Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "prewencja" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
What is prevention
Autorzy:
Rekosz-Cebula, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26917592.pdf
Data publikacji:
2021-07-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
prevention
human trafficking
definition
social action
prewencja
handel ludźmi
definicje
społeczna reakcja
Opis:
The article presents various definitions of prevention, which are described through five levels: semantic, legal, institutional, practical and teleological. The first part of the article is dedicated to the general understanding of prevention and the second is about the prevention of human trafficking for sexual exploitation. This article is based on two sources: international legal standards and academic literature. W artykule przedstawione zostały różne definicje prewencji, które można opisać za pomocą pięciu wymiarów: semantycznym, prawnym, instytucjonalnym, praktyczny i teleologicznym. W artykule omówiona jest prewencja na poziomie ogólnym oraz jeden z jej przykładów – prewencji handlu ludźmi w celach seksualnych. Artykuł powstał na podstawie dwóch źródeł: międzynarodowych aktów prawnych oraz literatury naukowej z różnych dziedzin.
The article presents various definitions of prevention, which are described through five levels:semantic, legal, institutional, practical and teleological. The first part of the article is dedicated to the general understanding of prevention and the second is about the prevention of human trafficking for sexual exploitation. This article is based on two sources: international legal standards and academic literature.
Źródło:
Biuletyn Kryminologiczny; 2017, 24; 9-23
2084-5375
Pojawia się w:
Biuletyn Kryminologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The fortified city of XXI century: antiterrorist protection of Lower Manhattan
Ufortyfikowane miasto XXI wieku: zabezpieczenie antyterrorystyczne Dolnego Manhattanu
Autorzy:
Jasiński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369347.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
security design
antiterrorist protection
urban fortifications
prewencja sytuacyjna
ochrona antyterrorystyczna
miejskie fortyfikacje
Opis:
The Lower Manhattan, including rebuilded World Trade Center complex, due to its symbolic significance for American national memory as well as its functional significance for the American economy, is regarded as a high-profile target for potential terrorist attack. The paper presents a complex and multidimensional counter-terrorism prevention system of the WTC and Lower Manhattan. Security measures which are implemented there concern buildings, public spaces, city districts and suburbs. The impact of security measures on urban functions and cityscape will be discussed as well.
Dolny Manhattan, wraz z odbudowanym kompleksem World Trade Center, ze względu na swoje symboliczne znaczenie dla amerykańskiej pamięci narodowej i funkcjonalne znaczenie dla amerykańskiej gospodarki, został uznany za obarczony największym ryzykiem cel potencjalnego zamachu terrorystycznego. W artykule omówiony zostanie złożony system prewencji antyterrorystycznej jaki został zastosowany dla ochrony kompleksu WTC i Dolnego Manhattanu. Zabezpieczenia realizowane są w skali architektury, przestrzeni publicznej, dzielnicy i miasta. Poddany dyskusji zostanie także wpływ, jaki zabezpieczenia te wywierają na sposób funkcjonowania miasta i jego ukształtowanie.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2017, 32; 23-44
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Additional components of risk assessment and their impact on the probability parameter
Autorzy:
Saja, P.
Woźny, A.
Pacana, A.
Dobosz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/111814.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
Tematy:
personalized risk assessment
threats to physical security
risk assessment
ocena ryzyka
bezpieczeństwo pracy
prewencja
Opis:
The article raises the issue of risk assessment and its impact on the quality and safety of work. During the assessment of the turning lathe position additional components associated with the jobs personalization were taken into account. Paragraph 2 item 7 of the Regulation of the Minister of Laborr and Social Policy of 26 September 1997 on general safety regulations defines occupational risk as the likelihood of an adverse event. The authors drew attention to the reality of the accident, which sometimes depends on the predisposition of the employee. It turns out that a correct estimation of the probability of occurrence of the accident to be able to react in a timely way seems extremely important.. This parameter will be assessed more accurately if we take into account a number of additional components resulting from the characteristics of the employee. The results of the personalized assessment of risk may allow appropriate planning of corrective and preventive actions.
Źródło:
Production Engineering Archives; 2017, 14; 11-14
2353-5156
2353-7779
Pojawia się w:
Production Engineering Archives
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Crime prevention programmes implemented by the police in the area of public safety
Autorzy:
Świerczewski, Łukasz.
Powiązania:
Przegląd Policyjny 2021, nr 2, s. 207-226
Współwytwórcy:
Kacprowicz, Łukasz. Autor
Data publikacji:
2021
Tematy:
Bezpieczeństwo publiczne
Policja
Prewencja kryminalna
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma naukowego
Artykuł z czasopisma policyjnego
Opis:
W artykule omówiono podstawowe oraz niezbędne działania policji w obszarze programów prewencyjnych. Działania prewencyjne i współpraca Policji ze społeczeństwem pozwalają na zbudowanie zaufania społecznego oraz zwiększają skuteczność zapobiegania działaniom przestępczym. Opisano także działania prewencyjne zrealizowane oraz wdrażane w Komendzie Stołecznej Policji.
Bibliografia, wykaz aktów prawnych na stronach 225-226.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Peer mediation and bullying at school
Mediacje rówieśnicze i zastraszanie w szkole
Autorzy:
Dončevová, Sylvia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2132161.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
school violence
power
victims and perpetrators of bullying
peer mediation
prevention
intervention
resilience
przemoc szkolna
władza
mediacja rówieśnicza
prewencja
interwencja
ofiary i sprawcy mobbingu
Opis:
Aim. The aim of this study is to identify and analyse the positives of peer mediation in addressing school bullying, and to highlight its strengths within the spectrum of prevention and intervention methods within this issue. Methods. Using the method of critical analysis, we processed scientifi c outputs (studies, monographs), and existing research fi ndings with the intention to compare the so far identifi ed and described aspects of peer mediation, and to put them in context of the needs and possibilities of the school environment in solving the problem of bullying. The text has the character of a review study. Results. The analysis showed that peer mediation has great potential in the prevention and intervention of bullying in the school environment: in a narrower sense, it can be benefi cial in strengthening the resilience and defence of potential victims, as well as the empathy and compassion of potential aggressors; in a broader sense, it can be useful in shaping a healthy and friendly classroom and school climate. Conclusion. One of the relevant tasks of the school is to create a supportive environment for the development of the child’s personality and appropriate working conditions for all actors of the educational process (Kraus, 2008; Smith, Pepler & Rigby, 2004). Nevertheless, school is often an environment of tension, confl ict, and a source of psychological trauma for children, parents, and teachers ( Fox & Boulton, 2006; Hanish et al., 2004; Hymel & Swearer, 2015; Poněšický, 2005; Thornberg, 2011). In particular, we see the potential of peer mediation in the school setting in strengthening the resilience of victims and promoting positive changes in the behaviour and actions of peers. Originality. The results of the study are not innovative, but they bring a different point of view on solving the problem of bullying in school (highlighting the positives of a nondirective peer approach); the ambition of the study was to compare the existing pedagogical, psychological, and sociological backgrounds, to identify new relationships and contexts, and to enrich them with their own knowledge in the work with children in the prevention of bullying in school.
Cel. Celem badania jest identyfikacja i analiza pozytywnych stron mediacji rówieśniczej w zwalczaniu bullyingu szkolnego oraz podkreślenie jej mocnych stron w zakresie metod profilaktyki oraz interwencji. Metody. Metodą krytycznej analizy opracowano wyniki naukowe (badania, monografie) oraz istniejące wyniki badań z zamiarem porównania dotychczas zidentyfikowanych i opisanych aspektów mediacji rówieśniczej, a także umieszczenia ich w kontekście potrzeb i możliwości środowiska szkolnego w rozwiązywaniu problemu bullyingu. Tekst ma charakter pracy przeglądowej. Wyniki. Analiza ogromny potencjał mediacji w prewencji i interwencji bullyingu w środowisku szkolnym. W węższym znaczeniu, może być korzystna we wzmacnianiu odporności i obronności potencjalnych ofiar, a także empatii i współczucia potencjalnych agresorów. W szerszym sensie natomiast, może być przydatna w kształtowaniu zdrowego i przyjaznego klimatu w klasie i szkole. Wnioski. Jednym z istotnych zadań szkoły jest stworzenie środowiska wspierającego rozwój osobowości dziecka, a także stworzenie odpowiednich warunków pracy dla wszystkich uczestników procesu edukacyjnego (Kraus, 2008; Smith, Pepler, & Rigby, 2004). Niemniej jednak szkoła jest często środowiskiem napięć, konfliktów i źródłem psychologicznej traumy dla dzieci, rodziców i nauczycieli ( Fox, Boulton, 2006; Hanish i in., 2004; Hymel, Swearer, 2015; Poněšický, 2005; Thornberg, 2011). Dostrzeżono szczególny potencjał mediacji rówieśniczych w środowisku szkolnym w obszarze wzmacniania odporności ofiar oraz promowaniu pozytywnych zmian w zachowaniu rówieśników. Oryginalność. Wyniki badania nie są nowatorskie, ale ukazują inny punkt widzenia w zakresie rozwiązywania problemu bullyingu w szkole (podkreślenie pozytywów niedyrektywnego podejścia rówieśniczego). Ambicją badania było porównanie istniejących środowisk pedagogicznych, psychologicznych oraz socjologicznych, identyfikacja nowych relacji i kontekstów oraz wzbogacenie ich o własną wiedzę z zakresu pracy z dziećmi w profilaktyce bullyingu w szkole.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2022, XXVI, (1/2022); 135-152
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Soccer players injuries at different levels of the sport
Kontuzje piłkarzy nożnych o różnym poziomie zaawansowania sportowego
Autorzy:
Pilis, Karol
Miarczyński, Damian
Pilis, Anna
Stec, Krzysztof
Letkiewicz, Sławomir
Pilis, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962913.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Nauk o Zdrowiu
Tematy:
soccer
injuries
treatment
prevention
piłka nożna
urazy sportowców
leczenie
prewencja
Opis:
Background: Soccer players are injury prone, and increasing competition - especially at the highest level - leads to increasing training loads, and these may contribute to more injuries to players. Hence, the aim is to increase preventive measures and treatment in this field. Aim of the study: The paper examines soccer players’ susceptibility to injuries occurring at different levels of the sport’s development, and describes the accompanying conditions. Material and methods: The study involved 215 players of different levels, of which 105 came from the II and III league clubs (group I) and 110 from IV league clubs (group II ). The conducted research was based on a diagnostic survey using an anonymous questionnaire containing 15 questions developed by the authors. Results: Similar traumas (injuries) were observed among respondents of both groups. Group I had suffered injuries in the case of 92 (87.62%) respondents, while Group II contained 87 (79.09%) subjects who had suffered injuries. Group I trained harder than Group II , but the nature of the injuries was similar for all the players. The surveyed Group I had 100% access to physio-therapeutic help; in Group II this was the case for only 48 (43.64%) subjects. Group I also applied preventive anti-injury measures to a greater extent than Group II , in the form of pre-training warm-ups and post-training stretching and loosening. Conclusions: Among the more advanced soccer players there was a trend toward more traumas with similar kinds of sustained injuries, despite the greater availability of physiotherapy care and their use of more antiinjury prevention techniques than in the group representing the lower levels of sport advancement in soccer. This adverse effect is associated with the more intense training and training loads of the more advanced players.
Wstęp: Piłka nożna jest sportem powodującym wiele kontuzji a wzrastająca rywalizacja – szczególnie na najwyższym poziomie – prowadzi do zwiększania obciążeń treningowych, które mogą się przyczyniać do powstawania większej ilości uszkodzeń ciała piłkarzy. Stąd dąży się do zwiększenia działań prewencyjnych i terapeutycznych w tym zakresie. Cel pracy: Zbadanie częstości pojawiania się kontuzji, przyczyn i skutków ich występowania oraz stosowanych sposobów prewencji urazów u piłkarzy nożnych o różnym poziomie zaawansowania sportowego. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 215 piłkarzy nożnych, z których 105 pochodziło z klubów II i III - -ligowych (grupa I), a 110 z klubów IV-ligowych (grupa II ). Przeprowadzono je w oparciu o metodę sondażu diagnostycznego z zastosowaniem anonimowego kwestionariusza ankiety własnego autorstwa zawierającej 15 pytań. Wyniki: W obydwu grupach zaobserwowano podobieństwa w zakresie odniesionej urazowości. W grupie I występowała ona u 92 (87,62%) ankietowanych, a w II grupie u 87 (79,09%) osób, przy czym grupa I trenowała intensywniej niż II , a charakter urazów był podobny u wszystkich piłkarzy. Badani grupy I mieli 100% dostępność do pomocy fizjoterapeutycznej, a w grupie II miało ją tylko 48 (43,64%) osób. Grupa I również w większym stopniu niż grupa II stosowała środki prewencji urazów w postaci rozgrzewki przed treningiem oraz rozciągania i rozluźniania mięśni po treningu. Wnioski: W grupie bardziej zaawansowanych piłkarzy nożnych występowała jedynie tendencja do większej urazowości przy podobnym rodzaju odniesionych uszkodzeń ciała, pomimo większej dostępności do pomocy fizjoterapeutycznej i stosowania przez nich w większym stopniu prewencji przeciwurazowej niż w grupie reprezentującej niższy poziom sportowy. To niekorzystne zjawisko związane jest z większymi obciążeniami treningowymi i startowymi bardziej zaawansowanych piłkarzy.
Źródło:
Medical Science Pulse; 2017, 11, 2
2544-1558
2544-1620
Pojawia się w:
Medical Science Pulse
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of selenium on breast cancer in women - part I
Wpływ selenu na zapobieganie nowotworom gruczołu piersiowego u kobiet - część I
Autorzy:
Sygit, K.
Sieja, K.
Sygit, M.
Pasierbiak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052859.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
prevention
selenium
cancer
breast cancer
prewencja
selen
choroba nowotworowa
nowotwór piersi
Opis:
Background. Breast cancer is the most common malignant tumour in women in Poland. To reduce the risk of breast cancer, appropriate prevention is necessary. Numerous studies conducted over many years in Poland and throughout the world have demonstrated a significant effect of selenium on prevention of disease, including breast cancer in women. The following paper aims to present the literature on effects of selenium (Se) on prevention of breast cancer in women. Material and methods. Based on national and international literature, the paper presents information on the role of selenium (Se) in prevention of breast cancer in women. Results. Numerous studies conducted in research centres in Poland and abroad have shown that female patients with breast cancer and individuals with gastrointestinal cancer have significantly lower selenium concentration in their blood serum and whole blood, as well as significantly lower GSH - Px activity in plasma and red blood cells, compared to healthy women. Low selenium concentration may indicate an increased risk of breast cancer. Selenium is an essential co-factor in the production of antioxidant enzymes and may affect the development of cancer. Clinical trials which assessed selenium content in food showed that its supplementation reduced cancer mortality. Conclusions. Results of numerous national and prospective international studies indicate that low selenium intake and/or concentration in serum/plasma/nails is a high-risk marker of the majority of cancers, including breast cancer in women.
Wprowadzenie. Nowotwór gruczołu piersiowego jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka piersi niezbędna jest odpowiednia profilaktyka. Liczne badania prowadzone od wielu lat w Polsce i na świcie pokazały znaczące działanie selenu w profilaktyce chorób nowotworowych – w tym nowotworów piersi u kobiet. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie w świetle literatury przedmiotu wpływu selenu (Se) na zapobieganie nowotworom gruczołu piersiowego u kobiet. Materiał i metody. W pracy zaprezentowano na przykładzie dostępnej literatury przedmiotu (krajowej jak i zagranicznej) informacje dotyczące roli selenu (Se) w profilaktyce nowotworu gruczołu piersiowego u kobiet. Wyniki. Liczne badania prowadzone w ośrodkach zarówno w Polsce jak i zagranicą wykazały, że u pacjentek z rakiem gruczołu piersiowego oraz u osób z nowotworami przewodu pokarmowego stwierdza się znamiennie niższą koncentrację selenu w surowicy, w pełnej krwi oraz znamiennie niższą aktywność GSH - Px w osoczu i krwinkach czerwonych w porównaniu do kobiet zdrowych. Niska koncentracja selenu może być wskaźnikiem zwiększonego ryzyka raka gruczołu piersiowego. Selen jest ważnym kofaktorem w produkcji enzymów antyoksydacyjnych i może wpływać na przebieg procesu nowotworowego. W próbach klinicznych związanych z oceną zawartości Se w pożywieniu wykazano, że suplementacja Se zmniejsza śmiertelność z powodu raka. Wnioski. Wyniki licznych badań prospektywnych krajowych i zagranicznych wskazują, iż niskie spożycie selenu i/lub stężenia tego pierwiastka w surowicy/osoczu/paznokciach jest markerem wysokiego ryzyka zachorowania na większość nowotworów, w tym nowotworu gruczołu piersiowego u kobiet.
Źródło:
Health Problems of Civilization; 2018, 12, 2; 71-77
2353-6942
2354-0265
Pojawia się w:
Health Problems of Civilization
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of physical activity in preventing disability in Multiple Sclerosis
Rola aktywności fizycznej w zapobieganiu niepełnosprawności w stwardnieniu rozsianym
Autorzy:
Opara, Józef
Kucio, Cezary
Socha, Teresa
Szczygieł, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1963449.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Tematy:
disability
Multiple Sclerosis
Physical activity
prevention
niepełnosprawność
stwardnienie rozsiane
aktywność fizyczna
prewencja
Opis:
The question of the role of physical activity in preventing disability in Multiple Sclerosis has to date not been described in Polish literature. It is well known that physical activity in Multiple Sclerosis patients is less than is the case in the general population. It is higher in patients with primary progressive (Primary Progressive Multiple Sclerosis - PPMS) than in the relapsing-remitting form (Relapsing Remitting Multiple Sclerosis - RRMS) of the disease. Numerous scientific studies have confirmed the low physical activity of people with MS. Most of them used an accelerometer, pedometer and questionnaires - the most widespread being: the Godin Leisure-Time Exercise Questionnaire - GLTEQ and the International Physical Activity Questionnaire - IPAQ. It has been found that behavioural methods lead to increased physical activity in patients. Improving physical activity delays the development of physical disability in multiple sclerosis patients and has the effect of increasing the quality of life.
Problemy aktywności fizycznej osób ze stwardnieniem rozsianym nie były dotąd poruszane w piśmiennictwie polskojęzycznym. Powszechnie wiadomo, że aktywność fizyczna chorych na stwardnienie rozsiane jest mniejsza niż w populacji ogólnej. Jest ona większa u chorych z postacią pierwotnie postępującą (Primary Progressive Multiple Sclerosis – PPMS) niż z postacią rzutowozwalniającą (Relapsing Remitting Multiple Sclerosis – RRMS) choroby. Liczne badania naukowe potwierdziły niską aktywność fizyczną osób z SR. Najczęściej do jej oceny stosuje się akcelerometrię, pedometrię i kwestionariusze samooceny – najbardziej rozpowszechnione są Godin Leisure-Time Exercise Questionnaire – GLTEQ i International Physical Actiivity Questionnaire – IPAQ. Okazało się, że metody behawioralne prowadzą do zwiększenia aktywności fizycznej chorych. Poprawa aktywności fizycznej opóźnia rozwój niepełnosprawności ruchowej chorych na stwardnienie rozsiane i skutkuje podwyższeniem ich jakości życia.
Źródło:
Medical Rehabilitation; 2012, 16(3); 22-26
1427-9622
1896-3250
Pojawia się w:
Medical Rehabilitation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Characteristics of suicides committed in Polish prisons, 2015–2019
Charakterystyki samobójstw popełnianych w polskich więzieniach w latach 2015–2019
Autorzy:
Lizińczyk, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375413.pdf
Data publikacji:
2021-02-02
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
suicides in prison
suicidal risk
suicide prevention in isolation
prison suicides
samobójstwa w więzieniu
ryzyko samobójcze
prewencja samobójstw w izolacji
więzienni samobójcy
Opis:
 In the activities carried out towards prisoners, concern for their safety is the key role in the implemented system of pre-suicidal prevention. The manuscript describes a list of risk factors identified in the literature that may be important in the correct estimation of the suicide risk assessment. Therefore, the preventive procedures developed in the polish prison system, are focused on monitoring and early identification of suicidal risk factors for inmates. Diagnosis and classification of inmates to the risk group triggers a series of preventive actions taken in prison. Their implementation contributes to limiting the occurrence of the phenomenon of suicides in penitentiary isolation. The subject of the research described in the manuscript is the characteristics of successful suicides in isolation in 2015–2019. The analysis of data from the group of suicides (N = 114) in terms of suicidal risk indicators allowed to identify many aspects of the suicidal process in penitentiary isolation in Poland. Many presented variables were estimated, including temporality of the phenomenon, selected penitentiary characteristics of suicides and data on responsibility for the occurrence of the event. The obtained results provide useful data that may be used to improve the diagnosis system and early identification of prisoners at risk of suicide.
 In the activities carried out towards prisoners, concern for their safety is the key role in the implemented system of pre-suicidal prevention. The manuscript describes a list of risk factors identified in the literature that may be important in the correct estimation of the suicide risk assessment. Therefore, the preventive procedures developed in the polish prison system, are focused on monitoring and early identification of suicidal risk factors for inmates. Diagnosis and classification of inmates to the risk group triggers a series of preventive actions taken in prison. Their implementation contributes to limiting the occurrence of the phenomenon of suicides in penitentiary isolation. The subject of the research described in the manuscript is the characteristics of successful suicides in isolation in 2015–2019. The analysis of data from the group of suicides (N = 114) in terms of suicidal risk indicators allowed to identify many aspects of the suicidal process in penitentiary isolation in Poland. Many presented variables were estimated, including temporality of the phenomenon, selected penitentiary characteristics of suicides and data on responsibility for the occurrence of the event. The obtained results provide useful data that may be used to improve the diagnosis system and early identification of prisoners at risk of suicide. W oddziaływaniach prowadzonych wobec osób pozbawionych wolności, troska o ich bezpieczeństwo jest kluczową rolą w systemie prewencji presuicydalnej. W artykule opisano listę czynników ryzyka zidentyfikowanych w literaturze, które mogą mieć znaczenie dla prawidłowego oszacowania oceny ryzyka samobójstwa. Procedury prewencji samobójczej opracowane w polskim systemie więziennictwa koncentrują się na monitorowaniu i wczesnej identyfikacji czynników ryzyka samobójstwa osadzonych. Diagnoza i kwalifikacja osadzonego do grupy ryzyka, powoduje podjęcie w zakładzie karnym szeregu działań zapobiegawczych ukierunkowanych na ochronę ich życia. Ich realizacja przyczynia się do ograniczenia zjawiska samobójstw w izolacji penitencjarnej. Przedmiotem badań opisanych w pracy jest charakterystyka udanych samobójstw w izolacji w latach 2015–2019. Analiza danych z grupy samobójców (N = 114) pod kątem wskaźników ryzyka samobójstwa pozwoliła na zidentyfikowanie wielu aspektów procesu samobójczego w izolacji penitencjarnej w Polsce. Oszacowano wiele cech charakterystycznych (zmiennych) dla skutecznych samobójstw w polskich więzieniach, w tym czasowość zjawiska, wybrane cechy penitencjarne samobójstw oraz dane dotyczące odpowiedzialności za zajście zdarzenia. Uzyskane wyniki dostarczają użytecznych danych, które mogą posłużyć do usprawnienia systemu diagnostycznego i wczesnej identyfikacji skazanych zagrożonych samobójstwem.
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2020, XLII/2; 313-336
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Role of physical activity in preventing disability in Parkinson’s disease
Rola aktywności fizycznej w zapobieganiu niepełnosprawności w chorobie Parkinsona
Autorzy:
Opara, Józef
Małecki, Andrzej
Mehlich, Krzysztof
Szczygieł, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965304.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Tematy:
disability
Parkinson’s disease
PD
Physical activity
prevention
aktywność fizyczna
choroba Parkinsona
niepełnosprawność
prewencja
Opis:
Parkinson`s disease, which affects about 2% of the population over 65 years and more than 4% of those over 85 years, is one of the most frequent causes of physical disability from among the diseases of the nervous system. It is well known that physical activity in patients with Parkinson’s disease is less than in the general population. Only a few scientific studies have confirmed the low physical activity of people with Parkinson`s disease. Despite the application of levodopa, which now seems to be the gold standard treatment, the new dopamine agonists, and even neurosurgical treatment, one is not able to control the development of physical disability within Parkinson`s disease. Physical activity plays an important role in the development of the disease. Improving the amount and type of physical activity delays the development of the physical disability in patients and has a positive effect on their quality of life. In the scientific literature, one can find a lot of research which shows that exercise and physical activity lead to a reduction in mortality, an improvement in strength, the sense of balance and posture, mobility and independence in performing Activities of Daily Living (ADL) amongst patients with Parkinson`s disease. Exercise and physical activity play an important role in the prevention of falls, which can be dangerous for patients. In this paper an descriptive review of the literature devoted to the importance of physical activity and its impact on disability progression in Parkinson's disease has been presented. Physical activity is particularly important in relation to men and disease prevention. The different recommendations for physical activity and different methods of assessment have been described.
Choroba Parkinsona, która dotyka około 2% ludności powyżej 65 lat i ponad 4% osób, które ukończyły 85 lat, jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności ruchowej wśród chorób układu nerwowego. Powszechnie wiadomo, że aktywność fizyczna chorych na chorobę Parkinsona jest mniejsza niż w populacji ogólnej. Nieliczne badania naukowe potwierdziły niską aktywność fizyczną osób z chorobą Parkinsona. Mimo wprowadzenia lewodopy, jako złotego standardu leczenia, nowych agonistów receptorów dopaminowych, a nawet leczenia neurochirurgicznego, nie udaje się kontrolować postępującej niepełnosprawności ruchowej. Aktywność fizyczna odgrywa istotną rolę w rozwoju choroby. Poprawa aktywności fizycznej opóźnia rozwój niepełnosprawności ruchowej chorych i skutkuje podwyższeniem ich jakości życia. W piśmiennictwie naukowym można znaleźć wiele badań, z których wynika, że ćwiczenia i aktywność fizyczna prowadzą do: zmniejszenia śmiertelności, poprawy siły, poczucia równowagi i postawy ciała, mobilności i samodzielności w wykonywaniu czynności życia codziennego u osób z chorobą Parkinsona. Ćwiczenia i aktywność fizyczna pełnią także ważną rolę w zapobieganiu upadkom, które mogą być u chorych brzemienne w skutkach. W artykule poglądowym przedstawiliśmy przegląd piśmiennictwa poświęconego znaczeniu aktywności fizycznej w prewencji pierwotnej i jej wpływowi na rozwój niepełnosprawności w chorobie Parkinsona. W prewencji pierwotnej aktywność fizyczna jest szczególnie ważna w odniesieniu do płci męskiej. Przedstawiono różne zalecenia dotyczące aktywności fizycznej i różne metody jej oceny.
Źródło:
Medical Rehabilitation; 2013, 17(2); 18-22
1427-9622
1896-3250
Pojawia się w:
Medical Rehabilitation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narażenie na kadm w okresie pre- i postnatalnym – jego wpływ na płodność i na zdrowie dzieci
Pre- and postnatal exposure to cadmium – its impact on fertility and the children’s health
Autorzy:
Jastrzębski, Tomasz
Kowalska, Anna
Szymala, Iwona
Żelazko, Aleksandra
Domagalska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035549.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
"dzieci"
"kadm"
"prewencja"
"toksyczność"
Opis:
The progress of civilization, urbanization, and industrialization may lead to significant risk of cadmium pollution in the natural environment. The authors draw attention to the likely causes and effects of environmental pollution with cadmium and its impact on human health with a special focus on children. The paper presents the current state of knowledge on prenatal and postnatal exposure to cadmium and its toxic effects on reproductive function. Prophylactics regarding exposure to cadmium are discussed in light of the recommendations of the World Health Organisation and the Environmental Protection Agency and in the context of achieving the goals of the National Health Programme.
Rozwój cywilizacyjny, urbanizacja oraz uprzemysłowienie mogą prowadzić do znacznego zanieczyszczenia środowiska naturalnego kadmem (Cd). Autorzy zwrócili uwagę na możliwe przyczyny i skutki zanieczyszczeń środowiskowych Cd oraz ich wpływ na zdrowie człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem populacji dzieci. Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat prenatalnego i postnatalnego narażenia na kadm oraz jego toksycznego wpływu na funkcje rozrodcze. Omówiono działania profilaktyczne w zakresie ekspozycji na kadm w świetle zaleceńŚwiatowej Organizacji Zdrowia, rekomendacji Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska oraz w kontekście realizacji celów Narodowego Programu Zdrowia.
Źródło:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2016, 19, 3; 58-64
1505-7054
2084-6312
Pojawia się w:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of selenium on large intestine and lung cancer in humans - part II
Wpływ selenu na zapobieganie nowotworom przewodu pokarmowego i płuc - część II
Autorzy:
Sygit, K.
Sieja, K.
Sygit, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052933.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
selenium
cancer
lung cancer
digestive tract cancer
prevention
selen
choroba nowotworowa
nowotwór płuc
nowotwór przewodu pokarmowego
prewencja
Opis:
Background. Persistently high incidence of ‘diseases of affluence’ (including cancer) motivates numerous research teams to look for causes of morbidity, as well as to search for preventive methods and effective therapeutic measures. The paper aims to present the literature on effects of selenium (Se) on prevention of gastrointestinal and lung cancer. Material and methods. Based on national and international literature, the paper presents information on the role of selenium (Se) in prevention of cancer – with special consideration given to gastrointestinal and lung cancer. Results. The results of national and international research show the importance of selenium in prevention and treatment of cancerous diseases, including digestive tract cancer and lung cancer. Numerous studies have shown that the risk of cancer for people with low selenium levels is twice as high as for people with high levels of selenium in blood serum. The most prominent relationship between low selenium level in serum and cancer is observed in gastrointestinal cancer, lung cancer, breast cancer in women, and prostate cancer. Conclusions. Many clinical and experimental studies carried out nationally and internationally gathered evidence which indicate the vital role played by selenium in prevention and treatment of diseases – especially of cancer. It should be emphasised that the intake of selenium in amounts necessary for proper functioning - given numerous deficiencies (first in the soil, then in food products coming from selenium-deficient soil) – is merely the first step, as it has already been proven in numerous publications that carbohydrates (especially simple sugars, sweets, cakes, etc.) ‘destroy’ selenium in the human body.
Wprowadzenie. Wysoka zachorowalność na choroby cywilizacyjne (w tym na choroby nowotworowe) skłania liczne zespoły badawcze do poszukiwania odpowiedzi dotyczącej przyczyn zachorowalności na nowotwory, jak i poszukiwania metod prewencji i skutecznych środków terapeutycznych. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie w świetle literatury przedmiotu wpływu selenu (Se) na zapobieganie nowotworom przewodu pokarmowego i płuc. Materiał i metody. W pracy zaprezentowano na przykładzie dostępnej literatury przedmiotu (krajowej jak i zagranicznej) informacje dotyczące roli selenu (Se) w profilaktyce chorób nowotworowych – ze szczególnym uwzględnienie chorób nowotworowych przewodu pokarmowego i płuc.. Wyniki. Wyniki badań krajowych i światowych pokazują jak ogromne znaczenie ma wpływ selenu w profilaktyce i leczeniu chorób nowotworowych, w tym: przewodu pokarmowego i płuc. Liczne badania wykazały, że ryzyko raka dla osób z niskim poziomem selenu jest dwa razy większe niż dla osób z wysokim poziomem selenu w surowicy krwi. Najwyraźniejszy związek między niskim poziomem selenu w surowicy krwi a nowotworami jest dla nowotworów przewodu pokarmowego, płuc, gruczołu piersiowego u kobiet i prostaty. Wnioski. W wielu badaniach klinicznych i eksperymentalnych przeprowadzonych w kraju i na świecie zebrano dowody wyraźnie wskazujące na dużą rolę, jaką odgrywa Se dla profilaktyki i leczenia, zwłaszcza chorób nowotworowych. Podkreślić należy, że dostarczenie do organizmu Se w ilości niezbędnej do prawidłowego jego działania, w sytuacji licznych niedoborów (najpierw w glebie, potem w produktach spożywczych pochodzących z gleb z niedoborem Se) jest tylko pierwszym krokiem, gdyż udowodniono już w licznych publikacjach, że węglowodany (a zwłaszcza cukry proste, słodycze, ciasta itp.) spożywane – „niszczą” selen w organizmie człowieka.
Źródło:
Health Problems of Civilization; 2018, 12, 3; 139-143
2353-6942
2354-0265
Pojawia się w:
Health Problems of Civilization
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The risk factors of non-communicable (civilization) diseases and their prevention
Czynniki ryzyka chorób cywilizacyjnych (niezakaźnych) i ich prewencja
Autorzy:
Stančiak, J.
Novotný, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271496.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
choroby cywilizacyjne
choroby układu sercowo-naczyniowego
miażdżyca
czynniki ryzka
śródbłonek
profilaktyka
non-communicable diseases
cardiovascular diseases
atherosclerosis
arteriosclerosis
risk factors
endothelium
dysfunction of endothelium
prevention
Opis:
Non-communicable (civilization) diseases play a crucial role in nowadays hectic world, full of traps and surprises. They have become a world-wide problem. Civilization diseases are chronic and they make the quality of patients life to be worse. It can not be forgotten that this kind of diseases means also great social problem. Civilization diseases are the reason for many temporary and permanent disabilities. However, at the time when some signs of civilization disease appear probably it is too late to solve the problem - prevention is on the first place. At that time one or more organs and organ systems could be affected. Today on the first place there are cardiovascular diseases, but it is completely different situation to the year 1900. At that time infections and malnutrition were most common reason for death, especially when appearing in epidemy. Coronary (atherosclerotic) disease is the most frequent fatality cause in industrially developed countries. Men are more often afflicted than women with the ratio of 4:1, however, at the age up to forty, it is as high as 8:1, and at the age of seventy it is 1:1. The clinical manifestation occurs most frequently at the age of 50-60 years by men, and at the age of 60-70 years by women. Cardiovascular diseases represent more than 10% of all diseases all around the world also at the end of the twentieth century (at the break of the millenniums).Atherosclerosis is a complex pathological process that includes lipoprotein accumulation, its further modification, increased peroxidase stress, as well as inflammatory, angiogenetic and fibroproliferatory responses mixed with extracellular matrix and accumulation of lipids. A typical feature of atherosclerosis is endothelium dysfunction, which is often manifested as a reduced vasodilatory phenotype, contributing to the reduction of translucency of the vessels. Nursing is a scientific branch which integrates knowledge of other sciences dealing with the study of human beings, society and environment. The most characteristic feature of nursing is the complex approach towards man in order to preserve and support health, and in prevention and care of the sick. Nursing also plays a significant and irreplaceable role in prevention, therapy and dispensatory care of cardiovascular diseases.
Choroby cywilizacyjne odgrywają kluczową rolę w codziennym zabieganym świecie, pełnym problemów i niespodzianek. Stały się one ogólnoświatowym problemem. Choroby cywilizacyjne są przewlekłe i prowadzą do pogarszania standardu życia osób na nie cierpiących. Nie bez znaczenia jest też fakt, iż choroby cywilizacyjne są dużym problemem społecznym. Choroby cywilizacyjne są powodem wielu tymczasowych i długotrwałych utrudnień. Na ogół gdy pojawiają się jakieś znamiona chorób cywilizacyjnych jest już prawdopodobnie za późno, aby je zwalczać. Kluczową zatem staje się ich profilaktyka. W tym czasie choroby te mogą już wywierać wpływ na jeden lub więcej narządów lub układów. Dzisiaj na pierwszym miejscu plasują się choroby układu sercowo-naczyniowego, jednak z zupełnie odmienną sytuacją mieliśmy do czynienia w roku 1900. Wówczas to infekcje i niedożywienie były najczęstszą przyczyną zgonów, zwłaszcza, kiedy osiągały rozmiar epidemii. Choroba wieńcowa jest najczęstszą przyczyną zgonów w krajach wysoko rozwiniętych przemysłowo. Mężczyźni są czterokrotnie bardziej narażeni niż kobiety. Około 40. roku życia stosunek ten wynosi 8:1 natomiast po 70. roku częstość występowania jest porównywalna. Objawy kliniczne pojawiają się u mężczyzn najczęściej w przedziale pomiędzy 50. a 60. rokiem, u kobiet natomiast pomiędzy 60. a 70. rokiem życia. Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią około 10% wszystkich schorzeń na całym świecie również na przełomie XX i XXI wieku. Miażdżyca jest złożonym patofizjologicznym procesem, na który składa się akumulowanie lipoprotein, w następstwie czego dochodzi do wzrostu aktywności peroksydazy. To z kolei prowadzi do występowania stanu zapalnego inicjując angiogenetyczną i fibroproliferacyjną reakcję w macierzy pozakomórkowej i akumulowanie lipidów. Typową cechą miażdżycy jest zaburzenie funkcji śródbłonka, która często przejawia się zespołem ograniczonej wazodilatacji, to z kolei prowadzi do zmniejszenia przepuszczalności ściany naczyń. Pielęgniarstwo jest specyficzną dziedziną nauki, która łączy naukę z wiedzą dotyczącą ludzi, społeczeństwa i środowiska. Najbardziej znamienitą cechą pielęgniarstwa jest złożone podejście do człowieka w celu ochrony jego zdrowia, także profilaktyki i opieki nad chorymi. Pielęgniarstwo pełni znaczącą i niezastąpioną rolę w profilaktyce i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2011, R. 15, nr 5, 5; 247-253
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Advantages and pitfalls of the Swedish National Program for Suicide Prevention 2008
Zalety i wady szwedzkiego krajowego programu zapobiegania samobójstwom z 2008 roku
Autorzy:
Baran, Anna
Kropiwnicki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943700.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
Sweden
effectiveness
national program
program evaluation
suicide prevention
suicide rate
wskaźnik ryzyka samobójczego
szwecja
efektywność
ewaluacja programu
prewencja samobójstw
program narodowy
Opis:
Introduction: The World Health Organization report (2014) recommends the introduction of national programs for suicide prevention. However, the research on their effectiveness is scarce. As a result, policy makers do not have sufficient data for their decisions on the appropriate level of investment in suicide prevention. It is of great importance to know whether the introduction of a national prevention program results in a reduction in suicide rates, and if so, in what age groups and over what period of time after the announcement of the program. Sweden introduced the first suicide prevention program in 1995. It was then modified in 2008, and most recently in 2015. Objectives: The aim of this study was to answer the question about the impact of the suicide prevention program in Sweden (2008) on the total suicide rate as well as the age- and gender-specific suicide rates in the subsequent years. Material and methods: The study provides the overview of the suicide prevention program and suicide rates in Sweden in males and females, in the age groups 0–24, 25–44, 45–64 and over 65, 1, 3 and 6 years before and after the introduction of the national program for suicide prevention. The study presents the statistical analysis of changes in average suicide rates following the announcement of the Swedish National Program for Suicide Prevention 2008 with reference to chosen periods. Conclusions: The Swedish National Program for Suicide Prevention did not result in the reduction of suicide rates in the year after its introduction, whereas suicide rates decreased in all groups, except for the youth (under 24 years old), in 2009–2011 and 2009–2014.
Wstęp: Choć raport Światowej Organizacji Zdrowia (2014) zaleca wprowadzenie krajowych programów zapobiegania samobójstwom, niewiele jest badań nad ich efektywnością. W rezultacie decydenci nie mają wystarczających danych do podejmowania decyzji w sprawie odpowiedniego poziomu finansowania inwestycji mających na celu zapobieganie samobójstw. Musimy wiedzieć, czy wprowadzenie narodowego programu zapobiegania prowadzi do redukcji liczby samobójstw, a jeśli tak, to w jakich grupach wiekowych i w jakim czasie po ogłoszeniu programu. Szwecja wprowadziła pierwszy program zapobiegania samobójstwom w 1995 roku, następnie modyfikowała go w 2008, a ostatnio w 2015 roku. Cel badania: W badaniu starano się uzyskać odpowiedź na pytanie dotyczące wpływu szwedzkiego programu zapobiegania samobójstwom z 2008 roku na liczbę samobójstw w kolejnych latach w zależności od wieku i płci. Materiał i metody: Badanie przedstawia przegląd programu zapobiegania samobójstwom i wskaźników samobójstw u mężczyzn i kobiet w Szwecji w grupach wiekowych 0–24, 25–44, 45–64, ponad 65 lat w ciągu roku, 3 oraz 6 lat przed i po wprowadzeniu krajowego programu zapobiegania samobójstwom. Zaprezentowano analizę statystyczną zmian uśrednionego wskaźnika samobójstw po ogłoszeniu szwedzkiego krajowego programu zapobiegania samobójstwom w 2008 roku w odniesieniu do wybranych okresów. Wnioski: Szwedzki krajowy program zapobiegania samobójstwom nie spowodował zmniejszenia liczby samobójstw w ciągu roku po jego wprowadzeniu, natomiast wskaźnik samobójstw zmniejszył się we wszystkich grupach z wyjątkiem młodzieży (poniżej 24. roku życia) w latach 2009–2011 i 2009–2014.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2015, 15, 4; 175-181
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Application of the Principle of Prevention to land-based sources of marine pollution: an International Law approach
Zastosowanie zasady prewencji do zanieczyszczenia morza generowanego na lądzie: podejście prawa międzynarodowego
Autorzy:
Maletto, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18053206.pdf
Data publikacji:
2023-08-13
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Marine environment
marine pollution
prevention
due diligence
environmental damage
środowisko morskie
zanieczyszczenie morza
prewencja
zniszczenie środowiska naturalnego
należyta staranność
Opis:
Despite being a major environmental issue, marine pollution from land-based sources has not been addressed through a clear and coherent international legal framework. The aim of this article is, therefore, to reconduct such fragmented framework to a single international rule, with the potential of effectively tackling the issue. This led the investigation to focus on the Principle of Prevention, which, despite being a cornerstone of international environmental law, has remained quite evanescent as to its normative content. With this in mind, the article attempts to reconstruct the actual content of the rule with specific regard to the issue at stake. In order to do so, it has been essential to identify the standard of “diligence” States are held to in such regard and to verify how such “due diligence” interacts with the primary rule and contributes to fill it with normative content. The result is a single legal rule with a renewed potential, especially in terms of enforcement opportunities.
Pomimo faktu, że sprawa zanieczyszczenia mórz, którego źródłem jest aktywność człowieka na lądzie, stanowi jeden z głównych problemów środowiskowych, do tej pory nie doczekała się jasnego i spójnego międzynarodowego ujęcia prawnego. Dlatego też celem niniejszego artykułu jest sprowadzenie wielu fragmentarycznych ujęć do jednej regulacji o statusie międzynarodowym, która byłaby w stanie skutecznie rozwiązywać ten palący problemu. Taka intencja prowadziła autora do skupienia się na zasadzie prewencji, która – chociaż jest fundamentem międzynarodowego prawa – wciąż pozostaje niedookreślona, jeśli idzie o treści normatywne. Mając powyższe na względzie, autor podejmuje próbę zrekonstruowania rzeczywistej treści tej zasady, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki podjętej w pracy. W tym celu podstawą działania było zidentyfikowanie standardu staranności państw w tej kwestii oraz zweryfikowanie, w jaki sposób taka „należyta staranność” współgra z podstawowymi zasadami i przyczynia się do wypełnienia treści normatywnych. W rezultacie wypracowano jedną prawną regulację z odnowionym potencjałem, szczególnie jeśli idzie o możliwości egzekucyjne.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2023, 21, 1; 125-148
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies