Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "abandoned mine" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Water Pollution Assessment of an Abandoned Copper Mine in Lasail, Sultanate of Oman
    Autorzy:
    Palanivel, Thenmozhi Murugaian
    Victor, Reginald
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/319236.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
    Tematy:
    water pollution
    abandoned copper mine
    heavy metals
    multivariate data analysis
    Omans
    Opis:
    Abandoned mining sites are largely responsible for the release of heavy metals into water systems. This study assessed heavy metals in the water collected from the mine sumps and bore-wells of an abandoned copper mine in Lasail, northern Oman. Other physiochemical parameters of the water were also evaluated. The waters were extremely acidic with very high electrical conductivity. Aluminium (Al), boron (B), copper (Cu), iron (Fe), mercury (Hg), manganese (Mn) and zinc (Zn) were in very high concentrations, well above the limits recommended by Oman and World Health Organisation (WHO) standards. The principal component analysis (PCA) explained 93% of the variability. The impact of mining on the water quality of Lasail area is presented and remediation measures are recommended.
    Źródło:
    Inżynieria Mineralna; 2019, 21, 1; 221-223
    1640-4920
    Pojawia się w:
    Inżynieria Mineralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Setting rehabilitation priorities for abandoned mines of similar characteristics according to their visual impact: The case of Milos Island, Greece
    Autorzy:
    Mavrommatis, E.
    Menegaki, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/92171.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    abandoned mine land
    mine restoration
    priority ranking
    visibility
    visual impact
    opuszczony obszar kopalniany
    odnowienie kopalni
    ranking priorytetów
    widoczność
    oddziaływanie wizualne
    Opis:
    Mine rehabilitation is nowadays an essential part of the mine life-cycle. Nevertheless, due to the inadequate legislative framework and the lack of appropriate financial instruments in the past, abandoned mined land is present in almost all regions with a mining history. Especially in times of fiscal and financial belt tightening, where direct funding is almost impossible, the restoration of abandoned mines becomes a difficult task and, consequently, prioritization of the restoration projects is necessitated. So far, several models have been developed for that purpose. The existing models, however, usually underestimate that, especially for non-reclaimed mines located close to populated areas, landscape degradation generated by surface mining is a critical factor. To this end, this paper presents, through an illustrative example, a new approach providing the means for prioritizing mine restoration projects based on the visibility of surface mines with regard to the neighboring areas of interest. The proposed approach can be utilized as an additional module in existing prioritization models, or it can be used standalone when considering a group of surface mines where what distinguishes them from each other is primarily the disturbance of the landscape.
    Źródło:
    Journal of Sustainable Mining; 2017, 16, 3; 104-113
    2300-1364
    2300-3960
    Pojawia się w:
    Journal of Sustainable Mining
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interdisciplinary studies at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine) in the years 2006-2009: previous discoveries and research, purposes, results and perspectives
    Autorzy:
    Kotarba, M. J
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191538.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Starunia
    abandoned ozokerite mine
    palaeontological site
    woolly rhinoceros
    Pleistocene
    Carpathian region
    Ukraine
    Opis:
    The discovery of large Pleistocene mammals in 1907 and 1929 in the Starunia ozokerite mine, about 130 kilometres southeast of Lviv, Ukraine, was a spectacular scientific event on a world scale. A unique combination of brine and oil, into which the animals had sunk, resulted in the near perfect preservation of woolly rhinoceros. In 2004, investigations in Starunia were restarted by Polish and Ukrainian scientists. This issue of Annales Societatis Geologorum Poloniae contains 18 papers which present the results of field and laboratory studies in the Starunia area completed by Polish scientists in the years 2006-2009. Interdisciplinary studies were realized by eleven thematic working groups on: Quaternary lithology and sedimentology, palaeobotany (palynology and analysis of macrofossils), botany (analysis of halophytes), palaeozoology (malacological analysis), radiocarbon dating, microbiology, surface and near-surface geochemistry, organic geochemistry (bitumen content and its fractions, biomarkers and stable carbon isotopes) and inorganic geochemistry (chloride ion analysis), geoelectric survey (DC resistivity soundings, electromagnetic terrain conductivity measurements, resistivity imaging, penetrometer-based resistivity profiling and azimuthal pole-dipole DC resistivity soundings) and microgravimetric survey. Results of these studies enabled recognition of the geological setting and sedimentary environment of Quaternary sediments, which hosted the Pleistocene fossils, and to determine the most favourable area of about 1,000 square metres for subsequent prospecting for extinct mammals within Pleistocene sediments in Starunia.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2009, 79, No 3; 219-241
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The problem of carbon dioxide emissions from closed coal mine shafts – the overview and the case study
    Problematyka i wyniki badań wypływu dwutlenku węgla przez zlikwidowane szyby kopalń węgla kamiennego
    Autorzy:
    Wrona, P.
    Sułkowski, J.
    Różański, Z.
    Pach, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218857.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    emisja dwutlenku węgla
    emisja gazu
    zagrożenie gazowe
    efekt cieplarniany
    zlikwidowana kopalnia
    nieczynna kopalnia
    carbon dioxide emission
    gas emission
    gas hazard
    greenhouse gas
    abandoned mine
    closed mine
    Opis:
    Greenhouse gas emissions are a common problem noticed in every mining area just after mine closures. However, there could be a significant local gas hazard for people with continuous (but variable) emission of these gases into the atmosphere. In the Upper Silesia area, there are 24 shafts left for water pumping purposes and gases can flow through them hydraulically. One of them – Gliwice II shaft – was selected for inspection. Carbon dioxide emission with no methane was detected here. Changes in emission and concentration of carbon dioxide around the shaft was the aim of research carried out. It was stated that a selected shaft can create two kinds of gas problems. The first relates to CO2 emission into the atmosphere. Possible emission of that gas during one minute was estimated at 5,11 kg CO2/min. The second problem refers to the local hazard at the surface. The emission was detected within a radius of 8m from the emission point at the level 1m above the ground. These kinds of matters should be subject to regular gas monitoring and reporting procedures.
    Emisja gazów cieplarnianych jest problemem dotyczącym wszystkich zagłębi górniczych węgla kamiennego na świecie. Problem ten nie kończy się wraz z likwidacją zakładów górniczych. Jako najbardziej prawdopodobne źródła emisji metanu lub/i dwutlenku węgla ze zlikwidowanej kopalni uznawane są uskoki tektoniczne, zlikwidowane lub nieczynne szyby kopalniane, obszary wychodni pokładów węgla, krawędzie dawnej płytkiej eksploatacji itd. (Czaja, 2011; Dziurzyński et al., 2004; Sułkowski & Wrona, 2006). Wypływy gazów cieplarnianych na powierzchnię terenu po pierwsze oddziałują negatywnie na stan atmosfery, a po drugie mogą tworzyć lokalne, tym niemniej przejściowe, zagrożenie dla bezpieczeństwa powszechnego. W pierwszym rozdziale artykułu przedstawiono obecny stan wiedzy na świecie dotyczący poruszanego zjawiska. Stanowiło to przesłankę do podjęcia badań, których rezultaty przedstawiono w kolejnych rozdziałach. Stwierdzono także, że w żadnym kraju nie są prowadzone procedury pomiarów i raportowania emisji gazów cieplarnianych z obiektów tego typu. Następnie przedstawiono wyniki badań dotyczących emisji dwutlenku węgla z wybranego, nieczynnego szybu górniczego oraz imisji tego gazu w otoczeniu szybu. Na obszarze Górnego Śląska pozostawiono 24 szyby kopalniane dla prowadzenia odwadniania. Są to szyby aerodynamicznie drożne. Do badań wybrano jeden z nich, nieczynny szyb „Gliwice II”. Podczas badań wstępnych stwierdzono znaczące ilości wypływającego dwutlenku węgla przy braku obecności metanu w mieszaninie gazów. Jako, że emisja gazów ze zlikwidowanej kopalni ku atmosferze może być porównana z emisją gazów ze zrobów do powietrza płynącego poprzez czynna kopalnię (Krach, 2004; Drzewiecki, 2004), uznane jest, że zależy od wielu czynników (w tym głównie od wahań ciśnienia atmosferycznego, ale także od różnicy gęstości gazów i powietrza atmosferycznego (Grzybek, 2012; Wrona et al., 2014). Harmonogram badań przewidywał okresowe pomiary od lutego do maja 2014r. głównie w trakcie zniżek barycznych. Pomiary emisji prowadzono na trzech zidentyfikowanych otworach wylotowych w płycie zamykającej szyb (Fig. 2-3). W każdym otworze przeprowadzono badania wstępne dotyczące określenia jednorodności koncentracji gazu w całym profilu. Do pomiarów prędkości powietrza zastosowano metodę trawersu ciągłego. Stwierdzono, że największa wartość emisji dwutlenku węgla wyniosła 2,69 m3/min (Tab. 2), co przy uwzględnieniu średniej gęstości tego gazu (1,9 kg/m3) odpowiada 5,11 kg/min. Otrzymany wynik jest wartością chwilową, natomiast daje pogląd na możliwą skalę maksymalnej emisji. Otrzymano także nowe wyniki dotyczące wpływu różnicy pomiędzy temperaturą gazu, a temperaturą atmosfery na wielkość emisji gazu. Dnia 14.03.2014 pomimo zniżki barycznej o tendencji –0,53 hPa/h wielkość emisji dwutlenku węgla dochodziła do 1,66 m3/min (Tab. 2). Natomiast 28.02.2014 pomimo spadku ciśnienia o mniejszej wartości tendencji barycznej, wynoszącej –0,4 hPa/h, wartość emisji była największa. Analizując wyniki przeprowadzonych pomiarów psychrometrycznych powietrza atmosferycznego i gazu stwierdzono, że w pierwszym przypadku różnica temperatur gazu i atmosfery wynosiła –0,1°C, natomiast w drugim przypadku 6,0°C. Pomiary emisji dwutlenku węgla wokół szybu „Gliwice II” prowadzono na poziomie gruntu i na wysokości 1m nad gruntem w oparciu o założoną siatkę pomiarową (Fig. 3). W każdym z punktów pomiarowych pozostawiono detektor gazów MulitRae Plus (z automatycznym zapisem danych) na czas dwóch minut z ustawionym interwałem próbkowania 30 sekund. Otrzymane cztery wyniki dla każdego punktu następnie uśredniono. Mapy izolinii stężenia dwutlenku węgla wokół szybu Gliwice II wykonano w programie Surfer 8. Przykład z 21.05.2014 przedstawiono na Fig. 5. Stwierdzono, że zasięg podwyższonego stężenia dwutlenku węgla może sięgać 8 m od punktowego źródła emisji na wysokości 1 m, a na poziomie gruntu może tę wartość przekraczać.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2016, 61, 3; 587-600
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of pre-jamming indication parameter during blind backfilling technique
    Autorzy:
    Panda, S.
    Pal, S. K.
    Murthy, P. V. S. N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/91940.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    subsidence
    abandoned mine
    hydraulic gravity blind backfilling
    data acquisition system
    pressure signature
    pre-jamming indication parameter
    osiadanie
    opuszczona kopalnia
    system akwizycji danych
    pole ciśnieniowe
    Opis:
    Hydraulic blind backfilling is used to reduce subsidence problems above old underground water-logged coal mines. This paper describes experimental research on a fully transparent model of a straight underground mine gallery. An automatic data acquisition systemwas installed in the model to continuously record the sand and water flowrates along with the inlet pressure of the slurry near the model's inlet. Pressure signature graphs and pressure loss curves with bed advancement under different flow conditions are examined. Pressure signature analyses for various flowrates and sand slurry concentrations are conducted to evaluate a pre-jamming indication parameter, which could be used to indicate the arrival of the final stage of filling.
    Źródło:
    Journal of Sustainable Mining; 2016, 15, 3; 100-107
    2300-1364
    2300-3960
    Pojawia się w:
    Journal of Sustainable Mining
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of metal uptake factors of native trees colonizing an abandoned copper mine e a quest for phytostabilization
    Autorzy:
    Nirola, R.
    Megharaj, M.
    Palanisami, T.
    Aryal, R.
    Venkateswarlu, K.
    Naidu, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/92134.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    abandoned mine site
    heavy metals
    bioconcentration factor
    translocation factor
    enrichment factor
    phytostabilisation
    opuszczone tereny kopalniane
    metale ciężkie
    współczynnik biokoncentracji
    współczynnik translokacji
    współczynnik wzbogacenia
    fitostabilizacja
    Opis:
    Accumulation and enrichment of heavy metals in the above ground parts of Australian native Acacia pycnantha (Ap) and Eucalyptus camaldulensis (Ec) growing in an abandoned copper mine located in Kapunda, South Australia have been studied. Cu and other metals (Na, Al, K, Ca, Fe, Zn, Cd and Pb) in plants and corresponding soils were analysed to evaluate plant interaction with soils containing heavy metals. As per the total metal analysis of leaf and corresponding soil samples, Ap accumulated 93.6 mg kgˉ¹ of Cu in leaf while the corresponding soil concentration was 1632 mg kgˉ¹. The Ec accumulated 5341 mg kgˉ¹ of Cu in leaf while the concentration of this heavy metal in soil was 65 mg kgˉ¹ in soil. The ESEM spectral analysis also showed a high leaf concentration of Cu in Ec (7%) as against only 0.12% in Ap. The average bioconcentration factor for Cu, Zn,Cd and Pb in Ec wasmuch higher than that of Ap. Similarly, enrichment factor was more in Ec for Cu, Zn and Pb than in Ap. In contrast, translocation factor for only Zn and Cd was high in Ap. This study points out that Ec and Ap have different stabilising potential in remediating heavy metals like Cu in mined soils.
    Źródło:
    Journal of Sustainable Mining; 2015, 14, 3; 115-123
    2300-1364
    2300-3960
    Pojawia się w:
    Journal of Sustainable Mining
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A concept of Enhanced Methane Recovery by high pressure CO2 storage in abandoned coal mine
    Koncepcja intensyfikacji wydobycia metanu poprzez wysokociśnieniowe składowanie CO2 w zlikwidowanej kopalni
    Autorzy:
    Lutyński, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216194.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    dwutlenek węgla
    zlikwidowana kopalnia węgla
    składowanie CO2
    sorpcja gazu
    intensyfikacja wydobycia metanu
    carbon dioxide
    abandoned coal mine
    CO2 storage
    gas sorption
    Enhanced Methane Recovery
    Opis:
    Due to increasing carbon dioxide emissions new methods of carbon capture and storage away from biosphere are being under investigation. Considering favorable geological structure i.e.: impermeable overburden and large volume of mine voids one of the places of geological CO2 storage can be abandoned underground coal mines. The article presents the concept of CO2 high pressure storage in abandoned coal mine as one of the methods of its geological sequestration. CO2 can be stored in a mine as a free gas, gas dissolved in water and gas adsorbed in remaining coal seams. Estimation of storage capacity of a mine was done with the use of data from the mine as well as laboratory sorption experiments. Estimated storage capacity of a case study mine as a high pressure CO2 sink was 8.09 ź 106 t. Enhanced methane recovery from remaining coal seams which may occur after CO2 injection was also analyzed. For the purpose of the study reservoir simulator for unconventional reservoirs was used. Input data were typical for Upper Silesian Coal Basin. Results of the study indicate that injection of CO2 into a mine enhance methane recovery through surface wells.
    Wobec zwiększającej się emisji dwutlenku węgla zmierza się do redukcji emisji tego gazu ze źródeł stacjonarnych. Przy założeniu odpowiednich warunków geologicznych takich jak: szczelność nadkładu i duża objętość pustek poeksploatacyjnych jednym z miejsc podziemnego (geologicznego) składowania CO2 mogą być zlikwidowane kopalnie węgla kamiennego. W artykule przedstawiono koncepcję wysokociśnieniowego składowania CO2 w zlikwidowanej kopalni węgla kamiennego jako jedną z metod składowania tego gazu. Dwutlenek węgla może być składowany w kopalni jako gaz wolny, gaz rozpuszczony oraz jako gaz zaadsorbowany w pozostałych pokładach węglowych. Oszacowano pojemność przykładowej kopalni węgla kamiennego jako wysokociśnieniowego składowiska CO2 na podstawie danych z kopalni oraz pomiarów sorpcji tego gazu na węglu. Całkowita ilość CO2 jaki mógłby zostać zmagazynowany w kopalni wynosi około 8,09 ź 106 t. Przeanalizowano również możliwość stymulacji odzysku metanu z pozostałych resztek pokładów węglowych, jaka może zaistnieć po zatłoczeniu CO2 pod ciśnieniem do kopalni. W tym celu użyto symulatora złożowego złóż niekonwencjonalnych i danych charakterystycznych dla Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Symulacje wykazały znaczny wpływ zatłaczania CO2 do kopalni na uzysk metanu w otworach wierconych z powierzchni i ponad dwukrotne zwiększenie wydobycia tego gazu w początkowym okresie eksploatacji.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 1; 93-104
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Selected environmental issues of the landscape of shale (Nízký Jeseník Mt., Czechia) – preliminary results
    Autorzy:
    Kupka, Jiří
    Švehláková, Hana
    Poláček, Rostislav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2176795.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    post-industrial landscape
    abandoned quarries
    mine heaps
    fauna colonisation
    vegetation colonisation
    cultural colonisation
    krajobraz poprzemysłowy
    opuszczone kamieniołomy
    hałdy min
    kolonizacja fauny
    kolonizacja roślinności
    kolonizacja kulturowa
    Opis:
    The area of the Nízký Jeseník Mts. is, among other things, well known for its shale roofing tiles since the 18th century. In places where shale was intensively or extensively exploited until 1945, abandoned areas after mining works remained. In general, every mining is perceived as a activity of landscape degradation by the public. However, these indelible traces of shale mining in the form of various mining-related objects (e.g. abandoned quarries, quarry ponds, shafts, drains etc.) are also gradually becoming places that are colonised by unique plant and animal communities. There are very interesting species bond to specific environmental conditions of post-mining landscape, with frequent rare and endangered species. People have also become ‘new’ colonisers in the case of the shale landscape.
    Obszar gór Niskiego Jesionika znany jest od XVIII wieku, m.in. z łupków dachówkowych. W miejscach, w których łupek był intensywnie lub ekstensywnie eksploatowany do 1945 r., pozostały wyrobiska górnicze. Generalnie, każda działalność wydobywcza jest postrzegana przez społeczeństwo jako działanie degradujące krajobraz. Jednak te nieusuwalne ślady wydobycia łupków ilastych, w postaci różnych obiektów związanych z górnictwem, np. opuszczone kamieniołomy, stawy kamieniołomowe, szyby, dreny itp., również stopniowo stają się miejscami kolonizowanymi przez unikalne ugrupowania roślin i zwierząt. Interesujące gatunki wiążą się ze specyficznymi warunkami środowiskowymi krajobrazu pogórniczego, a często występują tam gatunki rzadkie i zagrożone. W przypadku krajobrazu łupkowego, także sami ludzie stali się „nowymi” kolonizatorami.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae; 2019, 4; 135-145
    2543-8832
    2545-0999
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The influence of climate change on CO2 and CH4 concentration near closed shaft – numerical simulations
    Wpływ zmiany klimatu na rozkład stężeń CO2 i CH4 wokół nieczynnego szybu – symulacje numeryczne
    Autorzy:
    Wrona, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/219322.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    emisja gazów cieplarnianych
    zmiana klimatu
    likwidacja kopalń
    nieczynny szyb
    lokowanie podziemne gazów
    bezpieczeństwo
    CFD
    greenhouse gas emissions
    climate change
    mine closure
    abandoned shafts
    underground gas storage
    public safety
    Opis:
    Given the scientific consensus pointing to climate change, the more extreme weather events associated with this will lead to deeper pressure drops. As has already been stated, pressure drops are the main cause of gas flow from underground sites to the surface. This article presents the results of numerical simulations of the change in distribution of CO2 and CH4 near a closed mining shaft under the predicted baric tendency. Simulations have been undertaken by means of the FDS software package with the Pyrosim graphical interface – a CFD tool for fire and ventilation analysis. Assumptions have been based on previous results of in-situ measurements. The results (determined for a height of 1m above the ground) were compared to the following levels (later in the text comparison levels): for CO2 0.1%vol. according to Pettenkoffer’s scale and 2.5%vol. for CH4 as the half of Lower Explosive Limit (LEL). The results show that the deeper baric drops anticipated could lead to a wider spread of both greenhouse gases in the vicinity of the shaft, especially along the prevailing wind direction. According to the results obtained, CO2 and CH4 with concentrations above their comparison levels are expected at a distance greater than 50m from the shaft when wind is present for CO2 and at a distance of 4.5m for CH4. Subsequent analysis of the results enabled the determination of functions for describing the concentration of gases along the wind direction line under the projected pressure drop. The results relate to a particular case, although the model could easily be modified to any other example of gas emissions from underground sites.
    Wraz ze zmianami klimatu należy spodziewać się większej niż obecnie liczby dni w roku, w których będą występować ekstremalne zjawiska pogodowe, związane z przechodzeniem coraz głębszych frontów atmosferycznych (np. Falarz, 1997; Koźmiński i Michalska, 2010). Przyczyni się to do wzrostu tendencji barycznej zniżek ciśnienia. Zniżki baryczne są główną przyczyną emisji gazów kopalnianych na powierzchnię (Wrona et al., 2016b). Gazy te zawierają głównie CO2 i CH4, które są uznawane za gazy cieplarniane oraz mogą stworzyć lokalne zagrożenie dla bezpieczeństwa powszechnego (np. Czaja, 2012). W artykule przedstawiono wyniki symulacji numerycznych dotyczących zmiany stężenia obu gazów emitowanych z nieczynnego szybu górniczego na skutek zwiększającej się zniżkowej tendencji barycznej. Na podstawie analizy literaturowej zagadnienia (np. Falarz, 1997), stwierdzono, że w przyszłości możliwe są ekstremalne zniżki baryczne sięgające lub nawet przekraczające 5 hPa/1h. Na obszarze południowej Polski można spodziewać się raz na dwa lata zniżki sięgającej 4 hPa/1h oraz raz na 10 lat przekraczającej 5 hPa/1h. Takie zdarzenie, spowodowane przez zmiany klimatu, może doprowadzić do intensywniejszego wypływu gazów z obszarów podziemnych, a przez to zasięg ich oddziaływania może być zaskakujący i przede wszystkim niebezpieczny dla okolicznej ludności. Równocześnie do atmosfery zostanie wyemitowana większa ilość gazów cieplarnianych. Natężenie emisji gazów przyjęte podczas symulacji oparto o wyniki pomiarów in-situ nad jednym z nieczynnych szybów na Górnym Śląsku (Wrona et al., 2016b), kiedy to wyznaczono empiryczną zależność (1) pomiędzy wartością tendencji zniżki barycznej, a natężeniem wypływu gazów przez szyb. Założono także stężenia obu gazów jako 5%obj. Wartości te określono jako prawdopodobne na podstawie przeprowadzonych wcześniej pomiarów (Wrona et al., 2016b), oraz na podstawie analizy literaturowej (np. Nawrat, 2002; Szlązak et al., 2002; Krause, 2003). Założono kilka wariantów (zestawów danych wejściowych) symulacji. Dotyczyły one zmiennej wartości tendencji barycznej (TB) oraz wpływu wiatru z jednego kierunku geograficznego (zachodu).Wyznaczone wartości zostały określone na wysokości 1m nad gruntem. Wykazano, że przy bezwietrznej pogodzie, wraz ze wzrostem tendencji barycznej do wartości 5 hPa/1h zasięg obecności CO2 w stężeniu przekraczającym 0.1%obj. (wartość po przekroczeniu której można odnotować efekt duszący, wg skali Pettenkoffera), sięga 45 m. Dla metanu przyjęto poziom porównawczy jako 2.5%obj. stanowiący połowę dolnej granicy wybuchowości tego gazu i stwierdzono, że stężenie wyższe od tej wartości występuje do 4 m od szybu. Przy wietrze 5m/s z zachodu i TB = 1 hPa/1h wartości NDS w linii wiatru (E) są przekroczone do 50 m dla CO2 i 4.2 m dla CH4 (Rys. 6,7). Natomiast przy prognozowanej zniżce 5 hPa/1h wartość NDS dla CO2 w linii jest przekroczona na ponad 50 m od szybu, a dla CH4 na 4.5 m (Rys. 8,9) Prognozę dotyczącą zmiany stężenia na linii zgodnej z dominującym kierunkiem wiatru przedstawiono na rysunkach 10 i 11, podano funkcje aproksymujące i współczynnik determinacji wykonanej prognozy (2) i (3). Wykazano, że przy spodziewanej na skutek zmian klimatu zniżce barycznej sięgającej 5 hPa/1h oba gazy mogą być obecne w odległości ponad 100 m od szybu na wysokości 1m nad gruntem. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość występowania w przyszłości poważniejszego niż obecnie zagrożenia gazowego wokół nieczynnych szybów, a także zwiększonej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Zbudowany model może być łatwo modyfikowany do innych przypadków emisji gazów z górotworu, np. przy rozszczelnieniu instalacji CCS lub UCG, a także przy wszelkich stanach awaryjnych systemów odmetanowania.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2017, 62, 3; 639-652
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies