Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "region kulturowy" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Warianty narracji geokulturowej (praktyki muzealizacji – postmonarchiczne wzorce mówienia)
Variants of Geocultural Narration (musealisation Practices – Postmonarchical Patterns of Speech)
Autorzy:
Farago, Kornélia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179204.pdf
Data publikacji:
2012-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
geocultural narrative
space
ethno-political conflicts
cultural region
identity
narracja geokulturowa
przestrzeń
konflikty etno-polityczne
region kulturowy
tożsamość
Opis:
Możliwości narratologii geokulturowej powinny być rozpatrywane pomiędzy badawczymi trendami, wzmacniającymi fikcyjne koncepcje, które umożliwiają przyglądanie się kulturze przede wszystkim przy użyciu terminów przestrzennych, a także umożliwiają formułowanie dzięki nim pytań o historyczne usytuowanie, a także które koncentrują uwagę na czasowych wymiarach cząstki „geo” w ‘geokulturze’. Jest to główne pytanie o szczególne atrybuty, które sygnalizują, nawet pomimo narracyjnego zróżnicowania w swoich językach i etniczności, że przynależą do jednej i tej samej przestrzeni kulturowej oraz że ich „punkty widzenia są wzajemne”, i że tylko w nich są sygnalizowane odzielone-oddzielające ślady wielokrotnie aktualizującego się systemu. Analizy miejsc w poetyce prozy w ramach narratologii geokulturowej łączą się z interpretacjami relacji: z przestrzenią, obszarem, okolicą, terytorium, granicą; badają odgraniczenia miejsc od kultury, które są różnymi manipulacjami pojęć: stałości zamiast zmienności, idei „nieustannej transformacji”, czynników zmiennych, przemieszczonej i odfunkcjonalizowanej struktury bycia, znaczenia obiektów, paradoksu doświadczenia podobieństwa pojawiającego się w różnicach.
The possibilities of geocultural narratology should be considered between research trends which strengthen fictional conceptions. Such trends enable looking at culture mostly by means of spatial terminology but thanks to that questions on the historical location can be formulated but also the attention can be focused on the time dimensions of the ‘geo’ part in culture. It is a principal question on the particular attributes which signalize, even in spite of the narrational differentiation in languages and ethnicity, that they belong to the same cultural space and that their “points of view are mutual” and that only in them the divideddividing traces of the repeatedly updating system are signalized. The analyses of places in the poetics of prose within geocultural narratology are linked with the interpretations of relations: with the space, area, surrounding, territory, border; they investigate the separation of places from culture which are different manipulations of the notions of stability instead of changeability, the idea of “never-ceasing transformation”, changing factors, the dislocated and nonfunctioning structure of being, the significance of objects, the paradox of experiencing the similarities that appear in the differences. 
Źródło:
Porównania; 2012, 11; 15-29
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślady kultury materialnej i duchowej Tybetańczyków na obszarach współczesnych prowincji Syczuan i Qinghai
Traces of material and spiritual culture of the Tibetan people in the areas of modern Sichuan and Qinghai Provinces
Autorzy:
Papińska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965674.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historical-political region
historical and cultural region
cultural heritage
Tibetans
Tibetan villages
Buddhist monasteries
region historyczno-polityczny
region historyczno-kulturowy
dziedzictwo kulturowe
tybetańczycy
wsie tybetańskie
klasztory buddyjskie
Opis:
The paper presents examples of residual material and spiritual culture of the Tibetan people, surviving in the areas that are today outside the Tibet Autonomous Region, in areas of Sichuan province and Qinghai. These are examples of Tibetan villages, for example Jiaju of Danba area and the area of Jiuzhaigou. The monastery of Kumbum (Ta'er Si), which plays a significant role in Tibetan Buddhism, is shown as example of cultural sacred sites. These objects survived in spite of the enormous devastations which were made during the Cultural Revolution and demonstrate the continuity of the Tibetan settlement in these lands. It also highlighted the preservation of traditions of folk (singing, dancing, costumes), which are very important in maintaining national identity.
W artykule przedstawiono przykłady pozostałości kultury materialnej i duchowej Tybe-tańczyków w prowincjach Syczuan i Qinghai, znajdujących się współcześnie poza granicami Tybetańskiego Regionu Autonomicznego. Przedstawiono wieś tybetańską Jiaju z rejonu Danba i obiekty kultury sakralnej. Jednym z nich jest klasztor Kumbum (Ta’er Si), odgrywający znaczącą rolę w buddyzmie tybetańskim. Obiekty te ocalały pomimo ogromnych zniszczeń, jakich dokonano podczas rewolucji kulturalnej, i dowo-dzą ciągłości osadniczej Tybetańczyków na tych ziemiach. Zwrócono także uwagę na pielęgnowanie tradycji ludowych (śpiewu, tańca, strojów), które są bardzo istotne w za-chowaniu tożsamości narodowej.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2014, 3; 207-224
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WINO JAKO ELEMENT KRAJOBRAZU KULTUROWEGO REGIONU (NA PRZYKŁADZIE POWIEŚCI GRÜNBERG KRZYSZTOFA FEDOROWICZA)
Autorzy:
Meller, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564305.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Krzysztof Fedorowicz
krajobraz kulturowy
miasto
region
cultural landscape
city
Opis:
The aim of this article is the analysis of the literary reflection of the region’s cultural lanscape. The methodological approach adopted here refers to the British researcher Tim Ingold’s theory stating that the “landscape” can be defined as the sum total of every generation’s activities historically inhabiting a given area. The illustration of such an approach seems to be the novel Grünberg by Krzysztof Fedorowicz, exploiting the theme of crossborder-like identity of the population of the city of Zielona Góra and its adjacent area.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2017, 15; 143-152
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy murawy kserotermiczne regionu Ponidzia przetrwają?
Will xerothermic grasslands of the Ponidzie region survive?
Autorzy:
Grabowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084367.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
murawy kserotermiczne
ochrona przyrody
zbiorowiska zastepcze
krajobraz kulturowy
region Ponidzia
Opis:
Xerothermic grasslands are veritable botanical gems of the Ponidzie region, located in the upland zone of Poland. Most of these exceptional plant communities have been formed as a result of deforestation, in habitats characterized by specific climatic, hydrological and soil conditions. The result of the natural reserve protection of the xerothermic grassland, however, is opposite to the desired result. The survival of the xerothermic grassland depends on the change in the approach to their protection. Xerothermic grasslands are an excellent example of the difficulties with maintaining very valuable, but semi-natural and anthropogenic communities, related to a large extent to traditional, extensive forms of agriculture. Similar problems occur in the case of gladiolus meadows in lower subalpine forest zones or of once-mown molinion meadows in river valleys.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2011, 46; 193-199
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz kulturowy, administracyjny i polityczny a region polityczny. Kilka uwag o istocie zjawisk
The cultural, administrative and political landscapes vs. political region. Some remarks about the essence of these phenomena
Autorzy:
Sobczyński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965690.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cultural landscape
administrative landscape
political landscape
political region
krajobraz kulturowy
krajobraz administracyjny
krajobraz polityczny
region polityczny
Opis:
This article concerns the definitions, worldwide views and Polish literature on the nature of cultural, administrative and political landscape and in this context discusses the nature and functioning of the political region. As examples of the transition of political regions, illustrating the discussion from the first part of the article, there were selected the changes of the administrative landscape and the world political map at the turn of the centuries in the post-Soviet space, as well as in Africa, India and Canada.
W artykule dokonano przeglądu definicji oraz poglądów w światowej i polskiej litera-turze na istotę krajobrazu kulturowego, krajobrazu administracyjnego i krajobrazu politycznego, i w tym kontekście przedstawiono istotę oraz funkcjonowanie regionu po-litycznego. Jako przykłady przemian regionów politycznych ilustrujących dyskusję z pierwszej części artykułu wybrano zmiany krajobrazu administracyjnego i mapy politycznej na przełomie XX i XXI w. w przestrzeni postradzieckiej, a także w Afryce, Indiach i Kanadzie.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2014, 3; 49-70
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ planów zagospodarowania przestrzennego na wartości środowiska kulturowego regionu (spójność polityki przestrzennej z planami różnego szczebla)
Influence of spatial plans on values of regional cultural environment
Autorzy:
Blazy, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203928.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
krajobraz kulturowy
system planowania przestrzennego
region
różnorodność
spatial planning system
cultural landscape
diversity
Opis:
W większości wysoko rozwiniętych krajów, a w szczególności w zachodniej Europie planowanie przestrzenne odbywa się w ciągłości na szczeblu krajowym, regionalnym i miejscowym. W sferze teoretycznej jedną z nadrzędnych zasad planowania przestrzennego jest jego hierarchiczny układ - od poziomu krajowego, przez poziom regionalny, aż do poziomu lokalnego. Spójność i konsekwencja w realizacji tego modelu wpływa w znaczny sposób na jakość zagospodarowania przestrzennego państwa. Zgodnie z tą ideą system planowania przestrzennego podporządkowuje interesy jednostki interesom społeczności lokalnej, a interesy gminy interesom regionu i państwa. Brak tego poczucia prowadzi do wynoszenia interesów partykularnych ponad interesy społeczności i grupy. W przypadku województwa śląskiego jednym z bardziej istotnych może być związek pomiędzy jakością krajobrazu a jakością życia w regionie. Dlatego w tym regionie coraz większe znaczenie ma ochrona krajobrazów kulturowych oraz przyrodniczych. Szczególnie w ostatnich latach intensywnej urbanizacji wiele historycznych krajobrazów kulturowych utraciło swoje charakterystyczne cechy. Dzieje się tak pod wpływem konsolidacji gospodarstw oraz wspomnianych procesów urbanizacyjnych. Duże kompleksy terenów otwartych i zielonych podlegają redukcji także pod wpływem rozwoju infrastruktury drogowej, turystyki i rekreacji. W rezultacie bezpowrotnie zaciera się różnorodność krajobrazu województwa. Jednocześnie znaczenie krajobrazu jako atrakcyjnego czynnika lokalizacji może stopniowo wzrastać.
In majority of economic highly developed countries, but particularly in Western Europe, spatial planning proceed in continuity on national regional and local level. In theoretical sphere, one of supervising principle of spatial planning is hierarchical match from national by regional till local level. Cohesion and consequence to considerable manner effects quality of spatial developing state in realization this model. According to this idea spatial planning system subordinates interests of units to interests of local communities, interests of communities to interests of regions and states. Lack of this sense leads to rising individual interest over interests of communities and groups. In case of silesian province at Poland, one of more important can be relationship among quality of landscape and local quality of life. So, protection of cultural and natural landscape has more greatest meanings in this region. Particularly, during last years of intensive urbanization, a number of historic cultural landscapes has lost theirs characteristic features. It happens influenced by consolidation of farms and urbanization processes. Large complexes of open fields and greenery, they are subject of reduction influenced by development of road infrastructure, tourism and recreation. Diversity of landscape of province decline irrevocably in result. Simultaneously, meaning of landscape as attractive factor of localization can grow gradually.
Źródło:
Architecturae et Artibus; 2010, 2, 4; 27-34
2080-9638
Pojawia się w:
Architecturae et Artibus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Genius loci Podhala i Tatr. Rola w kształtowaniu atrakcyjności turystycznej
The genius loci of the Podhale and the Tatra region. The role in the development of tourist attractiveness
Autorzy:
Myga-Piątek, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87966.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
Genius loci
Podhale
krajobraz kulturowy
atrakcyjność turystyczna
Podhale region
cultural landscape
tourist attractiveness
Opis:
W artykule omówiono genius loci Podhala i polskiej części Tatr oraz jego rolę w kształtowaniu krajobrazu kulturowego oraz atrakcyjności regionów na potrzeby turystyki. Wybrany region reprezentuje unikatowe walory przyrodnicze i utrwalone wzorce kulturowe (m.in. barwny folklor, inspirowana krajobrazem sztuka, regionalna architektura). Genius loci jest niematerialnym wytworem, który nadaje przestrzeni przyrodniczej niezwykłe cechy, sprzyja emocjonalnym związkom człowieka z krajobrazem. Przeprowadzona analiza (ujęcie chronologiczne – proces geograficzny) pozwoliła wyróżnić etapy w ewolucji wzorów przestrzennych i walorów niematerialnych krajobrazu. W rozwoju regionu wyróżniono trzy etapy: izolacji – do końca XVIII w, półotwarcia XIX i pierwsza połowa XX w. oraz pełnego otwarcia ‐ od drugiej połowy XX. Omówiono przeobrażenia genius loci i jego rolę w tworzeniu więzi społecznych i atrakcyjności turystycznej, a także zagrożenia, jakie dla wartości niematerialnych przynosi globalizacja. Przedstawiono korelację etapów rozwoju regionu z fazami cyklu kurortu turystycznego i typami przestrzeni turystycznej.
The article discusses the genius loci of the Podhale and the Polish part of the Tatras, and its role in shaping the cultural landscape and attractiveness of regions for the needs of tourism. The selected region represents unique natural values and established cultural patterns (including colorful folk arts, landscapeinspired art and regional architecture). Genius loci is an immaterial formation which adds extraordinary features to the natural space and fosters emotional relations between the man and the landscape. The analysis that was performed (chronological point of view – geographical process) made it possible to distinguish stages in the evolution of spatial patterns and immaterial values of the landscape. Three stages were distinguished in the development of the region: isolation – until the late 18th c., semi‐opening – the 19th and early 20th centuries, and full opening – starting from the late 20th c. The article discusses transformations of the genius loci and its role in creating social relations and tourist attractiveness, as well as threats to immaterial values brought about by globalization. It also presents correlation between the stages of development of the region and tourism area life cycle stages and types of tourist space.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 259-277
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany krajobrazu na Białostocczyźnie
Landscape changes in Białystok region
Autorzy:
Szewczyk, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87682.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
Białostocczyzna
szachownica gruntów
toponimia
cultural landscape
Białystok region
patchwork of fields
toponymy
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2008, 10; 256-266
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz kulturowy Ziemi Nowotarskiej – wybrane zagadnienia
Cultural landscape of Nowy Targ region – selected issues
Autorzy:
Krupa, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218455.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Ziemia Nowotarska
Podhale
krajobraz kulturowy
ochrona
rewaloryzacja
Nowy Targ region
cultural
landscape
protection
revalorisation
Opis:
W artykule przedstawiono historię Ziemi Nowotarskiej będącej częścią Podhala oraz zasób jej dziedzictwa kulturowego. Ziemia Nowotarska położona jest w województwie małopolskim i generalnie można utożsamiać ją z terenem obecnego powiatu nowotarskiego. Ziemię Nowotarską zamieszkuje szereg grup etnicznych, takich jak Orawiacy, górale podhalańscy, górale spiscy, górale szczawniccy, Rusini Szlachtowscy oraz górale beskidowi, a każda z nich posiada charakterystyczne dla siebie elementy kultury ludowej. Dzięki takiej różnorodności kulturowej opisywany obszar jest wyjątkowy pod względem liczby i wartości obiektów zabytkowych, które należy chronić i o które należy dbać.
The article presents the history of the Nowy Targ region which is a part of Podhale, and its cultural heritage resources. The Nowy Targ region is located in the Lesser Poland Voivodeship and generally can be identified with the area of the present-day Nowy Targ County. The Nowy Targ region is inhabited by several ethnic groups, such as Oravians; Podhale Gorals; Spisz Gorals; Szczawnica Gorals; Szlachtowa Ruthenians and Beskid Gorals, and each of them possesses characteristic elements of folk culture. Thanks to such cultural diversity the described area is unique in the respect of number and value of historic objects which ought to be protected and taken care of.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2016, 47; 61-70
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabytki nieruchome jako materialny kapitał kulturowy wielkopolskich miast
Immovable monuments as intangible cultural capital of Wielkopolska region’s cities
Autorzy:
Stachowiak, Krzysztof
Siniecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106171.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
immovable monuments
cultural capital
Wielkopolska region towns
zabytki nieruchome
kapitał kulturowy
miasta województwa wielkopolskiego
Opis:
Celem artykułu jest identyfikacja głównych cech i specyfiki materialnego kapitału kulturowego miast wielkopolskich, którego trzon stanowi zasób zabytków nieruchomych. W pierwszej części przedstawiono krótko koncepcję kapitału kulturowego i wyjaśniono specyfikę zabytków jako kapitału, koncentrując się na wartościach przydawanych zabytkom. Dało to podstawy teoretyczne do charakterystyki zasobu zabytków nieruchomych miast wielkopolskich, które stanowią ich materialny kapitał kulturowy. Został on scharakteryzowany w ujęciu głównych wartości kulturowych (historycznej i semiotycznej) oraz wartości użytkowej. Analizy dokonano według kategorii wielkościowych miast (małe, średnie i duże), co pozwoliło odkryć specyfikę kapitału kulturowego w tych miastach. Rezultaty badań wskazują na znaczny kapitał kulturowy małych miast, którego potencjał wiąże się z obiektami sakralnymi, układami urbanistycznymi, a także dworami i pałacami.
The aim of the article is to identify the main features and specificity of the material cultural capital of Wielkopolska region towns, the core of which is the stock of immovable monuments. In the first part, the concept of cultural capital is briefly presented and the specificity of monuments as capital is explained, focusing on the values that are assigned to monuments. This provided a theoretical basis for the characterisation of the stock of immovable monuments in Wielkopolska region towns, which constitute their material cultural capital. It has been characterized in terms of the main cultural values (historical and semiotic) and use value. The analysis was carried out according to the size categories of towns (small, medium and large), which made it possible to discover the specificity of cultural capital in these cities. The results of the conducted research indicate a significant cultural capital of small towns, the potential of which is associated with sacred buildings, urban layouts, as well as manors and palaces.
Źródło:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna; 2021, 57; 91-107
2353-1428
Pojawia się w:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Kurpie region. Transformation of settlement landscape until Poland’s accession to the European Union
Kurpiowszczyzna. Przekształcenia krajobrazu osadniczego do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej
Autorzy:
Starzyk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044197.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
the Kurpie region
architecture
settlement landscape
natural landscape
cultural landscape
Kurpie
architektura
krajobraz osadniczy
krajobraz przyrodniczy
krajobraz kulturowy
Opis:
The Kurpie region is among the most interesting ethnographic regions of Poland, with the center of the original, well-preserved and carefully cultivated folk culture of the Kurpie [ethnographic group of the Polish population]. The image of the Kurpie village resulted from centuries of human activity. Over the centuries, transformations of the landscape occurred. Activities that gave the area a modern appearance were based on adaptation of the natural environment for cultivation of land and gradual establishment of human settlements. The traditional folk culture developed by the Kurpie ethnographic group, as well as high value of the natural environment prompted research in the scope of transformation to open settlement landscape of the Kurpie region. The present study was aimed at investigating processes that determined the transformation to the natural and cultural landscape of the Kurpie region. The territorial scope of the present work covers the Kurpie region located between the Omulew and the Szkwa rivers. In the 15th century, the region was included in the Ostrołęka County and has remained there since then. The time scope of the study concerns the period from when first mention of the area being settled was made to the moment of Poland's accession to the European Union. The following research methods were adopted for the study: analysis of source literature and literature on the subject undertaken in the present work, historical analysis to cover the development of settlement in the studied area, comparative cartographic analysis in the field of settlement and landscape transformation, statistical analysis in the field of social and technical infrastructure. In the study, landscape and urban-rural inventory was also applied. The study structure covers issues related to formation and development of settlement in the Kurpie region: 1) the Kurpie region in scientific research, 2) the Kurpie region in folk culture, 3) the Kurpie region – an outline of settlement-agricultural functions, as well as landscape layout, 4) the Kurpie region – characteristics of the settlement landscape, 5) the Kurpie region – dominant changes to the landscape under the influence of socio-economic factors in the period of the 45 post-war years, 6) the Kurpie region – dominant modification to the landscape as influenced by socio-economic factors during the political system transformation in Poland.
Kurpiowszczyzna to jeden z ciekawszych regionów etnograficznych, z ośrodkiem oryginalnej, świetnie zachowanej i pieczołowicie kultywowanej kultury ludowej Kurpiów. Obraz wsi kurpiowskiej jest wynikiem wielowiekowych działań człowieka. Na przestrzeni stuleci następowały przekształcenia krajobrazu, oparte na przystosowywaniu środowiska przyrodniczego do uprawy ziemi i stopniowym zakładaniu siedzib ludzkich, które dały obraz współczesny. Tradycyjna kultura ludowa kurpiowskiej grupy etnograficznej oraz wysoka wartość środowiska przyrodniczego były inspiracją do podjęcia badań z zakresu transformacji otwartego krajobrazu osadniczego regionu kurpiowskiego. Celem pracy było zbadanie procesów decydujących o przekształceniach krajobrazu naturalnego i kulturowego Kurpiowszczyzny. Zakres terytorialny pracy obejmuje obszar Kurpiowszczyzny położony między Omulwią i Szkwą, który w XV w. znalazł się w powiecie ostrołęckim i w nim pozostał. Zakres czasowy badania obejmuje okres od pierwszych wzmianek o zasiedlaniu obszaru do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Przyjęte zostały następujące metody badawcze: analizy bibliograficznej i piśmiennictwa dotyczącego tematu pracy, analizy historycznej obejmującej rozwój osadnictwa na badanym terenie, analizy kartograficznej porównawczej w zakresie osadnictwa i przekształcania krajobrazu, analizy statystycznej w zakresie infrastruktury społecznej i technicznej. W pracy posługiwano się także inwentaryzacją krajobrazową i urbanistyczno-ruralistyczną. Struktura cyklu, zawarta w siedmiu artykułach, obejmuje zagadnienia związane z kształtowaniem i rozwojem osadnictwa na obszarze Kurpiowszczyzny: 1) Kurpiowszczyzna w badaniach naukowych, 2) Kurpiowszczyzna w kulturze ludowej, 3) Kurpiowszczyzna – zarys kształtowania funkcji osadniczo-rolniczych i krajobrazu, 4) Kurpiowszczyzna – charakterystyka krajobrazu osadniczego, 5) Kurpiowszczyzna – dominujące zmiany w krajobrazie pod wpływem czynników społeczno-ekonomicznych w okresie 45-lecia powojennego, 6) Kurpiowszczyzna – dominujące zmiany w krajobrazie pod wpływem czynników społeczno-ekonomicznych w okresie transformacji ustrojowej. Cykl zamyka artykuł dotyczący współczesności: 7) Kurpiowszczyzna – 18 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej (publikacja w 2022).
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2021, Special Edition 2021; 31-48
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toponimy dorzecza Giełczwi – zapis historii krajobrazu kulturowego
Toponyms of the Giełczew River catchment – record of the history of cultural landscape
Autorzy:
Janicki, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87638.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
nazwy geograficzne
toponimy
krajobraz kulturowy
dorzecze Giełczwi
Lubelszczyzna
geographical names
toponyms
cultural landscape
Giełczew River catchment
Lublin region
Opis:
W wyniku przeprowadzonych badań w dorzeczu Giełczwi (Wyżna Lubelska) zebrano i zweryfikowano ponad 500 nazw geograficznych (toponimy), wśród których dominują nazwy miejscowości lub ich części, tzw. ojkonimy. Wśród nazw terenowych (mikrotoponimy) przeważają nazwy dzierżawcze i patronimiczne oraz pospolite typu: „Zarzecze” czy „Zalesie” – określające lokalizację obiektu. Nazw kulturowych, stanowiących bazę do odtworzenia historii krajobrazu kulturowego, jest stosunkowo mało, ok. 20% wszystkich zidentyfikowanych nazw. Najczęściej są to nazwy związane z gospodarką i kulturą rolną oraz ilustrujące rozwój sieci osadniczej. Zarejestrowano też nieliczne przykłady toponimów nawiązujących do wydarzeń historycznych, które identyfikują, np. pola bitew czy towarzyszące im nekropolie, jak np.: „Zabita Góra”, „Groby”, „Mogiła”, „Mogiłka”. Mało jest również nazw etnicznych (np. Mośkowizna czy Niemiecki Dół), a nazwy służebne i rodowe nie występują.
In the Giełczew river catchment (Lublin Upland) were collected over 500 geographical names as a result of the research. Names of settlements or their parts (oiconyms) are predominant. Among toponyms the possessive and patronymic names are numerous, as well as common names describing e.g. location of an object (“Zarzecze” or “Zalesie”). Cultural names, which are the basis for reconstruction of the cultural landscape history, constitute about 20% of all names. The predominant cultural names are connected with agriculture, agrarian structure and technique, and development of settlement net. Few toponyms describe historical events, e.g. battles, as well as military necropolis − “Zabita Góra”, “Groby”, “Mogiła”, “Mogiłka”. Ethnic names (e.g. “Mośkowizna”, “Niemiecki Dół”) are also not numerous. Domestic and ancestral names are absent in the examined area.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 75-90
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz opuszczonych wsi Polesia w świetle archiwalnych materiałów kartograficznych
Polesie deserted villages landscape in the light of the archival cartographic materials
Autorzy:
Soszyński, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87972.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
opuszczone wsie
reliktowy krajobraz kulturowy
Polesie
archiwalne materiały kartograficzne
deserted villages
relic cultural landscape
Polesie Region
archival cartographic materials
Opis:
W artykule przedstawiono charakterystykę wsi Polesia, które w XX w. uległy gwałtownemu lub stopniowemu wyludnieniu i pozostają obecnie opuszczone. Na podstawie analizy materiałów kartograficznych, uzupełnionych wywiadami i danymi ze źródeł historycznych, przedstawiono dynamikę zmian w zaludnieniu poszczególnych wsi i przyczyny ich opuszczenia. W części drugiej przedstawiono aktualny stan zachowania krajobrazu wiejskiego w każdej z osad. Punktem wyjścia były tu mapy WIG w skali 1:100 000, z lat 30. XX w. a więc z okresu kiedy większość badanych miejscowości znajdowała się w maksymalnym stadium rozwoju. Następnie dla każdej wsi przeprowadzono analizy współczesnych zdjęć lotniczych oraz szczegółową inwentaryzację terenową. Porównanie treści map archiwalnych z aktualnym stanem krajobrazu pozwoliło na charakterystykę stanu zachowania dawnego krajobrazu kulturowego opuszczonych wsi w zależności od typu i wielkości wsi, jej położenia, rodzaju zabudowy a także przebiegu procesu wyludniania.
The paper presents characterisation of the Polesie villages, which was rapidly or gradually depopulated in the 20th century. The changes of the villages population and reasons of this changes, was performed on the basis of archival cartographic materials, interviews with inhabitants and historical data. In the second part of paper the current state of preservation of rural landscape was presented for each of the 17 analysed settlement. The base for the analysis was WIG maps at the scale of 1:100 000 from the nineteen thirties, when most of those villages were at the peak of their development. Next, for each of the village, there was made the analysis of current aerial photographs and detailed field inventories. Then, the archival maps contents was compared with the current state of the landscape. It allowed to characterize the state of preservation of villages landscape depending on the type, size and location of the villages, type of buildings and the course of depopulation process.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 16; 219-228
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyczne krajobrazy kulturowe „małych ojczyzn” w świadomości ich mieszkańców. Historia zapisana w krajobrazie
The characteristic cultural landscapes of „little motherland” in the minds of its inhabitants. The history written in the landscape
Autorzy:
Gajowniczek, Z. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87770.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
własny region
krajobraz kulturowy małej ojczyzny
gmina Latowicz
sposoby odczytywania krajobrazu
own region
cultural landscape
little motherland
municipality Latowicz
ways of reading the landscape
Opis:
Mała ojczyzna, „własny region” to określona przestrzeń geograficzna, indywidualna dla każdego człowieka, zbliżona do obszaru gminy, wraz ze społecznością ją zamieszkującą, jej wytworami cywilizacyjnymi i dziedzictwem historyczno-kulturowym. Obszar ten leży w sferze możliwości poznania przez mieszkańców, którzy mają poczucie przynależności terytorialnej, historycznej, kulturowej i społecznej, poczucie powiązania wspólnymi dziejami, które wytworzyły wspólną kulturę, tradycje, obyczaje, język, formy życia, zorganizowały przestrzeń i umożliwiły nawiązanie więzi społecznych. Małe ojczyzny posiadają charakterystyczne krajobrazy, które są nośnikiem pamięci społecznej i tożsamości mieszkańców. Są one ostatnim ogniwem długiego łańcucha przeobrażeń. Aby uczynić je w pełni zarozumiałymi, należy wyjaśnić ich pochodzenie, przeanalizować kontekst historyczny, kulturowy i społeczny – w odniesieniu do lokalnej społeczności. Takie spojrzenie na krajobraz ożywia go, nadaje sens i pozwala w pełni rozumieć. Krajobraz można analizować z pomocą różnych "kluczy", takich jak: trwałość zapisu, rodzaj przekazu, rozpowszechnienie informacji w lokalnej społeczności, wielkość i rozległość zapisu oraz klucz chronologiczny – czyli odniesienie do okresu historycznegoz którego pochodzi zapis w krajobrazie.
The little motherland, "the own region " is geographical and natural personal space, individual for every person. Very often it is the municipality. It is also the people living in the municipality, the products of civilization and historical-cultural heritage. This area is possibility to knowing for the people, who feel affiliation territorial, historical, cultural and social, they feel bound by history, a common culture, traditions, customs, language and forms of life. The little motherland has characteristic landscapes that are expressions of the memory and identity of the inhabitants. Landscapes are transformed. For understand it, we need to explain their origin, to analyze the context of historical, cultural and social – for the local community. Landscape can be analyzed in different ways (keys), for example: write endurance, type of media publicity in the local community, the size and extent of the recording and chronological key – the reference to the historical period from which the record in the landscape.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 25; 31-45
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego pogranicza na przykładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia
Intangible aspects of the cultural landscape of the borderland on the example of selected customs from Podlasie region
Autorzy:
Awramiuk, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88086.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
niematerialne aspekty krajobrazu
pogranicze kulturowe
Podlasie
cultural landscape
intangible aspects of the landscape
cultural borderland
Podlasie region
Opis:
Krajobraz kulturowy jest źródłem symboli i znaczeń, które dla ludności zamieszkującej dany obszar są ważnym czynnikiem kształtującym ich tożsamość kulturową. Mają one często wymiar emocjonalny, wywołują pozytywne, bądź negatywne uczucia. Nośnikiem znaczeń w krajobrazie są elementy materialne, jak i niematerialne, przejawiające się w zwyczajach, wierzeniach oraz świadomości minionych wydarzeń. Na pograniczu kulturowym, gdzie mieszkają przedstawiciele kilku grup kulturowych mogą wykształcić się różne tradycje: a) przeciwstawne (których źródłem bywają konflikty, bądź pamięć o konfliktach), b) akceptowane bądź tylko tolerowane przez poszczególne grupy kulturowe (które nie przeciwstawiają, nie negują odmiennych tradycji, ale też z nich nie czerpią), c) może też dochodzić do przenikania tradycji, wzajemnego wzbogacania się. Na przykładach z Podlasia autorka postara się ukazać, jak kontakty międzykulturowe wpływają na kształtowanie się niematerialnego wymiaru krajobrazu kulturowego na pograniczu.
Local communities perceive cultural landscape as a source of symbols and meanings, which can play a significant role in the creation of their regional identity. These symbols and meanings often have emotional dimensions, inducing positive or negative feelings. Material as well as intangible elements of the cultural landscapes carry certain meanings and will describe it. Ethnic and religious minorities living on the cultural borderland next to each other can create different traditions, which can be considered as: a) opposing (their roots are seen in local conflicts), b) accepted or just tolerated by both sides or in some cases we may observe a situation where c) customs will be complementary to each other. The author of the article, on the basis of selected examples from the Podlasie region in North‐east Poland, is going to present how intercultural relationships influence the process of creating the intangible dimension of cultural landscape of the borderland.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 327-337
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies