Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "bajka ludowa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Ludowa bajka konkursowa – nowa forma folkloru?
A competition folk tale – a new form of folklore?
Autorzy:
Wróblewska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18104640.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
konkurs
folklor
bajka ludowa
muzeum
ludowa bajka konkursowa
competition
folklore
folk tale
museum
competition folk tale
Opis:
Zasadniczym celem artykułu jest prezentacja ludowej bajki konkursowej oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy jest to nowa forma folkloru. Podstawę materiałową rozważań stanowią przekazy/teksty nadsyłane na konkursy ludoznawcze ogłaszane w latach 1955–1966 przez Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Oddział Toruń oraz Polskie Radio w Bydgoszczy. Z ponad 6 500 nadesłanych tekstów uwzględniono w badaniach jedynie bajki (ponad 350), które w założeniu organizatorów konkursów (łącznie odbyło się sześć) miały stanowić zapis tradycyjnych chłopskich przekazów. Wybrane opowieści, w większości realizacje znanych wątków opisanych w Polskiej bajce ludowej w układzie systematycznym przez Juliana Krzyżanowskiego, poddano analizie, wydobywając z nich cechy zarówno je łączące, jak i odrębne w stosunku do przekazów z przeszłości, aby scharakteryzować nowe zjawisko, z którym mamy do czynienia, czyli ludową bajkę konkursową.
The aim of the article is both to describe the competition folk tale and to attempt to answer the question whether it is a new form of folklore. The material basis for the considerations are the texts sent to the ethnological competitions announced in the years 1955–1966 by Maria Znamierowska-Prüfferowa Ethnographic Museum in Toruń, the Polish Ethnological Society, Toruń Branch, the and Polish Radio in Bydgoszcz. Out of over 6,500 submitted texts, the analysis includes only fairy tales (over 350) which, according to the assumptions of the organizers of the competitions (of which there were 6 in total), were to be a record of traditional peasant texts. Selected stories, mostly realisations of well-known threads described in the Polish folk tale in a systematic order by Julian Krzyżanowski, were analysed, extracting from them common and distinct features in relation to earlier folk texts, in order to characterise the new phenomenon, i.e. competition folk tale.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2023, 62; 51-65
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczony i demon, czyli postać czarownika w polskich bajkach ludowych
Autorzy:
Wróblewska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962179.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk tale folklore, traditional culture
czarownik, czarnoksiężnik, bajka ludowa, folklor, kultura tradycyjna
Opis:
The article traces the motif of the magician in Polish magical folk tales and belief tales. The analysis of several dozens of texts from the 19th century and the beginning of the 20th century has revealed the complexity of the magician character: on one hand, it is close to demonic creatures (magical abilities including shapeshifting and sorcery); on the other hand, it resembles scholars from the past, that is priests or alchemists (black clothing, the ability to read and use spells from forbidden books).  
Celem artykułu jest prześledzenie motywu czarownika w polskich bajkach ludowych – magicznych i w podaniach wierzeniowych. Analiza kilkudziesięciu tekstów pochodzących z XIX i początku XX wieku pozwala wykazać złożoność postaci czarownika, z jednej strony sytuującego się w pobliżu istot demonicznych (magiczne umiejętności, jak zmiennokształtność, dar czarowania), a z drugiej przypominającego dawnych uczonych – księży bądź alchemików (czarny strój, dar czytania i używania do czarów zaklęć z zakazanych ksiąg).
Źródło:
Literatura Ludowa; 2017, 4-5
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeczy w magicznych światach (o roli przedmiotów w bajkach ludowych i baśniach literackich)
Things in magical worlds (on the cultural role of objects in folk tales and fairy-tales)
Autorzy:
Wróblewska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788613.pdf
Data publikacji:
2020-08-09
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk tale
literary fairy tale
myth
thing
bajka ludowa
baśń literacka
mit
rzecz
Opis:
Tematem artykułu jest prezentacja przedmiotów w polskich bajkach ludowych i w baśniach literackich XIX-XXI wieku. Opisowi podlegają zasoby przedstawionych rzeczy oraz zakres ich funkcji fabularnych oraz kulturowych. Punktem wyjścia jest teoria mitu doświadczeniowego. Zasadniczym celem jest pokazanie różnic w odejściu do przedmiotów dawniej i dziś. Gdy w kulturze chłopskiej każda rzecz, w każdej fazie jej istnienia znajdowała swoje zastosowane, co do minimum ograniczało produkcję odpadów, w kulturze miejskiej rzeczy uszkodzone zastępowano nowymi, tanimi z racji ich masowej produkcji. Powyższe opozycyjne zestawienie wydaje się odzwierciedlać szerzej pojmowane zjawiska wpisujące się w różne warianty kultury – niedomiaru (braku) i nadmiaru (przesytu), co na poziomie narracyjnym szeroko rozumianych bajek i baśni ma dalekosiężne skutki fabularne oraz interpretacyjne.
The subject of the article is the presentation of items in Polish folk tales and literary fairy tales of the 19th-20th centuries. The resources of the presented items and the scope of their fictional and cultural functions are described. The starting point is the theory of experiential myth. The main goal is to show the differences in departing from objects in the past and today. When in peasant culture everything found its use in every phase of its existence, which minimized the production of waste, in urban culture damaged things were replaced with new ones, cheap due to their mass production. The above opposition juxtaposition seems to reflect the broader phenomena that fit into various variants of culture - underflow (lack) and excess (overflow), which at the narrative level of broadly understood folk tales and fairy tales has a far-reaching plot and interpretative effects.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2020, 64, 4-5; 43-55
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiesław, czyli słowiańska bajka magiczna jako tworzywo komiksu
Wiesław, or a Slavic Magical Fairy Tale as Comic Book Material
Autorzy:
Gołębiowska-Suchorska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343996.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk tale
comic book
transposition of folk themes
bajka ludowa
komiks
transpozycja wątków ludowych
Opis:
The article will present the results of a literary analysis of the comic book Wiesław by Maciej Kisiel (3 parts, 2019–2022), which is based on Slavic fairy tales. The inspiration for the analysis of the comic was Jolanta Ługowska’s reflections on the folk magic fairy tale as material of fiction. Folk material functions as a potential source of literary plots and comic scripts from which the author can draw the idea of the plot or even individual motifs or characters to be freely contaminated and modernised. The aim of the reflections on the phenomenon of comic transposition of motifs of Slavic folk tales was to determine to what extent the principles of constructing the plot of the analysed comic correspond to the principles of constructing a folk tale (economy of means, expressive exposition of turning points, covering the perspective of the narrator and the protagonist); and what adaptation and transformation processes (threads, motifs, heroes, objects) serve to adapt folklore material to the new communication situation and recipient.
W artykule zostaną przedstawione wyniki literaturoznawczej analizy komiksu Wiesław Macieja Kisiela (trzy części, 2019–2022) opartego na baśniach słowiańskich. Inspiracją do analizy komiksu stały się rozważania Jolanty Ługowskiej na temat ludowej bajki magicznej jako tworzywa literatury pięknej. Materiał ludowy funkcjonuje jako potencjalne źródło fabuł literackich i scenariuszy komiksowych, z którego autor może zaczerpnąć pomysł fabuły bądź tylko poszczególne motywy lub bohaterów, dowolnie je kontaminować i uwspółcześniać. Celem refleksji nad zjawiskiem komiksowej transpozycji wątków słowiańskich bajek ludowych było ustalenie, na ile zasady konstruowania fabuły analizowanego komiksu są zbieżne z zasadami tworzenia bajki ludowej (ekonomia środków, wyraziste eksponowanie momentów zwrotnych, pokrycie perspektywy narratora i bohatera) oraz jakie procesy adaptacyjne i transformacyjne (wątki, motywy, bohaterowie, przedmioty) służą przystosowaniu materiału folklorystycznego do nowej sytuacji komunikacyjnej i odbiorcy.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 77-88
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drzewa magiczne w "Baśniach dla dzieci i dla domu" braci Grimm
Magic trees in children’s and household tales by the brothers Grimm
Autorzy:
Kotlarska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787962.pdf
Data publikacji:
2021-08-09
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Grimm
folk tale
fairy tale
tree
motive
symbol
stereotype
bajka ludowa
baśń
drzewo
motyw
stereotyp
Opis:
Na podstawie Baśni dla dzieci i dla domu Jakuba i Wilhelma Grimmów w przekładzie Elizy Pieciul-Karmińskiej dokonano analizy folklorystycznej w poszukiwaniu magicznych drzew pojawiających się w tych narracjach. Żadne z drzew prezentowanych w tym zbiorze nie było przedmiotem kultu, ale reprezentowały one określone wierzenia związane z ich odpowiednim traktowaniem lub cechami magicznymi. W zebranym materiale można wyróżnić dwie grupy drzew: pośredniczące i cudowne. W pierwszej grupie pojawiły się różne gatunki roślin, zgodnie z wierzeniami ludowymi, które łączyły rzeczywistość ze światem podziemnym, światem nadzmysłowym lub miały związek z diabłem. W drzewach zaklęte były dusze przedwcześnie zmarłych ludzi, ale też zamieniano w nie osoby żyjące. W drugiej grupie cudownych drzew znajdowała się mówiąca jabłoń, brzoza, która była domem złotego ptaka, złoto-srebrne drzewo, które wyrosło z wnętrzności magicznego pomocnika. Analizowane przykłady pokazują, jakie znaczenia, jakie miały drzewa w złożonym systemie ludowych symboli i stereotypów.
On the basis of Children’s and Household Tales by Jakub and Wilhelm Grimm, translated by Eliza Pieciul-Karmińska, a folklore analysis was carried out in search of magic trees appearing in these narratives. None of the trees presented in this collection were objects of worship, but represented specific beliefs related to its appropriate treatment or magical features. Two groups of trees can be distinguished from the collected material: mediating and miraculous. In the first group, various species of plants appeared, according to folk beliefs they connected reality with the underworld, the supersensory world, or had a connection with the devil. The souls of prematurely deceased people were enchanted in trees, but also living people were turned into them. In the second group of miracle trees there was a talking apple tree, a birch that was the home of a golden bird, a golden-silver tree that had grown from the guts of the magic helper. The analyzed examples represent specific meanings they have in a complex system of folk symbols and stereotypes.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 4-5; 33-42
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Functions of a Fairy Tale in the Auschwitz Camp Memories of Zofia Posmysz
Funkcje bajki we wspomnieniach obozowych Zofii Posmysz
Autorzy:
Smyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18104643.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
bajka ludowa
bajka magiczna
obóz koncentracyjny
Birkenau
Auschwitz
funkcje folkloru
folk tale
magic tale
concentration camp
functions of folklore
Opis:
The article gives a multifaceted interpretation of the functions of a concentration camp fairy tale from the perspective of folklore studies (i.e. its socio-integrative, aesthetic, didactic/educational, compensatory/cathartic and trauma management functions) and literary studies (strategies of women’s writing about the Holocaust and the war, and the camp testimony). The author analyses the novel Wakacje nad Adriatykiem (1970) and an extended interview Królestwo za mgłą (2017) by Zofia Posmysz, an inmate of Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück and Neustadt-Glewe, who stylised her camp memories as a traditional folk tale, thus commemorating the fairy tales told by her camp friend Zofia Jachimczak, who did not survive Auschwitz. The author comes to the conclusion that a concentration camp fairy tale seems to be a complete genre and a comprehensive structure of meaning that makes it possible to express the inexpressible.
Artykuł zarysowuje wieloaspektową interpretację funkcji bajki obozowej z perspektywy folklorystyki (funkcje społeczno-integracyjne, estetyczne, dydaktyczno-wychowawcze, kompensacyjno-katartyczne i opanowanie traumy) oraz literaturoznawstwa (strategie kobiecego pisania o Zagładzie i wojnie oraz kategoria świadectwa). Podstawę analizy stanowi powieść Wakacje nad Adriatykiem (1970) i wywiad-rzeka Królestwo za mgłą (2017) Zofii Posmysz – więźniarki obozów koncentracyjnych Auschwitz, Ravensbrück i Neustadt-Glewe. Swoje wspomnienia obozowe wystylizowała na tradycyjną bajkę ludową, upamiętniając bajki opowiadane przez jej obozową przyjaciółkę Zofię Jachimczak, która nie przeżyła Auschwitz. Autorka dochodzi do wniosku, że bajka obozowa jawi się jako gatunek totalny i całościowa struktura sensu, pozwalająca wypowiedzieć niewypowiedziane.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2023, 62; 67-80
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Duch nowoczesności” – w kręgu bajek Józefa Jankowskiego
“The spirit of modernity” – in the circle of fairy tales by Józef Jankowski
Autorzy:
Ratuszna, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087051.pdf
Data publikacji:
2021-10-23
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
modernizm
nowoczesność
Józef Jankowski
bajka literacka
bajka ludowa
nieskończoność
melancholia
modernism
modernity
literary fairy tale
folk
tale
melancholy
infinity
Opis:
Artykuł prezentuje różnorodność bajek Józefa Jankowskiego, który nadaje temu gatunkowi nowoczesne znaczenie. Bajki są bowiem opowieściami o marzeniu, nieskończoności, porządkują chaos świata, interpretują trudną rzeczywistość. Analiza i interpretacja utworów pozwala zadać pytanie o definicję nowoczesności. Jankowski pojmował ją jako istotny element dyskursu estetycznego. Nowoczesność była dla modernistów ważnym wyzwaniem. Postrzegali ją oni jako podstawę światopoglądu, którego etapy rozwoju wyznaczała zaś sztuka.
The article presents the variety of fairy tales by Józef Jankowski, which gives this genre a modern meaning. Therefore, fairy tales are stories about a dream, infinity, they organize the chaos of the world, they interpret difficult reality. Analysis and interpretation of works allows us to ask a question about the definition of modernity. Jankowski understood it as an essential element of the aesthetic discourse. Modernity was an important challenge for modernists. They saw it as the basis of the worldview, and art marked the stages of its development.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2021, 16; 140-155
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Królestwo za mgłą – bajka obozowa Zofii Posmysz
Królestwo za mgłą – Zofia Posmysz’s Camp Fairy Tale
Autorzy:
Smyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343983.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
bajka magiczna
obóz koncentracyjny
funkcje folkloru
bajka ludowa
folk tale
magic tale
concentration camp
Birkenau
Auschwitz
functions of folklore
Opis:
The author analyses the novel Wakacje nad Adriatykiem (Holiday on the Adriatic, 1970) and an extended interview Królestwo za mgłą (The Kingdom Behind the Mist, 2017) with Zofia Posmysz – a prisoner of Auschwitz, Ravensbrück and Neustadt-Glewe, who stylized her concentration camp memories as a traditional folk tale, thus commemorating the fairy tales told by her camp friend Zofia Jachimczak, who did not survive Auschwitz. The author introduces the concept of a camp fairy tale. In the first part of the article, she analyses the elements of folk fairy tale in Posmysz’s texts (space, time, characters, magical objects). In the second part, the author outlines a definition of a separate prose genre – a camp fairy tale, characterized not only by the adaptation of folk fairy tale motifs to concentration camp realities, but also by the fact that this fairy tale, originally told in the concentration camp, is narrated or written down from memory and recounted to listeners by a former prisoner who gives a testimony of life and death in the camp.
Autorka analizuje powieść Wakacje nad Adriatykiem (1970) i wywiad-rzekę Królestwo za mgłą (2017) Zofii Posmysz – więźniarki Auschwitz, Ravensbrück i Neustadt-Glewe, która swoje wspomnienia obozowe wystylizowała na tradycyjną bajkę ludową, upamiętniając bajki opowiadane przez jej zmarłą obozową przyjaciółkę – Zofię Jachimczak. Autorka wprowadza pojęcie bajki obozowej. W pierwszej części artykułu analizuje elementy bajki ludowej w tekstach Posmysz (przestrzeń, czas, postaci, magiczne przedmioty). W drugiej części zarysowuje definicję osobnego gatunku prozy – bajki obozowej, którego wyznacznikiem – prócz przystosowania motywów bajki ludowej do treści obozowych – jest to, że tę bajkę, opowiedzianą prymarnie w obozie koncentracyjnym, opowiada słuchaczom była więźniarka, dając świadectwo życia i śmierci w obozie.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 89-106
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie bajarze i ich kulturowe znaczenia (rekonesans)
Polish Collections of Fairy Tales and Their Cultural Meanings (Reconnaissance)
Autorzy:
Wróblewska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343987.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
bajarz
zbiór baśni
bajka ludowa
baśń
folklor
tradycja
storyteller
collection of fairy tales
folk tale
fairy tale
folklore
tradition
Opis:
The main aim of the article is to show the functioning of bajarze in Polish culture, understood not as storytellers, but as collections of fairy tales. They began to be published in the 19th century and continue to be published today. The first Bajarz polski by Antoni Józef Gliński was created in 1853, and the latest, Współczesny bajarz polski, by Zuzanna Orlińska – in 2021. Over the centuries, many other collections of tales were released: their main goal has been to popularize Polish and/or folk traditions. The article presents known collections and shows their changing functions.
Podstawowym celem artykułu jest pokazanie funkcjonowania w kulturze polskiej bajarzy rozumianych nie jako gawędziarze, ale zbiory baśni. Zaczęto je publikować w XIX w. i wydaje się je aż do tej pory. Pierwszy, Bajarz polski Antoniego Józefa Glińskiego, powstał w 1853 r., ostatni zaś, Współczesny bajarz polski  Zuzanny Orlińskiej, w 2021 r. Na przestrzeni wieków powstało wiele innych bajarzy, których głównym zadaniem bya popularyzacja polskich bądź/i ludowych tradycji. W artykule zaprezentowano znane zbiory i ukazano ich zmieniające się funkcje. 
Źródło:
Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 137-149
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pracy nad Współczesnym bajarzem polskim
On Working on Współczesny bajarz polski
Autorzy:
Orlińska, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343989.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
bajka ludowa
adaptacje bajek
literatura dla dzieci
Antoni Gliński
Zuzanna Orlińska
folk tale
folk tale adaptations
children’s literature
Opis:
Zuzanna Orlińska - illustrator, author of texts for children and teenagers, among others, Ładna historia (A Nice Story, 2022), Okna Pałacu Saskiego (Windows of the Saxon Palace, 2022), Współczesny bajarz polski (A Contemporary Collection of Polish Folk Tales, 2021), Wstydu za grosz (No Shame, 2020), Miasto pamięci (A City of Memory, 2020), Matka Polka (Polish Mother, 2017), Ani słowa o Zosi (Not a Word about Zosia, 2020). She has received many awards and distinctions, including the “Guliwer w Krainie Olbrzymów” Award, the Kornel Makuszyński Literary Award and the award in the Astrid Lindgren Literary Competition
Zuzanna Orlińska - ilustratorka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, m.in. takich jak Ładna historia (2022), Okna Pałacu Saskiego (2022), Współczesny bajarz polski (2021), Wstydu za grosz (2020), Miasto pamięci (2020), Matka Polka (2017), Ani słowa o Zosi (2020). Za swą twórczość otrzymała wiele nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę „Guliwer w krainie Olbrzymów”, Nagrodę Literacką im. Kornela Makuszyńskiego oraz nagrodę w Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 171-181
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ROZUMIENIE WYBRANYCH KODÓW KULTUROWYCH PRZEZ DZIECI DWUJĘZYCZNE MÓWIĄCE PO POLSKU I UKRAIŃSKU (NA PRZYKŁADZIE NAZW BOHATERÓW UKRAIŃSKICH BAJEK LUDOWYCH)
UNDERSTANDING OF SOME CULTURAL CODES BY BILINGUAL CHILDREN SPEAKING POLISH AND UKRAINIAN (THE EXAMPLE OF THE PROPER NAMES OF THE CHARACTERS FROM UKRAINIAN FOLK TALES
РОЗУМІННЯ ДЕЯКИХ КОДІВ УКРАЇНСЬКОЇ КУЛЬТУРИ ДВОМОВНИМИ ДІТЬМИ, ЯКІ РОЗМОВЛЯЮТЬ УКРАЇНСЬКОЮ ТА ПОЛЬСЬКОЮ МОВАМИ (НА ПРИКЛАДІ ІМЕН ПЕРСОНАЖІВ УКРАЇНСЬКИХ НАРОДНИХ КАЗОК)
Autorzy:
Redkwa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1601776.pdf
Data publikacji:
2021-09-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural code
folk tale
bilingual children
Ukrainian language
proper name
kod kulturowy
bajka ludowa
dwujęzyczne dzieci
język ukraiński
nazwa własna
Opis:
Artykuł poświęcony jest kwestii rozumienia przez dzieci dwujęzyczne pochodzenia ukraińskiego mieszkające w Polsce i mówiące zarówno po ukraińsku, jak i po polsku ukraińskich kodów kulturowych ukrytych w bajkach ludowych. Badanie mowy dzieci dwujęzycznych pochodzenia ukraińskiego jest zagadnieniem nader aktualnym i ważnym we współczesnej lingwistyce. Kody kulturowe są fundamentalną częścią każdej kultury. Celem danego badania jest wyeksponowanie i przeanalizowanie rozumienia przez dzieci dwujęzyczne pochodzenia ukraińskiego, mieszkające za granicą, kodów kulturowych ukrytych w nazwach popularnych bohaterów ukraińskich bajek ludowych. Rozumienie, umiejętność zdefiniowania i opisania wybranych bohaterów przez dzieci odzwierciedla znajomość ukraińskich bajek ludowych oraz ich konotacje związane z wybranymi nazwani własnymi. Analiza przeprowadzonych ankiet ujawnia identyfikację i szczegółowe cechyodbierania kodów kulturowych i tłumaczenie ich z punktu widzenia native speakera pod wpływemzewnętrznych czynników językowych i kulturowych.
The article deals with the problem of how bilingual children speaking Ukrainian and Polish and living in Poland understand and comprehend the Ukrainian cultural codes from folk tales. Research on the speech of bilingual Ukrainian children is a highly relevant direction in modern linguistics. Cultural codes are a key part of each culture. The aim of the research is to indicate and analyse how bilingual Ukrainian children living abroad understand cultural codes submerged in the names of well-known characters from Ukrainian folk tales. The ability to define describe and understand these characters shows the children’s knowledge of Ukrainian folktales and the connotations of selected proper names. The analysis of the surveys reveals how the peculiarities of cultural codes are identified, understood and explained by native speakers under the influence of external lingual and cultural factors.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 1; 73-84
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modyfikacja znaczeń we współczesnych adaptacjach klasycznych bajek ludowych. W kontekście wychowania
The modification of meanings in the contemporary adaptations of folk fables in the context of education
Autorzy:
Przybyła-Dumin, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646482.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Libron
Tematy:
folk fable
movie adaptation
modification of meanings and impacts
the change of encultural properties
bajka ludowa
adaptacja filmowa
modyfikacja znaczeń i oddziaływań
Opis:
A folk fable was one of the folk genres that had the unusually significant educative importance. Through the simplicity and generalization of the construction of a story plot, the lack of descriptive elements, aiming at universal depictions, the binary system of characters and the optimistic ending showing the victory of good over evil, the folk fable presented the world of values and shaped their hierarchy. The human characters, deprived of the psychological depth, represented certain morally unambiguous types and were an inexhaustible treasure trove of patterns of behaviour. Unfortunately, the field researches have shown that during the 20th century the folk fables started to vanish from the oral transmission. This makes us ask ourselves a question whether the contemporary adaptations perform the same significant functions as folk fables did, since the realization of them is still necessary for humankind. The author of the following study analyzes three screen adaptations, discussing what picture of the world and a human is given by them and if, therefore, they can perform the same functions as folk fables or, perhaps, their impact is different.
Bajka ludowa była jednym z gatunków folkloru mających niezwykle istotne znaczenie wychowawcze. Poprzez prostotę i stereotypowość konstrukcji fabularnych, brak elementów opisowych, dążność do ujęć uniwersalnych, binarny układ postaci i optymistyczne zakończenie, prezentujące zwycięstwo dobra nad złem, ukazywała świat wartości i kształtowała ich hierarchię. Bohaterowie ludzcy, pozbawieni głębi psychologicznej, reprezentowali pewne typy, jednoznaczne pod względem moralnym, i stanowili nieprzebraną skarbnicę wzorców postępowania. Niestety badania terenowe wskazują, że w ciągu XX w. bajka zaczęła zanikać z przekazu ustnego. Należy więc postawić pytanie, czy współczesne adaptacje realizują te same doniosłe funkcje, jakie pełniła bajka ludowa, bo przecież ich realizacja nadal jest człowiekowi niezbędna do prawidłowego rozwoju. Autorka poddaje analizie trzy ekranizacje i wskazuje, jaki obraz świata i człowieka jest w nich prezentowany i czy w związku z tym mogą pełnić te same funkcje, co bajki ludowe, czy też ich oddziaływanie jest odmienne.
Źródło:
Konteksty Pedagogiczne; 2014, 1, 2
2300-6471
Pojawia się w:
Konteksty Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dusze na pokucie. O ludowym pochodzeniu martwicy z "To lubię" i jej pokrewieństwie z marą pcimską
The souls in penance: on the folk origin of the spirit from “I like it” and its relationship with the spirit from Pcim
Autorzy:
Karpeta, Paulina
Radziszewska, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789175.pdf
Data publikacji:
2021-09-17
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
bajka ludowa
opowieści wierzeniowe
morfologia bajki
systematyka bajki
Adam Mickiewicz
dusze na pokucie
ballada
Pcim
folk tale
belief stories
morphology of the folk tale
systematics of folk tale
ballad
souls in penance
Opis:
Nie udało się dotychczas ustalić, czy wiejska pieśń, na którą Adam Mickiewicz powołuje się w przypisie do ballady To lubię, rzeczywiście istniała. Lista bajek ludowych (opowieści wierzeniowych) rozważanych jako pokrewne jest za to dość długa. Podobieństwo pomiędzy poszczególnymi utworami oralnymi a balladą wykazywano na podstawie występowania tych samych wątków, a szczególnie motywu kary za nieczułość i odrzucanie miłości. Żadna z bajek nie okazała się jednak na tyle podobna do To lubię, by rozwiać wątpliwości badaczy, skłaniających się do wniosku, że Mickiewicz pomysł zaczerpnął z tradycji literackiej, a przypis zmistyfikował. Przyjęcie innych kryteriów podobieństwa umożliwi sięgnięcie do bardzo popularnej i rozbudowanej grupy bajkowej — dusze na pokucie. Zespół ten łączy stały schemat morfologiczny, w którym największej wariantywności podlega typ grzechu. Do grupy dołączyć powinna bajka zanotowana w Pcimiu (woj. małopolskie) w 2019 r. W wersji tej pokuta polega na straszeniu kichaniem do momentu, gdy ktoś odpowie pożyczeniem zdrowia. To lubię i bajkę z Pcimia łączy podobieństwo na tle morfologicznym — taka sama sekwencja wątków, ułożonych w identycznej kolejności, oraz zastosowanie retrospekcji. Kierunek pokrewieństwa nie jest jednak jasny. Mickiewicz pomysł na To lubię mógł zaczerpnąć z folkloru lub ballada ta już po powstaniu zbłądziła pod strzechy i na nowo zainspirowała kulturę ludową.
It has not yet been established whether the folk song Adam Mickiewicz refers to in the footnote to the ballad „I Like It” actually existed. On the other hand, the list of related folk tales is quite long. The similarity between individual oral pieces and the ballad has already been demonstrated by pointing out common themes, especially the penance for insensitivity and rejection of love. However, none of the folk tale turns out to be similar enough to “I Like It” to dispel doubts of those researchers who think that Mickiewicz took the idea from literary tradition and faked the footnote. Other similarity criteria should be applied to enable establishing references to the very popular and extensive folk tale group – souls in penance. All tales from this group share the same morphological pattern in which the type of sin is subject to the greatest variability. The group should be joined by a folk tale recorded in Pcim in 2019. In this version, penance is about sneezing until someone replies with a God bless you. “I Like It” and the tale from Pcim share a morphological background – the same sequence of threads arranged in the same order and the use of retrospection. However, the direction of this relation is not clear. Mickiewicz’s idea for “I Like It” could have been taken from folklore, or the ballad found its way to the countryside and inspired folk culture.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 64, 6; 27-38
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Felietonowe gry z konwencjami gatunkowymi w „Rzucie z autu” Waldemara Lodzińskiego
Genre convention column games in Waldemar Lodziński’s „Rzut z autu”
Autorzy:
Iwańczyk, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34655785.pdf
Data publikacji:
2014-10-01
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
gatunek prasowy
akapit sportowy
adaptacje gatunkowe
list do redakcji
komentarz
redakcyjny
bajka
fabuła
zagadka
regulamin
instrukcja
raport
deklaracja
bajka ludowa
ocena opisowa szkoły
press genre
sports-paragraph
genre adaptations
letter to the editor
commentary
editorial
story
fable
riddle
regulations
instruction
report
declaration
folk fable
school descriptive evaluation
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest wypełnienie wyraźnej luki w badaniach nad mediami poprzez scharakteryzowanie wybranych felietonów autorstwa Waldemara Lodzińskiego. Teksty te były publikowane w cyklu „Rzut z autu” (1994–1998) w tygodniku „Piłka Nożna”. Artykuł zawiera wnioski z analizy językowej zgromadzonego materiału prasowego, przeprowadzonej pod kątem interesujących adaptacji gatunkowych obecnych w tych tekstach. W felietonach Lodzińskiego można znaleźć liczne przykłady oryginalnych odniesień do innych gatunków prasowych (list do redakcji, komentarz, artykuł wstępny), różnych form charakterystycznych dla literatury (opowiadanie, bajka, zagadka) oraz tekstów użytkowych (instrukcje, regulaminy, deklaracje). W artykule przedstawiono wnioski z analizy trzech felietonów sportowych, stylizowanych na ludową bajkę, szkolną ocenę opisową i zagadkę.
The purpose of the present article is to fill up a distinct gap in the state of media studies research by characterising selected columns written by Waldemar Lodziński. The texts were published as a part of „Rzut z autu” cycle (1994–1998) in the „Piłka Nożna” weekly. The text contains conclusions from linguistic analysis of gathered press material made from an angle of interesting genre adaptations present in the texts. Numerous examples of original references can be found in Lodziński’s columns: to other press genres (a letter to the editor, commentary, editorial), various forms characteristic of literature (story, fable, riddle) and usable texts (instructions, regulations, declaration). Conclusions from three sport columns are presented in the present article, stylised to be a folk fable, school descriptive evaluation and a riddle.
Źródło:
Językoznawstwo; 2014, 8; 31-38
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„W siną dal, dokąd oczy poniosą…” – motyw wędrówki w baśniach polskich i węgierskich
Autorzy:
Krysztofiak, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559938.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
fairy tale
folk tale
polish fairy tales
hungarian fairy tales
peregrination
journey
initiation
rite of passage
ites de passage
baśń
bajka ludowa
baśnie polskie
baśnie węgierskie
wędrówka
podróż
inicjacja
ryty przejścia
rites de passage
Opis:
The Journey Motif in the Polish and Hugarian Fairy Tales This article presents the comparative analysis of the journey motif in two Polish fairy tales and in the Hungarian one. Polish fairy tales are Siostra siedmiu kruków (The Sister of the Seven Ravens) by Janina Porazińska and Żelazne trzewiczki (The Iron Bootees) by Hanna Januszewska; the Hungarian one is Żelazny Laczy (Iron Laczy), which has no known author as it is the classic folk tale. The journey or peregrination motif is one of the most popular fairy tales motifs around the whole world. The journey in fairy tales and folk tales always has the symbolic meaning as well as the literal one and is the expression of the protagonist’s inner development. The purpose of the article is to show the symbolic meaning of the peregrinations and journeys in the fairy tales including the notion of the rite of passage (rites de passage) and elements od psychoanalisis.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 263-275
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies