethnolinguistics
Opis:
“FREEDOM” is 4th volume collection in the five‑volume series The Axiolo-gical Lexicon of Slavs and their neighbors (LASiS) created within the method-ological framework of the Lublin school of cognitive ethnolinguistics (Jerzy Bartmiński). Volume collection on freedom includes two introductory texts and 14 texts – on freedom in the most ancient Indian / Sanskrit text, in ancient Greek, in eight Slavic languages (Poland, Czech, Russian, Belarusian, Ukrainian, Bulgarian, Serbian, Croatian) and work on freedom in the Lithuanian, German, English and French languages. Volume on freedom offers a huge amount of linguistic material arranged in accordance with the demanding framework of a project EUROJOS.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 173-178
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The next issues of the “Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols”
Очередные выпуски «Словаря народных стереотипов и символов»
Autorzy:
Толстая, Светлана М.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084462.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish folk culture
cultural stereotypes
ethnolinguistics
ethnobotany
semantics
lexicography
symbolism
herbs
trees
Opis:
The next three issues of the second volume “Plants” of the “Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols”, published in Lublin under the editorship of prof. E. Bartminsky, are devoted to the topics"Herbs","Fruit and coniferous trees",-"Deciduous trees". Like the previous issues, they are a valuable contribution to the study of Polish and Slavic folk culture, as well as to the development of such a complex discipline as ethnobotany. They also provide rich material for linguistic studies of Polish and Slavic phytonymy, since they contain a rich dialect corpus of plant names and related ethnographic and folklore contexts. But the important thing is that the Lublin dictionary gives researchers a new method of ethnolinguistic lexicography, which can be successfully applied to the study of other Slavic and non‑Slavic languages and cultural traditions.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 241-250
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LOVE in English and Polish
Autorzy:
Brożyna Reczko, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677200.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
concept of love
linguistic picture of the world
contrastive analysis
ethnolinguistics
cognitive definition
Opis:
LOVE in English and PolishThe paper presents a sample contrastive analysis of the linguistic picture of love in English and Polish. The material used in the survey is drawn from lexicographic data, including the British National Corpus and Narodowy Korpus Języka Polskiego [National Corpus of Polish]. The paper focuses on the similarities and differences in conceptualizing the abstract concept of love in the English and Polish languages. An analytical method, developed by Bartmiński and associates, serves as the theoretical basis for the reconstruction of the linguistic picture of the world. MIŁOŚĆ w języku angielskim i polskimNiniejszy artykuł to próba kontrastywnego porównania językowego obrazu świata MIŁOŚCI w języku angielskim i polskim. Materiał badawczy pochodzi głównie ze źródeł leksykograficznych: słowników oraz korpusów (Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz z korpusu języka angielskiego British National Corpus). Celem badania było poszukiwanie podobieństw i różnic w konceptualizacji MIŁOŚCI w tych dwóch językach. Metoda badawcza została zaczerpnięta z prac J. Bartmińskiego i dotyczy rekonstrukcji językowego obrazu świata różnych pojęć.
Źródło:
Cognitive Studies; 2017, 17
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toward a cognitive definition of the Estonian Thunder god Pikne
Estoński bóg grzmotu Pikne – próba definicji kognitywnej
Autorzy:
Gajetti, Giuliano
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670848.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive definition
ethnolinguistics
Pikne
Uku
Estonian Thunder god
definicja kognitywna
etnolingwistyka
estoński bóg grzmotu
Opis:
W artykule podjęto próbę skonstruowania definicji kognitywnej nadprzyrodzonej istoty wiązanej z burzą i piorunami – bogiem grzmotu, czczonym w estońskiej tradycji i wierzeniach ludowych. Pierwszym krokiem było zbadanie leksyki związanej z grzmotem i jej komponentów. Następnie refleksji poddano etymologię badanego teonimu. Kolejnym krokiem było ułożenie danych językowych w fasety: homonimy i synonimy, terminy o tym samym stopniu ogólności i nadrzędne, wygląd, cechy niezwiązane z wyglądem, działania wykonywane przez bóstwo, władza, bóstwo jako adresat działań, zwracanie się do bóstwa i lokalizacja. Na tej podstawie zbudowano definicję kognitywną, z podaniem dokumentacji w języku oryginalnym i angielskim tłumaczeniu.
The aim of this article is to provide a cognitive definition of the supernatural entity associated with the phenomenon of thunderstorm (the Thunder god) in Estonian vernacular tradition and folk beliefs. The article will firstly investigate the lexicon connected with thunderstorm and its components, and secondly the etymological roots of the theonym. Subsequently, I will organize the linguistic data into facets such as homonyms and synonyms, co-hyponyms, hyperonyms, appearance, features unrelated to appearance, actions performed by the god, authority, addressee, address, and location. Finally, a cognitive definition will be proposed. The documentation will be shown in the original language alongside an English translation.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 223-242
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Bartmiński i jego program nauki otwartej
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670875.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Jerzy Bartmiński
ethnolinguistics
folklore
dialectology
axiology
stereotype
values
etnolingwistyka
folklorystyka
dialektologia
aksjologia
stereotyp
wartości
Opis:
The article presents the profile of Professor Jerzy Bartmiński as a researcher, organizer of scientific life and social worker.
W artykule prezentowana jest sylwetka Profesora Jerzego Bartmińskiego jako badacza, organizatora życia naukowego i społecznika.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 9-39
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek i choroba: walka utrwalona w słowie
Autorzy:
Marczewska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690414.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnolinguistics
language image of the world
healing ritual
magic
etnolingwistyka
językowy obraz świata
rytuał leczniczy
magia
Opis:
In the article, the author discusses the relationship that refers to people and illness that is recorded in various language data. Based on folk material, the author recalls, above all, folk magic formulas, called “orders”. The magical healing ritual is perceived as a whole, in which the word accompanies certain activities taking place at a given time and place, using specific attributes. In a very specific existential situation, which is illness, the most basic mechanisms of thinking about the reality are revealed. Hence, the healing ritual reveals perceptions and judgements referring to illness, based on one’s own body experiences. These judgements can be observed through specific materialization obtained through the language/text manifested in a specific executive situation. The analysis of linguistic/text data allows one to discover the significance of performed actions in the process of magical healing, as these actions complement the word. They are also strongly associated with beliefs about illness in general and they constitute a characteristic testimony of human struggle with illness
W artykule omawiam utrwaloną w różnorodnych danych językowych relację, która dotyczy człowieka i choroby. Bazuję na materiale folklorowym, przywołuję przede wszystkim ludowe formuły magiczne, zwane zamówieniami. Magiczny rytuał leczniczy postrzegam jako całość, w której słowo współtowarzyszy określonym czynnościom, odbywającym się w wyznaczonym czasie, w wyznaczonym miejscu, przy zastosowaniu określonych atrybutów. W bardzo specyficznej sytuacji egzystencjalnej, jaką jest choroba, ujawniają się najbardziej elementarne mechanizmy myślenia o rzeczywistości, stąd też rytuał leczniczy ukazuje oparte na własnym doświadczaniu ciała wyobrażenia i sądy dotyczące choroby. Sądy te można obserwować dzięki swoistej materializacji, jaką uzyskują za pośrednictwem języka/tekstu objawiającego się w konkretnej sytuacji wykonawczej. Analiza danych językowych/tekstowych pozwala na odkrycie właściwego sensu czynności wykonywanych w procesie magicznego uzdrawiania; działania te stanowią dopełnienie słowa, są też silnie powiązane z wierzeniami na temat choroby w ogóle i stanowią charakterystyczne świadectwo walki człowieka z chorobą
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2018, 3
2451-0491
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język, kultura, wartość – ku lingwistyce opartej na abdukcji i wyrazistości
Autorzy:
Peeters, Bert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611351.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
applied ethnolinguistics
language teaching
languaculture
abduction
salience
etnolingwistyka stosowana
nauka języka obcego
jezyko-kultura
abdukcja
wyrazistość
Opis:
In recent work, I have laid the foundations of a framework which I refer to as applied ethnolinguistics, and which is intended as a tool that can be used in the advanced foreign language classroom to make students aware of the fact that the language they are learning contains numerous cues that can help them gain a better understanding of the cultural values generally upheld by native speakers of their chosen foreign language. The notions of languaculture, abductive reasoning, and salience will be integrated into what is hoped to be a coherent procedure for dealing with apparently inexplicable cultural behaviours. Six pathways, ethnolexicology, ethnorhetoric, ethnophraseology, ethnosyntax, ethnopragmatics, and ethnoaxiology, are proposed as specific directions guiding the process of language and culture teaching in a multicultural classroom.
W jednej z niedawnych prac autor zaproponował model etnolingwistyki stosowanej jako narzędzia do wykorzystania w nauce języka obcego na poziomie zaawansowanym (na uczelniach wyższych). Model ten ma służyć uświadomieniu studentom, iż poznają oni liczne wskazówki mogące pomóc w zrozumieniu wartości kulturowych wyznawanych przez rodzimych użytkowników danego języka obcego. Jest to zintegrowany model łączący pojęcia języko-kultury, abdukcji i wyrazistości, mający pomóc w zrozumieniu pozornie niewytłumaczalnych zachowań o podłożu kulturowym. Służy temu sześć „ścieżek” funkcjonujących jako drogowskazy dla nauczycieli i studentów, pomagających im wykorzystać możliwości stwarzane przez kontekst wielokulturowych zajęć uniwersyteckich; są to: etnoleksykologia, etnoretoryka, etnofrazeologia, etnoskładnia, etnopragmatyka i etnoaksjologia.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of questionnaires in the reconstruction of the linguacultural view of respect (szacunek) in contemporary Polish
Autorzy:
Gierczak, Sylwia Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081461.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnolinguistics
linguistic worldview
linguistic questionnaire
cognitive definition
respect
etnolingwistyka
językowy obraz świata
ankieta lingwistyczna
definicja kognitywna
szacunek
Opis:
The aim of the study is to present the role of empirical research in the reconstruction of the linguacultural image of axiologically loaded concepts and socially determined connotations. The article relates to methodological assumptions and findings of ethnolinguistics, where the reconstruction of the conceptualisation of particular notions is based on the interpretation of three types of data: (i) the language system, (ii) questionnaires, and (iii) texts. This is the approach adopted in the report Język – wartości – polityka [Language – values – politics] (JWP 2006), and then in the Axiological Lexicon of Slavs and Their Neighbours (LASiS 1-5, 2015-2019), compiled by the team supervised by Jerzy Bartmiński.This study presents the results of a questionnaire regarding respect (Polish szacunek), conducted among one hundred students from five universities in Lublin. Respondents were asked to answer the question: “What, in your opinion, is the essence of respect?”. The data obtained from first-hand sources enable a reconstruction of the students’ image of true respect in the Polish language in an aspectual view. The social aspect was found in an exposed position, where the most frequently indicated factors are: (1) acceptance of and empathy towards others; (2) courteous manners, appropriate behaviour towards others and appropriate attitude towards animals, plants, and objects; (3) recognition of the other person as an authority figure, with admiration for someone or something. Next, psychological, ethical, and psycho-social aspects were recognized. Existential and cultural aspects were found to be the least represented. The findings indicate a compatibility of the data from questionnaires with dictionary data, which together confirm the primacy of the subjective aspect of respect.  It is shown that questionnaires are a significant stage of discovering how speakers understand the meanings of the concepts they use – this concerns the colloquial, common understanding, which is crucial in constructing a cognitive definition of a given concept. Empirical research also enables a hierarchization of isolated defining features, ranking them from the most entrenched ones to the least frequently indicated ones, which renders this research a valuable tool in the verification of lexicographic data.
Przedmiotem opracowania jest przedstawienie roli i wartości badań empirycznych w rekonstrukcji językowokulturowego obrazu konceptów o nacechowaniu aksjologicznym i uwarunkowanych społecznie konotacjach. W artykule nawiązano do założeń i ustaleń metodologicznych wypracowanych na gruncie etnolingwistyki, gdzie za podstawę rekonstrukcji konceptualizacji poszczególnych pojęć uznano interpretację danych trojakiego typu: systemowych (S), ankietowych (A) i tekstowych (T). Podejście to przyjęto w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów (LASiS 1-5, 2015-2019) przygotowanym przez zespół kierowany przez Jerzego Bartmińskiego. Autorka prezentuje wyniki badania ankietowego na temat szacunku, przeprowadzonego wśród stu studentów pięciu lubelskich uczelni. Zadaniem respondentów było udzielenie odpowiedzi na pytanie zgodne ze schematem lubelskiej ankiety ASA: „Co – według Ciebie – stanowi o istocie prawdziwego szacunku?” Dane pozyskane ze źródeł wywołanych umożliwiły odtworzenie obrazu prawdziwego szacunku w ujęciu aspektowym. Na pozycji eksponowanej znalazł się aspekt społeczny (S), w ramach którego najczęściej wskazywano: (1) akceptację i empatię wobec drugiej osoby, (2) kulturę osobistą, rozumianą jako właściwe/stosowne zachowanie wobec drugiej osoby oraz odpowiedni stosunek/odpowiednie podejście do zwierząt, roślin, rzeczy, a także (3) uznanie drugiej osoby za autorytet, podziw dla kogoś lub czegoś. Miejsca kolejne w układzie frekwencyjnym zajęły aspekty: psychiczny (P), etyczny (E) i psychospołeczny (A). Odnotowano najniższy udział aspektów bytowego (B) i kulturowego (K). Przedstawione dane pozwalają wnosić o zgodności danych ankietowych z danymi słownikowymi, które wespół poświadczają wysunięcie na pozycję prymarną podmiotowego wymiaru szacunku.  Autorka artykułu dowodzi, że badania ankietowe są istotnym etapem odkrywania, jak mówiący rozumieją znaczenia pojęć, którymi się posługują – chodzi tu o rozumienie potoczne, obiegowe, ważne w budowaniu definicji kognitywnej danego konceptu. Badania empiryczne pozwalają także na hierarchizację wyodrębnionych cech definicyjnych, na uszeregowanie ich od tych najbardziej ustabilizowanych do najrzadziej wskazywanych, co czyni te badania wartościowym narzędziem w weryfikacji danych leksykograficznych.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 237-253
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies