Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "X-ray method" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 46
Tytuł:
Importance of wheat grain orientation for the detection of internal mechanical damage by the X-ray method
Autorzy:
Grundas, S.
Velikanov, L.
Archipov, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25784.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
Tematy:
grain hardness
internal damage
X-ray method
mechanical damage
wheat grain
Źródło:
International Agrophysics; 1999, 13, 3
0236-8722
Pojawia się w:
International Agrophysics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identification of Lack of Fusion and Incomplete Penetration in Butt Weld Joint by Ultrasonic Phased Array Method and X-Ray Method
Autorzy:
Koňár, R.
Mičian, M.
Boháčik, M.
Gucwa, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/357016.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
internal defects
butt weld joint
nondestructive testing
lack of fusion
incomplete penetration
Opis:
The main goal of the article is to identify artificially created defects like lack of fusion and incomplete penetration in buttweld joint using non-destructive volumetric methods. These defects are the most serious defects in welds of steel constructionsfrom the safety point of view. For identification, an ultrasonic phased array technique and a conventional X-ray using digital imaging were used. The theoretical part of the article describes the current state of the given issue and provides basic theoretical knowledge about ultrasonic and X-ray welding tests. In the experimental part, the procedure and results of testing butt weld joint are described by both non-destructive methods. The butt weld joint was made from steel S420MC. Each indication obtained by the ultrasonic and x-ray technique is supplemented by the macrostructure of the weld taken from the indication position. The results of the experimental work mentioned in the article point to the possibility and reliability of the identification of melting defects by selected nondestructive methods in terms of their character and orientation.
Źródło:
Archives of Metallurgy and Materials; 2019, 64, 3; 1117-1124
1733-3490
Pojawia się w:
Archives of Metallurgy and Materials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Development of studies on the mechanical properties of winter rape stems
Autorzy:
Skubisz, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24479.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
Tematy:
oilseed rape
winter oilseed rape
X-ray method
development
stem
rigidity
shearing energy
stress
mechanical property
Źródło:
International Agrophysics; 2001, 15, 3
0236-8722
Pojawia się w:
International Agrophysics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
X-Ray Diffraction Measurements for Riveted Joints. The Application of a Novel Methodology
Autorzy:
Gadalińska, E.
Kaniowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/97767.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
X-ray diffraction method
stress measurements
riveted joints
Opis:
The X-ray diffraction method is the best, widely available, non-destructive measurement method used to determine the residual and load stresses in crystalline materials. This method can be applied without any limitations to flat specimens. Depending on the equipment geometry, the type of material and geometry of the specimen, there are many limitations, restrictions and recommendations which have to be fulfilled to obtain reliable results. This was the reason for working out a methodology for X-ray diffraction stress measurements for riveted specimens.The first case to analyze is the necessity of choosing an X-ray tube suitable for the specimen material which will give the diffraction peaks in the range of 2Θ angles between 120° and 180°. Afterwards it is crucial to make the best selection of Bragg's angle 2Θ. In the vast majority of cases the best selection is the possibly biggest 2Θ angle because of the best accuracy of the measurement. However, for example for aluminum alloys (for CrKα radiation), this choice is not so obvious. It is much more convenient to perform measurements not for the highest diffraction angle. The best selection in this case is 2Θ=139,3°, and not 156,7°. Other selections which are necessary to be made before measurements are the collimator diameter, time of exposure, ψ tilts and φ oscillations. The proper selection of these parameters is crucial for the fast and efficient performing of measurements and for obtaining reliable results. Before performing the measurement, especially in the case of the specimen with complicated geometry (for example in the case of riveted specimens made of aluminum alloys), it is necessary to analyze the results obtained paying special attention to the possibility of the appearing of the rivet head/driven rivet head shadow during the measurement. The work describes differences between the X-ray stress measurement results obtained without any interference and the results received after eliminating the selected diffraction peaks for which the shadow of rivet head/driven rivet head has appeared.
Źródło:
Fatigue of Aircraft Structures; 2012, 4; 17-28
2081-7738
2300-7591
Pojawia się w:
Fatigue of Aircraft Structures
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Application of X-ray fluorescence method for elemental analysis of PM2.5 fraction
Autorzy:
Samek, L.
Furman, L.
Kawik, T.
Welnogorska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971541.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
Tematy:
air pollution
energy dispersive X-ray fluorescence (EDXRF)
elemental analysis
particulate matter
Opis:
The scientific interest in air pollution comes from its influence on human health, the condition of cultural heritage and climate. The PM2.5 fraction (particles of a diameter of 2.5 mm or below), indirectly, has a significant impact on health which is associated with respiratory tract and blood vessel related diseases. However, not only the size, but also the content of the particles has a significant meaning. To determine the particulate matter contents, elemental analysis can be performed using numerous techniques, the most important of which is X-ray fluorescence. In this study, samples of PM2.5 fraction collected in Krakow, Poland were analyzed. The X-ray fluorescence method was used to perform elemental analysis. The gravimetric method was applied to determine the concentration of the PM2.5 fraction. Low detection limits of individual elements and precision of the X-ray fluorescence method were determined. The concentrations of the following elements: Cl, K, Ca, Cr, Mn, Fe, Cu, Zn, Br, Rb, Sr and Pb in the PM2.5 fraction samples collected in Krakow were evaluated. The homogeneity of the samples was also estimated. The concentrations of PM2.5 fraction collected in the summer of 2013 were in the range of 6–23 ng/m3. The concentrations of PM2.5 fraction collected in the winter of 2013 were in the range of 26–171 ng/m3. The precision of the method was found to be below 1% for elements with high concentration in the sample and 6–8 % for trace elements.
Źródło:
Nukleonika; 2015, 60, No. 3, part 2; 621-626
0029-5922
1508-5791
Pojawia się w:
Nukleonika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Multireflexion X ray diffraction method for residual stress investigation in the Ti-based biomaterials
Autorzy:
Marciszko, M.
Baczmański, A.
Wroński, S.
Wróbel, M.
Braham, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/285425.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Polskie Towarzystwo Biominerałów
Tematy:
biomaterials
titanium alloys
implants
Źródło:
Engineering of Biomaterials; 2016, 19, 138; 18
1429-7248
Pojawia się w:
Engineering of Biomaterials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Structure Perfection Study of Crystals Containing Micro- and Macrodistortions by X-Ray Acoustic Method
Autorzy:
Khrupa, V. I.
Grigoryev, D. O.
Dzyublik, A. Ya.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931662.pdf
Data publikacji:
1994-10
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
81.40.-z
61.72.Dd
Opis:
The X-ray acoustic method for determination the structure perfection integral characteristics is suggested for slightly imperfect dislocation-free crystals. The method is suitable for investigation of a crystal disturbed both by localized (microdefects) and by distributed (macrostrains) structure defects. It is based on the analysis of dependence of the distance Δx between two minima, arising in the spatial intensity profile I(x) of the X-ray beam diffracted by acoustically excited crystal, upon ultrasound frequency vs. Using the data Δx(v$\text{}_{s}$) for two selected reflections, we calculated the values of the extinction lengths Λ which enabled us to identify the predominate type of structure disturbances as well as to estimate the static Debye-Waller factors e$\text{}^{-L}$ and the period of the main macrodeformation λ$\text{}_{M}$ for a sample containing simultaneously microdefects and periodic long range deformations. Such approach was used for studying the structure perfection of Czochralski-grown (Cz) and float-zone (FZ) silicon crystals.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 1994, 86, 4; 597-603
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The assessment of the ionizing radiation dose received by patients during some diagnostic X-ray examinations carried out on the basis of the working procedures in the health care entities
Autorzy:
Bekas, M.
Waniewska, E.
Wardzinski, A.
Wieprzowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874288.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
assessment
ionizing radiation
radiation dose
patient
diagnostic method
X-ray method
radiation exposure
working procedure
health care
human health
health risk
Opis:
Background. X-ray examination is a popular and universally used injury and disease diagnostic method. A distinctive X ray examination feature is that it can be done quickly which is extremely important in case of the need for rapid diagnosis of patients in life threatening condition. Another advantage of the X-ray examinations is also relatively low cost of carry. However, X-ray examination involve adverse health effects. During the examination the patient is subjected to ionizing radiation that might have impact on his health. Objective. The aim of this study has been to determine and assess the size of the entrance surface doses (ESD) received by patients during selected X-ray examinations performed on the basis of the medical working procedures available in healthcare entities in Masovian Voivodeship in Poland. Materials and Method. The examinations were conducted for 71 X-ray units located in the Masovian Voivodeship. Measurements of doses received by the patients were based on our own validated test methods. Results. It was found that the range applied to the high voltage in healthcare entities does not always coincide with the values specified in the standard procedures. It was found in the skull projection radiography AP and LAT that the recorded values were from range 60 to 82 kV (the average value of 74 kV) while in accordance with a standard procedure they should be in the range from 65 to 75 kV. Only in case of cervical spine radiography in the AP projection, the LAT exposure conditions were matching with the standard obligatory procedures in Poland. The consequence of selecting exposure conditions are significant differences in the size of the doses the patient receive during the same medical procedures. The greatest range of ESD doses was found during radiography of the thoracic spine in the projection AP and LAT. The projection LAT measured values were in the range of 523 to 10550 μGy (average value 2175 μGy). Conclusions. It is necessary to update immediately the standard procedures and to develop detailed guidelines for the preparation of working procedures in X-ray rooms.
Wprowadzenie. Badania rentgenowskie są powszechnie stosowaną metodą diagnozowania urazów i schorzeń występujących u pacjentów. Największą zaletą tych badań jest szybkość ich wykonania, co jest niezwykle istotne w przypadku konieczności postawienia szybkiej diagnozy medycznej u pacjentów w ciężkim stanie zagrażającym ich życiu. Badania rentgenowskie niosą jednakże ze sobą także negatywne skutki zdrowotne. W trakcie ich przeprowadzania pacjent poddany jest działaniu promieniowania jonizującego, które nie jest obojętne dla zdrowia. Cel. Celem badań było oszacowanie wielkości wejściowej dawki powierzchniowej (ESD) jaką otrzymują pacjenci podczas wybranych badań rentgenowskich przeprowadzonych w oparciu o procedury robocze obowiązujące w placówkach ochrony zdrowia na terenie województwa mazowieckiego. Materiał i metody. Zbadano 71 aparatów rentgenowskich wykorzystywanych w placówkach ochrony zdrowia na terenie województwa mazowieckiego. Pomiary dawek otrzymywanych przez pacjentów podczas badań rentgenowskich przeprowadzono własnymi zwalidowanymi metodami badawczymi. Wyniki. Stwierdzono, iż zakres wartości wysokiego napięcia dobieranego przez personel medyczny na aparatach rentgenowskich w placówkach ochrony zdrowia nie zawsze pokrywa się z wartościami określonymi w procedurach wzorcowych. Stwierdzono, iż w radiografii czaszki w projekcji AP i LAT wartość wysokiego napięcia była od 60 do 82 kV (wartość średnia 74 kV), zaś zgodnie z procedurą wzorcową powinny mieścić się w zakresie od 65 do 75 kV. Najlepszą zgodność pomiędzy wartościami wysokiego napięcia stosowanymi w pracowniach rtg a tymi określonymi w procedurach wzorcowych obowiązujących w Polsce stwierdzono w przypadku radiografii kręgosłupa szyjnego. Konsekwencją tak dobieranych warunków ekspozycji są znaczące różnice w wielkości dawek promieniowania otrzymywanych przez pacjentów dla tych samych procedur medycznych. Największą rozpiętość dawek ESD stwierdzono w trakcie radiografii kręgosłupa piersiowego w projekcji AP oraz LAT. W projekcji LAT zmierzone wartości były w przedziale od 523 do 10550 μGy (wartość średnia 2175 μGy). Wnioski. Niezbędne jest jak najszybsze uaktualnienie procedur wzorcowych oraz opracowanie szczegółowych wytycznych dotyczących przygotowywania procedur roboczych w pracowniach rentgenowskich.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2017, 68, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Determination of Size Distribution of Guinier-Preston Zones in Al-Ag Alloys by Small-Angle X-ray Scattering Method
Autorzy:
Bierska, B.
Pająk, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035487.pdf
Data publikacji:
2002-08
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
61.10.Eq
81.40.Cd
64.75.+g
Opis:
Small-angle X-ray scattering method recognised to be very useful in the studies of structural problems of materials inhomogeneous in nanoscale. Studies by small-angle X-ray scattering on the Al-Ag alloys are presented. The size distributions of spherical Guinier-Preston zones were calculated using Vonk's and Glatter's methods. Small-angle X-ray scattering studies were performed on Al-5.0 at.%Ag alloy containing spherical Guinier-Preston zones in theη-state. For this alloy one can assume that scattering particles are of spherical shape, have uniform electron density and scatter independently. Moreover, the size distributions were calculated for Al-1.6 at.%Ag alloy containing Guinier-Preston zones in ε-state (scattering particles with not uniform electron density). Both, Vonk's and Glatter's, methods gave similar size distributions. Profiles of size distributions for Guinier-Preston zones inε-state are more complex in comparison to Guinier-Preston zones inη-state. It is connected with a complex structure of Guinier-Preston zones in ε-state. A modification of the structure model of Guinier-Preston zones inε-state is proposed.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 2002, 102, 2; 227-232
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rated stress state of functional surfaces by X-ray diffractometric methods
Pomiar naprężenia własnego w warstwie wierzchniej metodami dyfraktometrii rentgenowskiej
Autorzy:
Kurňava, P
Stančeková, D
Nosák, T
Jurky, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/175628.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
X-ray diffractometric method
stresses
bearings
rolling bearings
metoda dyfraktometrii rentgenowskiej
naprężenia
łożyska
łożyska toczne
Opis:
This work deals with investigation of residual stresses during by non-destructive methods turning. Workpiece material, which was used in experiments was 19 830 steel, which is used for rolling bearing rings. Residual stress were observed in the application of various cutting parameters by non-destructive methods.
W pracy prowadzono badania naprężeń własnych w warstwie wierzchniej w procesie toczenia przy zastosowaniu metod nieniszczących – metody dyfrakcji rentgenowskiej. W badaniach stosowano stal 19 830 do wytwarzania pierścieni łożysk tocznych. Pomiar wartości naprężenia prowadzono na powierzchni obrobionej przy stosowaniu różnych wartości parametrów skrawania.
Źródło:
Advances in Manufacturing Science and Technology; 2013, 37, 2; 33-49
0137-4478
Pojawia się w:
Advances in Manufacturing Science and Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Characterization of New Structure for Silicon Carbide X-Ray Detector by Method Monte Carlo
Autorzy:
Stankovic, S.
Ilic, R.
Jankovic, K.
Vasic-Milovanovic, A.
Loncar, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1503337.pdf
Data publikacji:
2011-08
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
07.85.Fv
87.55.kh
85.30.Kk
61.72.uf
77.84.Bw
Opis:
This work presents a characterization of radiation absorption properties of silicon carbide (SiC) as semiconductor for the realization of detectors for X-rays. SiC detectors can potentially reach superior performance with respect to all the other semiconductors presently employed in hazardous environments in nuclear and space science and technology. Physics and numerical modeling of photons transport through SiC detector is incorporated in non-destructive Monte Carlo method for determining the energy deposited and dose distribution. The Monte Carlo code has been adopted for numerical simulations for different detector conditions and configurations. The X-ray characterization of new SiC structures originates the improving of design of these detector systems.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 2011, 120, 2; 252-255
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elemental composition and rough source apportionment of fine particulate matter in air in Cracow, Poland
Autorzy:
Samek, L.
Gdowik, A.
Ogarek, J.
Furman, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/208112.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
elemental compositions
X-ray fluorescence method
source apportionment
source contributions
Cracow
metoda fluorescencji rentgenowskiej
Kraków
koncentracja pyłów zawieszonych
źródła emisji zanieczyszczeń
Opis:
Samples of PM2.5 fraction (particles with aerodynamic diameter ≤2.5 mu m) of air particulates were collected in winter 2011 and summer 2012 in Cracow, Poland. The concentrations of PM2.5 were 50 ±23 mu g/m3 (wintertime) and 16 ± 6 mu g/mV (summertime). The energy dispersive X-Ray fluorescence method was used for the determination of the concentrations of PM2.5-related elements. Principal component analysis and multilinear regression analysis were used to determine source contributions to ambient concentrations of PM2.5. In wintertime, the sources of air pollution were identified as municipal emission, steel and ferrous industry (49.2%), traffic (37.8%) and other, not identified sources (13%), whereas during summer, they were traffic (53%), steel and ferrous industry (18%), and not identified sources (29%).
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2016, 42, 1; 71-83
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Computational Method of X-Ray Harmonic Elimination in EXAFS Treating
Autorzy:
Ovsjannikov, Ph. M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931720.pdf
Data publikacji:
1994-11
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
87.64.Fb
78.70.Dm
Opis:
The computational method of EXAFS amplitude correction by harmonics elimination and intensity leakage assessment has been worked out. In conventional absorption measurements, the major sources of errors are the transition of harmonics by the monochromator and inevitable leakage of radiation around and (or) through the sample. In this paper we present the method of the effective corrections being based on the measurements of the intensity of X-ray radiation passed through calibrated metal foils both without and together with investigated samples. As the advantage of the method one may emphasise the fact that it does not require any additional data for the investigated samples such as chemical composition, density, table absorption coefficients.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 1994, 86, 5; 749-752
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected features of carbonate rocks based on the X-ray computed tomography method (CT)
Wybrane cechy skał węglanowych w odwzorowaniu rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT)
Autorzy:
Urbaniec, A.
Drabik, K.
Dohnalik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835191.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
X-ray computed tomography
carbonate rocks
texture features
biogenic structures
porosity
fractures
rentgenowska tomografia komputerowa
skały węglanowe
cechy teksturalne
struktury biogeniczne
porowatość
szczeliny
Opis:
The paper presents possibilities of X-ray computed tomography (CT) application in view of representing selected features of carbonate rocks in a CT image. 72 sections of drill cores, approx. 1 m long each, were selected for tomographic examinations to obtain as reliable as possible results. The selected core material represents carbonate formations of various ages (from Palaeozoic to Upper Cretaceous), originating from boreholes situated in the Carpathian Foreland area. The interpretation of tomographic examinations was connected with a detailed sedimentological analysis of selected core sections, allowing to carry out direct comparisons, which of studied features and to what extent have disclosed in the CT images, and also whether this image can supplement or make the prepared descriptions more detailed. The presented information has a qualitative nature, i.e. referring mainly to descriptive features of the analysed carbonate rocks. Because of a limited size of the paper we have focused only on a few from numerous analysed features of carbonate rocks. The method of X-ray computed tomography (CT) can be very helpful at the analysis of various carbonate rocks features, such as structural and textural features, biogenic structures, porosity, and fracturing. It should be emphasised that this is a non-invasive method, providing a possibility to reproduce the CT image in various directions, without the necessity of mechanical interference in the rock material, resulting in the core destruction. Mummified siliceous sponges were examples of biogenic structures, which were best reflected in formations, which have been subjected to processes of selective dolomitization. In such type of carbonate rocks the sponge mummies were not dolomitized, while the basic material of the background was dolomitized. A very good representation of the structure in CT images was obtained for colonial hexacorals from the Scleractinia group, because many details of their skeleton structure are noticeable. Contrary to siliceous sponges the structure of corals is preserved much worse in the case, when the studied deposits were subject to diagenetic processes (such as dissolution, recrystallisation, or dolomitization). In addition, the analysis of various bioclasts, preserved in carbonate rocks, has shown a significant role both of the original mineral component building the skeletal elements of organisms (aragonite, high-magnesium calcite, lowmagnesium calcite), and of diagenetic processes history, directly affecting the condition of those components preservation. Based on the analysed materials it was found that porosity and fracturing are among best reflected features of carbonate rocks in the CT image. Open fractures, fractures filled with anhydrite and fractures filled with clay-marly material are generally well reflected in the CT image. Instead, fractures filled with calcite are variously recognisable, depending on the mineral composition of the rock background.
W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT) pod kątem odzwierciedlenia wybranych cech skał węglanowych w obrazie CT. Do badań tomograficznych wytypowano 72 odcinki rdzeni wiertniczych o długości ok. 1 m każdy w celu uzyskania możliwie najbardziej wiarygodnych wyników. Wytypowany materiał rdzeniowy reprezentuje utwory węglanowe różnego wieku (od paleozoiku po górną kredę), pochodzące z otworów wiertniczych, zlokalizowanych na obszarze przedgórza i w podłożu Karpat. Interpretację badań tomograficznych powiązano ze szczegółową analizą sedymentologiczną wybranych odcinków rdzeni, co pozwoliło na bezpośrednie porównanie, które z badanych cech i w jakim stopniu ujawniły się w obrazie tomograficznym, a także czy obraz ten jest w stanie uzupełnić lub uszczegółowić wykonane opisy. Przedstawione informacje mają charakter jakościowy, tj. odnoszący się głównie do cech opisowych analizowanych skał węglanowych. W związku z ograniczoną objętością artykułu skoncentrowano się jedynie na kilku spośród wielu przeanalizowanych cech skał węglanowych. Metoda rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT) może być bardzo pomocna przy analizie różnego typu ich cech, takich jak: cechy strukturalne i teksturalne, struktury biogeniczne, porowatość, szczelinowatość. Należy podkreślić, że jest to metoda nieinwazyjna, dająca możliwość odtwarzania obrazu tomograficznego w różnych kierunkach, bez konieczności mechanicznej ingerencji w materiał skalny, prowadzącej do niszczenia rdzenia. Spośród przeanalizowanych struktur biogenicznych uwagę zwrócono na zmumifikowane gąbki krzemionkowe, które w najlepszym stopniu odwzorowane zostały w zapisie CT w utworach, które w trakcie diagenezy poddane zostały procesom selektywnej dolomityzacji. W tego typu utworach mumie gąbek nie uległy dolomityzacji, podczas gdy masa podstawowa otaczającego osadu została zdolomityzowana. Bardzo dobre odzwierciedlenie struktury w zapisie CT uzyskano dla kolonijnych koralowców sześciopromiennych z grupy Scleractinia, gdyż w obrazie tomograficznym dostrzegalnych jest wiele detali budowy ich szkieletu. W przeciwieństwie do gąbek krzemionkowych, struktura koralowców zachowana jest znacznie gorzej w przypadku, gdy badane utwory poddane zostały w większym stopniu procesom diagenetycznym (takim jak rozpuszczanie, rekrystalizacja czy też dolomityzacja). Ponadto analiza różnego typu bioklastów, zachowanych w skałach węglanowych, wykazała istotną rolę, zarówno pierwotnego składnika mineralnego budującego elementy szkieletowe organizmów (aragonit, kalcyt wysokomagnezowy, kalcyt niskomagnezowy), jak również historii procesów diagenetycznych, mających bezpośredni wpływ na stan zachowania tych elementów. Na podstawie przeanalizowanych materiałów stwierdzono, że porowatość i szczelinowatość są jednymi z najlepiej odwzorowanych w zapisie tomograficznym cech skał węglanowych. W obrazie CT na ogół w bardzo dobrym stopniu czytelne są szczeliny otwarte, szczeliny wypełnione anhydrytem oraz szczeliny wypełnione materiałem ilasto-marglistym. Natomiast szczeliny zabliźnione kalcytem rozpoznawalne są w różnym stopniu, w zależności od składu mineralnego tła skalnego.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2018, 74, 3; 183-192
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 46

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies