Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "GÓRNY ŚLĄSK" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Borderland Anxieties: Brexit, Upper Silesia and Irish Partitions in Recent Novels by Glenn Patterson and Szczepan Twardoch
Lęki graniczne. Brexit, Górny Śląsk i podziały Irlandii w powieściach: Where Are We Now? Glenna Pattersona oraz Pokora Szczepana Twardocha
Autorzy:
Drong, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043993.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
Northern Ireland owes its existence to a partition of Ireland that took place a century ago. The knottiest problems involved in the UK’s recent divorce with the European Union can be traced back not only to the Belfast Agreement of 1998 but also to the establishment of a new border, and a new borderland, in the island of Ireland in 1922. The same year (1922) saw the coming into effect of a partition of Upper Silesia, which was triggered by the events and political decisions taken in 1921. The primary focus of this essay is on literary representations of crises and anxieties connected with the transformations of the geopolitical statuses of the two provinces (i.e. Northern Ireland and Upper Silesia) and selected historical, political and cultural parallels between them. Those anxieties are exemplified and illustrated by the leading characters of Glenn Patterson’s Where Are We Now? (2020) and Szczepan Twardoch’s Pokora (2020). Both novels yield to provincial readings that explore basic aporias of uprootedness, displacement, deterritorialization and identity crises, collectively identified here as borderland anxieties. In consequence, transnational and postnational perspectives that emerge from Patterson’s and Twardoch’s works count as proactive responses, encoded in literary texts, to current geopolitical crises in Europe.
Irlandia Północna zawdzięcza swoje istnienie podziałowi wyspy Irlandii, którego dokonano 100 lat temu. Najtrudniejsze do rozwiązania problemy związane z niedawnym „rozwodem” między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem sięgają nie tylko podpisanego w 1998 roku porozumienia z Belfastu (tzw. porozumienia wielkopiątkowego), ale również ustanowienia granicy na wyspie Irlandii w 1922 roku oraz ukonstytuowania się obszarów przygranicznych. W tym samym 1922 roku pojawiła się granica dzieląca na pół Górny Śląsk – na część polską i niemiecką. Została wprowadzona na mocy decyzji politycznych podjętych w 1921 roku. Poniższy esej skupia się na literackich przedstawieniach kryzysów i lęków związanych z transformacjami geopolitycznymi dwóch regionów określanych często jako prowincje – Górnego Śląska i Irlandii Północnej – oraz na wybranych zbieżnościach historycznych, politycznych i kulturowych. Przykładem, a zarazem ilustracją takich lęków są postaci występujące w powieściach: Glenna Pattersona pt. Where Are We Now? (Gdzie teraz jesteśmy?) i Szczepana Twardocha pt. Pokora. Obie powieści zachęcają do „prowincjonalnej lektury”, w której na plan pierwszy wysuwają się kategorie wykorzenienia, wysiedlenia, przemieszczenia, deterytorializacji oraz kryzysu tożsamości, które to kategorie zbiorczo określam jako lęki graniczne. Transnarodowe i postnarodowe optyki, jakie ujawniają się w lekturze powieści Pattersona i Twardocha, można uznać za wbudowany w tekst literacki prewencyjny zabieg lub też przestrogę przed współczesnymi kryzysami geopolitycznymi nękającymi Stary Kontynent.
Źródło:
Porównania; 2021, 30, 3; 209-227
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research Into the Metal/Metalloid Movements in Soil and Groundwater in the Areas Surrounding the Coal Waste Dump Hałda Ruda (Upper Silesia, Poland)
Badania nad przemieszczaniem się metali i metaloidów w glebie i wodzie gruntowej terenów otaczających zwał odpadów pogórniczych Hałda Ruda, Górny Śląsk, Polska
Autorzy:
Jabłońska-Czapla, M.
Rosik-Dulewska, C.
Szopa, S.
Zerzucha, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818521.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
ICP-MS
EDXRF
soil
groundwater
heavy metals
chemometric analysis
PCA
gleba
wody gruntowe
metale ciężkie
analiza chemometryczna
Opis:
Górny Śląsk to najbardziej przekształcone w wyniku działalności człowieka terytorium Polski. Celem pracy była optymalizacja i walidacja ilościowego oznaczania metali i metaloidów przy użyciu techniki EDXRF i ICP-MS do identyfikacji zanieczyszczeń na obszarach wokół składowiska odpadów pogórniczych, Hałda Ruda (Zabrze, Polska Południowa) oraz określenie sposobu, w jaki metale i niemetale przenoszą się w glebach i wodach gruntowych na omawianym obszarze. Stężenia 27 metali i metaloidów oznaczano w próbkach gleb za pomocą techniki EDXRF. Próbki wód gruntowych pobierano comiesięcznie między 2010 i 2012 i analizowano techniką ICP-MS. Uzyskane wyniki badań poddano analizie chemometrycznej, co pozwoliło na znalezienie transektów z największym stopniem dywersyfikacji obiektu. Analiza PCA potwierdziła istnienie pewnej grupy pierwiastków charakteryzujących się silną korelację pomiędzy ich zawartością w próbkach gleb. Hałda Ruda nadal jest źródłem zanieczyszczeń w środowisku wodnogruntowym, szczególnie na terenach leżących w kierunku spływu wód gruntowych oraz w obszarze pod wpływem dominujących wiatrów południowo-zachodnich. W próbkach wód pobieranych na spływie wód gruntowych stwierdzono najwyższe stężenia toksycznych metali przekraczające dopuszczalne normy. Szczególnie podwyższone stężenie obserwowano w przypadku ołowiu, arsenu, chromu i cynku. Badania stężenia metali i metaloidów w glebach z obszarów otaczających teren zwału, w porównaniu z wytycznymi jakości gleb, jasno wskazują, że tereny usytuowane na spływie wód gruntowych są znacznie bardziej zanieczyszczone, a ich wartości wielokrotnie przekraczają dopuszczalne normy. Stężenie ołowiu w glebie przekraczało nawet 2000 mg/kg. Zaobserwowano również ogromne przekroczenia poziomu dopuszczalnego stężenia miedzi, manganu, chromu lub cynku. Maksymalne stężenia Cu, Zn, Pb lub Cr w wierzchnich warstwach gleby przekraczały kilka tysięcy mg/kg.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 1; 367-395
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contents of Rare Earth Elements in Acidic Waters Linked to Mining of Coal and Lignite (Upper Silesia and Muskau Bend, Southern Poland)
Zawartości pierwiastków ziem rzadkich w kwaśnych wodach związanych z górnictwem węgla kamiennego i węgla brunatnego (Górny Śląsk i Łuk Mużakowa, południowa Polska)
Autorzy:
Bauerek, Arkadiusz
Bebek, Małgorzata
Białecka, Barbara
Mitko, Krzysztof
Thomas, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1812062.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
acid mine drainage
AMD
rare earth elements
REE
coal
lignite
acidity
sulfates
kwaśny drenaż górniczy
pierwiastki ziem rzadkich
węgiel
węgiel brunatny
kwasowość
siarczany
Opis:
The aim of the research was comparison rare earth elements contents in acidic waters related to coal mining in the eastern part of the Upper Silesian Coal Basin (USCB), southern Poland, and the former lignite mining in the Polish part of the Muskau Bend. Acidic runoff waters flowing down from mine waste piles in the USCB are enriched with REEs (ΣREEs 478.5 and 1831.9 µg/l) compared to waters filling old lignite mining excavations (ΣREEs 19.7-145.3 µg/l). High concentrations of REEs in acidic waters from the USCB result from their high aggressiveness (acidity 1020 mg/l CaCO3 and 3820 mg/l CaCO3, pH 2.4 and 3.0) to loamy sediments being a source of REEs, and increase as the time of their contact increases. Concentrations of NASC-normalized REEs show that waters from the USCB are enriched in MREEs (Sm, Eu, Gd and Tb), while the waters from the Muskau Bend are characterized by a positive anomaly of LREEs (La and Ce) and a less marked anomaly of MREEs (Gd, Tb and Dy).
Celem badań było porównanie zawartości pierwiastków ziem rzadkich w kwaśnych wodach związanych z wydobyciem węgla kamiennego, we wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) oraz związanych z dawnym wydobyciem węgla brunatnego w polskiej części Łuku Mużakowa. Kwaśne wody spływu powierzchniowego z hałd odpadów górniczych GZW są wzbogacone w pierwiastki ziem rzadkich (REE) (ΣREE 478,5 i 1831,9 μg/l) w porównaniu do wód wypełniających stare wyrobiska górnicze węgla brunatnego (ΣREE 19,7-145,3 μg/l). Wysokie stężenia REE w kwaśnych wodach z GZW wynikają z ich wysokiej agresywności (kwasowość 1020 mg/l CaCO3 i 3820 mg/l CaCO3, pH 2,4 i 3,0) względem ilastych osadów będących źródłem REE i rosną wraz z upływem czasu ich kontaktu z osadami. Stężenia pierwiastków ziem rzadkich znormalizowane do północnoamerykańskiego łupku złożonego (NASC) pokazują, że kwaśne wody z GZW są wzbogacone w pośrednie pierwiastki ziem rzadkich (MREE) (Sm, Eu, Gd i Tb), podczas gdy wody z Łuku Mużakowa charakteryzują się dodatnią anomalią stężeń lekkich pierwiastków ziem rzadkich LREE (La i Ce) i mniej wyraźnymi anomaliami pierwiastków pośrednich MREE (Gd, Tb i Dy).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 1040-1060
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trace fossils from Late Carboniferous storm deposits, Upper Silesia Coal Basin, Poland
Slady dzialalnosci organizmow ze sztormowych osadow poznego karbonu Gornego Slaska
Autorzy:
Gluszek, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20035.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
bezkregowce morskie
Fimbritubichnus biserialis
karbon
paleontologia
Gorny Slask
osady sztormowe
Cylindrichnus candelabrus
Opis:
Eighteen ichnospecies (two new) referred to 17 ichnogenera (one new) as well as formally unclassified equilibrichnia, fugichnia and faecal pellets constitute a diverse and well-preserved invertebrate trace fossil suite present in storm deposits within the Franciszka X marine horizon of the Hrušov Beds (Late Carboniferous Namurian A, Pendleian) as exposed in the Kozłowa Góra quarry, Upper Silesia, Poland. The new forms are Fimbritubichnus biserialis igen. et isp. n., which is interpreted as the work of a deposit-feeding bellerophont gastropod, and Cylindrichnus candelabrus isp. n. An emended diagnosis of the ichnospecies Parahaentzschelinia ardelia is given. Presence of the trace fossils marks a marine influence, so that they can be utilized to discern marine versus nonmarine deposition within the Paralic Series of the Upper Silesia Coal Basin in which other paleontological evidence is scanty or lacking.
W pracy opisano zróżnicowany i stosunkowo dobrze zachowany zespół śladów działalności życiowej rozmaitych bezkręgowców morskich zachowanych w sztormowych osadach późnego karbonu (Namur A, horyzont Franciszka X, warstwy gruszowskie) w odsłonięciu Kozłowa Góra na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Zidentyfikowano 18 ichnogatunków (w tym dwa nowe) należących do 17 ichnorodzajów, ponadto rozpoznano niesklasyfikowane formalnie ślady równowagi (equilibrichnia), ślady ucieczki (fugichnia) oruz grudki fekalne. Opisano dwa nowe ichnogatunki: Cylindrichnus candelabrus isp. n. oraz Fimbritubichnus biserialis igen. et isp. n., ten ostatni interpretowany jako ślad jakiegoś osadożernego ślimaka bellerofontowego. Zaproponowano korektę diagnozy Parahaentzschelinia ardelia. Zespoły śladów działalności morskich bezkręgowców mogą być użytecznym narzędziem dla rozpoznawania morskich ingresji w osadach górnego karbonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1998, 43, 3; 517-546
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concentration and elemental composition of quasi-ultrafine particles in Upper Silesia
Autorzy:
Rogula-Kozłowska, Wioletta
Mach, Tomasz
Rogula-Kopiec, Patrycja
Rybak, Justyna
Nocoń, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207750.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
q-UFA
PM
road traffic emissions
Upper Silesia
emisja z ruchu drogowego
Górny Śląsk
Opis:
The ambient concentrations and elemental composition of particles with aerodynamic diameters between 30 and 108 nm (quasi-ultrafine particles, q-UFP) were studied. The data came from 6 sites in Katowice and Zabrze, big cities in Upper Silesia, where particulate matter was sampled at urban background site and crossroads in Katowice and Zabrze, at highway in Katowice, and at urban road in Zabrze. The ambient concentrations of q-UFP and of 24 q-UFP-bound elements at these six sampling sites have been discussed in the paper. The q-UFP mass concentrations in Upper Silesia did not appear high, they were not higher than in other areas. The percentages of the total mass of the examined elements in the q-UFP mass suggest that in Upper Silesia, within a typical residential area, q-UFP consist mainly of primary matter. At the sites under strong influence of road traffic emissions, where the contributions of the examined elements to the q-UFP mass were small, most probably, carbonaceous matter and elemental carbon build the core q-UFP mass. The majority of the elements in q-UFP are anthropogenic. Clear effects of local PM sources can be seen on the ambient concentrations of q-UFP-bound Al, Si, S, Cl, K, Sc, Ti, V, Cd, Cr, Mn, Co, and Sb.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2019, 45, 1; 171-184
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Management of hard coal mining and processing wastes in Poland
Gospodarka odpadami z górnictwa i przeróbki węgla kamiennego w Polsce
Autorzy:
Galos, K.
Szlugaj, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/215810.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
odpady powęglowe
kruszywa
odzysk węgla
Górny Śląsk
coal waste
aggregates
coal recovery
Upper Silesia
Opis:
Mining and processing wastes comprise the largest group of industrial wastes generated and deposited in Poland. Among these, wastes from hard coal mining and processing traditionally constitute the most important group, currently generated at a level of 29–33 million Mg per year, with approx. 85% being utilised. Hard coal wastes are divided into two main groups – mining wastes (up to 20%) coming from preparatory and productive mining works; and processing wastes categorized as coarse-grained wastes from dense, medium gravity separation, fine-grained wastes from jiggers, and very fine-grained flotation wastes. Coarse-grained wastes (from both mining and processing) are the most economically useful. The main directions of their application are production of aggregates for engineering and road construction, production of cement or building ceramics, recovery of coal, or use as backfilling material. For aggregates production, two types of such wastes are used – raw coal wastes and self-burnt coal shale. The most important producer of aggregates from raw coal wastes is Haldex Co. with four processing plants (also delivering coal shale for cement or ceramics and recovered coal) and two crushing sieving units. Its total aggregates production exceeds 3 million Mg per year. Production of shale gravellite aggregates from self-burnt coal shale is carried out by a dozen or so small companies, with total production over 0.5 million Mg per year. Raw coal shale finds use in building ceramics and cement clinker manufacturing (up to 0.3 million Mg per year). Coal recovery, mostly in Haldex Co. plants, currently exceeds 0.15 million Mg per year, while granulated coal mud production in three plants of Haldex and two plants of Tauron Wydobycie can be a few times higher, ca. 0.6–0.7 million Mg per year. In the coming years, the production of shale gravellite aggregates and consumption of raw coal shale in cement and ceramics are not expected to rise. Further development is possible in the case of coal recovery accompanied by production of aggregates from raw coal wastes, though not all obtained aggregates will find use – not even for road embankments or river embankments in the immediate vicinity.
Odpady z górnictwa i przeróbki stanowią największą grupę odpadów przemysłowych wytwarzanych i deponowanych w Polsce. Odpady z górnictwa i przeróbki węgla kamiennego tradycyjnie stanowią najważniejszą ich grupę. Obecnie są one wytwarzane w ilościach rzędu 29–33 mln Mg/r, przy wykorzystaniu gospodarczym rzędu 85%. Odpady powęglowe dzieli się na dwie główne grupy: odpady górnicze (do 20%) z górniczych prac przygotowawczych i udostępniających, oraz odpady przeróbcze: gruboziarniste ze wzbogacania w zawiesinowych cieczach ciężkich, drobnoziarniste ze wzbogacania w osadzarkach, bardzo drobnoziarniste odpady flotacyjne. Wykorzystywane gospodarczo są głównie odpady gruboziarniste (zarówno górnicze, jak i przeróbcze). Główne kierunki ich zastosowań to: produkcja kruszyw do prac inżynierskich i budowy dróg, produkcja cementu i ceramiki budowlanej, odzysk węgla, stosowanie jako materiału podsadzkowego. W przypadku produkcji kruszyw, stosowane są dwa rodzaje odpadów: odpady powęglowe surowe oraz samoczynnie wypalony łupek powęglowy. Najważniejszym producentem kruszyw z odpadów powęglowych surowych jest Haldex S.A. z czterema zakładami przeróbczymi (dostarczającymi także łupek powęglowy do produkcji cementu lub ceramiki budowlanej, a także odzyskiwany węgiel) oraz dwoma węzłami krusząco-sortującymi. Łączna produkcja kruszyw w zakładach Haldex S.A. przekracza 3 miliony Mg/r. Produkcja kruszyw łupkoporytowych z łupka wypalonego jest prowadzona przez kilkanaście małych firm na łącznym poziomie ponad 0,5 mln Mg/r. Surowy łupek powęglowy znajduje zastosowanie do produkcji cementu i ceramiki budowlanej w ilości do 0,3 mln Mg/r. Odzysk węgla, prowadzony głównie w zakładach Haldex S.A., obecnie przekracza 0,15 mln Mg/r, podczas gdy produkcja granulowanych mułów węglowych w trzech instalacjach Haldex S.A. i dwóch instalacjach Tauron Wydobycie jest prawdopodobnie nawet kilka razy większa rzędu 0,6–0,7 mln Mg/r. W najbliższych latach nie należy się spodziewać wzrostu produkcji kruszyw łupkoporytowych, a także zużycia łupka surowego do produkcji cementu i ceramiki budowlanej. Dalszy wzrost jest natomiast możliwy w przypadku odzysku węgla z prowadzoną równolegle produkcją kruszyw z surowych odpadów powęglowych. Tym niemniej nie należy się spodziewać, że wszystkie wytworzone na tej drodze kruszywa znajdą zastosowanie gospodarcze, nawet na nasypy drogowe i obwałowania rzek w bliskim sąsiedztwie zakładów.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 4; 51-63
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Logistics system of collection, dismantling and recycling of end-of-life vehicles
Logistyka zbiórki, demontażu i recyklingu zużytych pojazdów samochodowych
Autorzy:
Nowakowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/374789.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
recykling samochodów
demontaż
samochód osobowy
Górny Śląsk
złom
recycling
dismantling
car
Upper Silesia
scrap
Opis:
In the paper it is presented system for collection, dismantling and recycling of end-of-life vehicles. There are discussed framework of the system based on ELV European directive and Polish act. It is presented profitability of recycling of typical vehicles in Poland and methods of effective preparation of wrecks for shredding and further steel production. Examples are presented for Upper Silesia area.
W artykule przedstawiono logistykę zbiórki demontażu i przetwarzania złomu zużytych pojazdów samochodowych w oparciu o obowiązujące prawodawstwo. Omówiono aktualny stan funkcjonowania systemu w Polsce ze wskazaniem efektywności działania systemu i najlepszych metod przetwarzania i sortowania złomu powstałego z wraków samochodowych.
Źródło:
Transport Problems; 2010, 5, 4; 81-86
1896-0596
2300-861X
Pojawia się w:
Transport Problems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of a brick detail in architecture on the example of contemporary architectural trends in Upper Silesia
Rola ceglanego detalu w architekturze na przykładzie współczesnych trendów architektonicznych na Górnym Śląsku
Autorzy:
Juroszek, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312732.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
detail
brick
brick architecture
composition
Upper Silesia
detal
cegła
architektura ceglana
kompozycja
Górny Śląsk
Opis:
An image of the changing trends in the design of ceramic architectural details in Upper Silesia in recent years is the subject of the study. At the research stage, a source query, analysis of completed architectural objects, field inspection and photographic documentation were used. On the basis of a broader recognition of the subject, two examples were selected from the sacral buildings, residential buildings and public utility buildings. Assessment of the architectural environment, representativeness of the building, high architectural value, and cultural recognition were the selection criteria. Showing that the contemporary architecture of Upper Silesia allows operating with chiaroscuro, which gives the composition a “third dimension” – uniqueness and specific expression is the goal that the author achieves. It is not reaching for historical patterns, but creating new, geometric, spatial forms, setting new composition rules, using chiaroscuro, painterly and sculptural features of this timeless material. The human scale of the module means that bricks can be used to design almost any architectural object: a residential building, as well as a sacral or public utility building. Contemporary brick is no longer used only to create structural elements – it is part of the image composition, relief and sculpting of each façade.
Tematem pracy jest obraz zmieniających się w ostatnich latach trendów w projektowaniu ceramicznego detalu architektonicznego na terenie Górnego Śląska. Na etapie badań posłużono się kwerendą źródłową, analizą zrealizowanych obiektów architektonicznych, wizją terenową oraz dokumentacją fotograficzną. Na podstawie szerszego rozpoznania tematu wytypowano po dwa przykłady spośród obiektów sakralnych, budynków mieszkalnych oraz obiektów użyteczności publicznej. Jako kryteria wyboru posłużyły ocena środowiska architektonicznego, reprezentacyjność obiektu, wysoka wartość architektoniczna, rozpoznawalność kulturowa. Celem autorki było wykazanie, że współczesna architektura Górnego Śląska pozwala operować światłocieniem, który nadaje kompozycji „trzeci wymiar” – wyjątkowość i specyficzny wyraz. Nie jest to sięganie do wzorców historycznych, lecz tworzenie nowych, geometrycznych, przestrzennych form, ustalanie nowych zasad kompozycyjnych, operowanie światłocieniem, malarskością i rzeźbiarskością tego ponadczasowego materiału. Ludzka skala modułu sprawia, iż cegły można użyć do projektowania niemal każdego obiektu architektonicznego – zarówno budynku mieszkalnego, jak i sakralnego lub użyteczności publicznej. Współczesna cegła nie służy już tylko i wyłącznie do tworzenia elementów konstrukcyjnych – jest częścią kompozycji obrazu, reliefu i rozrzeźbienia każdej elewacji.
Źródło:
Architectus; 2023, 2 (74); 29--39
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renovation and modernization of residential structures in Gliwice based on survey of the environment built from the years 1848-2014
Renowacja i modernizacja struktury mieszkaniowej w Gliwicach na podstawie badań ankietowych środowiska zbudowanego z lat 1848-2014
Autorzy:
Cibis, J.
Serdyńska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970977.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
housing resources
Upper Silesia
modernization
renovation
survey
zasoby mieszkaniowe
Górny Śląsk
modernizacja
renowacja
ankieta
Opis:
The subject of the survey carried out in 2013-2014 are changes in Gliwice residential substance in relation to the two fundamental issues: how proceeded transformation of the existing housing stock, which changes has it undergone during operation. The range of changes within the housing illustrates all the positive and negative solutions characteristic for each of the periods. In the selection of research technique decision was made to form the survey. The quantitative data collected during the survey are the basis for building applications and also from grouped and developed characteristics for the surveyed collections. The test results help to identify regularities concerning the scope of the changes made in each period and - indirectly - give evidence to evaluate the built environment in terms of meeting the expectations and needs of the residents. Analysis of the assumptions also draws attention to the life cycles of the apartment, as the original part undergoing transformation during the adaptation, modernization and reconstruction of housing environment to changing needs during operational requirements. The scope of the changes introduced by them within the housing allows to evaluate the accuracy of functional and spatial, technical and technological solutions characteristic of the period in which they developed.
Przedmiotem badania przeprowadzonego w latach 2013-2014 są zmiany zachodzące w substancji mieszkaniowej Gliwic w odniesieniu do dwu zasadniczych kwestii: jak przebiegała transformacja istniejących zasobów mieszkaniowych, jakim zmianom została ona poddana w czasie eksploatacji. Zakres zmian w obrębie mieszkania ilustruje wszelkie pozytywne i negatywne rozwiązania charakterystyczne dla każdego z badanych okresów. W doborze techniki badawczej zdecydowano się na formę badania ankietowego. Dane ilościowe zebrane podczas badań ankietowych są podstawą do budowania wniosków i tez z pogrupowanych i opracowanych cech charakterystycznych dla badanych zbiorów. Wyniki badań pozwalają wskazać prawidłowości dotyczące zakresu dokonywanych zmian w poszczególnych okresach i – pośrednio - dają przesłanki do oceny środowiska zbudowanego pod kątem spełnienia oczekiwań i potrzeb mieszkańców. Analiza przedstawionych założeń zwraca również uwagę na cykle życia mieszkania, jako elementu pierwotnego ulegającego transformacji podczas adaptacji, modernizacji i przebudowy środowiska mieszkaniowego do zmieniających się w czasie potrzeb użytkowych. Zakres wprowadzonych przez nich zmian w obrębie mieszkania pozwala ocenić trafność rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, technicznych i technologicznych, charakterystycznych dla okresu, w którym powstały.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 16; 41-49
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The problem of developing prospective hard coal deposits from the point of view of social and environmental conflicts with the use of AHP method
Problem zagospodarowania perspektywicznych złóż węgla kamiennego z punktu widzenia możliwych konfliktów społeczno-środowiskowych z wykorzystaniem metody AHP
Autorzy:
Sobczyk, E. J.
Badera, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216574.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
górnictwo
uwarunkowania społeczne
analiza wielokryterialna
Górny Śląsk
mining
social determinants
multi-criteria analysis
Upper Silesia
Opis:
W ostatnich latach odnotowano w Polsce i innych krajach europejskich liczne konflikty związane z zagospodarowaniem nowych złóż surowców mineralnych lub wznowieniem wydobycia ze złóż zaniechanych. Artykuł prezentuje możliwości przewidywania, które ze złóż są relatywnie mało konfliktowe pod względem lokalnych uwarunkowań społecznych. Jak wykazują przeprowadzone badania, w tym celu z powodzeniem może być stosowana wielokryterialna analiza decyzyjna metodą AHP (Analytic Hierarchy Process). Pozwala ona na stworzenie wstępnego rankingu wytypowanych złóż pod względem ryzyka sprzeciwu lokalnych interesariuszy górnictwa. Jak pokazuje przykład złoża Oświęcim-Polanka, tego typu analiza pozwala także na porównanie wytypowanych części jednego obszaru, co pozwala na wybór optymalnego (w sensie przestrzennym) wariantu jego zagospodarowania. Sugeruje się dalsze prace nad dostosowaniem metody AHP do specyfiki górnictwa tak, aby stała się ona użytecznym narzędziem w procesie decyzyjnym dla instytucji publicznych (optymalizacja decyzji) oraz spółek górniczych (minimalizacja ryzyka inwestycyjnego).
In the recent years numerous socio-environmental conflicts have been reported in Poland and other European countries in relation to the development of new or reopening of abandoned mineral deposits. This paper examines possibilities of predicting which of the specified deposits are relatively less contentious with regard to the local social determinants. As the conducted research showed, the multi-criteria decision-making AHP (Analytic Hierarchy Process) method can be successfully used to fulfill this goal. It allows for creating a preliminary ranking of selected deposits in terms of the risk of objections from the local mining stakeholders. As the example of the Oświęcim-Polanka deposit shows, an analysis of this kind also allows for comparing selected parts of the same area and thus facilitates the choice of optimal variant of its development in space. Further work on adjusting the AHP method to the specificity of mining is recommended so that it can become a useful tool in a decision-making process for public institutions (to make optimal decisions) as well as mining companies (to minimise investment risk).
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 4; 5-24
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected practical and methodological aspects of renovations and adaptations of modernist buildings from the after-war period in Upper Silesia
Wybrane aspekty praktyczne i metodologiczne renowacji i adaptacji obiektów modernistycznych z lat powojennych na terenie Górnego Śląska
Autorzy:
Wagner, T.
Nakonieczny, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396677.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
modernist buildings
modernist architecture
Upper Silesia
renovations
adaptations
obiekty modernistyczne
architektura modernistyczna
Górny Śląsk
renowacja obiektów
adaptacja
Opis:
At the beginning of the economic transformation in Poland, buildings constructed after 1945 were treated as symbols of an unacceptable system. Currently, the modernist architecture of the twentieth century is seen as an important element of historical and cultural heritage. However, the problem of its protection against a number of adverse events that may lead to the loss of its essential values and often result in its destruction has been recently growing. The spectacular examples include demolition of the railway station in Katowice (built in 1964-1972) or the reconstruction of a part of the historic structure forced by the protests of various parties. Therefore, the authors attempted to identify the key factors for determining the assessment methods of modernist buildings, and to find possible ways of their transformations. At the same time, it is essential to indicate the significant risks that result both from the lack of understanding of the needs to protect the selected objects (erected in this period), and from the problems that result from the current legislation.
U progu transformacji gospodarczej w Polsce budynki wzniesione po 1945 roku traktowano jako symbole nieakceptowanego ustroju. Obecnie modernistyczna architektura XX wieku jest postrzegana jako ważny element spuścizny historyczno kulturowej. Tymczasem w ostatnich kilku latach nasila się naglący problem jej ochrony przed szeregiem zjawisk niekorzystnych, które prowadzą do zaniku jej istotnych wartości, a często unicestwienia. Do spektakularnych przykładów należy rozbiórka Dworca Kolejowego w Katowicach z lat 1964-72 i wymuszona protestami różnych środowisk rekonstrukcja fragmentu historycznej struktury. Stąd próba określenia podstawowych czynników pozwalających określić metody oceny obiektów modernistycznych oraz możliwe drogi przekształceń. Jednocześnie należy wskazać istotne zagrożenia jakie wynikają zarówno z braku zrozumienia dla konieczności ochrony wybranych obiektów tego okresu, jak i problemów jakie wynikają z obecnie obowiązującego ustawodawstwa.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2012, 9; 143-151
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Iron oxides particles in the air and fly ash, and their influence on the environment (preliminary studies)
Autorzy:
Jabłońska, M.
Smołka-Danielowska, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182792.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
tlenki żelaza
pył atmosferyczny
popiół lotny
Górny Śląsk
zanieczyszczenie
iron oxides
atmospheric dust
fly ash
pollution
Upper Silesia
Opis:
Niniejszy artykuł przedstawia wstępne wyniki badań dotyczące rozmiarów, rozmieszczenia i składu najczęściej występujących cząsteczek o składzie tlenków żelaza, które powstały podczas procesów spalania węgla kamiennego. Opis dotyczy tylko wyżej wymienionych, cząstek natomiast pominięto inne fazy zawierające żelazo (takie jak siarczany, węglany czy też żelazo metaliczne). Cząsteczki PM 10 (pył zawieszony) oraz pył opadowy pobrane były w kilku wybranych miastach Górnego Śląska. Próbki popiołu pobrano z elektrofiltrów zakładów spalających węgiel kamienny. Wszystkie próbki zebrano w ciągu kilku ostatnich lat. Materiał badawczy poddano analizie rentgenowskiej metodą proszkową, wykorzystując dyfraktometr Philips PW 3710, używając lampy kobaltowej CoKa oraz badaniom w skaningowej mikroskopii elektronowej przy użyciu środowiskowego mikroskopu Philips XL30 TMP wyposażonego w EDS typu Sapphire. Dominujące cząsteczki tlenków żelaza (magnetyt, hematyt, wustyt) obserwowano w pyłach atmosferycznych i popiołach z elektrofiltrów. Różnice obserwowano w ilości i składzie cząstek akcesorycznych. W popiołach częściej występowały: magnezioferryt, harcynit i chromit. Różnice obserwowano też w rozmiarach dominujących cząstek. Tlenki żelaza w pyłach atmosferycznych o średnicach poniżej 10 mm stanowiły ok. 50–60% obj., podczas gdy cząstki o średnicach respirabilnych (poniżej 2,5 mm) to ok. 10% obj. Popioły z elektrofiltrów zawierają cząstki tlenków żelaza o średnicach rzędu 30–80 mm (co stanowi ok. 70% obj. wszystkich cząstek o składzie tlenków żelaza). Większość dużych cząstek tlenków żelaza powstających w procesach spalania węgla kamiennego osadza się na elektrofiltrach, jednak najmniejsze frakcje (poniżej 10 mm) są emitowane z gazami spalinowymi do atmosfery. Stąd w powietrzu odnotowuje się znaczne ilości tlenków żelaza o średnicach mniejszych niż 10 mm, co powoduje, iż rozmiary tych cząstek sprzyjają dalekiemu transportowi od źródła ich powstawania. Natomiast cząstki zawierające tlenki żelaza o średnicach respirabilnych mogą niekorzystnie działać na zdrowie. Badania te powinny być kontynuowane celem szczegółowego określenia wpływu tlenków żelaza na środowisko i organizmy żywe.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2008, 24; 93-98
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A trail of storms imprinted in Triassic rocks on the touristic path: an example from Grodziec (Dąbrowa Basin, southern Poland)
Ślad sztormów, zapisanych w skałach triasowych, na szlaku turystycznym: przykład z Grodźca (Zagłębie Dąbrowskie, południowa Polska)
Autorzy:
Gawęda, A.
Vierek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/128428.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
Górny Śląsk
Zagłębie Dąbrowskie
Grodziec
triasowe osady węglanowe
sztormy
Upper Silesia
Dąbrowa Basin
Triassic carbonate sediments
storm activity
Opis:
The Upper Silesia -Dąbrowa Basin is one of the highest industrially transformed regions in Europe. However, places of geotouristic value are still preserved and should be protected. One of them is the abandoned "Kamionka" quarry and nearby St. Dorotahill, knownas "local Olympus" with historical monuments, located in the Grodziec district of Będzin. The profile of Triassic limestones, dolomitized limestones and marly dolomites belong to so called Gogolin Beds and represent the sedimentation typical of sea transgression with numerous changes in water energy, up to stormy sedimentation, imprinted in rock textures and sedimentary structures. Both proximal and distal tempestites are found here. Local bioturbations are indicative for breaks in storm activity and low-energy sedimentation. In general, the carbonate sediments of Grodziec district were formed in shallow basin, on the carbonate ramp, influenced by storms and/or bottom currents. The link between the history of that area, geomorphology and geological features makes that area of special importance for geotourism.
Basen śląsko-dąbrowski należy do najbardziej uprzemysłowionych, a przez to silnie zmienionych w wyniku działalności człowieka, rejonów Europy. Miejsca o wartości geoturystycznej z racji swej rzadkości powinny być pod specjalną ochroną. Jednym z takich miejsc jest nieczynny kamieniołom „Kamionka" usytuowany blisko wzgórza św. Doroty, znanego także jako „Olimp zagłębiowski ", usytuowane w dzielnicy Będzina o nazwie Grodziec. Odsłaniający się w kamieniołomie profil triasowych wapieni, częściowo zdolomityzowanych i marglistych należy do tak zwanych warstw gogolińskich i reprezentuje cechy sedymentacyjne typowe dla transgresji morskiej. W osadach znaleźć można zapis teksturalny i strukturalny wielokrotnych zmian energii wód aż do sedymentacji sztormowej, z charakterystycznymi osadami tempestytów proksymalnych i dystalnych. Lokalnie obserwowane bioturbacje wskazują na przerwy w aktywności sztormowej i sedymentacji niskoenergetycznej. Sekwencje osadowe, odsłaniające się w Grodźcu, powstawały w płytkim basenie sedymentacyjnym, na rampie węglanowej, noszą cechy zarówno osadów sztormowych, jak i prądów dennych. Obszar Kamionki - wzgórza św. Doroty jest przykładem związków między budową geologiczna, geomorfologią oraz historią regionu i jest przez to obszarem o dużym znaczeniu geoturystycznym.
Źródło:
Geotourism / Geoturystyka; 2012, 1-2; 51-58
1731-0830
Pojawia się w:
Geotourism / Geoturystyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typology of housing arrangements of Upper Silesia in 1848-2013 years – archetypes and their modernization flexibility
Autorzy:
Cibis, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390661.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
housing arrangements
Upper Silesia
social building development
interwar period
modernism
warunki mieszkaniowe
Górny Śląsk
rozwój socjalny
okres międzywojenny
modernizm
Opis:
In the Polish literature of the subject granted to the residential architecture the most common is the theme of constructed environment, the problem of new trends both in form and design, most often in the context of the sustainable development. More and more frequent are the works on analyzing and describing the sociological perspective of dwelling. Basing on the long-term international and domestic publications and scientific research the spread and often interdisciplinary, complex works and articles concerning the social phenomena in architecture and its surrounding have recently appeared. Despite the huge in amount and the valuable literature as well as the scientific research being led in the last few years the lack of works presenting the complex condition of the residential stock shaped through centuries, in context of usability and needs of the residents, based on the possibilities and real modernisation activities is significant. The time range of the work covers the period from 1848-2013. The broad framework allows the recognition of the vast majority of the existing residential stock and gives the larger spectrum of evaluation in the spotted transformations. Industry initiated the process of the development of the number of contemporary cities. The work tries to gain the answer for: ● what changes were done to the researched residential stock ● in which period the changes were the most intensive ● in which period the changes were the greatest in the area (both historically and in context of the usability) Author is also interested in the problem of similarity of the changes to the notes and descriptions of other authors concerning the values of durability and time (so the equipment, the interior divisions, installations, facades and constructions). The present article is used for a projection of these changes on the base of distinctive features of these arrangements and the attempt formulated of characteristic archetype in individual temporary sequences determined in examinations
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 1; 85-93
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies