Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ecological indicators" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Determination of the Ecological-Economic Degree of Development in Countries of SE Europe – Weight Coefficients Technique
    Oszacowanie ekologiczno-ekonomicznego poziomu rozwoju w krajach południowo-wschodniej Europy
    Autorzy:
    Golušin, M.
    Ivanović, O. M.
    Jovanović, L.
    Domazet, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371440.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    wskaźniki ekologiczne
    wskaźniki ekonomiczne
    współczynniki ważności
    Europa Południowo-Wschodnia
    ecological indicators
    economic indicators
    weight coefficients
    SE Europe
    Opis:
    The practice has indicated that there is a particularly sensitive relationship that exists between ecological and economic subsystem of sustainable development. Therefore this research suggests to compare the states of these two subsystems as a new conceptual frame which is essential for strategic conceptualization of development of countries, by the use of weight (importance) coefficients method. The research pointed out at a rather visible gap between the achieved degree of economic and ecological development in the countries of South Eastern Europe in respect to Germany and France – which were taken into consideration as two of the most developed countries in the European Union and in the entire world. The usage of statistic method of weight (importance) coefficients requires assigning a certain degree (of individual value) to each and every indicator. In order to have a better overview and to get more precise results the weight coefficients in range from 0 to 100 were used. The results obtained by using the scale with lower values showed less qualitative final outcome. Used statistical technique for indicated research has shown excellent results and requires additional improvements
    Praktyka wskazuje na istnienie szczególnego powiązania pomiędzy ekologicznym i ekonomicznym subsytemem rozwoju zrównoważonego. Dlatego w prezentowanych badaniach dokonaliśmy porównania stanów tych dwóch subsystemów używając metody współczynników ważności – to nowa perspektywa niezbędna dla strategicznej konceptualizacji rozwoju poszczególnych krajów. Badania wskazały na istnienie poważnych rozbieżności pomiędzy osiągniętym poziomem ekonomicznego i ekologicznego rozwoju krajów Europy Południowo-Wschodniej a najbardziej rozwiniętymi krajami, tak w Unii Europejskiej, jak i z perspektywy ogólnoświatowej, którymi są Niemcy i Francja. Użycie metod statystycznych wymaga przypisania określonego stopnia (wartości indywidualnej) dla każdego wskaźnika. Aby uzyskać bardziej trafne wyniki użyto współczynników ważności z zakresu 1 – 100.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2012, 7, 1; 87-93
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ecological indicators for the Perkins 1104D-44TA engine fuelled by sunflower oil methyl esters operating according to load characteristics
    Autorzy:
    Kurczyński, D.
    Łagowski, P.
    Wcisło, G.
    Pracuch, B.
    Tomyuk, V.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/411432.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Oddział w Lublinie PAN
    Tematy:
    compression-ignition engine
    engine ecological indicators
    load characteristics
    harmful emission contents
    sunflower oil methyl esters (SME)
    FAME Biodiesel
    Opis:
    Fuels constitute one of the research areas within the scope of piston internal combustion engines. The works encompass both conventional as well as alternative fuels. Fuels are sought which will contribute to a reduction in the negative impact of transport on the natural environment and humans. These may be fuels obtained from organic raw materials of agricultural (most often) or forest origin. When it comes to compression-ignition engines, Biodiesel B100 type biofuels can be used to fuel them, which most often constitute a long chain fatty acid ester, made from plant oils or animal fats. The publication presents ecological indicator test results for a compression – ignition engine fuelled by SME Biodiesel, or sunflower oil methyl esters and commercially available diesel as a benchmark. During the tests, the engine operated according to load characteristics at two different crankshaft rotational speeds. A sunflower oil ethyl ester fuelled engine returned beneficial values for most of the tested ecological indicators as compared to a diesel fuelled engine. Concentrations of substances such as CO, CO2, unburned hydrocarbons (THC), particulate matter (PM) were lower in the engine emissions, exhaust smoke levels were also reduced. Only nitrogen oxides (ONx) increased.
    Źródło:
    ECONTECHMOD : An International Quarterly Journal on Economics of Technology and Modelling Processes; 2017, 6, 4; 71-80
    2084-5715
    Pojawia się w:
    ECONTECHMOD : An International Quarterly Journal on Economics of Technology and Modelling Processes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logistic aspects of the ecological impact indicators of an agricultural biogas plant
    Logistyczne aspekty ekologicznych wskaźników oddziaływania biogazowni rolniczej
    Autorzy:
    Muradin, M.
    Foltynowicz, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950047.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Logistyki
    Tematy:
    life cycle assessment
    agricultural biogas plant
    renewable energy
    ecological performance
    ecological effectiveness
    ecological impact indicators
    analiza cyklu życia
    biogazownia rolnicza
    energia odnawialna
    efektywność ekologiczna
    wskaźniki wpływu ekologicznego
    Opis:
    Background: Poland must fulfill its obligations regarding increasing the share in the production of energy from renewable sources. By 2020, this share for Poland is to amount to a minimum of 15% of green energy consumption in final gross energy consumption. Poland has significant biomass potential that can be used for biogas production. Biogas can be produced in biogas installations installed in landfills, sewage treatment plants or agricultural biogas plants. Literature sources state that in studies of environmental effects concerning the operation of agricultural biogas plants, it is the logistics of the feedstock load that causes the greatest environmental burdens as well as that the distance to which the feedstock is transported significantly affects the growth of global warming potential. In this publication for the first time for Polish conditions will be presented the results of the analysis of logistics aspects and their impact on the ecological impact indicators of four agricultural biogas plants differing in the way the feedstock is provided. Methods: The assessment of ecological impact indicators was carried out using the Life Cycle Assessment (LCA) methodology based on ISO 14040-44 and using the LCIA Impact 2002+ method. In this method 15 impact categories are distinguished to which damage categories: Human health, Ecosystem quality, Climate change and Resources are assigned. Primary data obtained in the tested biogas plants and selected secondary data obtained from the Ecoinvent database v. 3.4 were processed using the SimaPro Ph.D. v. 8.3.0 calculation program. All results are analyzed relative to the functional unit defined as producing 1000 MWh of electricity. The analyzed four agricultural biogas plants are representative examples for particular types of agricultural biogas plants. Results: The results of the calculations show that the greatest environmental effects are related to the stage of providing the raw material in biogas installations, mainly due to the long-distance transport of substrates with the use of heavy transportation equipment. The results of the variant analysis show that transporting slurry with a pipeline would allow for 10-fold reduction of environmental damage in relation to BAU, i.e. transport by means of a farm tractor with a barrel. Conclusions: The logistics aspects of the operation of selected agricultural biogas plants differing in the way the feedstock is provided are one of the main factors affecting their ecological efficiency. The transport of raw materials, both as to the length of the transport route and the means of transport used, impact on the ecological impact indicators of agricultural biogas plants. The obtained positive environmental effects from the production of electricity from biogas are often significantly reduced by inadequate transport of raw materials or their transport over long distances. Further work is required to convince the biogas plants operators on the need of proper logistics solutions. Preferably if based on the results of the presented analyzes, they should consider submitting a logistics management system for the flow of raw materials in a biogas plant, to the certification for example in the ISCC system and REDcert.
    Wstęp: Polska musi wypełnić swoje zobowiązania dotyczące zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii elektrycznej. Do roku 2020 ten udział dla Polski ma wynosić co najmniej 15% całkowitego zużycia energii w końcowym zużyciu energii brutto. Polska ma znaczny potencjał biomasy, który można wykorzystać do produkcji biogazu. Biogaz można produkować w instalacjach biogazowych instalowanych na składowiskach odpadów, oczyszczalniach ścieków lub biogazowniach rolniczych. Źródła literaturowe stwierdzają, że w badaniach skutków środowiskowych dotyczących eksploatacji biogazowni rolniczych, logistyka wsadu surowca powoduje największe obciążenia środowiska. Odległość, na której transportowany jest surowiec, znacząco wpływa na wzrost potencjału globalnego ocieplenia. W niniejszej publikacji po raz pierwszy dla polskich warunków zostaną przedstawione wyniki analizy aspektów logistycznych i ich wpływu na wskaźniki oddziaływania środowiskowego czterech biogazowni rolniczych różniących się sposobem podawania surowca. Metody: Ocena wskaźników oddziaływania ekologicznego została przeprowadzona przy użyciu metodologii Analizy cyklu Życia [Life Cycle Assessment (LCA)] opartej na normie ISO 14040-44 z zastosowaniem metody LCIA Impact 2002+. W tej metodzie wyodrębnia się 15 kategorii oddziaływania, do których zaliczane są takie kategorie szkód jak wpływ na zdrowie ludzi, wpływ na jakość ekosystemu, wpływ na zmiany klimatu i zasoby naturalne. Dane pierwotne uzyskane w badanych instalacjach biogazowych i wybrane dane wtórne uzyskane z bazy danych Ecoinvent v. 3.4 zostały przetworzone przy użyciu programu obliczeniowego SimaPro Ph.D. v. 8.3.0. Wszystkie wyniki były analizowane w odniesieniu do jednostki funkcjonalnej zdefiniowanej jako wytworzenie 1000 MWh energii elektrycznej w biogazowni rolniczej. Analizowane cztery biogazownie rolnicze są reprezentatywnymi przykładami dla poszczególnych rodzajów biogazowni rolniczych. Wyniki: Wyniki analiz wskazują, że największe negatywne efekty środowiskowe związane są z etapem dostarczania surowca do instalacji biogazowych, głównie ze względu na transport wsadu na duże odległości przy użyciu ciężkiego sprzętu transportowego. Wyniki analizy wariantowej pokazują, że transport gnojowicy za pomocą rurociągu pozwoliłby na 10-krotne zmniejszenie szkód środowiskowych w stosunku do BAU, tj. transportu za pomocą ciągnika rolniczego z beczką. Wnioski: Aspekty logistyczne działania wybranych biogazowni rolniczych różniących się sposobem podawania surowca są jednym z głównych czynników wpływających na jego efektywność ekologiczną. Transport surowców, zarówno pod względem długości trasy transportu, jak i wykorzystywanych środków transportu, wpływa na wskaźniki oddziaływania ekologicznego biogazowni rolniczych. Uzyskany pozytywny wpływ na środowisko wynikający z produkcji energii elektrycznej z biogazu jest często znacznie ograniczany przez niedostateczny transport surowców lub ich transport na duże odległości. Konieczne są dalsze prace, aby przekonać operatorów biogazowni o potrzebie odpowiednich rozwiązań logistycznych. Najlepiej, gdyby w oparciu o wyniki przedstawionych analiz rozważyli poddanie systemu zarządzania logistyką przepływu surowców w biogazowni certyfikacji np. w systemie ISCC oraz REDcert.
    Źródło:
    LogForum; 2018, 14, 4; 535-547
    1734-459X
    Pojawia się w:
    LogForum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Environmental management policy: an assessment of ecological and energy indicators and effective regional management (on the example of Ukraine)
    Polityka zarządzania środowiskowego: ocena wskaźników ekologicznych i energetycznych oraz efektywnego zarządzania regionalnego (na przykładzie Ukrainy)
    Autorzy:
    Shmygol, Nadiia
    Galtsova, Olga
    Shaposhnykov, Kostiantyn
    Bazarbayeva, Saule
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048459.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    ecological and energy indicators
    environmental and energy efficiency
    environmental protection measures
    wskaźniki ekologiczne i energetyczna
    efektywność środowiskowa i energetyczna
    środki ochrony środowiska
    Opis:
    In this article, in accordance with the results of calculations, the authors argue that at the end of 2019, the main problems of the vast majority of regions of Ukraine are low environmental and energy efficiency and insufficient environmental protection measures. The cluster analysis allowed us to identify common territorial groups in terms of their conditions of existence and to develop practical recommendations for priority measures of state management. The quality of clustering was checked using the silhouette measure indicator, which was used to justify the optimal number of regions, which proved to be five. Cluster І includes the Dnipropetrovsk and Zaporizhia regions. The gradual replacement of heavy industry with high-tech activities is inevitable. Cluster ІІІ includes the Volyn, Ternopil, Kherson, Khmelnytsky, Zhytomyr and Rivne regions. It is necessary to further develop the economy of the regions in compliance with environmental standards while taking into account the recommendations of the first cluster. Cluster IV consists of Donetsk and Luhansk regions. It is impossible to fully restore the economy of the eastern regions and its infrastructure in these conditions. Therefore, the task of public administration today is to ensure social standards of living and support the least protected segments of the population. Cluster V was built on the basis of Zakarpattia and Chernivtsi regions. The priority of state regulation should be the development of small and medium enterprises. Cluster II includes all other areas. Their economic growth must be transformed not only into the social sphere but also into technological re-equipment. The change of commodity orientation and the departure from raw material production in favor of technological is a necessary condition for maintaining the competitiveness of the economy in today’s globalization. Increasing the cost of environmental measures should be a priority.
    W artykule, zgodnie z wynikami obliczeń, autorzy przekonują, że na koniec 2019 roku głównymi problemami zdecydowanej większości regionów Ukrainy są niska efektywność środowiskowa i energetyczna oraz niewystarczające środki ochrony środowiska. Analiza skupień pozwoliła na zidentyfikowanie grup terytorialnych mających wspólne warunki funkcjonowania oraz wypracowanie dla nich praktycznych rekomendacji ze względu na priorytetowe działania państwa. Jakość skupienia sprawdzono za pomocą współczynnika zarysu (ang. silhouette), który posłużył do uzasadnienia optymalnej liczby regionów; wynik wskazał na pięć skupień (klastrów). Klaster І obejmuje obwody: dniepropietrowski i zaporoski. Stopniowe zastępowanie przemysłu ciężkiego działalnością high-tech jest nieuniknione. Klaster ІІІ obejmuje obwody: wołyński, tarnopolski, chersoński, chmielnicki, żytomierski i równieński. Niezbędny jest dalszy rozwój gospodarki regionów zgodnie z normami środowiskowymi z uwzględnieniem rekomendacji pierwszego klastra. Klaster IV składa się z obwodów donieckiego i ługańskiego. W obecnych warunkach niemożliwe jest pełne odbudowanie gospodarki regionów wschodnich i ich infrastruktury. Dlatego zadaniem administracji publicznej jest dziś zapewnienie socjalnych standardów życia i wspieranie najmniej chronionych grup ludności. Klaster V został zbudowany na bazie obwodów zakarpackiego i czerniowieckiego. Priorytetem regulacji państwowych powinien być rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Klaster II obejmuje wszystkie pozostałe obwody. Dla ich wzrostu gospodarczego niezbędna jest transformacja nie tylko w sferze społecznej, ale także zmiana technologiczne. Zmiana orientacji towarowej i odejście od produkcji surowcowej na rzecz technologicznej jest warunkiem koniecznym utrzymania konkurencyjności gospodarki w dzisiejszej globalizacji. Zwiększenie działań prośrodowiskowych powinno być priorytetem.
    Źródło:
    Polityka Energetyczna; 2021, 24, 4; 43-60
    1429-6675
    Pojawia się w:
    Polityka Energetyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of ecological status of surface waters in the Bystrzyca river Lublin
    Autorzy:
    Grzywna, A.
    Jóźwiakowski, K.
    Gizińska-Górna, M.
    Marzec, M.
    Mazur, A.
    Obroślak, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/124509.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    water
    ecological status
    Bystrzyca river
    quality indicators
    Opis:
    The quality of surface water in watercourses in the region of Lublin agglomeration was studied in 2012–2014. Biological and chemical indicators of the study for various sampling sites were detected and the resulting values of the indicators were processed statistically. Rivers characterized by small size and the flow and modification of the riverbed. The resulting low values of macrophyte river index and infusorial index pointed to a poor quality of surface waters. Chemical indicators of the quality of surface waters reached low values, only BOD and phosphates reached high values. The river is located outside the city and it is characterized by moderate potential ecological (III quality class), and the river within Lublin is insufficiently potential ecological (IV quality class). Statistical analysis showed high variability index values between the studied positions.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2016, 17, 5; 203-207
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of the Ecological Potential of the Soła River Cascade on the Basis of the Selected Biological Indicators
    Autorzy:
    Salachna, Anna
    Olearczyk, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/123788.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    biological indicators
    ecological potential
    water quality
    MMI
    IO
    Opis:
    The paper presents an assessment of the ecological potential of the Soła river based on the benthic macroinvertebrates and diatomaceous phytobenthos, according to the principles of the Water Framework Directive. The calculated values of Multimetric Diatom Index (IO) indicated class II of ecological potential, while the Multimetric Macroinvertebrate Index (MMI_PL) − class III. The final classification of biological, physicochemical and hydromorphological elements showed that the examined section of the Soła river represents a moderate ecological potential which indicates a moderate disruption in the functioning of the water ecosystem as well as a violation of the hydrological regime and morphological conditions of the riverbed.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2020, 21, 1; 81-87
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Influence of Geotextiles Stabilizing the Soil on Vegetation of Post-Excavation Slopes and Drainage Ditches
    Autorzy:
    Kobiela-Mendrek, Katarzyna
    Salachna, Anna
    Chmura, Damian
    Klama, Henryk
    Broda, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/125123.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    ecological succession
    synanthropic communities
    biodiversity indicators
    recultivation
    geotextiles
    Opis:
    The paper presents preliminary results of the studies concerning influence of geotextiles stabilizing the soil on vegetation of post-excavation slopes and drainage ditches. Analyzed anthropogenic habitats are situated in Międzyrzecze and Nieboczowy (Silesian Province, Southhern Poland). They have been previously subjected to reclamation treatment, consisting in installation of wool and synthetic geotextiles in the ground. The studies on plant community were conducted according to commonly applied Braun-Blanquet approach. Recorded phytocenosis were classified into Molinio-Arrhenatheretea R. Tx.1937 and Stellarietea mediae R. Tx., Lohm. et Prsg.1950 class. For comparison of plant patches growing on two variants of geotextiles Hierarchical Cluster Analysis was used. Moreover, the number of species (S), Shannon-Wiener index (H), evenness index (J) and average heights of herbal layer were calculated. It has been shown, that the type of geotextiles has a slight influence on the variability of investigated plant patches. However, relatively high differences in total coverage and mean height of herbal layer between plots protected and unprotected were observed. It shows that the geotextiles support the process of natural ecological succession on habitats with high inclination, mainly through water retention and reduction of erosion.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2019, 20, 1; 125-131
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Air Pollution as an Indicator of Local Environmental Safety Based on the Example of the Town of Barlinek
    Autorzy:
    Świerszcz, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154730.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    ecological safety
    air pollution indicators
    air pollution measures
    low emission
    heat poverty
    Opis:
    This article aims to present the state of air quality treated as a measure of the state of quality of local environmental safety, based on the research conducted in the town of Barlinek. This information is necessary to identify the areas that require action to improve air quality (to reduce the concentration of pollutants). The main factors that inspired the author to address this issue are, first of all, the continuous high level of air pollution, despite the actions taken to reduce it; secondly, the lack of precise, clear indicators and measures of such deprivation that applies to a major part of the territory of Poland that would take into account the individual national context; thirdly, the need to identify the main factors that determine this phenomenon in the specific context of Poland. Other factors include the need to consider the requirement for Poland as a member state of the EU to participate in reducing air pollution to an appropriate extent; and, finally, the need to develop and implement integrated 10-year National Energy and Climate Plans (NECP) for the years 2021–2030 with a long-term perspective to the year 2050, as well as long-term renovation strategies to improve the accuracy of eliminating air pollution. The research problem focuses on three issues: presenting the current national and European criteria of ecological safety for air pollution, identifying the indicators and measures that enable the determination of air pollution levels, and presenting the local air pollution level based on the selected example. The research problem discussed in the article is empirical. Analytical/synthetic, qualitative and quantitative methods were used to provide a more in-depth analysis of the problem, and conclusions were drawn.
    Źródło:
    Polish Political Science Yearbook; 2022, 3 (51); 19-38
    0208-7375
    Pojawia się w:
    Polish Political Science Yearbook
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of the Ecological Status of Surface Waters in the Region of the Lublin Conurbation
    Analiza stanu ekologicznego wód powierzchniowych w rejonie aglomeracji lubelskiej
    Autorzy:
    Grzywna, A.
    Sender, J.
    Bronowicka-Mielniczuk, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813832.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    region of Lublin
    water
    ecological status
    quality indicators
    rejon Lublina
    woda
    stan ekologiczny
    wskaźniki jakości
    Opis:
    The paper presents the results of surveys into the ecological status of rivers in the region of Lublin. Biological and chemical elements were analysed between 2012-2014. Analyses were carried out at the following 8 checkpoints on the rivers. The following chemical and biological indicators were determined in water samples. The obtained results were processed by statistical methods including determining the differentiation of water quality indicators as regards the checkpoint (measuring site) and the year of measurement. To this end, methods of descriptive statistics were used, including box-plots. The data was analysed using Statistica software. The analysed river waters were characterised by very low content of ammonia nitrogen below 0.4 mg N-NH4/l, total nitrogen below 5 mg N·dm-3 and conductivity below 600 uS/cm. These values are characteristic of class I water purity. The content of Kjeldahl nitrogen within the range of 1-2 mg N·dm-3, phosphates within the range 0.2-0.4 mg PO4dm-3, nitrate nitrogen 2-5 mg N-NO3·dm-3 and phosphorus 0.2-0.4 mg P·dm-3 makes the analysed waters eligible for purity class II. Sometimes the content of phosphates in the region of Lublin exceeds the limit value for class II – 0.4 mg PO4·dm-3. BOD5 in lake Zalew Zemborzycki continuously exceeded the limit value for class II – 6 mg O2·dm-3. The results were considerably worse for biological indicators. For MIR the index was 37-41, which made the waters eligible for purity class II. At some checkpoints located within the limits of Lublin city the value of the index lower than 37 made the water eligible for purity class III. For IO the index most often ranged from 0.3 to 0.4, which corresponds to class III water purity. A decrease in the index below 0.3 in Ciemięga and Czechówka rivers made the water eligible for purity class IV. The main reason for the poor ecological status of water was a high content of phosphates and a low diatom index. The largest variability in the value of the index was characteristic of the analysed watercourses for nitrate nitrogen and ammonia nitrogen and oxygen level. The watercourses are not very wide (1-3 m) and not very deep (0.2-1.0 m), they have a low flow and their beds are modified (profiled bed, concrete slabs). Watercourses located outside the city are characterised by moderate ecological potential (quality class III), whereas watercourses in Lublin are characterised by insufficient ecological potential (quality class IV). Anova analysis showed a significant variability in values between checkpoints, which is not applicable to MIR only. In most cases, no significant variability in the values of indicators was recorded between years at respective checkpoints, which is not applicable to phosphates and total phosphorus.
    W pracy przedstawiono wyniki prowadzonych badań stanu ekologicznego rzek w rejonie Lublina. Analizie poddano elementy biologiczne i chemiczne za lata 2012-14. Do analizy wytypowano 8 punktów kontrolnych na rzekach. W próbkach wody oznaczano wskaźniki chemiczne oraz elementy biologiczne. Na podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono analizy statystyczne, które obejmowały określenie zróżnicowania wskaźników jakości wody ze względu na stanowisko oraz rok pomiarów. Wykorzystano w tym celu metody statystyki opisowej z wizualizacją w postaci wykresów pudełkowych. Analiza danych przeprowadzona została w programie Statisica. Badane wody rzeczne charakteryzowały się bardzo niską zawartością azotu amonowego poniżej 0,4 mg N-NH4/l, azotu ogólnego poniżej 5 mg N·dm-3 oraz przewodnością poniżej 600 uS/cm. Są to wartości charakterystyczne dla I klasy czystości wody. Zawartość azotu Kjeldahla w zakresie 1-2 mg N·dm-3, fosforanów w zakresie 0,2-0,4 mg PO4·dm-3, azotu azotanowego 2-5 mg N-NO3·dm-3 i fosforu 0,2-0,4 mg P·dm-3 klasyfikuje badane wody do II klasy czystości. W rejonie miasta Lublin niekiedy zawartość fosforanów przekracza wartość graniczną dla II klasy. W przypadku wielkości BZT5 w Zalewie Zemborzyckim stale była przekroczona wartość graniczna dla II klasy. Znacznie gorsze wyniki otrzymano w przypadku wskaźników biologicznych. W przypadku MIR wartość indeksu wynosiła 37-41, co pozwalało na zaliczenie wód do II klasy czystości. W niektórych punktach położonych w granicach Lublina wartość indeksu wynosząca poniżej 37 powodowała zaliczenie wody do III klasy czystości. W przypadku IO wartość indeksu mieściła się najczęściej w zakresie 0,3-0,4 co odpowiada III klasie czystości wody. Spadek tego indeksu poniżej wartości 0,3 w rzekach Ciemięga i Czechówka powodował zaliczenie wody do IV klasy czystości. Główną przyczyną złego stanu ekologicznego wody była wysoka zawartość fosforanów oraz niski indeks okrzemkowy. Największą zmiennością wartości wskaźnika charakteryzowały się badane cieki w przypadku azotu azotanowego i amonowego oraz natlenienia. Cieki charakteryzuje niewielka szerokość (1-3 m) oraz głębokość (0,2-1,0 m), mały przepływ wody, jak również modyfikacje koryta (koryto profilowane, płyty betonowe). Cieki zlokalizowane poza miastem charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym (III klasa jakości), zaś cieki na terenie Lublina charakteryzują się niedostatecznym potencjałem ekologicznym (IV klasa jakości). Analiza Anova wykazała istotną zmienność wartości wskaźników między badanymi stanowiskami, co nie dotyczy tylko MIR. W większości przypadków nie stwierdzono istotnej zmienności wartości wskaźników między latami w poszczególnych stanowiskach, co nie dotyczy fosforanów i fosforu ogólnego.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 439-450
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies