- Tytuł:
- Instytucjonalna piecza zastępcza wobec zdolnych podopiecznych
- Autorzy:
-
Ruszkowska, Marzena
Jarosz, Ewa
Olubiński, Andrzej - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/books/2189783.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
- Opis:
- Prezentowana praca ma charakter teoretyczno-empiryczny. Własną koncepcję badań oparłam na założeniu, że zdolności ludzkie są wynikiem interakcji pomiędzy ponadprzeciętną, ale niekoniecznie wybitną inteligencją i/lub zdolnościami specjalnymi; motywacją i twórczością (Renzulli, 2005), dlatego też należy to zjawisko traktować wielowymiarowo, bowiem jego konstrukcja obejmuje obok czynników jednostkowych także kontekst czasowy (rozwojowy) i środowiskowy (Stańczak, 2019). Jednakże, jak podkreśla Zbyszko Melosik (2000), niezależnie od przyjętego modelu czy koncepcji zdolności rozwój zdolności, a szczególnie inteligencji, zdeterminowany jest w znacznej mierze wpływami środowiskowymi, od których zależą także osiągnięcia w nauce, sukcesy zawodowe i życiowe. Wśród katalizatorów środowiskowych szczególną rolę pełni środowisko rodzinne (Subotnik, Olszewski-Kubilius, Worrell, 2015; Tannenbaum, 1986a). W przypadku niniejszego projektu rodzina biologiczna została zastąpiona tymczasowo przez środowisko pieczy zastępczej. W związku z wieloznacznością i różnymi sposobami definiowania pojęcia zdolności przyjęłam za Ewą Muszyńską (2019), że zdolność to właściwość jednostki odnosząca się do określonego, wąskiego lub(i) szerokiego obszaru jej aktywności i przejawiająca się ponadprzeciętnym (wykraczającym ponad normę) poziomem zachowań lub realizacji zadań, będących obserwowalnym wyrazem tej aktywności, która może odnosić się do różnych sfer funkcjonowania jednostki: poznawczej, językowej, matematycznej, sportowej, muzycznej, plastycznej i in. (Limont, 2010). Podjęta problematyka wydawała mi się na tyle złożona, iż uważałam za słuszne zastosowanie strategii badawczej mieszanej. Procedura badawcza stanowiła projekt zintegrowany, w którym zastosowałam sekwencyjne badania fazowe: pierwsza faza była fazą ilościową, druga – jakościową. Oba etapy badań zostały zrealizowane w latach 2018-2020, niestety część badań ilościowych i całość badań jakościowych była prowadzona w specyficznych warunkach wymuszonych stanem pandemii COVID-19. Poznawczo bardziej korzystne wydawało się przeprowadzenie ilościowych badań wstępnych, aby na ich podstawie wyselekcjonować uczestników do badań jakościowych (Tashakkori, Teddlie, 1998) i przeprowadzić szczegółową eksplorację wybranych jednostkowych przypadków. Połączenie podejścia ilościowego z jakościowym w niniejszym badaniu miało dać względnie całościowy obraz badanych zjawisk i procesów. Pracę można podzielić na trzy zasadnicze części: teoretyczną, metodologiczną i badawczą. Część teoretyczna składa się z czterech rozdziałów, próbowałam dokonać w niej analizy funkcjonującego systemu pieczy zastępczej, syntezy aktualnej wiedzy, wyników badań oraz praktycznych rozwiązań związanych z edukacją uczniów zdolnych, a także odnieść te wyniki do funkcjonowania zdolnych podopiecznych w systemie pieczy zastępczej. Rozdział I przybliża problematykę systemu pieczy zastępczej i jego przeobrażeń w procesie zmian systemowych, ukazując jednocześnie formy rodzinne i instytucjonalne wraz z całym systemem wsparcia. Rozdział II tej części pracy poświęcony jest stanowiskom teoretycznym przybliżającym pojęcie zdolności, w tym wybranym koncepcjom/modelom zdolności. W rozdziale III z kolei podjęto starania ukazania problematyki związanej z diagnozowaniem, rozpoznawaniem, kształceniem i funkcjonowaniem społecznym i poznawczym uczniów zdolnych. Ostatni teoretyczny, a zarazem IV rozdział stanowi próbę charakterystyki podopiecznych pieczy zastępczej, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży zdolnej funkcjonującej w tym środowisku, wraz z analizą obecnych uregulowań prawnych związanych z opieką nad jednostkami zdolnymi oraz dotyczących całego systemu pieczy zastępczej, szczególnie zaś pieczy instytucjonalnej, będącej obecnym obszarem moich zainteresowań. Kolejną część pracy, rozdział V, stanowi koncepcja metodologiczna badań własnych, w której przedstawiłam cele, przedmiot badań, problematykę badawczą oraz szczegółowo uzasadniłam procedurę metodologiczną. Ostatnia część pracy to analiza wyników badań empirycznych, przeprowadzonych w jednostkach instytucjonalnej pieczy zastępczej w latach 2018-2020. Przy czym rozdział VI i VII stanowi analizę wyników badań ilościowych, zaś VIII analizę badań jakościowych. Ostatni merytoryczny rozdział, IX, stanowi prezentację wniosków, rekomendacji, postulatów dla praktyki pedagogicznej. Poruszając w swojej pracy problematykę społeczną, podkreślam praktyczny wymiar swoich badań, co wyraża się w przekonaniu o możliwości wykorzystania wypracowanych rekomendacji do zmiany i przekształceń w systemie pieczy instytucjonalnej w odniesieniu do funkcjonowania w niej jednostek zdolnych.
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Książka