Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Tomasz z Akwinu" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Tadeusza Bartosia wizja religii
Autorzy:
Trepczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705476.pdf
Data publikacji:
2013-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
T. Bartoś
religia
Bóg
ateizm
apofaza
teologia
Tomasz z Akwinu
Opis:
W książce Koniec prawdy absolutnej (2010) Tadeusz Bartoś starał się pokazać, że niektóre koncepcje filozoficzne Tomasza z Akwinu można z powodzeniem stosować we współczesnym dyskursie „późnej nowoczesności” i że można ich użyć do rozprawienia się z absolutystyczną koncepcją prawdy. Nie zamierzał on w tym dziele prezentować jakiejkolwiek wizji religii. Mimo to w moim artykule postaram się zrekonstruować taką właśnie wizję na podstawie wielu jego wypowiedzi rozrzuconych po całej książce. Jako główne elementy tej wizji przedstawiam: ideę „nowego ateizmu”, silne przekonanie o obecności Boga w świecie i Jego intymnej bliskości (pomimo Jego transcendencji), i wreszcie - sprzeciw wobec stwierdzeń o charakterze absolutnym, a zatem również wobec jakiejkolwiek kościelnej władzy. Po przeprowadzeniu analizy tych elementów, poddaję je rozważeniu i zgłaszam kilka problemów, a wśród nich problem dotyczący Bartosiowej koncepcji apofazy. Na koniec proponuję dodanie do omawianej koncepcji piątego elementu, a mianowicie heraklitejskiego czy postmodernistycznego hymnu, którym Bartoś kończy swoją książkę.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 223-236
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An American Perspective on the Christian Philosophy of St. Thomas Aquinas: Midwife to Birth of a New and Improved Global Civilization of Freedom!
Amerykańska perspektywa filozofii chrześcijańskiej św. Tomasza z Akwinu: Akuszerka w narodzinach nowej i ulepszonej globalnej cywilizacji wolności!
Autorzy:
Redpath, Peter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075878.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Tomasz z Akwinu
cywilizacja
wolność
Gilson
filozofie
Aquinas
civilization
freedom
philosophies
Opis:
The chief aim of this article is to credit the work of the great 20th-century historian and Christian philosopher Étienne Gilson with recognizing the essential connection between philosophy as an act of the human soul and the essential health of any civilization, especial Western civilization, which gave birth to philosophy as a cultural enterprise. It maintains that, as Gilson recognized, having lost an understanding of this connection and the principles upon which it rests, for the past several centuries, the West has been engaged in a reckless civilizational adventure that, unless soon reversed, will result in civilizational collapse.
Artykuł dotyczy aktualności dzieła Étienne’a Gilsona z 1937 r. zatytułowanego „Jedność filozoficznego doświadczenia”. W jaki sposób pytanie Gilsona „Czy porządek społeczny, zrodzony przez wspólną wiarę w wartość pewnych zasad, żyje dalej, gdy utracona zostaje wiara w te zasady?” odnosi się do wydarzeń współczesnych. W tym dziele Gilson nakreślił, że od zarania współczesnego świata w XVII wieku kultura zachodnia zaczęła angażować się w lekkomyślną przygodę porzucenia greckiej filozoficznej wizji wszechświata, którą Gilson nazwał „zachodnim credo”: niezbędnym zestawem zasad dla założenia zachodniej cy wilizacji i wszystkich jej instytucji kulturalnych. Artykuł przedstawia najważniejsze elementy (tezy) „zachodniego credo” i bada sposób, w jaki sposób zostały one zapomniane przez dzisiejszą kulturę.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 61-70
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identical or Autonomous? The Final Goals of Humanity in St. Thomas’ Aquinas De regno and Dante Alighieris’ De monarchia
Autorzy:
Goltz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054612.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
history
St. Thomas Aquinas
Dante Alighieri
historia
św. Tomasz z Akwinu
Opis:
This study refl ects on questions of a beginning and an end in the view of St. Thomas Aquinas and Dante Alighieri. Critical and comparative analysis will show: (1) in what ways the authors perceived the ultimate goals of humanity; and (2) what impact doing so had on their political outlooks. In both cases treatises came to life with two purposes: the declared (theoretical) purpose – discussion of how to organize a well-functioning state – and actual (practical) – resolution of the dispute between the regnum and the sacerdotium, that is, determination of which party deserves precedence. The heart of the matter lies in the differences between the two accounts, given how the two mediaeval thinkers arrived at completely different conclusions in addressing the same question.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2016, 2(11); 161-178
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aquinas’ Commentaries on Boethius’ Treatises: a Modification or Interpretation?
Autorzy:
Ugwuanyi, Faustinus
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807480.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Tomasz z Akwinu
Komentarze
Boethius
De Trinitate
De Hebdomadibus
Thomas Aquinas
Commentaries
Opis:
Nearly seven hundred years after the death of Boethius, Saint Thomas Aquinas appears to comment on the two works of Boethius: De Trinitate and De Hebdomadibus. In the last years of the 20th century, Aquinas’ comments aroused many discussions and questions among scholars. The question was asked why Aquinas was commenting on the texts of Boethius. Some scholars, such as Marian Kurdziałek, a Polish philosopher, argued that Aquinas intended to get rid of the old method of argumentation that dominated both philosophy and theology. Other scholars, such as Etienne Gilson, Pierre Duhem and Cornelio Fabro, criticized Aquinas, arguing that he used the texts of Boethius as a platform to create a metaphysics that was completely different. The last group of scholars, such as Ralph McInerny, rejects these allegations and claims. The article author joins the ongoing debate, arguing that Aquinas’s comments to Boethius aimed to develop further arguments against the heretics who lived in his time upon the authority of Boethius, who according to Timothy Noone represented the characteristic style of the scholars from the twelfth to the seventeenth century. The other part of the article discusses the question of whether Aquinas’ comments were correct interpretations of Boethius’ texts. In his opinion, the author of the article claims that the interpretations of the texts of Boethius made by Saint Thomas Aquinas is credible and may be the best commentary on Boethius. But, it is necessary to keep in mind the modifications resulting from various scientific cultures that prevailed in the time of the two great scholars.
Tomasza z Akwinu komentarze dzieł Boecjusza: modyfikacja czy interpretacja? Po upływie prawie siedmiuset lat od śmierci Boecjusza św. Tomasz z Akwinu pojawia się, aby skomentować dwa dzieła Boecjusza: De Trinitate i De Hebdomadibus. W ostatnich latach XX wieku komentarze Akwinaty wzbudziły wiele dyskusji i pytań wśród uczonych. Stawiano pytanie: dlaczego Akwinata podjął komentowanie tych tekstów Boecjusza. Niektórzy uczeni, tacy jak Marian Kurdziałek, polski filozof, argumentowali, że intencją Akwinaty było pozbycie się starej metody argumentacji, która dominowała zarówno w filozofii, jak i teologii. Inni uczeni, tacy jak Etienne Gilson, Pierre Duhem i Cornelio Fabro, krytykowali Akwinatę, argumentując, że wykorzystał teksty Boecjusza jako platformę do stworzenia metafizyki, która była zupełnie inną. Ostatnia grupa uczonych, takich jak Ralph McInerny, odrzuca powyższe zarzuty i twierdzenia. Autor artykuł włącza się do toczącej się debaty, argumentując, że komentarze Akwinaty do Boecjusza miały na celu rozwinięcie dalszych argumentów przeciwko heretykom, którzy żyli w jego czasach na tle autorytetu jakim był Boecjusz, który według Timothy’ego Noone reprezentowal charakterystyczny styl uczonego od dwunastego do siedemnastego wieku. W dalszej części artykułu poruszono kwestię, czy komentarze Akwinaty były poprawnymi interpretacjami tekstów Boecjusza. W swojej ocenie Autor artykułu twierdzi, że interpretacje tekstów Boecjusza dokonane przez św. Tomasza z Akwinu jest wiarygodna i może być najlepszym komentarzem do Boecjusza. Należy jednak uwzględnić modyfikacje wynikające z różnych kultur naukowych, które panowały w czasach dwóch wielkich uczonych.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2019, 10, 1; 33-51
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious discourse and Philosophy Ibn Rusd and Thomas Aquinas
Autorzy:
Ellul, Joseph
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375652.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Religious discourse
Philosophy
Ibn Rusd
Thomas Aquinas
Scholasticism
Dyskurs religijny
filozofia
Tomasz z Akwinu
Scholastyka
Opis:
Artykuł Josepha Ellula analizuje podobieństwa i różnice w filozoficznej refleksji Ibn Rusda    i Tomasza z Akwinu. Według muzułmańskiego filozofa, o ile religia odnosiła się ludzi poprzez za- stosowane symbole, obrazy i prawa, o tyle filozofia ukazywała prawdę objawioną dzięki dowodze- niu. Dlatego usiłował on zachować harmonię między filozofią i religią, podkreślając zgodność re- ligii z wymogami racjonalnego dyskursu, co szczególnie uwidoczniło się w jego dyskusji nad wy- razową i alegoryczną interpretacją Koranu. Dla Tomasza z Akwinu prawda objawiona znajduje się poza rozumem, który nie może być do niej w opozycji. Wysiłek intelektualny pełni tutaj charakter służebny: mając na celu wyjaśnianie, potwierdzanie i obronę prawd wiary chrześcijańskiej. W związku z tym dowody powinny być sto- sowane w celu wykazania, że to, co przeciwnicy twierdzą na temat wiary chrześcijańskiej, jest fał- szywe. Mimo że sfera rozumu nie pokrywa się z domeną wiary, to w żaden sposób nie implikuje wzajemnego wykluczenia. Jak zauważa Akwinata, filozof rozważa stworzenia same w sobie, nato- miast  wierzący  postrzega je w ich odniesieniu do Boga. Refleksja Tomasza z Akwinu, ubogacona lekturą dzieł muzułmańskiego filozofa, umożliwiła mu spotkanie z reprezentantami religii niechrześcijańskich we wspólnym dążeniu do prawdy. Jego dzieła są świadectwem spotkania filozofii chrześcijańskiej oraz islamskiej inspirowanych zarówno przez perypatetyków i neoplatoników, jak i pośrednio przez muzułmańską myśl teologiczną.
The article by Joseph Ellul OP analyses similarities and differences in the philosophical approach of Ibn Rušd and St. Thomas Aquinas. For the Muslim philosopher, religion appealed to the masses by applying symbols, imagery and laws, whereas philosophy arrived at the truths of revealed Law through demonstration. He goes to great lengths in order to establish the existence  of harmony between philosophy and religion, but he appears to take it in the sense of conformity  of religion to the requirements of rational discourse, particularly in his discussion of the literal and the allegorical interpretation of the Qur’ân. For Thomas Aquinas revealed truth, that is to say the truth of the Christian faith, lies beyond reason, but the latter cannot be opposed to the former, since what nature endows cannot be opposed to supernatural gift. The exercise of reason is instrumental in order to clarify, corroborate and defend the truths of the Christian faith. Consequently, reason should be applied in order to prove that what adversaries are stating about the Christian faith is false. Although the realm of reason is not coextensive with that of faith, this by no means should imply that they are mutually exclusive or contradictory. As Aquinas points out, the philosopher considers creatures as they are, whereas the believer views them in their relation to  God. Aquinas’s intellectual investigations allowed him to bridge the divide that arose in encounters with members of non-Christian religions in the common pursuit of truth. His works are a living testimony to the encounter between Christian thought and Islamic philosophy inspired by both the Peripatetics and the Neoplatonists together with the indirect contribution of Muslim theological thought.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2015, 29; 27-53
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Angel in “the Cartesian theatre” – Aquinas and the mind-body problem
Autorzy:
Stępień, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035632.pdf
Data publikacji:
2018-10-30
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Św. Tomasz z Akwinu
dualizm substancjalny
Teatr Kartezjański
St Thomas Aquinas
mind-body problem
Cartesian theatre
Opis:
One of the solutions of the mind-body problem, which returns to the philosophical discussion on consciousness is the “soul hyphotesis”. Existence of the soul can clear the “explanatory gap”, but it brings yet another problems in explanation of how consciousness works. The magiority of those issues exist because of very specific understanding of the mind-body relations in Cartesian way as two separated substances. Some of the schoars propose to overlap the Cartesian approach by returning to the philosophy of St Thomas Aquinas. This article shows that in the writings of Aquinas we can find exact analogy of the Cartesian view of the body-soul relations in the description of how immaterial angel assums the body. For Aquinas angel exist and acts in assumed human body in the very same way as Descartes describes the soul acting in human body, and angel’s mode of perception is similar to what is usually called as “the Cartesian theatre”. For Aquinas angel in assumed body cannot perfom any human action, it only pretends to perform it, because it operates bodily organs as the form, which is not united with this specific body. St Thomas explanation of the relation of body and soul in human being relies on the claim of unity of body and soul, which together are one substance. Such approach was even called biological, because of the stress on the role which body plays in human actions. Therefore Aquinas proposition could be perceived the way of overcoming the dualism and removing some of the dilemas which are linked with “soul hypothesis” understood in traditional way.
Źródło:
Warszawskie Studia Teologiczne; 2018, 31, 3; 66-79
0209-3782
2719-7530
Pojawia się w:
Warszawskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Theological Epistemology and Trinitarian Ontology in Aquinas
Epistemologia teologiczna i ontologia trynitarna u Akwinaty
Autorzy:
Maspero, Giulio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912966.pdf
Data publikacji:
2020-06-29
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
epistemology
Thomas Aquinas
trinitarian ontology
relation
faith–reason
epistemologia
Tomasz z Akwinu
ontologia trynitarna
relacja
rozum–wiara
Opis:
Thomas Aquinas’ theological epistemology is presented as aresponse to an aporia of classical metaphysical thought, which affirmed the relationality of the episteme but denied that of the First Principle. The path that led from acause to another cause down to the ultimate cause thus remains without atrue foundation. On the contrary, the Trinitarian ontology developed by the Fathers of the Church allowed Aquinas to recognize the foundation of the episteme with its immanent relationality of the triune God. This emerges from his rereading of John Damascene and from how Thomas – contrary to what happened in the thought of Boethius and Richard of Saint Victor – reworked the concept of person so that it could be applied both to man and to God. The very analysis of the act of faith and the rereading of the name Verbum in an exclusively notional sense reveal how Thomas developed a true Trinitarian epistemology as areflection of his Trinitarian ontology.
Epistemologia teologiczna Tomasza z Akwinu została przedstawiona jako odpowiedź na aporię klasycznej myśli metafizycznej, która potwierdzała relacyjność episteme, ale zaprzeczała Pierwszej Zasadzie. Droga, która prowadziła poprzez przyczyny do przyczyny ostatecznej, pozostawała bez fundamentu. W przeciwieństwie do tego, ontologia trynitarna rozwinięta przez Ojców Kościoła pozwoliła Akwinowi na uznanie fundamentu episteme wraz zjego relacyjnością w immanentnej relacji Boga Trójjedynego. Wynika to z ponownego odczytania Jana Damasceńskiego i z tego, że Tomasz – w przeciwieństwie do tego, co działo się w myśli Boecjusza i Ryszarda od św. Wiktora – zmienił pojęcie osoby tak, aby mogło być zastosowane zarówno do człowieka, jak i do Boga. Już sama analiza aktu wiary, a także ponowne odczytanie imienia Verbum w wyłącznym sensie pojęciowym ujawniają, jak Tomasz rozwinął prawdziwą trynitarną epistemologię jako odzwierciedlenie swojej trynitarnej ontologii
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2020, 28, 1; 85-108
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Theology and Conversion: Anthropocentric or Theocentric?
Teologia i nawrócenie: antropocentryczne czy teocentryczne?
Autorzy:
Levering, Matthew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009307.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Zmartwychwstanie
teologia antropocentryczna
teologia teocentryczna
nawrócenie
Schillebeeckx
Tomasz z Akwinu
Resurrection
anthropocentric theology
theocentric theology
conversion
Thomas Aquinas
Opis:
The paper focuses on the solutions to the crisis in theology. The author claims that the root of the problem is anthropocentrism of theological considerations. Theologians underline the importance of grace received by the human community. The tendency of such theology is o$en to ignore the importance of God’s action and to interpret the events connected to the resurrection of Christ in a symbolic way, as it is exemplified in the theology of Edward Schillebeeckx. The paper sees a needed theological conversion in return to Jesus Christ Himself; to His demanding words and example.
Źródło:
Warszawskie Studia Teologiczne; 2017, 30, 3-4; 6-14
0209-3782
2719-7530
Pojawia się w:
Warszawskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Energeia and entelecheia – first and second act. Operari sequitur esse in Aristotle and Aquinas
„Energeia” i „entelecheia” jako pierwszy i drugi akt: zasada „operari sequitur esse” według Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu
Autorzy:
Stepień, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31045418.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
St Thomas Aquinas
Aristotle
act
first act
second act
Arystoteles
Tomasz z Akwinu
akt
pierwszy akt
drugi akt
Opis:
The term “act” is difficult to grasp since it is one of the simple notions which can be comprehended only by analogy. But it is also one of the most important concept in Aristotle and Aquinas. This paper attempts to have a closer look to the termin peripatetic perspective, especially dealing with the connection of the act with the demonstration of immortality of the soul. The first part discusses the two terms energeia and entelecheia, concentrating on the diff erence between them which can be seen in the text of Aristotle. Second part deals with the application of those two types of acts in philosophy of Aquinas, especially when he uses them to demonstrate that the existence of action per se must point at existence per se. It also shows that Aquinas seems to link those two terms with the concepts of first and second act, to cover the gap which occurred when two Greek terms (energeia and entelecheia) were rendered by one Latin term actus.
Termin „akt” jest trudny do ujęcia, ponieważ jak stwierdza św. Tomasz jest to jedno z pojęć pierwotnych, których się nie definiuje i można jedynie określić je przez analogię. Termin ten jednak odnosi się do jednego z najbardziej podstawowych pojęć filozofi i arystotelesowsko-tomistycznej. Już od czasów Stagiryty akt był rozumiany na dwa sposoby i sam Arystoteles ujmował to przy pomocy dwóch terminów entelecheia oraz energeia. Problemem, gdzie ogniskowało się znaczenie owych terminów było zaś zagadnienie duszy i jej działań. Jeszcze większego znaczenia nabierają one w filozofi i św. Tomasza z Akwinu, gdzie działanie duszy, jakim jest poznanie intelektualne, stało się punktem wyjścia dla uzasadnienia nieśmiertelności duszy ludzkiej. Akwinata rozwijając rozumienie aktu wskazuje na nowy podstawowy akt bytu jakim jest akt istnienia i w tym nowym kontekście właśnie możliwe jest zastosowanie zasady operari sequitur esse do wykazania tego, że dusza może istnieć po śmierci. Jednak w język łaciński staje przed problemem rodzącym się z tłumaczenia obu greckich terminów (entelecheia energeia) jednym słowem actus. Pewną próbą rozróżnienia dwóch typów aktów w łacińskiej terminologii św. Tomasza wydaje się jego interpretacja rozumienia sformułowań „pierwszy akt” i „drugi akt”.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2023, 57; 315-328
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Problem of affectiones in the Texts of Thomas Aquinas
Problem affectiones w tekstach Tomasza z Akwinu
Autorzy:
Andrzejuk, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/5952756.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Tomasz z Akwinu
uczucia (passiones)
affectiones
władze pożądawcze człowieka
miłość
Thomas Aquinas
passions (passiones)
appetitive faculties of man
love
Opis:
Z miłością-dilectio, czyli miłością właściwą dla bytów rozumnych, wiązać się będzie w tekstach Tomasza z Akwinu ciekawy i rzadko podejmowany przez tomistów temat aktów woli analogicznych do uczuć, które Tomasz zazwyczaj nazywa affectiones. W ten sposób odróżnia je od uczuć – passiones – które stanowią zareagowanie pożądania zmysłowego na ujęcie w poznaniu zmysłowym takiegoż samego, czyli zmysło-wego, dobra lub zła. Affectiones są reakcjami woli na dobro lub jego brak, czyli zło, ujęte intelektualnie. Jednakże, zgodnie z podstawowymi tezami Tomaszowej antropologii, dotyczącymi duchowo-cielesnej jedności osobowego bytu ludzkiego, tak strukturalnej jak i funkcjonalnej, affectiones zazwyczaj to-warzyszą passiones i – jak się wydaje – albo to one pociągają za sobą zmysły, albo też zmysły skłaniają wolę do skierowania się ku postrzeganemu przez nie dobru. Same affectones są prostsze od uczuć, tak jak wola jest prostszą władzą pożądawczą od appetitus sensitivus – pożądania zmysłowego. Zasługą Akwinaty jest zwrócenie uwagi na różnorodność aktów woli. Miłość-dilectio stanowi simplex motus voluntatis, ale funkcjonując na sposób miłości, wyzwala wszystkie właściwe zareagowania podyktowane stosunkiem pożądania do pożądanego dobra. Pragniemy naszego dobra, gdy jest nieobecne, radujemy się, gdy je posiadamy i smucimy, gdy zostanie utracone. W przypadku człowieka to przeżywanie ma również swój aspekt organiczny. Nie jest on jednak oddzielony od całości ludzkiego compositum. Wola wpływa na uczucia, pociąga je za sobą, wprzęgając w swoje cele. Może być też odwrotnie: wola ulega uczuciom, dążąc swoją mocą do wskazywanych przez nie celów. Wszystkie te trzy sytuacje Tomasz określa mianem affectiones. Oczywiście miano to dotyczy w nich ich wolitywnego komponentu.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 181-192
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Action and Happiness. A Reinterpretation of Thomas Aquinas’s Theory of Happiness in Paul’s of Worczyn Ethical Thought
Działanie i szczęście. Reinterpretacja teorii szczęścia Tomasza z Akwinu w etycznej myśli Pawła z Worczyna
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075931.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
szczęście
działanie
kontemplacja
etyka
Paweł z Worczyna
Tomasz z Akwinu
happiness
practice
contemplation
ethics
Paweł’s of Worczyn
Thomas Aquinas
Opis:
Paweł’s ambiguous attitude to the Thomistic concept of happiness is expressed on the one hand in his acceptance of Aquinas’s thesis about the connection of happiness with the act of intellect, and on the other hand – in attempts to relieve this relationship by constantly appealing to the role of the will. Therefore, Paweł’s position regarding happiness should be described as moderate, as he attempts to reconcile Thomas’s intellectualism with Buridan’s voluntarism which underlies homo felicitabilis concept. The Cracow practical philosophy took similarly undecided attitude towards Aristotelian eudaimonology. It pointed out the role of human activities in acquiring happiness, but also strongly exposed the value of contemplation. This attitude resulted from the interpretative possibilities created by the text of the Nicomachean Ethics; Aristotle wrote about both the active character of happiness and the highest value of contemplation itself . The Cracow thought, therefore, treated Aristotelian doctrine about happiness rather selectively: it used fragments in which the relationship between happiness and human action is emphasized, and omitted those in which the identity of the highest happiness and the passive state of contemplation is stated . As a result of such selective way of referring to the Aristotelian work, Paweł of Worczyn interpreted Thomas Aquinas in his own way, mainly he reformulated the basic assumptions of Thomistic theory and thus, he worked out his own original theory of happiness.
Koncepcja szczęścia według Pawła z Worczyna wynika bezpośrednio z jego teorii vita activa i vita contemplativa. Dwa rodzaje życia wskazują człowiekowi na dwa rodzaje celów. Dotyczą one również dwóch rodzajów szczęścia, tj. aktywnego i kontemplacyjnego. Szczęście, które jest specyficzne dla aktywnego życia, opiera się na „działaniach zewnętrznych” - twierdzi Paweł z Worczyna, takie życie zależy od aktywności w świecie i aktywnego zaangażowania w sprawy doczesne. Z drugiej strony szczęście kontemplacyjne polega na kontemplacji prawdy. Zatem działania zewnętrzne i kontemplacja prawdy są „najbardziej pożądane i możliwe do osiągnięcia przez człowieka”. Stanowią jednocześnie dwa równoległe cele, które są specyficzne dla określonego sposobu życia. Niniejszy artykuł omawia podstawowe problemy teorii szczęścia w ujęciu Pawła z Worczyna – wybitnego myśliciela i filozofa, który pracował na Uniwersytecie w Krakowie w XV wieku. Komentując „Etykę nikomachejską” Arystotelesa, Paweł wielokrotnie odwołuje się do rozwiązań Tomasza z Akwinu. Używa tomistycznego opisu szczęścia jako swoistego punktu wyjścia w swoich własnych rozważaniach, a następnie reinterpretuje tomistyczną doktrynę szczęścia w świetle woluntaryzmu Jana Burydana. W rezultacie krakowski filozof rozwija swoją synkretyczną koncepcję „aktywnego szczęścia”. Celem artykułu jest prześledzenie odniesień Pawła z Worczyna do Tomaszowej koncepcji szczęścia. Artykuł dzieli się na trzy części. W pierwszej przedstawię ogólną koncepcję podwójnego ujęcia szczęścia w myśli etycznej Pawła Worczyna. W drugiej części krótko omówię rolę homo felicitabilis Burydana w argumentacji Pawła za „aktywnym charakterem szczęścia”. W trzeciej części zajmuję się problemami interpretacji Pawła teorii szczęścia Tomasza z Akwinu.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 241-253
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Can the Pope Change Tradition? On Tradition as a Principle of Progress in the Light of Thomas Aquinas’ Theology
Czy papież może zmienić Tradycję? O Tradycji jako zasadzie postępu w świetle teologii św. Tomasza z Akwinu
Autorzy:
Roszak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920332.pdf
Data publikacji:
2021-06-05
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
tradition
modernism
ultramontanism
act of faith
collegiality
Blodel
McGrath
Thomas Aquinas
tradycja
modernizm
ultramontanizm
akt wiary
kolegialność
Tomasz z Akwinu
Opis:
The article analyses the Thomistic understanding of Tradition in the context of the contemporary theological discussion on the extent of changes proposed by recent papal texts, which for one group of theologians is a change of Tradition, and for another afaithful development of it. By recalling the 19th-century understanding of “developing” Tradition forged on the dispute with modernism by Newman, Möhler or Blondel, and juxtaposing it with a Thomistic approach, a conviction is shown that fidelity demands the theologian to develop what is conveyed in the Revelation. Contemporary debates, however, reveal old theological problems, including ultramontanism, which is voiced when the primacy of the Bishop of Rome is reduced to guarding formulas, rather than receiving and illuminating the current problems with the light of Revelation. On the base of the biblical commentaries of St Thomas Aquinas to the Letters of St Paul, the vision of the exercising primacy of the Bishop of Rome will be analysed.
Artykuł analizuje tomistyczne rozumienie Tradycji w kontekście współczesnej dyskusji teologicznej na temat zasięgu zmian proponowanych przez obecne teksty papieskie, które dla jednej strony sporu są zmianą Tradycji, a dla innej jej wiernym rozwinięciem. Przywołując XIX-wieczne rozumienie znaczenia „rozwoju Tradycji”, wykuwane przez Newmana, Möhlera czy Blondela na kanwie sporu z modernizmem, i zestawiając je z tomistycznym ujęciem, podkreśla, że wierność domaga się od teologa rozwijania tego, co przekazane w Objawieniu. Współczesne debaty odsłaniają jednak stare problemy teologiczne, w tym ultramontanizm, który dochodzi do głosu, gdy prymat biskupa Rzymu sprowadza się do strzeżenia formuł, a nie przyjmowania i oświetlania światłem Objawienia współczesności z jej problemami. Niniejszy artykuł, odwołując się do komentarzy biblijnych św. Tomasza z Akwinu do Listów św. Pawła, przybliża wizję sprawowania prymatu przez biskupa Rzymu w ujęciu tomistycznym.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 1; 251-267
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Causality, Chance, Providence and Design: Aquinas and Barbour on the Independence between Science and Religion
Przyczynowość, przypadek, Opatrzność i projekt: Akwinata i Barbour o niezależności nauki i religii
Autorzy:
Marcos, Moisés Pérez
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509890.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
primary/secondary causality
chance
providence
design
Thomas Aquinas
Ian Barbour
przyczynowość pierwotna/wtórna
przypadek
Opatrzność
projekt
św. Tomasz z Akwinu
Opis:
The absolute and total distinction between primary and secondary causality is not, despite Ian Barbour’s opinion, a Thomist distinction. This is the reason why the distinction cannot be used as a tool by the defenders of the thesis that science and religion are completely independent fields of knowledge. On the contrary, the distinction, in its original understanding, allows us to explain how chance is compatible with providence or design. It is, therefore, a useful tool for those trying to build what Barbour calls an integration between science and religion.
Absolutne i całkowite rozróżnienie pomiędzy przyczynowością pierwotną i wtórną nie jest, wbrew opinii I. Barboura, rozróżnieniem pochodzącym z tradycji tomistycznej. Dlatego też rozróżnienie to nie może być stosowane jako narzędzie przez zwolenników tezy, że nauka i wiara są całkowicie niezale żnymi obszarami wiedzy. Wręcz przeciwnie, powyższe rozróżnienie, w jego pierwotnym rozumieniu, pozwala nam wyjaśnić jak przypadek jest związany z opatrznością bądź projektem. Z tego powodu jest to użyteczne dla tych, którzy próbują budowa ć to, co Barbour nazywa integracją religii i nauki.
Źródło:
Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL; 2014, 3; 9-26
2300-9357
Pojawia się w:
Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Homo non est intellectus". Aquinas about relation between soul and intellect
Autorzy:
Zembrzuski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431257.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Aquinas
intellect
soul–body problem
impediment argument
hylomorphism
whole–part relation
Tomasz z Akwinu
intelekt
problem psychofizyczny
hylemorfizm
relacja część–całość
Opis:
This paper discusses Thomas Aquinas’ stance on the relation between intellect and human soul, where the former is a power and the latter its principle. Due to the fact that Aquinas understands soul as the form of a body, rather than its mover, the problem of how to separate and characterize intellective powers arises. For it is accidental intellectuality that enables cognitive and volitional acts, which are independent of body in their essence. To explain his own position, Aquinas employs the so-called “impediment argument” for the spirituality of the human intellect. He also employs the whole/part distinction when discussing the relation between intellect and soul as whole/part categories. As a result, his account can avoid Averroistic flaws without having to identify intellect with the soul or the whole human being (as argued by Albert the Great). M. Gogacz’s thesis that the intellectual accident of the soul is identical with the possible intellect seems to solve the problem of the accidental and potential character of this particular human power.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2017, 53, 4; 75-101
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thomas Aquinas’s Arguments in Defense of the Unity of the Substantial Form in Human Being
Argumenty Tomasza z Akwinu w obronie jedności formy substancjalnej w człowieku
Autorzy:
Lipski, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/5941319.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Tomasz z Akwinu
jedność formy substancjalnej
wielość form
ciało Chrystusa
Thomas Aquinas
unity of substantial form
plurality of forms
corpus of Christ
Opis:
There is widely known disagreement between Thomas Aquinas and John Pecham which concerns the plurality of human being. The problem of unity of form is by Thomas Aquinas related to other issues such as the one (unum), which is a transcendental property of being. Acceptance of plurality of forms – as Aquinas claims – renders the possibility of the unity of being simpliciter. Similarly esse, which by the rational soul is implemented into the wholeness – compositum, must be the only existence of being. When we agree that there are many forms in the structure of human being, and each of them would be responsible for constituting a particular essence respectively, it would be impossible for the genuine creation and perishing of being to happen. For instance, intellectual part would perish, but corporeal, would remain. The entire annihilation of man would take place only when the last form was annihilated, as this form in the first place must have been regarded as the substantial one. The presentation of views and arguments of Thomas Aquinas on the unity of substantial form in human being has been divided into four parts. The first concerns the problem of rational soul as the substantial form. The next regards the question of the matter in the context of a debate on the unity of substantial form. The third concerns the question of creation of man (animatio). The fourth hence, introduces philosophical views of Thomas Aquinas regarding the ontic status of both, the living and dead body of Christ. Although the latter concerns theological issues, it concerns philosophical matters.
W historii filozofii znany jest spór między Tomaszem z Akwinu i Janem Pechamem, zwany sporem o wielość form. Artykuł jest próbą analizy argumentów podawanych przez Akwinatę na rzecz tezy o jedności formy substancjalnej w człowieku. Problem jedności formy Tomasz z Akwinu łączy między innymi z zagadnieniem jedna (unum), czyli transcedentalnej własności bytu. Przyjmując wiele form – jak utrzymuje Akwinata – nie może być mowy o jedności bytu simpliciter. Podobnie esse, które jest niejako wnoszone przez duszę rozumną do całości compositum musi być jedynym istnieniem bytu. Uznawanie wielu form w strukturze człowieka, gdzie każda z nich odpowiada za konstytuowanie odpowiedniego istnienia, spowodowałoby, że nie zachodziłoby prawdziwe powstanie i ginięcie bytów. Człowiek ulegałby zniszczeniu pod pewnym względem, a pozostawał nim pod innym. Element intelektualny ginąłby, a pozostawałby na przykład cielesny. Całkowite zniszczenie człowieka miałoby miejsce wyłącznie przy rozpadzie ostatniej formy, ponieważ ona jako pierwsza musiałaby być uznana za formę substancjalną. Prezentację poglądów i argumentacji Tomasza z Akwinu na rzecz tezy o jedności formy substancjalnej w człowieku podzielono na cztery części. Pierwsza obejmuje problematykę duszy rozumnej jako formy substancjalnej. W drugiej poruszone jest zagadnienie materii w kontekście sporu o jedność formy substancjalnej. Trzecia odnosi się do kwestii powstawania człowieka (animatio). Czwarta zaś przedstawia filozoficzne poglądy Tomasza z Akwinu dotyczące statusu bytowego (ontycznego) żywego i martwego ciała Chrystusa. Choć ta ostatnia część podejmuje kwestię teologiczną, ostatecznie i tak sprowadza się do filozoficznych odpowiedzi.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 111-126
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies