Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ": fonetyka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Prosody-segment Interactions in the Acoustics of Polish Front Vowels
    Autorzy:
    Wojtkowiak, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52825944.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    prosody-segment interactions
    prosodic hierarchy
    segmental phonetics
    Polish phonetics
    Polish vowels
    interakcje prozodyczno-segmentalne
    hierarchia prozodyczna
    fonetyka segmentalna
    fonetyka języka polskiego
    samogłoski polskie
    Opis:
    This paper presents an acoustic study devised to investigate the effects of three presumably distinct prosodic position on the phonetic realisation of Polish front vowels in #CV (that is, following a prosodic boundary and a consonantal onset) and #VC sequences (that is, immediately following a prosodic boundary). The results of the experiment suggest that Polish does not seem to distinguish between utterance-initial and phrase-initial positions, with some contrasts present between these two positions and phrase-medial tokens with respect to F1. No effects of position have been found for F2 or vowel duration. There are also no clear differences on the acoustic realisation of vowels depending on whether or not they are adjacent to the prosodic boundary. These results raise questions about the nature of prosodic structure in Polish as compared to other languages which show more robust effects.
    Artykuł ten przedstawia badanie akustyczne, stworzone, by zbadać efekty trzech różnych pozycji prozodycznych na fonetyczną produkcję przednich samogłosek w języku polskim w sekwencjach #CV (czyli samogłoski następującej kolejno po granicy prozodycznej i spółgłoskowym nagłosie) oraz #VC (czyli samogłoski następującej bezpośrednio po granicy prozodycznej). Wyniki eksperymentu sugerują, że jeśli chodzi o F1, język polski wydaje się nie rozróżniać między pozycją początku zdania a początku frazy, podczas gdy pewna liczba różnic została znaleziona między tymi dwoma pozycjami versus pozycją w środku zdania. Różnice nie zostały znalezione, jeśli chodzi o parametr F2 czy długość samogłoski. Nie ma również wyraźnego kontrastu między samogłoskami, które następują bezpośrednio po granicy prozodycznej, a tymi, które od tej granicy dzieli spółgłoska. Wyniki te wskazują na różnice w strukturze prozodycznej języka polskiego w porównaniu z innymi językami, w których znajdujemy bardziej wyraźne efekty.
    Źródło:
    Studies in Polish Linguistics; 2020, 15, 3; 151-175
    1732-8160
    2300-5920
    Pojawia się w:
    Studies in Polish Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Areal Clustering of the Slavic Phonetics
    Arealno-typologiczne rozczłonkowanie słowiańskiej fonetyki
    Autorzy:
    Sawicka, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33307272.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    phonetics
    Slavic languages
    areal classification
    fonetyka
    języki słowiańskie
    klasyfikacja arealna
    Opis:
    The article succinctly discusses the most important phonetic features of Slavic languages and indicates their geographical distribution. It briefly presents an area-typological view of the contemporary phonetics of Slavic languages and suggests a different division than the one resulting from historical facts (into eastern, western, and southern groups).  
    Artykuł krótko omawia najistotniejsze cechy fonetyczne słowiańskiego obszaru językowego i ich dystrybucję arealną. Prezentuje arealno-typologiczne podejście do tematu, sugerując w konkluzji inne współczesne podziały niż te, jakie wynikają z faktów historycznych (tj. podział na grupę zachodnio-, wschodnio- i południowosłowiańską). 
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to Create a Language for the Whole People? On the Codification of Putonghua Pronunciation
    Autorzy:
    Kurpaska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798456.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Putonghua; mandaryński; kodyfikacja; reforma językowa; fonetyka; fonologia
    Putonghua; Mandarin; codification; language reform; phonetics; phonology
    Opis:
    Jak stworzyć język dla wszystkich ludzi? O kodyfikacji wymowy Putonghua Proces tworzenia nowoczesnego języka narodowego dla całych Chin był długi. Zaczął się na początku XX wieku, kiedy stało się jasne, że potrzebny jest wspólny język, by zjednoczyć Chińczyków. W ten sposób powstała koncepcja Guóyǔ — „języka narodowego”. Po założeniu Chińskiej Republiki Ludowej prace zostały wznowione, standard został przemianowany na Pǔtōnghuà — „wspólną mowę”. Jego wymowa opiera się na dialekcie Pekinu, dialekty mandaryńskie były źródłem leksyki, a gramatykę oparto na „modelowych pracach w báihuà”. Jak jednak dokładnie wyglądały prace nad stworzeniem nowego standardu? Ten artykuł ma na celu pokazanie procesu kodyfikacji wymowy tego, co obecnie znamy jako Pǔtōnghuà. Dlaczego postanowiono wybrać mowę Pekinu jako punkt wyjścia, jak przebiegały prace, a także jak zmieniał się sam standard?
    The process of creating a modern national standard language for the whole of China has been long. It started in the beginning of the 20th century, when it became clear that a common spoken tongue was needed to unite the Chinese people. Thus the concept of Guóyǔ — ‘national language’ — was created. After the founding of People’s Republic of China, the work was taken up anew, the standard was renamed Pŭtōnghuà — ‘common speech.’ Its pronunciation is based on the dialect of Beijing, the Mandarin dialects have been the source of lexicon, and grammar has been founded on “model works in báihuà.” But how exactly did the work on creating the new standard look like? This paper intends to show the process of codification of the pronunciation of what we now know as Pŭtōnghuà. How it was decided to choose the speech of Beijing as the starting point, how the work was carried out, and also how the standard is changing.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 9; 89-100
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phonology and Attrition: Sociolinguistics of (Ukrainian) Sound Perception
    Fonologia i atrycja: Socjolingwistyka (ukraińskiej) psychoakustyki
    Autorzy:
    Chybras, Yurii
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407661.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    fonetyka
    fonologia
    atrycja językowa
    dryf językowy
    angielski
    ukraiński
    czeski
    phonetics
    phonology
    language attrition
    language drift
    English
    Ukrainian
    Czech
    Opis:
    This article’s research question is to explore the role of sociolinguistic factors in combination with phonology-driven perception. The preliminary hypothesis is that sociolinguistic factors like bilingualism and L2 interference (attrition, as in de Leeuw, E., Chang, C. 2023) may have a decisive role in the process of sound perception and is based on the example of English-Czech/Slovak and English-Ukrainian loanword adaptation cases involving the phonemes /ɡ/, /h/, /ɦ/, and /x/: Czech and Slovak speakers adapt [h] as [ɦ] while Ukrainian speakers tend to adapt the same phoneme as [x] despite having /ɦ/ in their phonological inventory. This tendency seems to correlate with phonological attrition (L2 interference of Russian) and has been a topic of active discussions, especially so since the 2022 full-scale Russian invasion of Ukraine. The research method is based on a questionnaire with audio samples containing both already existing and made-up proper names and words. Half of the test vocabulary units are designed to contain the chosen sounds, the rest of the units are represented by established, already existing, names, and units that do not contain the chosen sounds to provide a cover for the experiment. The respondents are asked to listen to the audio samples and write down the units as they hear them using Ukrainian alphabet. The respondents were provided with a fake description, and a fake goal of the experiment to exclude possible bias.
    Celem badawczym tego artykułu jest zbadanie roli czynników socjolingwistycznych w połączeniu z percepcją opartą na fonologii. Wstępna hipoteza głosi, że czynniki socjolingwistyczne, takie jak dwujęzyczność i interferencja L2 (atrycja), mogą odgrywać decydującą rolę w procesie percepcji dźwięku i opiera się na przykładzie przypadków adaptacji zapożyczeń angielsko-czesko/słowackich i angielsko-ukraińskich z udziałem fonemów /ɡ/, /h/, /ɦ/ i /x/: użytkownicy języka czeskiego i słowackiego adaptują [h] jako [ɦ], podczas gdy użytkownicy języka ukraińskiego mają tendencję do adoptowania tego samego fonemu jako [x], pomimo posiadania /ɦ/ w swoim zasobie fonologicznym. Wydaje się, że ta tendencja koreluje z atrycja fonologiczną (interferencja języka rosyjskiego jako L2) i była tematem licznych dyskusji, zwłaszcza od czasu rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w 2022 roku. Metoda badawcza opiera się na kwestionariuszu z próbkami dźwiękowymi zawierającymi zarówno istniejące, jak i wymyślone nazwy własne i słowa. Połowa testowanych jednostek słownictwa ma zawierać wybrane dźwięki, pozostałe jednostki są reprezentowane przez ustalone, już istniejące nazwy, a jednostki, które nie zawierają wybranych dźwięków, pomagają jedynie ukryć cel eksperymentu. Respondenci proszeni są o odsłuchanie próbek audio i zapisanie jednostek tak, jak je słyszą, używając alfabetu ukraińskiego. Przedstawiono im nieprawdziwy opis i cel eksperymentu, aby wykluczyć ewentualne uprzedzenia.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 2; 147-164
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Conservative North – the Phonological Makeup of Northern English Features
    Konserwatywna Północ – fonologiczny układ cech północnoangielskich
    Autorzy:
    Kocel-Duraj, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519887.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    North
    Northern English dialect
    phonology
    phonetics
    conservatism
    dialectology
    linguistic change
    Północ
    dialekt północny
    fonologia
    fonetyka
    konserwatyzm
    dialektologia
    zmiana językowa
    Opis:
    The Northern English dialect has always been a source of curiosities and many contrasts, boggling the mind of linguists who would wish to confine it within some limits of linguistic definitions. Starting from its Old English forefather, Northumbrian, onwards, the Northern dialect has proved to be both influential and resistant to external influences. Its borders defy clear categorization as understood by clear-cut variables, providing more for a fuzzy and volatile framework of relations among different Northern varieties. This is somewhat justified by the very nature of the Northern speech which seems to be a product of as much the history as the culture and tradition so deeply rooted in the hearts of Northerners. Against the backdrop of folklore and popular myths surrounding the local varieties, the Northern tongue has developed its unique features based on two contrasting linguistic trends in morphology and phonology. Among those, one can observe strong innovative and influential tendencies in the area of morphology and much resistance to changes or external influences in terms of phonology. It seems particularly surprising that the phonological analysis of the Northern dialect will very often appear to be an analysis of the dialect of the past with many characteristics having remained unaltered since the old times and being now a symbol of pride and affinity for a particular social group. The aim of this article is to investigate some of those phonological relics, trying to “establish historical continuities” and relating the today’s forms to the past. The analysis will include both vowels and consonants, focusing predominantly on such concepts as the retention of [U], lack of diphthongization, lack of palatalization, rhoticity, and the cluster [xw], and it will involve textual examples from modern times backwards. The results of such a study should present a reliable picture of the Northern dialect, which, despite its morphologically innovative nature proved earlier, is characterised by conservative and traditional phonological values, adding colour to the Northerners’ speech and ensuring its special status within the English dialectal family.
    Dialekt północnoangielski zawsze był źródłem ciekawostek i wielu kontrastów, zadziwiając umysły językoznawców, którzy chcieliby ograniczyć go do pewnych granic definicji językowych. Począwszy od staroangielskiego przodka, Northumbriana, dialekt północny okazał się zarówno wpływowy, jak i odporny na wpływy zewnętrzne. Jego granice wymykają się jasnej kategoryzacji rozumianej przez wyraźne zmienne, zapewniając bardziej rozmyte i niestabilne ramy relacji między różnymi odmianami północnymi. Jest to poniekąd uzasadnione samą naturą mowy Północy, która wydaje się być wytworem zarówno historii, jak kultury i tradycji tak głęboko zakorzenionych w sercach mieszkańców Północy. Na tle folkloru i popularnych mitów otaczających lokalne odmiany język północny wykształcił swoje unikalne cechy oparte na dwóch przeciwstawnych nurtach językowych w morfologii i fonologii. Wśród nich można zaobserwować silne tendencje innowacyjne i wpływowe w obszarze morfologii oraz duży opór wobec zmian czy wpływów zewnętrznych w zakresie fonologii. Szczególnie zaskakujące wydaje się to, że analiza fonologiczna dialektu północnego bardzo często okazuje się analizą dawnego dialektu, którego wiele cech pozostało niezmienionych od dawnych czasów, a obecnie jest źródłem dumy i poczucia przynależności do określonej grupy społecznej. Celem artykułu jest zbadanie niektórych z tych reliktów fonologicznych, próba „ustalenia ciągłości historycznych” i odniesienie dzisiejszych form do przeszłości. Analiza obejmie zarówno samogłoski, jak i spółgłoski, skupiając się głównie na takich pojęciach, jak zachowanie [U], brak dyftongizacji, brak palatalizacji, rotyczność i zbitka [xw], a także przykłady tekstowe z czasów nowożytnych wstecz. Wyniki takich badań powinny przedstawić rzetelny obraz dialektu północnego, który pomimo udowodnionego wcześniej morfologicznie innowacyjnego charakteru charakteryzuje się konserwatywnymi i tradycyjnymi walorami fonologicznymi, ubarwiając mowę mieszkańców Północy i zapewnienie jej szczególnego statusu w angielskiej rodzinie dialektalnej.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2021, 37, 2; 275-296
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The EMA study on the inter-individual variability and differences in articulation between polish oral and nasalised vowels
    Autorzy:
    Wielgat, R.
    Lorenc, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/93084.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie
    Tematy:
    electromagnetic articulography
    inter-individual variability
    articulatory phonetics
    oral vowels
    nasalised vowels
    artykulacja elektromagnetyczna
    zmienność międzyosobnicza
    fonetyka artykulacyjna
    samogłoska ustna
    samogłoska nosowa
    Opis:
    The electromagnetic articulography (EMA) is a relatively exact and efficient method used in study on speech production physiology. It allows to precisely estimate movement trajectories of speech articulators like tongue, lips, jaw etc. by tracking position of sensors fixed to the articulators. This paper presents results of EMA research on Polish oral and nasalised vowels in orthography represented by the graphemes <ę>, <ą>. Inter-individual variability of tongue and lips position in X-axis direction during realization of the same phoneme has been estimated. Differences between oral and nasalised vowels in terms of movement of articulators in X-axis direction have been assessed too.
    Źródło:
    Science, Technology and Innovation; 2017, 1, 1; 17-26
    2544-9125
    Pojawia się w:
    Science, Technology and Innovation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podhale Goralian Vowels in Józef Tischner’s Recordings of Historia filozofii po góralsku: An Acoustic Phonetic Analysis
    Autorzy:
    Urban, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52906547.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Podhale Goralian
    raised vowels
    Podhale archaism
    stylised pronunciation
    Józef Tischner
    acoustic phonetics
    gwara podhalańska
    samogłoski ścieśnione
    archaizm podhalański
    wymowa stylizowana
    fonetyka akustyczna
    Opis:
    The current study is exploratory in character and aims to investigate the extent to which dialectal features are present in a stylised version of a regional variety of Polish. The focus is on three traditional features of Podhale Goralian that make it markedly different from Standard Polish: the treatment of Middle Polish raised vowels ė ȧ ȯ, prenasal raising and the Podhale archaism. The material analysed comprises a selection of recordings of Józef Tischner’s Historii filozofii po góralsku [A Goral History of Philosophy] performed by himself. The recordings were subjected to acoustic analysis to obtain values of the first two formants of the relevant vowels. An analysis was then conducted with the help of vowel plots created on the basis of the measurements. The conclusions indicate that the traditional features of Podhale Goralian are not always consistently realized in the recordings, which in the majority of cases may be attributed to the influence of Standard Polish.
    Artykuł ma charakter eksploracyjny i ma na celu ustalenie stopnia realizacji cech dialektalnych w stylizowanej wersji regionalnej odmiany języka polskiego. Przedmiotem badania są trzy tradycyjne cechy gwary podhalańskiej, które odróżniają ją od standardowej odmiany języka polskiego: rozwój tzw. samogłosek ścieśnionych, podniesienie artykulacji samogłosek przed spółgłoską nosową oraz archaizm podhalański. Za materiał posłużyły nagrania wybranych fragmentów Historii filozofii po góralsku ks. Józefa Tischnera dokonane przez niego samego. Nagrania poddano analizie akustycznej w celu zmierzenia wartości dwóch pierwszych formantów badanych samogłosek. Na podstawie pomiarów sporządzono wykresy samogłosek, według których przeprowadzono analizę wybranych cech. Badanie prowadzi do wniosków, iż nie wszystkie tradycyjne cechy gwarowe są konsekwentnie realizowane w nagraniach i w większości przypadków jest to wpływ systemu standardowego.
    Źródło:
    Studies in Polish Linguistics; 2021, 16, 4; 187-205
    1732-8160
    2300-5920
    Pojawia się w:
    Studies in Polish Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lithuanian language intonation: history of research in the context of language intonology
    Intonacja języka litewskiego: historia badań w kontekście intonologii języka
    Autorzy:
    Kundrotas, Gintautas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192877.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-11
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    intonation
    experimental phonetics
    intonation units
    intonation system of the Lithuanian language
    intonation typology
    intonacja
    fonetyka eksperymentalna
    jednostki intonacyjne
    system intonacji języka litewskiego
    typologia intonacji
    Opis:
    The linguists Jablonskis (1911) and Durys (1927) were the first to study Lithuanian language intonation. Research on intonation in other European languages (English, Russian) began earlier, in the 16th and 17th centuries (English: Hart (1551) and Butler (1634); Russian: Lomonosov (1743, 1765)). The beginning and the second half of the 20th century were the most productive research periods on Lithuanian language intonation. Intonation was studied by Lithuanian linguists – syntax specialists and phoneticians. A considerable amount of research using methods of experimental phonetics was carried out. The main authors were the syntactician Balkevičius (1963, 1998) and the phoneticians Pukelis (1972) and Bikulčienė (1976), Pakerys (2003), Girdenis (1980; 2003). Variants of the Lithuanian language intonation system inventory are presented in the numerous works of the author.
    Badania nad intonacją języka litewskiego po raz pierwszy odnotowano dopiero na początku XX wieku w pracach językoznawców Jablonskisa (1911) i Durysa (1927). Pierwsze badania nad intonacją innych języków europejskich (angielski, rosyjski) sięgają XVI i XVII wieku [angielski: Hart (1551) i Butler (1634); rosyjski: Łomonosow (1743, 1765)]. Najbardziej produktywny okres badawczy to początek i druga połowa XX wieku, kiedy intonację języka litewskiego badali lingwiści litewscy – specjaliści z zakresu syntaktyki oraz fonetyki. Znaczną część badań przeprowadzono z wykorzystaniem metod fonetyki eksperymentalnej. Główni autorzy to syntaktyk Balkevičius (1963, 1998), fonetycy Pukelis (1972) i Bikulčienė (1976), Pakerys (2003), Girdenis (1980; 2003). Warianty inwentaryzacji systemu intonacji języka litewskiego przedstawiono w licznych pracach autora artykułu.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2020, 14; 195-204
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sandhi-Voicing in Dialectal Polish: Prosodic Implications
    Autorzy:
    Wojtkowiak, Ewelina
    Schwartz, Geoffrey
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52795075.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    prosody
    sandhi-voicing
    Polish dialects
    word boundaries
    phonological representation
    phonetics and phonology
    prozodia
    procesy sandhi
    dialekty języka polskiego
    granice wyrazów
    reprezentacja fonologiczna
    fonetyka i fonologia
    Opis:
    Sandhi-voicing in dialectal Polish affects word-final obstruents in pre-sonorant and pre-vocalic environments. According to the standard descriptions, the process occurs irrespectively of the ‘underlying’ laryngeal specification of the consonant. The process has been problematic for phonological theory, with earlier accounts either requiring ad-hoc mechanisms to allow the ‘spreading’ of [voice], or providing an inadequate explanation of why the process is limited to word boundaries. In this paper, we test the hypothesis that sandhi-voicing dialects is a function of weaker word boundaries in the given dialects. Weaker boundaries go hand in hand with weaker initial syllables. We compare the speech of Standard Polish speakers (N=10) with speakers of the Poznań-Kraków dialect (N=10), who recorded sentences containing obstruent-sonorant sequences spanning word boundaries. We found acoustic evidence of weaker initial syllables for two prosodic parameters in the productions of dialect speakers. The relative strength of word-boundaries is described in the Onset Prominence model (OP; Schwartz 2010 et seq.), which also explains the role of manner of articulation in triggering the process.
    Proces udźwięcznienia sandhi w wybranych dialektach języka polskiego dotyczy spółgłosek znajdujących się na końcu wyrazu, które znajdują się bezpośrednio przed kolejnym wyrazem rozpoczynającym się od samogłoski lub spółgłoski zwarto-otwartej. Według tradycyjnych opisów, proces ten zachodzi bez względu na to, czy spółgłoska jest z zasady dźwięczna czy bezdźwięczna. Zjawisko to sprawiało problemy dla teorii fonologicznej - wcześniejsze analizy albo wymagają mechanizmów ad-hoc pozwalających na rozprzestrzenianie się cechy [voice] albo w niezadawalający sposób tłumaczą ograniczenia kontekstu tego procesu. W tym artykule badamy hipotezę, że w dialektach w których występuje proces udźwięcznienia granice wyrazów są słabsze. Porównujemy użytkowników (N=10) standardowej polszczyzny z użytkownikami (N=10) dialektu wielkopolskiego, którzy nagrali zdania zawierające sekwencje spółgłoski właściwej i spółgłoski zwarto-otwartej na granicy wyrazów. Znalezione zostały dowody akustyczne słabszych granic w dwóch parametrach prozodycznych u użytkowników dialektu, co odzwierciedla przywidywania teoretyczne. Przewidywania te pochodzą z modelu Onset Prominence (Schwartz 2010 et seq.), który tłumaczy też dlaczego proces ten ogranicza się do kontekstu przed spółgłoską zwarto-otwartą i rolę, jaką stopień otworu artykulacyjnego ma w jego wywoływaniu.
    Źródło:
    Studies in Polish Linguistics; 2018, 13, 2; 123-143
    1732-8160
    2300-5920
    Pojawia się w:
    Studies in Polish Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The interaction of orthography, perception and phonology in the adaptation of E /ɜ:/ in loanwords into Russian
    Odziaływanie pisowni, percepcji oraz fonologii na adaptacje angielskiego /ɜ:/ w zapożyczeniach w języku rosyjskim
    Взаимодействие орфографии, перцепции и фонологии в процессе адаптации английского гласного /ɜ:/ в англицизмах
    Autorzy:
    Laidler, Kateryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311776.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    адаптация заимствований
    фонология
    фонетика
    акустика
    орфография
    русский язык
    английский язык
    adaptacja zapożyczeń
    fonologia
    fonetyka
    akustyka
    pisownia
    język rosyjski
    język angielski
    loanword adaptation
    phonology
    phonetics
    acoustics
    orthography
    Russian
    English
    Opis:
    In the process of loanword nativisation, foreign sounds are inevitably altered so as to comply with the phonological principles of the borrowing language. There is, however, an ongoing debate as to whether such modifications are attributable to the phonological similarity between the source and the target segments, their acoustic closeness, orthographic conventions of the languages involved or an impact of additional extralinguistic factors. The issue seems particularly relevant in the case of those sounds whose adaptation in the target language involves several changes. The present paper deals with the issue of the so-called British English long schwa adaptation in loanwords from English into Russian. E /ɜ:/ nativisation poses an interesting research problem due to its lacking a single phonologically or phonetically closest equivalent in Russian. Thus, a considerable variability can be observed in how it is adapted. The present paper aims to examine the major mechanisms and patterns of E /ɜ:/ nativisation in Russian loanwords and shed some light onto the interplay of phonology, acoustic similarity and orthography. Towards this goal, the major adaptation scenarios of 200 established loanwords containing E /ɜ:/ have been compared to the results of an online experiment in which 41 native speakers of Russian with no command of English listened to a list of English words containing the sound in question in different segmental contexts and were asked to transcribe them using Cyrillic characters. The analysis demonstrates that while established loanwords are often influenced by orthography, spelling-based adaptations are inevitably reinforced by phonology and in some cases acoustic similarity. Moreover, a number of such adaptations is marginal if they are not supported by either phonology or phonetics, and the most common substitutes show an interplay of all three factors. Hence, our findings shed some light onto the nature of /ɜ:/ nativisation in the Russian language as well as add to the debate of the loanword adaptation phenomena in general.
    Данная статья посвящена вопросу фонологической адаптации звука /ɜ:/ в англицизмах. Нативизация этого гласного представляет собой интересную исследовательскую проблему из-за отсутствия в русском языке однозначного его эквивалента, что ведёт к значительной вариативности в его адаптации, на которую в различной степени, влияют взаимодействие фонетических и фонологических принципов русского языка, а также нормы орфографии и дополнительные внеязыковые факторы.   Настоящее исследование, является первой в своём роде попыткой систематизирования подобных языковых данных, а также их интерпретации в контексте современных теорий фонологической адаптации заимствований. Статья представляет собой тщательное изучение механизмов адаптации английского /ɜ:/ в устоявшихся заимствованиях с последующим его сравнением с результатами эксперимента, в ходе которого, перед носителями русского языка, не владеющими английским, была поставлена задача прослушать список английских слов и записать их кириллицей. Несмотря на то, что в англицизмах адаптация звука /ɜ:/ часто является отражением его записи в английских словах, такого рода транслитерация в большинстве случаев подкреплена фонологическими принципами русского языка, а также акустическим сходством звуков в русском и английском. Более того, процент модификаций, опирающихся исключительно на графической записи английских слов, является маргинальным, в то время как наиболее часто используемые адаптации демонстрируют четкое взаимодействие всех трёх факторов. Таким образом, описанные в статье результаты, проливают свет на механизмы и закономерности нативизации звука /ɜ:/ в англицизмах, а также вносят вклад в обсуждение явления фонологической адаптации заимствований в целом.
    Adaptacja E /ɜ:/ w utrwalonych pożyczkach w języku rosyjskim jest wynikiem interakcji między ortografią, fonologią i percepcją. Najczęstszy wariant adaptacyjny jest zatem motywowany wszystkimi trzema siłami, podczas gdy mniej powszechne substytuty są poparte tylko fonologią i percepcją lub w przypadku najrzadszych wyłącznie ortografią. Wzorzec ten pokazuje również, że wpływ pisowni jest raczej ograniczony, jeśli formy te nie są fonologicznie lub percepcyjnie bliskie fonemowi docelowemu. Co więcej, zarówno fonologia jak i fonetyka są w stanie przewidzieć najczęstsze wzorce substytucji E /ɜ:/. Jednak podczas gdy podejście fonologiczne tylko poprawnie określa najodpowiedniejsze substytuty, podejście fonetyczne pozwała przewidzieć częstotliwość ich występowania (przynajmniej w przypadku pożyczek online). Różnice między pożyczkami dokonywanymi w czasie rzeczywistym i utrwalonymi dobrze pokazują w jakim stopniu poszczególne czynniki wpływają na ostateczny kształt zapożyczeń, więc badania nad adaptacją takich słów powinny obejmować dogłębną analizę różnych czynników językowych oraz pozajęzykowych.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 180-206
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies