Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "gawęda" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Gawęda (autobiograficzna)
    Gaweda: Polish oral short story (as an autobiographical practice)
    Autorzy:
    Tierling-Śledź, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1431455.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    gaweda
    autobiographical gaweda
    Melchior Wańkowicz
    Zofia Kozarynowa
    gawęda
    gawęda (autobiograficzna)
    Opis:
    Autorka, konstruując artykuł – hasło słownikowe na temat gawędy, zwraca uwagę na współczesną wieloaspektowość i wieloznaczność terminu. Omówiwszy pokrótce historię gatunku literackiego, przechodzi do części zasadniczej, a więc wykorzystania gawędy jako praktyki autobiograficznej. W artykule podkreślono swoisty pakt genologiczny zawierany między autorem a czytelnikiem gawędy autobiograficznej, w której świadomość gatunkowej gry pozwala zarówno gawędziarzowi, jak i jego odbiorcy odnaleźć się w literackiej i pozaliterackiej rzeczywistości. Ewa Tierling-Śledź analizuje dwa casusy gawędziarstwa autobiograficznego – Sto lat. Gawęda o kulturze środowiska Zofii Kozarynowej oraz Tędy i owędy Melchiora Wańkowicza.
    In the article/dictionary entry “Gaweda” (a culture-specific literary term for a short story mimicking an oral tale) the Author notices the ambiguous and versatile status the term is nowadays characterized by. Having briefly discussed the history of the genre she focuses on its autobiographical uses. She underlines the genre-specific communicative situation in which neither the reader nor the author of an autobiographical gaweda, if fully aware of the agreed upon rules of the genre, will not find themselves lost in the peculiar juxtaposition of the literary (“fictional”) and the non-literary (“factual”) reality one gaweda inevitably forces upon both of them. The above considerations are exemplified by two cases of an autobiographical gaweda: Sto lat. Gawęda o kulturze środowiska [One hundred years. Gaweda about certain milieu’s culture] by Zofia Kozarynowa and Tędy i owędy [Here and there] by Melchior Wańkowicz.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2020, 15, 2; 109-122
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Alliteration as a Means to Reinforce Orality in Conrad’s Early Marlow Narratives.
    Autorzy:
    Kujawska-Lis, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578879.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    alliteration
    orality
    gawęda
    yarn
    Joseph Conrad
    Opis:
    Joseph Conrad’s narratives featuring Marlow are composed as stories within stories, in which Marlow (the intradiegetic narrator) tells stories to his few listeners (the intradiegetic addresses). Critics have found analogies of these narratives with the Polish gawęda tradition and the English sailor’s yarn, both related to oral story-telling. This paper sets out to look at one literary device — alliteration — found in early works narrated by Marlow (Youth, Heart of Darkness, and Lord Jim), and to indicate that various effects achieved by alliterative phrases (onomatopoeic, emphatic, rhythmical, and autotelic) all contribute to this narrator’s status as an oral performer.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2018, 61, 1(125); 85-99
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nie tylko ksiądz Marek – kapłani w Pamiątkach Soplicy Henryka Rzewuskiego
    Not only Father Marek—Priests in Soplica’s Souvenirs by Henryk’s Rzewuski
    Autorzy:
    Bojko, Pelagia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038290.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    romantyzm
    sarmatyzm
    gawęda
    kapłan
    romanticism
    Sarmatism
    storytelling
    priest
    Opis:
    Romantyczna gawęda szlachecka jest szczególnym gatunkiem literackim, odsłaniającym specyfikę polskiej kultury sarmackiej, w której religijność i poczucie wspólnoty budzą kontrowersje. Kapłaństwo jako czynnik integrujący społeczność sarmacką i kapłan jako postać należąca do tej społeczności, a zarazem pełniąca w niej funkcje mentora i przewodnika, to temat omawiany w artykule. Kwestia postrzegania kapłana i jego roli w środowisku okazuje się skomplikowana, jej omówienie uzupełnia obraz sarmackiej szlachty i jej kultury.
    The romantic noble tale is a specific literary genre, revealing the specifics of Polish Sarmatian culture, in which religiosity and a sense of community are controversial. Priesthood as a factor integrating the Sarmatian community and the priest as a figure belonging to it, and also acting as a mentor and guide is the topic discussed in this research paper. The perception of the priest and his role in the community turns out to be complicated. Its discussion completes the picture of the Sarmatian nobility and its culture. 
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 13-24
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cultural aspects of Joseph Conrad´s autobiography. On the digressive structure of Some Reminiscences
    Autorzy:
    Pacukiewicz, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638842.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    autobiography, cultural anthropology, cultural patterns, gawęda, Joseph Conrad
    Opis:
    In this essay I attempt to analyse Joseph Conrad’s ‘autobiography’ - as it is presented in Some Reminiscences - with particular reference to the enduring cultural patterns that it exhibits. According to the configurationist or “culture and personality” approach elaborated by American anthropologists such as Ruth Benedict and Ralph Linton, patterns of behaviour transmitted within particular cultural groups permanently configure the personality model of its members both at the level of everyday behaviour and at the level of ideal patterns. This is confi rmed by an analysis of Conrad’s autobiography, in which the writer draws on the ideal patterns of the culture of the Polish eastern borderlands (which he acquired during the process of socialization) - not only in order to analyse his own personality, but also to govern his behaviour in completely different cultural contexts. Even more interestingly, these behavioural patterns have confi gured the particular model of the world that is reflected in the very structure of Conrad’s works. In this connection the influence of the gawęda or ‘Polish nobleman’s tale’ would seem to be indisputable. It is not so much that Conrad alludes to this literary convention in his autobiographical reminiscences, but rather that he uses it to re-create the model (based on cultural patterns) of the imagination of a Polish nobleman from the eastern borderlands. Moreover, this culturally determined writing strategy is used in Conrad’s other works.
    Źródło:
    Yearbook of Conrad Studies; 2012, 7
    2084-3941
    Pojawia się w:
    Yearbook of Conrad Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć, pamiętanie, zapominanie dzieciństwa w Trzy po trzy Aleksandra Fredry
    Remembrance, Remembering, Forgetting Childhood in Topsy Turvy Talk by Aleksander Fredro
    Autorzy:
    Dąbrowska, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14748588.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    pamięć
    zapominanie
    dzieciństwo
    pamiętnik
    gawęda
    Fredro
    remembrance
    forgetting
    childhood
    diary
    storytelling
    Opis:
    Dzieciństwo i młodość są ważnym tematem w pamiętniku z epoki napoleońskiej. W artykule zamierzam zrekonstruować specyfikę i zanalizować pamięć obrazów dzieciństwa w jego najistotniejszych fazach granicznych w Trzy po trzy. Celem jest omówienie tego stanowiącego sumę gatunków (gawęda, pamiętnik, i in.) tekstu, deszyfrujące, jak autor uruchamia pamiętanie i zapominanie. Jak uruchamia on kategorię „pamięć wertykalna” (Proust), dającą gwarancję prawdziwości wspomnienia, wydobywającego się z wnętrza wspominającego, dla którego „niematerialne” zmysły woni, wzroku, słuchu pozwalają pamięci przez asocjację czuciową „odpominać” to, co istotne z dzieciństwa.
    Childhood and youth are an important theme/topic in Fredro’s diary from the Napoleonic era. In this article, I intend to reconstruct the specificity and analyse the memory of images of childhood in its most crucial liminal phases in Trzy po trzy (Topsy Turvy Talk). The aim is to discuss this text, which constitutes the sum of genres (storytelling, diary, etc.), deciphering how the author starts remembering and forgetting. How he activates the category of “vertical memory” (Proust), which guarantees the veracity of recollection, emanating from within the recollector, for whom the “immaterial” senses of smell, sight, hearing allow memory, through sensory association, to “recollect” the essentials of childhood.
    Źródło:
    Porównania; 2023, 33, 1; 121-143
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marian Maciejewski czyli w trosce o kształt polskich badań nad literaturą
    Marian Maciejewski or Out of Concern for the Form of Polish Study of Literature
    Autorzy:
    Kuczera-Chachulska, Bernadetta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882483.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    romantyzm
    liryka
    gawęda
    interpretacja
    krytyka kerygmatyczna
    Romanticism
    lyric poetry
    tale
    interpretation
    kerygmatic criticism
    Opis:
    Szkic jest prezentacją charakteru dorobku naukowego Mariana Maciejewskiego z uwzględnieniem współczesnego tła historycznoliterackiego, wskazaniem na dorobek dotyczący badań nad autorami romantycznymi, ewolucją ich twórczości i genologią. Osobne miejsce zajmuje w nim opis warsztatu interpretatora poezji. Najwięcej miejsca poświęcono Uczonemu jako badaczowi liryki.
    The sketch presents the character of Marian Maciejewski's academic achievement, including the modern historico-literary background; it also points to his work connected with research on Romantic authors, on the evolution of their literary output and genology. Separate space in the article is taken up by a description of the workshop of the poetry commentator. The most space is devoted to the Scholar as a researcher into lyric poetry.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 75-86
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Henryk Rzewuski and Polish-Lithuanian Commonwealth’s Law
    Autorzy:
    Zakrzewski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618627.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Henryk Rzewuski
    Polish-Lithuanian Commonwealth’s law
    historical tale
    prawo dawnej Rzeczypospolitej
    gawęda szlachecka
    Opis:
    Henryk Rzewuski’s (1791–1866) works cannot be a source of knowledge about Polish-LithuanianCommonwealth’s legal history. The pieces of information given by him have been at times one-sided and deceptive. Nevertheless, they may – if used with a critical approach – provide details on the old jurisprudence in the 19th century and on the praxis of applying the old law under Russian rule. They also can be a research base on the author’s views on the Polish-Lithuanian Commonwealth’s legal and political system, as well as their portrayal in the 19th-century gawęda szlachecka (literary genre associated primarily with noble storytelling, specific to Polish literature of that time). It is also worth continuing the search for – mentioned in Rzewuski’s manuscript – the two-volume Remarks on the Lithuanian Statute written by his father, Adam Wawrzyniec Rzewuski and allegedly published in1782, in Nieśwież. Although there is no certainty whether this work ever existed, it is worth searching for it.
    Prace Henryka Rzewuskiego (1791–1866) nie mogą być źródłem poznania dawnego prawa Rzeczypospolitej. Podane przezeń informacje były niekiedy jednostronne, niekiedy zaś dość bałamutne. Mogą jednak – przy krytycznym podejściu – dostarczać danych na temat znajomości prawa dawnej Rzeczypospolitej w XIX stuleciu i praktyce stosowania dawnego prawa pod rządami rosyjskimi. Mogą też być podstawą badań poglądów ich autora na prawo i ustrój Rzeczypospolitej, jak również obrazu tego prawa w dziewiętnastowiecznej gawędzie szlacheckiej. Warto też kontynuować poszukiwania – wskazanej w rękopisie Henryka Rzewuskiego – wydanej ponoć w 1782 r. w Nieświeżu dwutomowej pracy autorstwa jego ojca – Adama Wawrzyńca Rzewuskiego pt. Uwagi nad Statutem litewskim. Nie ma pewności, czy dzieło to w ogóle powstało, lecz poszukiwać warto.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Gawęda radiowa”. The Works by Masters of Talk Radio (Using the Examples of Selected Shows from the Polish Branch of RFE)
    Gawęda radiowa – dzieło mistrzów mikrofonu (na przykładzie wybranych audycji Rozgłośni Polskiej RWE)
    Autorzy:
    Tatarowski, Konrad Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649484.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    gawęda radiowa
    gatunki radiowe
    pisarze w Rozgłośni Polskiej RWE
    radio chat
    radio genres
    Polish Brodcaster RFE
    Opis:
    Artykuł zawiera definicję i charakterystykę gawędy radiowej w porównaniu z gawędą literacką oraz omówienie różnych odmian gatunkowych gawędy radiowej na przykładach twórczości mikrofonowej Zygmunta Nowakowskiego, Alfreda Zbyszewskiego i Tadeusza Nowakowskiego, a także telewizyjnych programów Jerzego Waldorffa i Bogusława Kaczyńskiego.
    The article includes a definition and a description of radio gawęda (or talk radio show) in comparison to the literary gawęda, and a discussion of its various genre variants, using the examples of radio shows by Zygmunt Nowakowski, Alfred Zbyszewski, and Tadeusz Nowakowski, and the television shows by Jerzy Waldorff and Bogusław Kaczyński.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 54, 3; 237-245
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    От романтических баллад к шляхецкой гавенде: жанровая эволюция творчества Яна Барщевского
    Od ballad romantycznych do gawęd szlacheckich: gatunkowa ewolucja twórczości Jana Barszczewskiego
    From romantic ballads to Noble Gawenda: the genre evolution of Jan Barszczewski’s work
    Autorzy:
    Bilutenko, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118306.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    романтизм
    романтическая баллада
    сказка
    притча
    шляхетская гавенда
    Беларусь
    romantyzm
    ballada romantyczna
    baśń
    parabola
    gawęda szlachecka
    Białoruś
    romanticism
    parable
    romantic ballad
    fairy-tale
    Polish nobility
    legend Belarus
    Opis:
    Творчество Яна Барщевского отражает историю белорусского народа, его менталитет, философию и отношение к жизни. Жанровый и стилевой полифонизм его произведений обусловлен как собственно мировоззрением автора (религиозность, связь с эпистемологией и философией XVIII века), так и влиянием эстетики романтизма и жанров притчи, романтической баллады, сказки, гавенды. Предметом специального наблюдения являются особенности художественной формы книги «Шляхтич Завальня, или Беларусь в фантастических рассказах», связанной с использованием романтической шляхетской гавенды. Сказки, или фантастические рассказы, прекрасно вписываются в рамки хорошо знакомой формулы коллоквиального контакта, свойственного шляхетской гавенде. Барщевский использует известный прием, когда рассказ выводится из хорошо аранжированного ситуационного претекста. При этом схема интродукции в виде традиционной беседы или диалога является формальным сигналом “гавендовой” ситуации. В книге Я. Барщевского создается двух- или многоуровневая структура текста, которую можно соотнести с поэтикой цитирования в гавенде. У Барщевского мы находим также многоплановость текста, в котором соседствуют информативный уровень и оценочный, многочисленные комментарии и откровенное морализирование, также связанные с гавендой.
    Twórczość Jana Barszczewskiego odzwierciedla historię narodu białoruskiego, jego mentalność, filozofię i stosunek do życia. Polifonia gatunkowa i stylistyczna jego dzieł wynika zarówno z własnego światopoglądu autora (religijności, związku z epistemologią i filozofią XVIII wieku), jak i wpływu estetyki romantyzmu oraz gatunków przypowieści, romantycznej ballady, opowieści i gawędy. Przedmiotem analizy są cechy formy artystycznej w książce „Szlachcic Zawalnia, albo Białoruś w fantastycznych opowiadaniach”, związanej z wykorzystaniem gatunku romantycznej gawędy szlacheckiej. Bajki lub fantastyczne historie doskonale wpisują się w ramy znanej formuły kontakty nieformalnego, nieodłącznie związanej z gawędą szlachecką. Autor stosuje dobrze znaną technikę, gdy historia pochodzi z dobrze skonstruowanego pretekstu sytuacyjnego. Schemat wprowadzenia w formie tradycyjnej rozmowy lub dialogu jest formalnym sygnałem do podjęcia gawędy. Plastyczne i barwne opowiadania autor połączył ze słownictwem charakterystycznym dla gawędy, pełnym kolorytu, nacechowanym emocjami osób opowiadających. Powstaje dwu- lub wielopiętrowa struktura tekstu, wypływająca z gawędowej poetyki przytoczeń. Obok płaszczyzny informującej, istnieje płaszczyzna oceniająca, opiniotwórcza, komentatorska, nawet moralizatorska – właściwa gawędzie.
    Works written by Jan Barszczewski reflect the history of the Belarusian people, their mentality, philosophy and attitude to life. The genre and stylistic polyphony are connected with the author’s worldview (religiosity, connection with the 18th century epistemology and philosophy) as well as the influence of esthetics of romanticism and genres of parable, romantic ballad, fairy-tale, legend. Artistic features of the book “Nobleman Zawalnia, or Belarus in Fantastic Stories” are in the centre of special study. Fairy tales, or fantastic stories, fit perfectly into the framework of the well-known formula of colloquial contact inherent in legends. J. Barszczewski uses a well-known technique when a story is inferred from a well-arranged situational pretext. In this case, the introduction scheme in the form of a traditional conversation or a dialogue is a formal signal of the “legend” situation. Two- or multi-level structure of the text can be correlated with the poetics of citation in the legend, too. The versatility of the text, in which we find both informative and evaluative levels as well as numerous commentaries and overt moralization, is also associated with the legend.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 23-36
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idee genologiczne Mariana Maciejewskiego
    Marian Maciejewskis Genological Ideas
    Autorzy:
    Seweryn, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882477.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    cykl sonetowy
    gatunek literacki
    gawęda
    genologia
    historia literatury
    obraz
    powieść poetycka
    sonnet series
    literary genre
    tale
    genology
    history of literature
    image
    romantic tale in verse
    Opis:
    Szkic dotyczy wybranych aspektów myśli teoretycznoliterackiej Mariana Maciejewskiego. Jakkolwiek Uczony był przede wszystkim historykiem literatury, jednak w jego naukowym pisarstwie nietrudno dostrzec niejaką inklinację do twórczego podejmowania zagadnień z zakresu teorii literatury, o tyle przynajmniej, o ile okazywało się to potrzebne do rozwiązywania historycznoliterackich problemów, jakie wyłaniały się w trakcie jego pracy badawczej. Zainteresowanie Maciejewskiego budziła zwłaszcza problematyka genologiczna – pewne godne uwagi propozycje, jakie w tym zakresie przedstawił, jeśli nawet nie tworzą uniwersalnej teoretycznej konceptualizacji, to zasługują na ujęcie w kategoriach „idei genologicznych”. Do tak rozumianych idei należy sposób operowania przez Maciejewskiego kategorią obrazu, w znaczeniu nie ograniczonym bynajmniej do `obrazowania poetyckiego'. W zastosowaniu do Sonetów krymskich, a także liryków lozańskich Mickiewicza, obraz staje się synonimem szerzej rozumianego widzenia poetyckiego, które z kolei – podbudowane czy to „teorią widzenia” Władysława Strzemińskiego (w przypadku cyklu krymskiego), czy to tradycjami teologii mistycznej (w przypadku lozańskim) – zyskuje operacyjną użyteczność, jako kluczowa kategoria analityczno-interpretacyjna, formując zarazem nadspodziewanie niekiedy złożone układy odniesienia. W polu pojęciowym tak rozumianego obrazu jako terminu technicznego mieści się zarówno „obraz autora”, jak i problematyka genologiczna – oba te aspekty łączą się w dyskursie Maciejewskiego na temat powieści poetyckiej oraz romantycznej gawędy. W ujęciu Badacza nośnikiem obrazu (w wymiarze jednostkowo-egzystencjalnym równie dobrze, jak w wymiarze idei programowych literackiego prądu) może być bowiem nie tylko tekst literacki, rozumiany jako aktywizacja i aktualizacja określonego systemu reguł; nośnikiem obrazu może być także sam gatunek literacki. Innymi słowy, semantyka struktury występuje nie tylko po stronie parole, lecz także po stronie langue. Konsekwencją takiego podejścia jest założenie, przyjęte i zastosowane zwłaszcza w badaniach Maciejewskiego nad gawędą, że w pewnych szczególnych przypadkach pojedynczy utwór może realizować normy gatunkowe w taki sposób, że jego struktura znaczeniowa daje się wyłożyć w kategoriach metagatunkowego dyskursu. Takie właśnie założenie sugeruje nawet tytuł rozprawy Gawęda o gawędzie. Ową gawędą o gawędzie jest wstęp do antologii, to oczywiste; lecz jako gawęda o gawędzie jawi się także Maciejewskiemu Kazanie konfederackie Rzewuskiego. Analogiczne przesłanki pozwoliły Uczonemu rozstrzygnąć kwestię historycznogatunkowego statusu Marii Malczewskiego jako tekstu bez reszty przynależnego do epoki romantycznej.
    The sketch is concerned with selected aspects of Marian Maciejewski's thought about theory of literature. Although the scholar was first of all a historian of literature, it is not hard to notice some inclination towards creative exploration of issues connected with theory of literature in his academic writings, at least to the degree needed to solve the historico-literary problems that appeared in the course of his research. Especially genological problems aroused Maciejewski's interest − some noteworthy propositions that he presented with respect to them, even if they do not form a universal theoretical conceptualization, still they do deserve to be approached in the categories of “genological ideas”. Ideas understood in this way include the way Maciejewski uses the category of image, in the meaning that is by no means limited to “poetical imagery”. Applied to Mickiewicz's Crimean Sonnets, as well as to his Lausanne lyrics, the image becomes a synonym of more broadly understood poetical vision, that, in turn − supported either by Władysław Strzemiński's “theory of vision” (in the case of the Crimean series), or by traditions of mystical theology (in the case of the Lausanne poems) − gains operational utility, as a key analytical-interpretative category, at the same time forming often unexpectedly complex frames of reference. In the notional field of so understood image as a technical term both the “image of the author” and the genological issue are contained - both these aspects are joined in Maciejewski's discourse about the poetical novel and the Romantic tale. This is because in the scholar's approach not only a literary text, understood as activation and actualization of a defined system of rules may be the carrier of the image (in the individual-existential dimension as well as in the dimension of program ideas of a literary current): also the very literary genre may be the carrier. In other words, the semantics of the structure occurs not only on the side of the parole, but also on the side of the langue. The consequence of such an approach is the ssumption, made and applied especially in Maciejewski's studies of the tale, that in certain particular cases an individual work may realize genre norms in such a way that its meaning structure can be explained in the categories of a meta-genre discourse. It is exactly this assumption that is suggested by the very title of the treatise A Tale About the Tale”. This tale about the tale is an introduction to an anthology, which is obvious; however, also Rzewuski's A Confererate Sermon appears to Maciejewski as a tale about the tale. Analogical premises have allowed the scholar to decide the question of the historico-literary status of Malczewski's Maria as of a text completely belonging to the Romantic epoch.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 147-155
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Выданні і рукапісы Гутаркі старога Дзеда
    Wydania i rękopisy GAWĘDY STAREGO DZIADA
    Editions and Manuscripts of CONVERSATIONS OF THE OLD GRANDFATHER
    Autorzy:
    Хаўстовіч, Мікола
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/960117.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    паўстанне 1863 г.
    гутарка старога дзеда
    пратограф
    спісы
    рэдакцыі
    атрыбуцыя
    powstanie styczniowe
    gawęda starego dziada
    protograf
    spisy
    wydania
    atrybucja
    uprising of 1863
    old grandfather's conversation
    protograph
    lists
    editions
    attribution
    Opis:
    Да нашага часу дайшлі блізу трыццаці беларускамоўных тэкстаў Паў¬стання 1863 г. У артыкуле нас у першую чаргу цікавілі пытанні гісторыі гэтых твораў, праблемы тэксталогіі, а таксама атрыбуцыі. Дык мы пільна прыглядаліся да ўсіх вядомых і даступных іхніх спісаў-рэдакцый. У першую чаргу сказанае датычыць Гутаркі старога дзеда, дваццаць два спісы якое (дзевятнаццаць беларускіх, два літоўскія і расейскі) нядаўна ў адмысловай кнізе выдаў Томаш Настульчык. Мы, выкарыстоўваючы як фотакопіі Т. Настульчыка, так і арыгіналы (ці мікрафільмы) з архіўных спраў, паспра-бавалі “дашукацца” пратографа Гутаркі…, аўтарскага варыянта твора. У вы-ніку прыйшлі да думкі, што захаваныя спісы магчыма падзяліць на пяць груп (асобныя з якіх маюць дзве, тры ці чатыры рэдакцыі). Гэта можа азначаць, што на падставе аўтарскага варыянта ўзнікла не менш за пяць спісаў, перапісвальнікі якіх з’яўляліся па сутнасці рэдактарамі ці нават сааўтарамі нашага паэта. Мы лічым, што адным з найбольш ранніх, а г. зн. і найбольш набліжаным да пратографа, з’яўляецца варыянт г. зв. “літа-графаванае” групы. Пытанне пра аўтарства ў дадзенай працы мы не ставім, але мяркуем, што наяўнасць у спісах “літаграфаванае”, а таксама “пазнанска-львоўскае” групаў значнае колькасці дзеясловаў з інфінітыўным суфіксам -ci скіроўвае нашыя намаганні на пошук аўтара сярод носьбітаў ваўкавыска-беластоцкага дыялекту беларускае мовы. Вядома, К. Каліноўскі гэтым аўтарам можа і не быць, аднак значнае падабенства Гутаркі… да “Мужыцкае праўды” ў шмат якіх аспектах ідэйна-мастацкага зместу дазваляе шукаць паэта ў коле ягоных найбліжэйшых аднадумцаў як сярод студэнцкае пецярбургска-маскоўскае моладзі, так і Гродзенскае паўстанцкае арганізацыі.
    Zachowało się około trzydziestu białoruskich tekstów z okresu Powstania 1863 r. W artykule główną uwagę zwrócono przede wszystkim na historię tych utworów, problemy tekstologii i atrybucji. Przeanalizowano uważnie dobrze znane i dostępne redakcje. Przede wszystkim dotyczy to Gawędy Starego Dziada, której dwadzieścia dwie wersje (dziewiętnaście białoruskich, dwie litewskie i rosyjska) zostały niedawno opublikowane w książce Tomasza Nastulczyka. Korzystając zarówno z fotokopii T. Nastulczyka, jak i oryginałów (lub mikrofilmów), spróbowano „odnaleźć” protograf Gawędy…, autorską wersję dzieła. W rezultacie zasugerowano, że znane wersje można podzielić na pięć grup (niektóre z nich mają dwie, trzy lub cztery edycje). Może to oznaczać, że z wersji autora wyłoniło się co najmniej pięć redakcji, których kopistami byli w rze¬czywistości redaktorzy, a nawet współautorzy naszego poety. W wyniku analizy stwerdzono, że najbliżej protografu jest wariant tzw. grupy „litograficznej”. W tym artykule nie podnoszono kwestii autorstwa, ale obecność w wersjach grup „litografowanych” i „poznańsko-lwowskich” znacznej liczby czasowników z bez¬okolicznikiem na -ci kieruje nasze starania w poszukiwaniu autora na nosicieli dialektu wołkowysko-białostockiego. Oczywiście K. Kalinouski może nie być tym autorem, ale znaczące podobieństwo Gawędy… do „Mużyckiej Praudy” w wielu aspektach treści ideologicznych i artystycznych pozwala na poszukiwanie poety wśród jego najbliższych współpracowników, zarówno wśród młodzieży studenckiej w Petersburgu i Moskwie, jak i organizacji powstańczej na Grodzieńszczyźnie.
    About thirty Belarusian-language texts of the Uprising of 1863 have survived up to this day. Our interest lay, first of all, in the history of these works, the problems of their textual analysis, as well as their attribution. We closely looked at all known and available lists of their publishers. This concerns the Conversation (Hutarka) of an old man, twenty-two lists of which (nineteen Belarusian, one Lithuanian and one Russian) have recently been published in a specialised book by Tomas Nastulchik. We used photocopies from T. Nastulchik’s book as well as originals (or microfilms) from archival files, tried to identify the protograph of the Conversation..., or rather, the author's version of the work. As a result, we came to the conclusion that the preserved lists can be divided into five groups (some of which include two, three or four edited versions of the text). This may mean that, on the basis of the author's version, no less than five lists appeared, the scribes of which were in fact editors or even co-authors of our poet. We believe that some of the earliest, and thus the closest to the protograph, are the lists of the so-called “lithographed” groups. We did not raise the question of authorship due to the lack of necessary material, but we believe that the presence of a significant number of verbs with an infinitive postfix- “ci” in the lists of the “lithographed” and “Poznań-Lviv” groups directs our efforts to find the author among speakers of the Volkovysk-Bialystok dialect of the Belarusian language. Of course, K. Kalinouski may not be the author, but the significant similarity of the Conversation (Hutarka)... and the “Muzhytskaya Prauda” in many aspects of its ideological and artistic content allows us to look for the poet in the circle of his closest associates, both among the students of the St. Petersburg-Moscow youth and the Grodno insurgent organization. We considered it necessary to include Lithuanian-language versions of the Conversation (Hutarka) in our publication since we believe that the problem of attribution of the Belarusian work is closely connected to the Lithuanian text.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2020, 20; 25-66
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modlitewne świadectwa wojny i niewoli
    Praying testimony of war and slavery
    Autorzy:
    Drozd, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627047.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Praying testimony
    war and slavery
    Barbara Wachowicz
    a two-volume oral tale
    testimonies
    an extraordinary trust in God
    dealing with death
    the origin
    the January Uprising
    the Second World War
    addressed to God
    adressed to Mary
    modlitewne świadectwa
    wojna i niewola
    dwutomowa "gawęda"
    zaangażowanie
    wielka wiary młodych ludzi
    modlitwy skierowane do Boga
    trzy do Maryi
    powstanie styczniowe
    II wojna światowa
    Opis:
    Barbara Wachowicz, in a two-volume oral tale of a four-volume edition of The Faithful River of Scouting, quoted six prayers - testimonies of an extraordinary trust in God of the novels’ characters in their difficult moments while dealing with death. Their origin is unique for Poland, just after the January Uprising, when the participants of the uprising were deported to Siberia. Some of the prayers were created during the Second World War. Those written down by Barbara Wachowicz ‘Rising the Soul up to God’ confirm deep religiosity of those praying and great commitment to the country matters. They present the hardest fight- to stay loyal and human at the inhuman time. Three prayers, presented in the books, are addressed to God, three to Mary. The one who prays is a participant of the January Uprising and his spiritual heirs - Jan Romocki’s grandson alias Bonaventura, a lieutenant of Armia Krajowa, a poet, Marta Fedorowicz - a nurse of 34 Regiment of 9th Divison of AK, Krzysz¬tof Kamil Baczynski - a poet, a cadet, a soldier of AK. There is also a prayer of a mother- Jadwiga Romocka, who lost her sons in the Warsaw Uprising. According to John Paul II, Poles regarded homeland as a common good and great responsibility. The prayers analysed above indicate that Poles always had the courage to defend their homeland with a great sacrifice. The love to the country was expressed in prayers of the characters and it was always paramount.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2013, 8, 1; 121-132
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies