Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XVII wieku" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Notes on the provenance of Lucas Lossius’ 'Psalmodia' (PL-WRu OSD 351352)
    Uwagi na temat pochodzenia „Psalmodii” Lucasa Lossiusa (PL-WRu OSD 351352)
    Autorzy:
    Spurgjasz, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408912.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Lucas Lossius
    Psalmodia
    Namysłów
    muzyka XVI wieku
    muzyka XVII wieku
    sixteenth-century music
    seventeenth-century music
    Opis:
    W tekście przedstawione zostały nowe ustalenia dotyczące proweniencji egzemplarza druku Lucasa Lossiusa Psalmodia, hoc est Cantica sacra (Wittenberg: Johannes Schwertelius 1569), obecnie przechowywanego w Oddziale Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (sygn. 351352). Miejsce użytkowania tego egzemplarza druku – do którego dodane zostały liczne adnotacje na marginesach oraz obszerny dodatek rękopiśmienny zawierający utwory muzyczne – nie było dotychczas znane. Dzięki wpisom na wyklejkach oraz identyfikacji jednego z autorów rękopiśmiennego dodatku, udało się ustalić, że miejscem tym w II poł. XVI oraz I poł. XVII w. był prawdopodobnie Namysłów. Sama Psalmodia Lossiusa była wówczas szeroko rozpowszechniona w niemieckojęzycznych środowiskach ewangelickich; obszerne adnotacje dotyczące lokalnej praktyki wykonawczej oraz rękopiśmienny dodatek zawierający także nieznane dotąd utwory czynią z tego egzemplarza cenne świadectwo kultury muzycznej miejsca, w którym był użytkowany.
    This text presents new findings concerning the provenance of a printed copy of Lucas Lossius’ Psalmodia, hoc est Cantica sacra (Wittenberg: Johannes Schwertelius 1569), currently held in the Old Prints Department of Wrocław University Library (shelf-number 351352). To date, it has not been known where this printed copy, to which numerous margin notes and a vast manuscript supplement of musical compositions were added, was used. Inscriptions on endpapers and the identification of one of the authors of the manuscript supplement have enabled the author to establish that the place where the copy was used during the second half of the sixteenth and the first half of the seventeenth century was probably Namysłów. During that period, Lossius’ Psalmodia was very popular in German-speaking Evangelical circles; extensive annotations concerning local performance practice and a handwritten supplement containing previously unknown compositions make this copy valuable evidence of the musical culture of the place where it served performers.
    Źródło:
    Muzyka; 2018, 63, 1; 100-112
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    'Tabulaturae Braunsbergenses-Olivenses', ed. Marcin Szelest, Vols. 1–3, Warszawa 2021 Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa (= Fontes Musicae in Polonia, C/XXV.1–3), pp. 440 + 641 + 764. ISBN 978-83-66456-46-2
    Autorzy:
    Schöning, Kateryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806177.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    edycja krytyczna
    źródła muzyczne
    tabulatura organowa
    muzyka XVII wieku
    critical edition
    music sources
    organ tablature
    seventheenth-century music
    Opis:
    Review of critical edidion of Tabulaturae Braunsbergenses-Olivenses, ed. Marcin Szelest, Vols. 1–3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2021
    Recenzja edycji krytycznej Tabulaturae Braunsbergenses-Olivenses, red. Marcin Szelest, t. 1–3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2021
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 1; 170-173
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Image of the Wife in the Homiletics of Antoni Węgrzynowicz
    Obraz żony w zbiorach kaznodziejskich Antoniego Węgrzynowicza
    Autorzy:
    Walińska, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366579.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Antoni Węgrzynowicz
    sermons
    17th-century literature
    early 18th-century literature
    wife
    woman
    kazania
    literatura XVII wieku
    literatura początku XVIII wieku
    żona
    kobieta
    Opis:
    The aim of the article is to characterise the image of the wife in the homiletics of Antoni Węgrzynowicz. The analysis of selected excerpts from sermons dedicated to women allows us to see the following issues that are in the preacher’s area of interest: a woman’s place in marriage, obedience to her husband, responsibility for the good name of the family and raising children. The faults he particularly condemns are quarrelsomeness, vanity, and alcohol abuse. He gives different ways of disciplining women, but generally disapproves of domestic violence and points out that responsibility for a successful relationship lies with both spouses. Against the background of anti-woman literature and theology of the second half of the 17th and early 18th centuries, Węgrzynowicz’s sermons are characterised by a balanced and moderate approach.
    Celem artykułu jest charakterystyka obrazu żony w zbiorach kaznodziejskich Antoniego Węgrzynowicza. Analiza wybranych fragmentów kazań poświęconych kobietom pozwala dostrzec kwestie, które znalazły się w obszarze zainteresowań kaznodziei, takie jak: miejsce kobiety w małżeństwie, posłuszeństwo wobec męża, odpowiedzialność za dobre imię rodziny i wychowanie dzieci. Wady, które szczególnie potępia kaznodzieja, to: kłótliwość, próżność oraz nadużywanie alkoholu. Podaje różne sposoby dyscyplinowania kobiet, nie pochwala jednak na ogół przemocy domowej i zaznacza, że odpowiedzialność za udany związek spoczywa na obydwu małżonkach. Na tle antykobiecej literatury oraz teologii drugiej połowy XVII i początku XVIII wieku kazania Węgrzynowicza cechuje podejście wyważone i umiarkowane.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 53-66
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, Eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer, Graz 2022, pp. 309. ISBN 9783701104970
    Autorzy:
    Beroun, Raphaela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14510986.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    muzyka w Austrii
    muzyka XVI wieku
    muzyka XVII wieku
    muzyka XVIII wieku
    Habsburgowie
    transfer muzyczny
    Johann Joseph Fux
    music in Austria
    sixteenth-century music
    seventeenth-century music
    eighteenth-century music
    Habsburg
    music transfer
    Opis:
    Book Review of: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam
    Recenzja książki: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, red. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam
    Źródło:
    Muzyka; 2023, 68, 2; 158-161
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Physics at the University of Lviv since the 17th century until the second world war: Addenda to the bibliography
    Fizyka na Uniwersytecie Lwowskim od XVII wieku do II wojny światowej: dodatki do bibliografii
    Autorzy:
    Rovenchak, Andrij
    Kiktyeva, Olena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783416.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    17th century physics
    18th century physics
    19th century physics
    20th century physics
    University of Lviv
    Wojciech Urbański
    bibliography
    fizyka XVII wieku
    fizyka XVIII wieku
    fizyka XIX wieku
    fizyka XX wieku
    Uniwersytet Lwowski
    bibliografia
    Opis:
    Previously, an attempt was made to compile in a series of papers a complete bibliography of works related to physics at the University of Lviv. The period since the foundation of the University in 1661 until the division of the Chair of Physics in 1872 was discussed by Rovenchak (2014). Special attention was paid to the development of theoretical physics, starting from the first professor, Oskar Fabian (Rovenchak 2009), followed by the famous physicist Marian Smoluchowski (Rovenchak 2012), and finally the Interbellum (Rovenchak 2013). The history of astronomy at the University of Lviv, albeit without a special bibliographic section, is presented by Novosyadlyj (2011) and Apunevych et al. (2011). The development of the experimental physics since 1872 still awaits a detailed study. The present paper will provide some additions to this bibliography: firstly with the descriptions of several missing early works from the 17th and 18th century and then, with a presentation of the activity of Wojciech Urbański. It is followed by a couple of works by Oskar Fabian and Marian Smoluchowski. Finally, minor complements to the bibliographic lists from the 1930s will be made, including popular newspaper articles. We strive to present the bibliographic description as completely as possible, in particular by avoiding abbreviations in names and titles, so that readers can extract any information of their interest. All items were examined de visu except for those marked with an asterisk (*) after the number.
    W serii artykułów, jakie ukazały się już kilka lat temu, próbowano sporządzić kompletną bibliografię prac dotyczących fizyki na Uniwersytecie Lwowskim, od jego założenia w 1661 roku do podziału Katedry Fizyki w 1872 roku (Rovenchak 2014). Ponadto szczególną uwagę zwrócono na rozwój fizyki teoretycznej, poczynając od pierwszego profesora, Oskara Fabiana (Rovenchak 2009), poprzez dorobek słynnego fizyka Mariana Smoluchowskiego (Rovenchak 2012) i kończąc badania na okresie międzywojennym (Rovenchak 2013). Opisano również historię astronomii na tej uczelni (Novosedly 2011; Apunevych et al. 2011), jednak bez podania spisu literatury. W niniejszym artykule omówiono więc niektóre uzupełnienia bibliografii. Przede wszystkim opisano kilka brakujących poprzednio dzieł pochodzących z XVII i XVIII wieku. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje rękopis pt. Physica sive scientia naturalis z 1668 roku, ktory pojawił się zaledwie siedem lat po założeniu Uniwersytetu. Więcej miejsca poświęcono również działalności Wojciecha Urbańskiego, którego habilitacja z fizyki matematycznej była najprawdopodobniej pierwszą w monarchii Habsburgów. Dodano także kilka dzieł Oskara Fabiana i Mariana Smoluchowskiego. Wreszcie poczyniono nieznaczne uzupełnienia bibliografii z lat trzydziestych XX wieku, np. dodano popularne artykuły prasowe autorstwa Leopolda Infelda. Zamysłem autorów było przedstawienie opisów bibliograficznych w sposób jak najbardziej kompletny, w szczególności poprzez unikanie skrótów w nazwach i nazwiskach, tak by czytelnicy mogli zdobyć wszelkie interesujące ich informacje na temat publikowanych prac. Wszystkie tytuły zostały sprawdzone de visu, z wyjątkiem dwóch książek XVIII-wiecznych. Łącznie lista dodatków obejmuje 84 podstawowe pozycje oraz 7 pozycji pomniejszych. Rozpoczęto również zbieranie danych na temat prac z fizyki doświadczalnej na Uniwersytecie po 1872 roku, gdyż ten zakres nie został jeszcze opracowany, a historia tej dyscypliny i jej rozwój w tym okresie wciąż czeka na szczegółowe badania.
    Źródło:
    Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 47-73
    2451-3202
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Old Polish Military Education in the Context of Nobility Axiology. Jan Ryś, Żołnierska paideia. Wychowanie i szkolenie wojskowe w Polsce XVI–XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2019, pp. 752
    Staropolska edukacja wojskowa w kontekście szlacheckiej aksjologii. Jan Ryś, Żołnierska paideia. Wychowanie i szkolenie wojskowe w Polsce XVI–XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2019, ss. 752.
    Autorzy:
    Świderska-Włodarczyk, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1374002.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish nobility
    military education and upbringing
    noble axiology in the 16th and 17th centuries
    polska szlachta
    wychowanie i edukacja wojskowa
    szlachecka aksjologia w XVI i XVII wieku
    Opis:
    Monografia Jana Rysia z wielu względów zasługuje na uwagę. Przesądzają o tym odniesienia do licznych źródeł, interdyscyplinarna narracja, a co za tym idzie wielowątkowy dyskurs, uwzględniający dotychczasowe ustalenia, uzupełnione o autorskie novum. Dzięki tym zabiegom do rąk czytelników trafiła publikacja komplementarna, panoramiczna, uwzględniająca szeroką perspektywę badawczą, a przy tym oparta na logicznym wywodzie, co w ostatecznym rozrachunku przełożyło się na pracę spójną treściowo i mocno osadzoną w realiach epoki. Tego rodzaju prace, w przeciwieństwie do tych o wąskim spectrum badawczym, mają tę zaletę, że inspirują do naukowej dyskusji. W przypadku Żołnierskiej paidei za kontrowersyjną, acz dość popularną w literaturze przedmiotu, należy uznać opinię o stopniowej dewaluacji morale żołnierskiego, zwłaszcza w XVII w., na rzecz szlacheckiej prywaty i koniunkturalizmu. Tymczasem, jak zaświadczają źródła z epoki, taki pogląd nie znajduje potwierdzenia w staropolskich standardach. Nie tylko w stosunkowo spokojnym XVI stuleciu, ale także w naznaczonym licznymi wojnami XVII w., trudno szukać choćby cienia akceptacji dla lekceważenia obowiązujących norm. Nie oznacza to, że w nieustannym ogniu walk skutkującym masowymi stratami i bankructwami, takie odstępstwa się nie zdarzały. Nigdy jednak nie przekładały się na obniżenie rangi obowiązujących standardów, które na mocy długiego trwania długo jeszcze wyznaczały azymut szlacheckiej aksjologii.
    The monograph by Jan Ryś deserves recognition owing to a number of reasons. It is due to the references to numerous sources, interdisciplinary narration, and therefore, the wide-ranging discourse that includes previous findings, which are complemented by the authorial novum. Thanks to the undertaken measures, the reader is granted a complementary, comprehensive publication, inclusive towards a broad research perspective, at the same time based on a consistent argumentation, which ultimately resulted in a coherent, firmly established in the atmosphere of the epoch, work. Texts of this kind, as opposed to those of a narrow scope of interest, are particularly valuable as they inspire scientific discussions. In the case of Żołnierska paideia one should consider an opinion, popular, though controversial as it is presented in the literature on the subject, that for the benefit of self-interest and opportunism of nobles the soldier’s morale has undergone gradual devaluation. Meanwhile, as it is proven by the sources of the period, the viewpoint does not find its confirmation in the old-Polish standards. Not only in the relatively peaceful 16th century, but also in the scarred by the constant wars 17th century, it is difficult to find even a hint of acknowledgement towards the negligence of the current norms. The deviations did occur in the heat of battle, which caused massive losses and bankruptcies. They did not lead, however, to the depreciation of the then principles, which for a long time have set a course of the noble axiology.
    Źródło:
    Res Historica; 2020, 49; 591-601
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Armia koronna Rzeczypospolitej w sporach i rozgrywkach politycznych pierwszych lat wojny na Ukrainie (1648-1649)
    Autorzy:
    Janas, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631673.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Khmelnytsky Uprising, the Crown army and politics, rebellions and soldiers’ confederacies in the middle of the 17th century.
    Powstanie Chmielnickiego, wojsko koronne i polityka, bunty i konfederacje żołnierskie połowy XVII wieku
    Opis:
    The events of the first years of war in Ukraine clearly suggest an increase of the army’s involvement in the country’s public life. This tendency has to be regarded largely as a new and unprecedented phenomenon of the political life of the Commonwealth, visible from the outbreak of the Khmelnytsky Uprising to at least the 70s of the 17th century. It is possible to believe that this state of affairs stemmed from two main reasons- the endeavoursof some of the groups and representatives of the elites, in numerous cases also simultaneously present within the circle of the army elders, to establishing their influences and political role through navigating or manipulating the army, one of the instruments of gaining these influences and attitude of a broader circle of the soldiers from nobility, who saw in themselves not only a military branch of the country, but also fully-fledgedcitizens, entitled to co-deciding on all the aspects of the Crown just like the nobility. This tendency can be noticed already during the interregnum and elections in 1648 (i.e. in the time of the Lviv circle of the general army in September, making essentially illegal, even if later approved, election of a commander-in-chief), but the decisive influence on the choice of a new sovereign was nevertheless not granted to the army. In the coming months and years, the control over the army triggered a rivalry between the monarch, royal court, the key senators, generals and other people from the circle of the elders and the elites of aristocracy. As a consequence the army was becoming politicised. At the same time critical attitude of the soldiers’ circles towards the country (the monarch, royal court and senate) was building up, in the largest part generated by the destruction of financial and military apparatus of the Commonwealth escalating in the war conditions. Rebellious atmosphere triggered mainly by economic factors was more frequently occurring in the army. A new esprit de corps of the army, being created from 1648, was inspiring the soldiers to demand changes in the country’s politics, including entitlements which had not been so far grantedto the army. Simultaneously, the forms of self-governing organisation of the army (the military circles) were being consolidated and solidified, a more permanent programme expressing soldiers’ aspirations was being crystallised and planks for the future and more dramatic rebellions and confederacies, easily submitting to the political inspiration, were being created.
    Wydarzenia pierwszych lat wojny na Ukrainie wyraźnie wskazują na wzrost zaangażowania armii w życie publiczne państwa. Tendencję taką uznać trzeba w znacznym stopniu za nowe i bezprecedensowe zjawisko życia politycznego Rzeczypospolitej widoczne od chwili wybuchu powstania Chmielnickiego przynajmniej do lat 70. XVII stulecia. Taki stan rzeczy wynikał, jak można sądzić, z dwóch głównych powodów – dążeń niektórychgrup i przedstawicieli elity władzy, w licznych wypadkach zresztą obecnych równocześnie w kręgu starszyzny wojskowej, do ugruntowania wpływów i roli politycznej poprzez sterowanie bądź manipulowanie armią, jednym jeszcze instrumentem zdobywania owych wpływów oraz postawy szerszego środowiska szlacheckich żołnierzy widzących w sobie nie tylko zbrojne ramię państwa, ale i jego pełnoprawnych obywateli uprawnionych jak cała szlachta do współdecydowania we wszelkich sprawach Rzeczypospolitej. Tendencjętaką dostrzegamy już podczas bezkrólewia i elekcji 1648 r. (np. w czasie lwowskiego koła generalnego wojska we wrześniu, dokonującego nielegalnego w gruncie rzeczy, chociaż zaaprobowanego potem wyboru wodza naczelnego),ale decydującego wpływu na obiór nowego władcy armia jednak nie uzyskała. W następnych miesiącach i latach o kontrolę nad wojskiem rywalizował monarcha, dwór, kluczowi senatorowie, wodzowie i inni ludzie z kręgu starszyzny i magnackiej elity. W konsekwencji postępowało upolitycznienie wojska. Narastał równocześnie krytyczny stosunek środowiska żołnierskiego do państwa (monarchy, dworu, sejmu) wywoływany w głównej mierze narastającą w warunkach wojny destrukcją aparatu skarbowo-wojskowego Rzeczypospolitej. W armii coraz częściej pojawiały się buntownicze nastroje spowodowane głównie czynnikami ekonomicznymi.Kształtujący się od 1648 r. do pewnego stopnia nowy esprit de corps wojska inspirował żołnierzy do żądań zmian polityki państwa, w tym przyznaniu armii uprawnień dotychczas nie występujących. Umacniały i utrwalały się zarazem formy organizacji samorządowej wojska (koła wojskowe), krystalizował się trwalszy program wyrażający aspiracje żołnierzy, powstawały przesłanki przyszłych, bardziej dramatycznych buntów i konfederacji, łatwo poddających się politycznej inspiracji.
    Źródło:
    Res Historica; 2014, 38
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Armia koronna Rzeczypospolitej w sporach i rozgrywkach politycznych pierwszych lat wojny na Ukrainie (1648-1649)
    Autorzy:
    Janas, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632315.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Khmelnytsky Uprising, the Crown army and politics, rebellions and soldiers’ confederacies in the middle of the 17th century.
    Powstanie Chmielnickiego, wojsko koronne i polityka, bunty i konfederacje żołnierskie połowy XVII wieku
    Opis:
    Wydarzenia pierwszych lat wojny na Ukrainie wyraźnie wskazują na wzrost zaangażowania armii w życie publiczne państwa. Tendencję taką uznać trzeba w znacznym stopniu za nowe i bezprecedensowe zjawisko życia politycznego Rzeczypospolitej widoczne od chwili wybuchu powstania Chmielnickiego przynajmniej do lat 70. XVII stulecia. Taki stan rzeczy wynikał, jak można sądzić, z dwóch głównych powodów – dążeń niektórychgrup i przedstawicieli elity władzy, w licznych wypadkach zresztą obecnych równocześnie w kręgu starszyzny wojskowej, do ugruntowania wpływów i roli politycznej poprzez sterowanie bądź manipulowanie armią, jednym jeszcze instrumentem zdobywania owych wpływów oraz postawy szerszego środowiska szlacheckich żołnierzy widzących w sobie nie tylko zbrojne ramię państwa, ale i jego pełnoprawnych obywateli uprawnionych jak cała szlachta do współdecydowania we wszelkich sprawach Rzeczypospolitej. Tendencjętaką dostrzegamy już podczas bezkrólewia i elekcji 1648 r. (np. w czasie lwowskiego koła generalnego wojska we wrześniu, dokonującego nielegalnego w gruncie rzeczy, chociaż zaaprobowanego potem wyboru wodza naczelnego),ale decydującego wpływu na obiór nowego władcy armia jednak nie uzyskała. W następnych miesiącach i latach o kontrolę nad wojskiem rywalizował monarcha, dwór, kluczowi senatorowie, wodzowie i inni ludzie z kręgu starszyzny i magnackiej elity. W konsekwencji postępowało upolitycznienie wojska. Narastał równocześnie krytyczny stosunek środowiska żołnierskiego do państwa (monarchy, dworu, sejmu) wywoływany w głównej mierze narastającą w warunkach wojny destrukcją aparatu skarbowo-wojskowego Rzeczypospolitej. W armii coraz częściej pojawiały się buntownicze nastroje spowodowane głównie czynnikami ekonomicznymi.Kształtujący się od 1648 r. do pewnego stopnia nowy esprit de corps wojska inspirował żołnierzy do żądań zmian polityki państwa, w tym przyznaniu armii uprawnień dotychczas nie występujących. Umacniały i utrwalały się zarazem formy organizacji samorządowej wojska (koła wojskowe), krystalizował się trwalszy program wyrażający aspiracje żołnierzy, powstawały przesłanki przyszłych, bardziej dramatycznych buntów i konfederacji, łatwo poddających się politycznej inspiracji.
    Źródło:
    Res Historica; 2014, 38
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Results of the Dynastic War in Sweden (1597–1660): Swedish and Finnish Refugees
    Autorzy:
    Łopatecki, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146183.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Sweden in the 1st half of the 17th century
    Polish–Lithuanian Commonwealth
    Finns
    Swedes
    refugees in the early modern period
    spatial mobility
    estates in the Kingdom of Sweden
    Sigismund III
    Charles of Södermanland
    Szwecja w 1. połowie XVII wieku
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    Finowie
    Szwedzi
    uchodźcy w okresie wczesnonowożytnym
    mobilność przestrzenna
    szlachta szwedzka
    Zygmunt III
    Karol IX Sudermański
    Opis:
    Artykuł recenzyjny dotyczy zagadnień poruszanych w książce Wojciecha Krawczuka „Wierni królowie. Szwedzi i Finowie na uchodźctwie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku.” W swojej monografii autor scharakteryzował średniej wielkości zbiorowość, którą tworzyli Szwedzi i Finowie uciekający ze swojego kraju w wyniku wojny dynastycznej między Zygmuntem III a jego wujem Karolem Sudermańskim. Znaczna część tej grupy osiedliła się w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a królowie (Zygmunt III oraz jego synowie) czuli przywiązanie do tych ludzi, co przejawiało się w sprawowaniu nad nimi szczególnej opieki. Społeczność ta, zwłaszcza szlachta, miała duże znaczenie polityczne, osiągając w Koronie nawet stanowiska senatorskie. W artykule przedstawiono nowe obliczenia diaspory Szwedzkiej i Fińskiej na ziemiach polsko-litewskich przy wykorzystaniu metod kwantytatywnych. Ze zgromadzonych przez Wojciecha Krawczuka danych wynika, że w latach 1600–1620 przebywało w państwie Zygmunta III co najmniej 583 uchodźców płci męskiej. Część z nich przebywała za granicą zaledwie kilka lat i wracała do kraju, w związku z czym liczba uchodźców systematycznie spadała (Wykres 2 i 3). Struktura społeczna osób, które opuściły Szwecję, została przedstawiona w formie Wykresu 1. Okazało się, że szlachta stanowiła zaledwie jedną czwartą uchodźców, ale była to prawie 23% całej szlachty królestwa.
    The subject of the publication is a review of the book “Wierni królowie. Szwedzi i Finowie na uchodźctwie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku” [Faithful Kings. Swedes and Finns in Exile in the Polish–Lithuanian Commonwealth in the First Half of the 17th Century] written by Wojciech Krawczuk. In his monograph, the author characterised a medium–sized collectivity made up of Swedes and Finns fleeing their country as a result of the dynastic war between Sigismund III and his uncle Charles of Södermanland. A considerable part of the group settled in the Commonwealth and the kings (Sigismund III, as well as his sons) felt attachment to those people, which manifested itself in taking special care over them. The community, especially noblemen, was of great political importance, reaching in the Crown even senatorial positions. The article presents new calculations of the diaspora connected with the results of the dynastic war. The calculations demonstrate that in the years 1600–1620 there were jointly c. 583 male refugees. Some of them spent abroad merely a few years and returned home; consequently, the number of the refugees was systematically falling (Figure 2 & 3). The social structure of people who left Sweden was presented in the form of Figure 1. It turned out that the nobility made up merely a quarter of the refugees, but it was almost 23% of all noblemen of the kingdom.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2022, 35; 271-282
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies