Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Borderland" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    З досведу дыялектолага. Да пытання вывучэння гаворак беларуска-польскага памежжа
    From the experience of a dialectologist. To the study of dialects of the Belarusian-Polish borderlands
    Autorzy:
    Konczewska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482237.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Belarusian-Polish borderland
    fields studies
    locus of the borderland
    sociolinguistic situation.
    Opis:
    The article summarizes the experience of the author’s field dialectological studies on the Belarusian-Polish borderland. The article describes the territory of research, touches upon the issue of national self-identification of residents of the investigated locus. The author briefly presents the features of language research at the locus of the borderland and describes the language codes identified during the field research. In conclusion, the methodological proposals for the study of the borderlands.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2017, 1, XXII; 65-74
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iдэйна-мастацкiя пошукi паэтаў беларуска-польскага памежжа: творчасць Адама Плуга
    Ideological and artistic search of poets of the Belarusian-Polish borderland: Adam Ploug’s literary ouvre
    Autorzy:
    Brusewicz, Anatol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131013.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Belarusian-Polish borderland
    poetry
    Romanticism
    Christianity
    Belarusian folk culture
    Opis:
    This article is devoted to the study of the ideological and aesthetic foundations of Adam Ploug’s poetry in organic correlation with the artistic experience of other representatives of the Belarusian-Polish literary borderland (A. Mitskevich, J.I. Krashevsky, etc.). It is worth noting that the formation of A. Ploug’s creative consciousness took place under the direct influence of a number of ideas of Western European Romanticism, including the sacralization of the homeland and its past (historical memory), the idealization of freedom, Christian humanism and non-conformism, the idea of the timelessness of art. At the same time, both the concept of the lyrical hero and the artistic space in A. Ploug’s works are all built on the basis of the traditions of the Belarusian folk culture, which makes it possible to assert that the poet belongs primarily to Belarusian Romanticism.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2021; 109-122
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Да пытання творчага феномену беларускай літаратуры Польшчы
    Creative phenomenon of Polish Belarusian literature
    Autorzy:
    Sakowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481967.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Belarusian literature in Poland
    the literary association “Białowieża” small homeland
    borderland
    literature as a memory
    Opis:
    Артыкул прысвечаны аналізу феномену Беларускага літаратурнага аб’яднання «Белавежа» ў Польшчы. Арганізацыя ўзнікла ў 1958 годзе на хвалі адраджэнскіх працэсаў. Творчасць беларускіх пісьменнікаў, грамадзян Польшчы, у якой знайшлі адлюстраванне тэмы беларускай і польскай рэчаіснасці, культуры і гісторыі, выклікае складанасці ў аналізе для польскіх і беларускіх літаратуразнаўцаў. У артыкуле звяртаецца ўвага на тое, што даследчыцкая перспектыва адыгрывае важкую ролю пры класіфікацыі творчасці «белавежцаў». Падкрэсліваецца, што натуральнымі з’яўляюцца разыходжанні паміж польскім і беларускім разуменнем характару творчасці членаў БЛА «Белавежа», аднак наробак аўтахтонаў Беласточчыны не можа быць вычарпаны супастаўленнем толькі з адной нацыянальнай літаратурай і ўпісвацца ў літаратуру Крэсаў ці рэгіянальную. Гетэрагенічны і памежны «белавежскі» плён узрастае з беларускіх каранёў і ў значнай ступені належыць беларускаму кантэксту і спадчыне, з’яўляецца заканамерным этапам развіцця беларускай літаратуры ўвогуле.
    This article analyses the phenomenon of the Belarusian Literature Association “Belavezha” in Poland. The organisation was founded in 1958 on the wave of Belarusian revival processes in the Białystok region. The works of Belarusian writers, Polish citizens, in which the themes of Belarusian and Polish reality, culture and history are reflected, make analyses difficult for Polish and Belarusian literary scholars. The research perspective is an important factor in the classification of the works of “Białowieża people”, which is included in the Kresy (regional or borderland) literature. The article notes that the research perspective is an important factor in the classification of the work of “Białowieża people”.It is emphasized that discrepancies between the Polish and Belarusian understanding of the nature of the work of BLA “Belavezha” members are natural, although the works of the inhabitants of the Białystok region cannot be depleted by comparison with only one national literature and inscribed in the literature of the Borderlands or the region. Heterogeneous and borderland “Białowieża” literature originates from Belarusian roots and to a large extent belongs to the Belarusian context and heritage, and is generally a natural phase in the development of Belarusian literature.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 45-60
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Партызанская тэма ў аповесцi Пушчанская адысея Аляксея Карпюка
    The guerrilla theme in Alaksiej Karpiuk’s novel Puszczanskaja adysieja”
    Autorzy:
    Sakowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480986.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Belorussian prose
    the Second Word War
    guerillas
    Polish-Belorussian borderland
    biographical work
    patriotism
    the price of human life
    Opis:
    The article is dedicated to the analysis of Alaksiej Karpiuk’s novel Puszczanskaja adysieja the theme of which is the guerrilla movement at the Byelorussian-Polish borderland. The novel’s main character Alosza Kuczyński struggles with the problems of incredulity, the lack of trust between people, antagonisms of national nature, destroying an orderly farmer’s world, the question about the value and the price of human life.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2015, 1, XX; 121-134
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
    Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
    The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
    Autorzy:
    Лобач, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109159.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Pogranicze białorusko-rosyjskie
    kultura tradycyjna
    folklor
    święta geografia
    rytuał
    krajobraz kulturowy
    Belarusian-Russian borderland
    traditional sulture
    folklore
    sacred geography
    ritual
    cultural landscape
    Opis:
    Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
    The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2015; 295-311
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
    Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
    The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
    Autorzy:
    Лобач, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944352.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Pogranicze białorusko-rosyjskie
    kultura tradycyjna
    folklor
    święta geografia
    rytuał
    krajobraz kulturowy
    belarusian-russian borderland
    traditional sulture
    folklore
    sacred
    geography
    ritual
    cultural landscape
    Opis:
    Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
    The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 295-311
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Пафас творчасцi “белавежцаў” у сiтуацыi беларуска-польскага памежжа
    Pathos of creativity of “Belavezha” writers in the belarusian-polish border area
    Patos twórczości pisarzy-“białowieżan” na białorusko-polskim pograniczu
    Autorzy:
    Sińkowa, Ludmiła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117140.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    literatura białoruska w Polsce
    stowarzyszenie literackie „Białowieża”
    pogranicze
    kultura
    estetyka
    patos
    patriotyzm
    Belarusian literature of Poland
    literature association “Belavezha”
    borderland
    culture
    aesthetics
    pathos
    patriotism
    Opis:
    Belarusian literature in the 20th century often developed on the territory of other countries. A particularly striking example of such development is represented by creativity of Belarusian writers of Poland, united in the literature association “Belavezha” in 1958. The article highlights the links between the literature of the Belarusian-Polish borderland and the literary process in the BSSR and the Republic of Belarus, highly appreciated spiritual and pragmatic activity of “Belavezha” writers, national style features in their work, aspiration in artistic autobiographies to reconstruct the life of the Belarusian people in the era of state border changes in Europe, and patriotic pathos.
    Literatura białoruska w XX wieku często rozwijała się na terytorium innych krajów. Przykładem takiego rozwoju jest twórczość białoruskich pisarzy w Polsce, stowarzyszonych w organizacji literackiej „Białowieża” w 1958 roku. Artykuł przedstawia związki między literaturą na białorusko-polskim pograniczu a procesem literackim w BSRR i Republice Białoruś, podkreśla duchową i pragmatyczną działalność pisarzy-„białowieżan”, ich narodowy styl, aspiracje – aby zrekonstruować życie Białorusinów w epoce przesuwania granic w Europie, podkreśla patriotyczny patos.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2018; 25-35
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Маркеры этнічнай ідэнтычнасці жыхароў Віленшчыны (па матэрыялах палявых этнаграфічных экспедыцый пачатку ХХІ ст.)
    Markery tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny (na materiale etnograficznych wypraw terenowych z początku XXI wieku)
    Autorzy:
    Vnukovich, Yury
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32222761.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    ethnicity
    identity
    markers of distinctiveness
    Belarusian-Lithuanian borderland
    Vilnius region
    etniczność
    tożsamość
    wyznaczniki odrębności
    pogranicze białorusko-litewskie
    Wileńszczyzna
    этнічнасць
    ідэнтычнасць
    маркеры адрознасці
    беларуска-літоўскае памежжа
    Віленшчына
    Opis:
    The article presents an analysis of ways to articulate one's and another's ethnic identity of the inhabitants of Vilnius region on the basis of linguistic, territorial and religious markers of distinctiveness. The research is based on the ethnographic fieldwork materials collected in 2007-2011. Language is the most significant marker of ethnic identity in the Belarusian-Lithuanian borderland, where it is difficult to find other contrasting cultural differences between Lithuanians, Poles and Belarusians. For example, in Vilnius region Lithuanians are most often identified by local Slavic-speaking residents on the basis of this feature. However, in the case of people who speak a regional variant of the Belarusian language in Vilnius region, we are dealing with an ethnic anomaly or liminal category – often referred to as locals (“people from here”). Residents who consider themselves Poles call their language simple (prostaya mova). For them, it is no longer a direct marker of ethnicity. In this case, other determinants become markers of identity. First of all, it is the territory of origin and religion that situationally signal the ethnic boundaries between Lithuanians, Poles and Belarusians of Vilnius region.
    W artykule przedstawiona jest analiza sposobów na artykułowanie swojej i cudzej tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny na podstawie językowych, terytorialnych i religijnych wyznaczników odrębności. Badanie opiera się na etnograficznych materiałach terenowych zebranych na początku XXI wieku. Język jest najważniejszym markerem tożsamości etnicznej na pograniczu białorusko-litewskim, gdzie ciężko jest odnaleźć inne kontrastujące odrębności kulturowe między Litwinami, Polakami i Białorusinami. Na przykład Litwini są najczęściej identyfikowani przez lokalnych mieszkańców słowiańskojęzycznych na podstawie akurat tej cechy. Natomiast w przypadku osób posługujących się regionalną odmianą języka białoruskiego na Wileńszczyźnie mamy do czynienia z anomalią etniczną lub kategorią liminalną, często określaną jako tutejsi. Mieszkańcy, którzy uważają się za Polaków, nazywają swój język prostym. Dla nich nie jest on już bezpośrednim wyznacznikiem przynależności etnicznej. W tym przypadku inne wyznaczniki stają się markerami tożsamości. Przede wszystkim jest to terytorium pochodzenia i religia, które sytuacyjnie sygnalizują etniczne granice między Litwinami, Polakami i Białorusinami Wileńszczyzny.
    У артыкуле разглядаецца, як жыхары Віленшчыны артыкулююць сваю і чужую этнічную ідэнтычнасць, выкарыстоўваючы моўныя, тэрытарыяльныя і рэлігійныя маркеры адметнасці. Даследаванне выканана на падставе палявых этнаграфічных матэрыялаў, сабраных у пачатку ХХІ ст. Мова з’яўляецца найважнейшым маркерам этнічнай ідэнтычнасці на беларуска-літоўскім памежжы, дзе мы не знаходзім іншых кантрасных культурных адрозненняў паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі. Напрыклад, літоўцы часцей за ўсё ідэнтыфікуюцца мясцовымі славянамоўнымі жыхарамі паводле гэтай прыкметы. Аднак у выпадку з носьбітамі рэгіянальнага варыянта беларускай мовы на Віленшчыне мы сутыкаемся з этнічнай анамаліяй або лімінальнай катэгорыяй, якая нярэдка вызначаецца як тутэйшыя. Сваю мову мясцовыя жыхары, якія лічаць сябе палякамі, называюць простай і для іх яна ўжо не з’яўляецца прамым індыкатарам этнічнай прыналежнасці. У гэтым выпадку маркіруючае значэнне набываюць іншыя прыкметы ідэнтычнасці – найперш тэрыторыя паходжання і рэлігія, якія сітуацыйна сігналізуюць пра этнічныя межы паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі Віленшчыны.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 65-87
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Паэзія Адама Асныка ў кантэксце беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы
    Poezja Adama Asnyka w kontekście białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego
    Autorzy:
    Brusewicz, Anatol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32222667.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Adam Asnyk
    cultural and historical paradigm
    Belarusian-Polish literary borderland
    paradygmat kulturowo-historyczny
    białorusko-polskie pogranicze literackie
    Адам Аснык
    культурна-гістарычная парадыгма
    беларуска-польскае літаратурнае памежжа
    Opis:
    The purpose of the article is to study the artistic features of the lyrics of Adam Asnyk, analyse the ideological and aesthetic foundations of his creative method and poetic style, as well as scientific understanding of the place and role of this outstanding representative of Polish literature within the Belarusian cultural and historical paradigm. To achieve this goal, on the example of individual poems, the methods of artistic interpretation by the poet of a number of issues that worried both him and Polish society in the era of post-romanticism were shown. It should be noted that A. Asnyk was a native of the so-called „Russian” Poland – those regions that, after the partition of the Polish–Lithuanian Commonwealth, together with the lands of the Grand Duchy of Lithuania (Belarusian lands), became part of the Russian Empire. This fact becomes not only one of the main factors that influenced the formation of the creative consciousness of A. Asnyk himself, but also the key to explaining how and why his poetry found a response from Belarusian writers – Yanka Luchina, Yanka Kupala, Zoska Veras, Yanka Bryl. Also, the genuine interest of Belarusians in the Polish author is explained by common cultural and historical values and traditions, a similar orientation towards representatives of the previous era (Adam Mitskevich, Juliush Slovatsky, Andrzej Toviansky) with simultaneous rejection of some principles of romantic art.
    Celem artykułu jest analiza stylu poetyckiego liryki Adama Asnyka, opis podstaw ideowo-estetycznych jego metody twórczej, a także określenie miejsca i roli tego wybitnego przedstawiciela literatury polskiej w nawiązaniu do białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego. Na podstawie wybranych utworów literackich autor wskazuje interpretacje artystyczne Asnyka szeregu zagadnień, które niepokoiły zarówno jego samego, jak i społeczeństwo polskie w dobie postromantyzmu. Należy zauważyć, że A. Asnyk pochodził z tzw. „ruskiej” Polski, tj. regionów, które w wyniku zaborów Rzeczypospolitej wraz z Wielkim Księstwem Litewskim (ziemie białoruskie) weszły w skład Imperium Rosyjskiego. Fakt ten był nie tylko jednym z głównych czynników, które wpłynęły na kształtowanie się świadomości twórczej samego A. Asnyka, ale także kluczem do wyjaśnienia, jak i dlaczego wiersze poety wywarły wpływ na białoruskich pisarzy – Janka Łuczynę, Janka Kupałę, Zośkę Wieras, Janka Bryla. Ponadto znaczące zainteresowanie Białorusinów polskim autorem można objaśnić wspólnymi polsko-białoruskimi wartościami i tradycjami kulturowo-historycznymi, a także nawiązaniem do przedstawicieli poprzedniej epoki (Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Andrzeja Towiańskiego) przy jednoczesnym odrzuceniu niektórych zasad estetycznych epoki romantyzmu.
    Мэтай артыкула з’яўляецца вывучэнне мастацкіх асаблівасцей лірыкі Адама Асныка, аналіз ідэйна-эстэтычных асноў яго творчага метаду і паэтычнага стылю, а таксама навуковае асэнсаванне месца і ролі гэтага яркага прадстаўніка польскай літаратуры ўнутры беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы. Для рэалізацыі дадзенай мэты на прыкладзе асобных вершаў былі паказаны спосабы мастацкай інтэрпрэтацыі паэтам шэрагу пытанняў, якія хвалявалі і яго самога, і польскае грамадства ў эпоху пострамантызму. Варта заўважыць, што А. Аснык з’яўляўся выхадцам з так званай „рускай” Польшчы – тых рэгіёнаў, якія пасля падзелу Рэчы Паспалітай разам з землямі Вялікага Княства Літоўскага (беларускімі землямі) увайшлі ў склад Расійскай імперыі. Гэты факт становіцца не толькі адным з галоўных фактараў, якія паўплывалі на асаблівасць фармавання творчай свядомасці самога А. Асныка, але і ключом да тлумачэння, як і чаму яго паэзія знаходзіла водгук у беларускіх літаратараў – Янкі Лучыны, Янкі Купалы, Зоські Верас, Янкі Брыля. Таксама непадробная цікавасць беларусаў да польскага аўтара тлумачыцца агульнымі культурна-гістарычнымі каштоўнасцямі і традыцыямі, аналагічнай арыентацыяй на прадстаўнікоў папярэдняй эпохі (Адама Міцкевіча, Юльюша Славацкага, Анджэя Тавяньскага) з адначасовым непрыманнем некаторых прынцыпаў рамантычнага мастацтва.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 115-131
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Беларуска-польскае лiтаратурнае памежжа ў эстэтычнай прасторы ХIХ стагоддзя
    Białorusko-polskie pogranicze literackie w przestrzeni estetycznej XIX wieku
    Belarusian-Polish literary borderland in the aesthetic space of the 19th century
    Autorzy:
    Brusewicz, Anatol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118304.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Беларуска-польскае памежжа
    класiцызм
    рамантызм
    эстэтыка
    iдэя вольнасцi
    pogranicze białorusko-polskie
    klasycyzm
    romantyzm
    estetyka
    idea wolności
    Belarusian-Polish borderland
    classicism
    romanticism
    aesthetics
    the idea of freedom
    Opis:
    Артыкул прысвечаны праблемам пранiкнення ў Польшу i Белорусь iдэi заходноеўрапейскага рамантызму (найперш немецкага), у вынiку чаго ўся эстетычная i мастацкая парадыгма беларуска-польскага лiтаратурнага памежжа паступова мяняецца, адкрываючы новыя гарызонты для славеснга мастацтва. Адной з асаблiвасцей функцыянавання гэтай парадыгмы з’яўляецца яе адносна просты пераход ад класiчнай мадэлi да рамантычнай мадэлi, што было ў значнай ступенi аблегчана палiтычнай сiтуацыяй, аб’ядноўваючы як класiцыстаў, так i рамантыкаў у спробах аднавiть страчаную радзiму – Рэч Паспалiтую Абодвух Народаў. Такiм чынам, у працэсе дыялогу i ў канфрантацыi памiж прадстаўнiкамi класiцiзму i рамантызму iдэя свабоды становiцца ключавой. Гэта яна стварыла асноўныя вектары развiцця беларуска-польскага лiтаратурнага памежжа ў эстэтычнай прасторы ХIХ стагоддзя.
    Artykuł poświęcony jest problemom przenikania do Polski i na Białoruś idei romantyzmu zachodnioeuropejskiego (przede wszystkim niemieckiego), w wyniku czego cały estetyczny i artystyczny paradygmat białorusko-polskiego pogranicza literackiego stopniowo zmienia się, otwierając nowe horyzonty dla sztuki werbalnej. Jedną z cech funkcjonowania tego paradygmatu jest jego stosunkowo proste przejście od modelu klasycznego do modelu romantycznego, co zostało w dużej mierze ułatwione przez sytuację polityczną, jednocząc klasyków i romantyków w próbach odzyskania utraconej ojczyzny – Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tak więc w procesie dialogu oraz w konfrontacji między przedstawicielami klasycyzmu i romantyzmu idea wolności staje się kluczowa. To ona stworzyła główne wektory rozwoju białorusko-polskiego pogranicza literackiego w przestrzeni estetycznej XIX wieku.
    The article is devoted to the problems of penetration of Western Europe romanticism (German in particular) into Poland and Belarus as a result of which the whole aesthetic and artistic paradigm of Belarusian-Polish literary borderland is gradually changing, opening new horizons for verbal art. One of the features of the functioning of this paradigm is its relatively smooth transition from the classic model to the romantic model, which was largely facilitated by the political situation, uniting both the Classicists and the Romanticists in an effort to regain the lost independence of their homeland, the Polish-Lithuanian Commonwealth. Thus, in the process of dialogue, and in the confrontation between representatives of classicism and romanticism, the idea of freedom becomes a key one. It formed the main vectors of development of the Belarusian-Polish literary borderland in the aesthetic space of the 19th century.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 9-22
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
    Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
    Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
    Autorzy:
    Лобач, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108271.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    pogranicze białorusko-rosyjskie
    kultura tradycyjna
    folklor
    święta geografia
    święte jezioro
    rytuał
    krajobraz kulturowy
    mitologiczny obraz świata
    Belarusian-Russian borderland
    traditional sulture
    folklore
    sacred geography
    sacred lake
    ritual
    cultural landscape
    mythological picture of the world
    Opis:
    W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
    The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2016; 373-389
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
    Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
    Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
    Autorzy:
    Лобач, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944903.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Belarusian-Russian borderland
    traditional sulture
    folklore
    sacred geography
    sacred lake
    ritual
    cultural landscape
    mythological picture of the world
    pogranicze białorusko-rosyjskie
    kultura tradycyjna
    folklor
    święta geografia
    święte jezioro
    rytuał
    krajobraz kulturowy
    mitologiczny obraz
    świata
    Opis:
    W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
    The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 373-389
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iва Андрыч у Беларусi: культуралагiчны i тыпалагiчны аспекты рэцэпцыi
    Ivo Andrić na Białorusi: kulturowy i typologiczny aspekt recepcji
    Ivo Andric in Belarus: cultural and typological aspect of reception
    Autorzy:
    Naumowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118632.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Iва Андрыч
    сербская лiтаратура
    беларуская лiтаратура
    культуровае пагранiчча
    мiжкультуровыя кантакты
    Ivo Andrić
    literatura serbska
    literatura białoruska
    pogranicze kulturowe
    kontakty międzykulturowe
    Serbian literature
    Belarusian studies of literature
    cultural borderland
    intercultural contacts
    Opis:
    У артыкуле разглядаецца iдэалагiчны змест творчасцi югаслаўскага лаўрэата Нобелеўскай прэмii Iва Андрыча. Яго спадчына ўспрымаецца у святле праблем мультыкультуралiзма; адзначаецца роля характарыстыкi пiсьменнiкам этнiчна-канфесiянальных праблем у свеце. Праводзiцца агляд даследаванняў беларускiх фiлолагаў, прысвечаных Андрычу. Аналiзiруюцца падабенства памiж боснiйскiм памежжам i асаблiвасцямi гiстарычнага развiцця Беларусi. Улiчваецца таксама роля, якую можа адыграць гiсторыясофскi змест твораў югаслаўскага пiсьменнiка пры разглядзе гэтых пытанняў.
    Artykuł omawia ideologiczną treść dzieła jugosłowiańskiego laureata Nagrody Nobla Ivo Andricia. Jego spuścizna jest pojmowana w świetle problemów wielokulturowości, zauważono rolę charakteryzowania problemów etniczno-wyznaniowych na świecie. Przeprowadzono przegląd badań białoruskich filologów poświęconych Andriciowi. Analizowane są podobieństwa między pograniczem bośniackim a specyfiką historycznego rozwoju Białorusi. Uwzględniono także rolę, jaką może odegrać treść historiozoficzna dzieł jugosłowiańskiego pisarza w rozważaniu tych kwestii.
    The article considers the problematics of the work of the writer of Yugoslavia, Nobel laureate Ivo Andrić. His heritage is reviewed in the light of the problems of multiculturalism. Its role in characterizing of ethno-confessional problems in the world is noted. A survey of the studies of Belarusian philologists devoted to Andrić is conducted. The journalistic texts containing references to I. Andrić are analyzed. Parallels between the Bosnian borderland and the peculiarities of Belarusian history are considered. The role that the historiosophical content of the works of the Yugoslav writer can play in dealing with these issues is also taken into account.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 137-154
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przeszłość oczami mieszkańców białorusko-litewsko-polskiego pogranicza (na przykładzie wybranych wsi rejonu miadzielskiego i wołożyńskiego)
    Autorzy:
    Żebrowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624924.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Valozhyn district, Miadziel district, oral history, memories, communicative memory, Polish-Belarusian-Lithuanian borderland
    rejon wołożyński, rejon miadzielski, historia mówiona, wspomnienia, pamięć komunikatywna, pogranicze polsko-białorusko-litewskie
    Валожынскі райн, Мядзельскі раён, вусная гісторыя, успаміны, ка- мунікатыўная памяць, польска-беларуска-літоўскае памежжа
    Opis:
    The article is devoted to oral memories of the residents of the Polish–Belarusian-Lithuanian borderland of the Central and Western Belarus (Valozhyn and Miadziel districts), where the author has been conducting her research since 2010. The focus of the analysis is brought to the memories of representatives of the generation born in the 1920s and 1930s and living in the area since then. The oral history of the people native to these regions goes back several historical periods. This includes the inter-war period, the Second World War and the post-war years, all reconstructed on the basis of selected fragments of biographical narratives. The research shows that, in the communicative memory of the inhabitants of the area, the pre-war period evokes positive images associated with the Second Polish Republic, whereas negative memories are related to the advent of the Soviet government. The accounts from the period of the Second World War depict both the German soldiers and the partisans, and their interactions with the local population. Another difficult experience were the post-war years, which brought about exile, forced collectivization, repression of religious beliefs and the destruction of Polish documents. The analysis of the material gathered allows for a deeper understanding of the reality of life in conditions marked by shifting borders and state changes, and allows us to reconstruct the traditional world of the inhabitants of these villages. The preserved memories of the living witnesses constitute valuable research material, which often contradicts well-established historical facts.
    Artykuł poświęcony jest ustnym wspomnieniom mieszkańców pogranicza polsko-białorusko- litewskiego (rejon wołożyński, rejon miadzielski w Centralnej Białorusi), gdzie od 2010 r. autorka prowadzi badania terenowe. Przedmiotem rozważań jest pamięć pokolenia urodzonego w latach 20.–30. XX w., od dawna mieszkającego na wymienionym obszarze. Historie mówione autochtonów dotyczą kilku okresów historycznych. To przede wszystkim okres międzywojenny, czasy II wojny światowej i lata powojenne, które zostały zrekonstruowane na podstawie fragmentów narracji biograficznych. Z badań wynika, że czas przedwojenny w świadomości społecznej mieszkańców wiąże się z pozytywnymi wspomnieniami II Rzeczpospolitej i negatywnymi dotyczącymi obcowania z władzą sowiecką. Obrazy z II wojny światowej przedstawiają żołnierzy niemieckich i partyzantów oraz ich relacje z miejscową ludnością. Lata powojenne, które przyniosły mieszkańcom przymusową kolektywizację, zesłania, prześladowanie wiary i niszczenie polskich dokumentów, zapisały się w pamięci badanych jako kolejne trudne doświadczenie. Analiza zgromadzonego materiału daje możliwość zrozumienia autochtonicznej ludności w warunkach przesunięcia granic, zmian politycznych oraz pozwala zrekonstruować tradycyjny świat mieszkańców badanych wsi. Wspomnienia wciąż żyjących świadków historii stanowią ważne źródło informacji, które niejednokrotnie wchodzi w konfrontację z uznanymi faktami historycznymi.
    Артыкул прысвечаны вусным успамінам жыхароў польска-беларуска-літоўскага пагранічча (валожынскі і Мядзельскі раёны ў Цэнтральнай Беларусі), дзе з 2010 г. намі праводзяцца палявыя даследаванні. Развагі засяроджаны на памяці найстарэйшага па- калення, народжанага ў 20–30-я гг. ХХ ст., якое з дзеда-прадзеда жыве на даследава- най тэрыторыі. Вусная гісторыя старажылаў ахопліваe некалькі гістарычных перыядаў. Гэта, перш за ўсё, вобразы міжваеннага перыяду, часоў другой сусветнай вайны і пас- ляваенных гадоў, якія прадстаўляюцца ў артыкуле пры дапамозе выбаркі фрагментаў біяграфічных нарацый. Даваенны час у калектыўнай памяці аўтахтоннага насельніцтва характарызуецца станоўчымі ўспамінамі пра жыццё ў ІІ Рэчы Паспалітай, і адмоўнымі, звязанымі з прыходам саветаў. Карціны другой сусветнай вайны вагаюцца паміж апі- саннямі нямецкага войска і партызанаў, а таксама іх узаемаадносінамі з мясцовым на- сельніцтвам. Пасляваенныя гады прынеслі аўтахтонам чарговае выпрабаванне, напр. прымусовая калектывізацыя, ссылкі, забарона веры і канфіскацыя польскіх дакумен- таў. Аналіз матэрыялу дае магчымасць лепш зразумець вясковых жыхароў ва ўмовах тэрытарыяльных, палітычных і сацыяльных пераменаў, а таксама дапамагаюць зазір- нуць у іх традыцыйны свет. Захаваныя ўспаміны жывых сведкаў гісторыі – гэта багаты матэрыял, які часта ўступае ў канфрантацыю з прызнанымі гістарычнымі фактамі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies