- Tytuł:
-
Niestandardowy rozwój semantyczny tak zwanych rzeczowników ilościowych w gwarach polskich. Zarys problematyki
Non-standard semantic development of nouns so-called “quantitative nouns” in Polish local dialects. An outline of the issues - Autorzy:
- Kozioł, Joanna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/594212.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Łódzkie Towarzystwo Naukowe
- Tematy:
-
dialectology
Polish dialects
quantitive nouns
dialektologia
gwary polskie
rzeczowniki ilościowe - Opis:
-
The objective of this article is a linguistics description of unconventional development of a group
of lexems. They represent the group of nouns so-called “quantitive nouns”. Those lexems being
genetically nouns by undergoing a gradual numeralisation process are used to describe quantity or
size of a given set. As a result of such slow lexicalisation in the function of numerals, the subject
group that contains such noun adopts the form of predicate typical of numeral structures, i.e. third
person singular, neuter gender (in case of forms that determine gender), which determines that
fact that given lexem is used as a numeral, e.g.: Na jeziorze pływało gwałt kaczek. In the analysis
the particulary attention has been paid to features common for both the general language and dialects
as well as to these aspects which clearly shows a difference between the diacectical lexis and
general Polish. This paper shows that opposed to general language the dialectical lexems – nouns
so-called “quantitive nouns” – enter into relations typical not only of numerals but also of adverbs,
e.g.: A to płótno było gwałt moncniejsze jak kupne; Buł jedyn chłop kąsek głupkowaty.
W artykule podjęto próbę przedstawienia niestandardowego rozwoju semantycznego pewnej grupy leksemów rzeczownikowych w gwarach polskich. Analizie poddano tak zwane rzeczowniki ilościowe, czyli te, które będąc genetycznie rzeczownikami, pod wpływem zmian semantycznych zaczynają wyrażać w sposób przybliżony wielkość danego zbioru, np.: To macie piniyndzy ćme, wam; Na jeziorze pływało gwołt kaczków. Z dotychczasowych badań wynika, że w gwarach „uliczebnikowieniu rzeczowników” towarzyszą również zmiany semantyczne, wskazujące na użycia przysłówkowe danego leksemu. Znumeralizowane rzeczowniki występujące w gwarach w zanaczeniu ‘nieokreślenie dużo lub mało’ łączą się również z czasownikami, przymiotnikami i przysłówkami, np. Jo gromade zapomniała; Tyn ubrus krzyne krzywo wisi; Buł jedyn chłop kąsek głupkowaty; I nie za gwałt kosztowało. Wydaje się, że zjawisko to stanowi jedną z istotnych cech odróżniających leksykę gwarową od polszczyzny ogólnej. - Źródło:
-
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 123-136
0076-0390 - Pojawia się w:
- Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł