- Tytuł:
- Tłumacz rusza w drogę – o nieprzetłumaczalności kultury
- Autorzy:
- Sadkowska, Anna Maria
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/607804.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
translation theory
culture-bound concepts
humour
untranslatability
pojęcia związane z kulturą
humor
nieprzetłumaczalność kulturowa
wyboje kulturowe
złożone językowe przeszkody
zderzenia kultur - Opis:
-
The purpose of the present article is to direct attention to a rather infrequent perspective on translating culturally-embedded concepts. It constitutes an attempt to grade the instances of cultural untranslatability in a source text from translator’s perspective by employing as examples a few culturally humorous utterances from the American TV series The Big Bang Theory. In the initial part of the substantial theoretical section the article launches into the discussion over the position of culture in translation theory, recalling the “cultural turn” of the 1980s and touching upon the relationship between language and culture, while also enumerating the prevalent techniques for translating culture-bound concepts. Since culture can often be reflected in humour, the ensuing part investigates its varieties and approaches to humour in translation. The third part of the section is a discussion over the concept of untranslatability. It ponders upon the dichotomy into linguistic and cultural untranslatability and its purposefulness in the light of the language-kulture debate in linguistic studies. It also offers an insight into approaches to untranslatability, leading to the discussion over its absoluteness and/or gradability. Based on the foregoing, the latter section offers an attempt at grading the instances of untranslatability on the basis of culture-bound humour from The Big Bang Theory TV series. By presenting three examples from the series, the chapter introduces three categories of (un)translatable utterances: culture bumps, complex linguistic hurdles and culture clashes.
Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na raczej rzadko spotykane podejście do tłumaczenia pojęć zakorzenionych w kulturze. Jest on próbą gradacji występowania nieprzetłumaczalności kulturowej w tekście źródłowym z perspektywy tłumacza poprzez wykorzystanie kilku przykładów humorystycznych kulturowo wypowiedzi z amerykańskiego serialu Teoria wielkiego podrywu. Początkową część jakże istotnej sekcji teoretycznej artykułu stanowi dyskusja na temat pozycji kultury w teorii tłumaczenia, odwołująca się do zjawiska „zwrotu kulturowego” z lat 80.XX wieku oraz poruszająca temat związku między językiem i kulturą, wymieniając jednocześnie główne techniki tłumaczenia pojęć kulturowych. Jako że kultura może być często odzwierciedlona w humorze, dalsza część rozpatruje jego odmiany i podejścia do tłumaczenia humoru. Trzecia część tej sekcji stanowi dyskusję na temat pojęcia nieprzetłumaczalności. Przedstawia rozważania dotyczące podziału nieprzetłumaczalności na językową i kulturową oraz jego celowości w świetle debaty w studiach językoznawczych o związku języka i kultury. Oferuje ona również wgląd w podejścia do nieprzetłumaczalności, prowadząc do dyskusji na temat nieprzetłumaczalności bezwzględnej oraz/lub jej gradacji. Na podstawie powyższego końcowa sekcja proponuje próbę gradacji przypadków nieprzetłumaczalności na podstawie humoru kulturowego w serialu Teoria wielkiego podrywu. Przez prezentację trzech przykładów z serialu rozdział wprowadza trzy kategorie wyrażeń (nie)przetłumaczalnych: culture bumps – wyboje kulturowe, complex linguistic hurdles – złożone językowe przeszkody oraz culture clashes – zderzenia kultur. - Źródło:
-
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
0239-426X - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł