Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wert" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Was macht Entscheidungen zu weisen Entscheidungen?
What makes decisions wise?
Autorzy:
Schönrich, Gerhard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666035.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Weisheit
Entscheidung
Gründe
Wert
wisdom
decision
reasons
value
Opis:
It is methodologically easier to gain access to the concept of wise decisions than to the general concept of wisdom. Once we know what wise decisions are, the corresponding properties and abilities of the deciding person can be inferred. This paper will show that the analysis of wise decisions must not be restricted to the attributive reading of “S makes a wise decision”, but must be extended to the adverbial reading of “S decides wisely”. The externalistic perspective of the former reading exposes a necessary qualitative requirement (a long-range improvement of the situation for all parties involved) which must be met by the outcome of any wise decision. Only the internalistic perspective of the latter reading complies with our intuitions that the outcome must not be achieved by chance, but by the agent’s epistemic abilities such as his competence of judging and reflecting the reasons for the decision. These abilities include in particular the agent’s meta-competence of distinguishing first-order and second-order reasons that pertain not to the value of the object of the decision but rather to the value of the attitude underlying the decision.
Der Begriff einer weisen Entscheidung ist methodisch leichter zugänglich als der allgemeine Begriff der Weisheit. Wenn wir wissen, was weise Entscheidungen ausmacht, dann öffnet sich uns auch ein Zugang zu den entsprechenden Eigenschaften und Fähigkeiten einer Person. Die Abhandlung soll zeigen, dass sich eine Analyse weiser Entscheidungen nicht auf eine attributive Lesart: „S entscheidet weise“ beschränken kann, sondern die adverbiale Lesart: „S entscheidet sich auf eine weise Art“ berücksichtigen muss. Die externalistische Perspektive der ersten Lesart führt zwar zu einer notwendigen qualitativen Bedingung (langfristige Verbesserung der Situation für möglichst viele Beteiligte), der jede weise Entscheidung im Resultat gerecht werden muss. Erst die internalistische Perspektive der zweiten Lesart entspricht unseren Intuitionen, dass ein solches Resultat nicht zufällig zustande gekommen sein darf, sondern sich bestimmten epistemischen Leistungen des Akteurs verdankt, wie seiner Urteilskompetenz und Reflexionsfähigkeit der Gründe für die Entscheidung. Diese Leistungen schließen insbesondere die Meta-Fähigkeit, erststufige Gründe von zweitstufigen Gründen zu trennen ein, die sich nicht auf den Wert, den das Objekt der Entscheidung hat beziehen, sondern auf den Wert der Einstellung, die der Entscheidung zugrunde liegt.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2018, 32; 165-184
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O splątaniu faktów i wartości w koncepcji Hilarego Putnama
Autorzy:
Rosiak-Zięba, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644337.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Putnam
Fakt
Wert
Verflechtung
Dichotomie
fact
value
entanglement
dichotomy
fakt
wartość
splątanie
dychotomia
Opis:
Der Gegenstand des Artikels ist die Analyse der These von Hilary Putnam, die die  Verflechtung von Fakten und Werten behandelt. Es werden dabei ausgewählte Argumente herangeführt, die der Philosoph zu ihrem Nachweis formuliert. Eines der Hauptziele, denen die These dient, ist die Verbindung von Wissenschaft und Ethik, die ein Ende der Vorstellung setzt, dass die Wissenschaft wertneutral sei. Während Putnams polemische Bemerkungen hinsichtlich der gegensätzlichen Stellungnahmen klar scheinen, sind manche konstruktiven Argumente, die sie unterstützen sollen, eher enigmatisch. Der Artikel setzt sich zum Ziel, diese Argumente zu erklären. Im ersten Teil des Artikels bespreche ich kurz die gegen die Dichotomie Fakten – Werte gerichteten Argumente von Putnam, die gegen die im Titel aufgestellte These sprechen. Im weiteren Teil bespreche ich die Frage der sog. dichten Begriffe, die Gegenbeispiele für die erwähnte Dichotomie bilden können, um anschließend die mit der Hauptthese verbundene These von der Interdependenz der Beschreibung und der Bewertung zu erläutern.
The subject of this paper is the analysis of Hilary Putnam’s thesis on the fact/value entanglement along with some of his arguments meant to corroborate this stance. One of his main objectives of putting forward this thesis is reconciliation of science and values, bringing an end to the picture of the former as a ‘value-free zone’. While Putnam’s polemics with standpoints conflicted with his own one are carried out in quite a comprehensive way, the way he formulates some of his constructive arguments meant to augment his own stance are a bit enigmatic. The goal of this paper is to clarify some of them. The first part of this paper briefly outlines Putnam’s arguments aiming to undermine the fact/value dichotomy, which is contradictory to the thesis title. The second one is focused on the issue of so called ‘thick concepts’, which might be considered as counterexamples for the aforementioned dichotomy, and the thesis, correlated with the title one, that description and evaluation are interdependent.
Przedmiotem artykułu jest analiza tezy Hilarego Putnama o splątaniu faktów i wartości wraz z wybranymi argumentami, jakie filozof ten formułuje gwoli jej wsparcia. Jednym z  głównych celów, jakim ma ona służyć jest pogodzenie nauki z etyką, kładące kres wyobrażeniu, iż ta pierwsza jest neutralna pod względem wartości. Jakkolwiek polemiczne uwagi Putnama pod adresem stanowisk sprzecznych z tytułową tezą wydają się dość jasne, niektóre argumenty konstruktywne na rzecz jej wsparcia są nieco enigmatyczne. Celem tego artykułu jest objaśnienie tych ostatnich. W pierwszej części tekstu krótko omawiam argumenty Putnama wymierzone w dychotomię fakty – wartości, którą przeczy tytułowej tezie. W dalszej części eseju omawiam kwestię tzw. gęstych pojęć, które mogą stanowić kontrprzykłady dla wspomnianej dychotomii, oraz skorelowaną z tytułową tezę o współzależności opisu i oceny.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 25
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Aesthetic Value of Literary Works in Roman Ingarden’s Philosophy
Wartość estetyczna dzieł literackich w filozofii Romana Ingardena
Autorzy:
Jakha, Hicham
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31225698.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Roman Ingarden
ästhetischer Wert
künstlerischer Wert
literarisches Werk
Ontologie
Ästhetik
aesthetic value
artistic value
the literary work of art
ontology
aesthetics
wartość estetyczna
wartość artystyczna
dzieło literackie
ontologia
estetyka
Opis:
In this paper, I attempt to formulate an Ingardenian conception of the literary work’s aesthetic value. Following Mitscherling’s lead, I attempt to place Ingarden’s aesthetics within his overall phenomenological-ontological project. That is, I argue that Ingarden’s aesthetics can only be properly fathomed in the context of his ontological deliberations, since, as he himself often enunciated, all his philosophical investigations constitute a realist rejoinder to Husserl’s turn toward transcendental idealism. To this end, I bring together insights from his aesthetics and ontology to establish a coherent account of values, where artistic and aesthetic values are analyzed as they manifest themselves in the literary work of art. By attending to the ontology of its aesthetic (and artistic) values, I argue, the literary work’s stratified formation becomes more explicit.
In dem Artikel analysiere ich Ingardens Konzept des ästhetischen Wertes eines literarischen Werkes. Im Anschluss an Mitscherling versuche ich, Ingardens Ästhetik in sein phänomenologisch-ontologisches Gesamtprojekt einzuordnen. Ich behaupte, dass Ingardens Ästhetik nur dann richtig erkannt werden kann, wenn man seine ontologischen Überlegungen versteht, denn wie Ingarden selbst oft betont hat, sind alle seine philosophischen Untersuchungen eine realistische Antwort auf Husserls angebliche Hinwendung zum transzendentalen Idealismus. Zu diesem Zweck stelle ich Ansichten aus seiner Ästhetik und Ontologie nebeneinander und schaffe so einen kohärenten Werteansatz, in dem künstlerische und ästhetische Werte selbst auf die gleiche Weise analysiert werden, wie sie sich in einem literarischen Werk manifestieren. Ich behaupte, dass dank der ontologischen Analyse ästhetischer (und künstlerischer) Werte ein literarisches Werk in seiner Schichtstruktur transparenter wird.
W artykule analizuję Ingardenowską koncepcję wartości estetycznej dzieła literackiego. Idąc tropem Mitscherlinga, próbuję umieścić estetykę Ingardena w ramach jego całościowego projektu fenomenologiczno-ontologicznego. Twierdzę, że estetykę Ingardena można właściwie poznać jedynie poprzez zrozumienie jego rozważań ontologicznych, ponieważ - jak często podkreślał sam Ingarden – wszystkie jego dociekania filozoficzne stanowią realistyczną odpowiedź na rzekomy zwrot Husserla w stronę idealizmu transcendentalnego. W tym celu zestawiam ze sobą poglądy z jego estetyki i ontologii, tworząc tym sposobem spójne ujęcie wartości, w którym same wartości artystyczne i estetyczne są analizowane w taki sposób, jak przejawiają się w dziele literackim. Twierdzę, że dzięki ontologicznej analizie wartości estetycznych (i artystycznych) dzieło literackie staje się bardziej przejrzyste w swej strukturze warstwowej.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2021, 32; 165-185
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomenologia wartości estetycznych w Analysis of Knowledge and Valuation Clarence’a Irvinga Lewisa
Autorzy:
Rogoziecki, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644412.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Transzendentalismus
konzeptioneller Pragmatismus
inhärenter Wert
instrumenteller Wert
konklusives Urteil
nichtkonklusives Urteil
transcendental
conceptual pragmatism
inherent value
instrumental value
terminating judgment
non-terminating judgement
transcendentalizm
pragmatyzm konceptualny
wartość inherentna
wartość instrumentalna
sąd konkluzywny
sąd niekonkluzywny
Opis:
Der Artikel legt die Theorie der ästhetischen Werte von C. I. Lewis in ihrer Beziehung zur Ästhetik von I. Kant dar. Ich zeige grundsätzliche Wechselbeziehungen zwischen dem konzeptuellen Pragmatismus und dem Transzendentalismus von Kant. Die Basisthese ist die Feststellung, dass die Theorie der ästhetischen Werte von Lewis eine Anpassung der grundsätzlichen Voraussetzungen der Kantischen Ästhetik an die Erfordernisse des konzeptuellen Pragmatismus bildet. Der Artikel umfasst: 1) eine allgemeine Einführung in die Axiologie von Lewis mit Hervorhebung der Rolle des pragmatischen A-Priori in seinem Gedanken, 2) die Charakteristik und Klassifizierung der Werte mit der Akzentuierung der Eigenart der ästhetischen Werte in Lewis’ Theorie der Werte, 3) die Charakteristik der ästhetischen Erfahrung - hier wird der Akzent auf ihren besonderen Präsentationscharakter gelegt, 4) die Betrachtung der ästhetischen Kriterien nach Lewis, 5) die Gegenüberstellung der Theorie der ästhetischen Werte von Lewis mit der Ästhetik von Kant.
The text is a presentation of the theory of aesthetic values by Clarence Irving Lewis’ in relation to I. Kant’s aesthetics. Its main contention that the Lewisian theory of the aesthetic is an attempt of adaptation and interpretation of the basic assumptions of Kantian aesthetics in the light of the requirements of conceptual pragmatism. The essay involves: (1) the general introduction to the axiology of C. I. Lewis with accentuation of the role of pragmatic a priori in his thought; (2) characteristics and classification of values, with emphasis on the specificity of aesthetic values in Lewisian theory of values; (3) characteristics of aesthetic values as they are presented in AKV – here the accent is put on its particularly presentational character, (4) consideration of the criteria of aestheticity in Lewisian axiology, (5) juxtaposition of Lewis’ theory of values with Kantian aesthetics. 
Artykuł prezentuje teorię wartości estetycznych C. I. Lewisa w jej relacji do estetyki I. Kanta. Wskazuję podstawowe zależności między konceptualnym pragmatyzmem a transcendentalizmem Kanta. Bazową tezą jest stwierdzenie, że teoria wartości estetycznych Lewisa stanowi przystosowanie podstawowych założeń estetyki Kanta do wymogów pragmatyzmu konceptualnego. Artykuł obejmuje: (1) ogólne wprowadzenie do aksjologii Lewisa, z podkreśleniem roli a priori pragmatycznego w myśli Lewisa, (2) charakterystykę i klasyfikację wartości, z zaakcentowaniem specyfiki wartości estetycznych w Lewisowskiej teorii wartości, (3) charakterystykę doświadczenia estetycznego – tu akcent pada na jego szczególnie prezentacjonistyczny charakter, (4) rozważenie kryteriów estetyczności wedle Lewisa, (5) zestawienie teorii wartości estetycznych Lewisa z estetyką Kanta.     
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 20
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartość, dobro, szczęście w koncepcji Tadeusza Czeżowskiego. Konteksty współczesne
Autorzy:
Torczyńska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644192.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Ethik
Wert
Wohl
Glück
Leiden
ethics
value
good
happiness
suffering
etyka
wartość
dobro
szczęście
cierpienie
Opis:
Der Artikel setzt sich zum Ziel, ausgewählte Fragen und Begriffe im philosophischethischen Gedanken von Tadeusz Czeżowski aus der Perspektive gegenwärtiger sozialer Wirklichkeit zu interpretieren. Die Bedeutung und die möglichen Beziehungen zwischen den Kategorien der Werte, des Wohls, der Wertkriterien gehören zu stets aktuellen praktischen Problemen, die nicht nur in akademischen Auseinandersetzungen sondern auch in der Praxis des sozialen Zusammenlebens wichtig sind. Einen wesentlichen Bestandteil der Überlegungen bildet die Analyse des von Czeżowski vorgeschlagenen Konzepts von Glück und von Wegen, die zu seiner Erreichung führen. Es ist eine Fragestellung, die bisher in einschlägigen Abhandlungen nur marginal behandelt wurde. Die vorgelegten Reflexionen sollen diese Lücke ausfüllen.
The aim of the present paper is to interpret select concerns and ideas inherent in the  philosophical and ethical thought of Tadeusz Czeżowski, contextualised in the contemporary social reality. The meaning and the potential relationships linking the categories of values, the notion of good, and the criteria of values are the ever up-to-date and relevant practical problems, crucial not only to academic debates but to everyday social praxis as well. An important element of the paper is the analysis of the concept of happiness and potential means of attaining it, as posited by Czeżowski. This ingredient of Czeżowski’s thought has thus far been marginalised in the scholarship devoted to the subject in question. The present paper attempts to bridge the gap between the academic centre and the periphery.
Celem artykułu jest interpretacja wybranych zagadnień i pojęć zawartych w filozoficznoetycznej myśli Tadeusza Czeżowskiego w perspektywie współczesnych realiów społecznych. Znaczenie oraz możliwe relacje łączące kategorie wartości, dobra, kryteriów wartości należą do stale aktualnych problemów praktycznych, istotnych nie tylko w dyskusjach o charakterze akademickim, lecz również w praktyce życia społecznego. Istotnym fragmentem poniższych rozważań jest analiza proponowanej przez T. Czeżowskiego koncepcji szczęścia oraz ewentualnych dróg jego osiągnięcia. Jest to zagadnienie, które było dotąd traktowane marginalnie w opracowaniach poświeconych jego poglądom. Zawarte tu refleksje mają na celu wypełnienie tej luki.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 8
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Value and Importance: For the Ethics and Metaphysics of the Person
Wartość i znaczenie. Na rzecz etyki i metafizyki osoby
Autorzy:
Garcia, Emilio Sierra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231860.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Dietrich von Hildebrand
Wert
Bedeutung
Person
Persönlichkeit
value
importance
person
personality
wartość
znaczenie
osoba
osobowość
Opis:
This article will refer to the analysis carried out by Dietrich von Hildebrand about the human person to elaborate on the anthropology of the person. The notion of value and the notion of importance. From the phenomenological method and the influence of philosophical realism, Hildebrand will renew the Aristotelian notion of the person to express its uniqueness and the possibility of capturing value and realizing it as a guideline for the solution to the current crisis of values and humanity as philosophers like Byung Chul Han or Günther Anders have described it.
Um die Anthropologie der Person zu entwickeln, beziehe ich mich in dem Artikel auf die von Dietrich von Hildebrand durchgeführte Analyse der menschlichen Person sowie auf seinen Begriff von Wert und Bedeutung. Auf der Grundlage phänomenologischer Methode und des philosophischen Realismus will Hildebrand den aristotelischen Begriff der Person erneuern, um seine Einzigartigkeit und die Möglichkeit, Werte zu erfassen, auszudrücken und ihn als einen Weg zur Lösung der gegenwärtigen Werte- und Menschheitskrise zu betrachten, wie es solche Philosophen wie Byung Chul Han und Günther Anders auffassen.
W celu wypracowania antropologii osoby, w artykule odwołuję się do analizy ludzkiej osoby, pojęcia wartości i znaczenia przeprowadzonej przez Dietricha von Hildebranda. Na podstawie metody fenomenologicznej i realizmu filozoficznego Hildebrand chce odnowić Arystotelesowskie pojęcie osoby, by wyrazić jej wyjątkowość oraz możliwość ujęcia wartości i potraktować to jako drogę do rozwiązania obecnego kryzysu wartości i człowieczeństwa, jak to ujmują tacy filozofowie, jak ByungChul Han czy Günther Anders.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2022, 34; 53-70
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literalität in kinderund jugendliterarischen Werken
Autorzy:
KUZMINYKH, KSENIA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911915.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Literatur
Literalität
ästhetische Rezeptionsmodus
pragmatischer Rezeptionsmodus
dokumentarischer Rezeptionsmodus
Kinder- und Jugendliteratur
Lesemotivation
der epistemische Wert der Literatur
Opis:
The article starts with a discussion of the essential theories of literature. It focuses on the historical development of books for children and young-adults. Worldwide there are three childhood myths, which are unfolded in successful children's books and which correspond to socially conditioned concepts of childhood. The Enlightenment childhood utopia sees children as promising for the future and improving human relationships. This idea explains the phenomenal resonance of books with educational and instructive concepts. In the 20th and 21st centuries this concept has become very popular again. By contrast, Romanticism developed another, second childhood myth, which combines not a future but a paradisiacal past with the image of childhood. In doing so, the holistic and naïve childlike world reference is stylized into an ideal that expresses the backward-looking yearning of adults. In addition to the Enlightenment and the Romantic childhood myths, there is a third, a negative view of childhood, which has also found expression in children's classics worldwide. This refers to the myth of the evil child, who is originally committed to the Christian doctrine of original sin. In the next step the article traces different modes of reading. These are the literary mode and documentary/pragmatic mode. Then, based on fragments taken from children’s and juvenile books from different periods, the article demonstrates the role of literacy in texts written for children and young adults, and the role of children and young-adult books for reading competence. While the paper examines these ideas within different novels though history, it also raises questions about the aesthetics and epistemic value of literature
Źródło:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2019, 46, 2; 91-110
0072-4769
Pojawia się w:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakości estetyczne płócien Francisa Bacona a źródło odpowiedzi na wartość
Autorzy:
Mordka, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644283.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Malerei
Leinwand
künstlerischer Wert
Ästhetik
Ontologie
Bacon
painting
canvas
artistic value
beauty
aesthetics
ontology
malarstwo
płótno
wartość artystyczna
estetyka
ontologia
Opis:
Der Verfasser des Artikels erwägt das Problem der Antwort auf den Wert, indem er Me-thoden der ästhetischen Theorien anwendet, die eine materielle Herangehensweise an diese axiologische Fragestellung bevorzugen. Dabei bezieht sich der Autor auf die Male-rei von Francis Bacon. Als Antwort erscheint eine emotionale Reaktion, die von vielen Bereichen des Gemäldes verursacht wird. Die Analyse betrifft jedoch jene künstlerischen Faktoren, deren Bedeutung in allgemeinen ästhetischen Erwägungen häufig ausgelassen wird: die Leinwand, Eigenschaften des Maltuches, die Art der Farbe, Malschicht, Mal-mittel, sogar technische Angelegenheiten wie Art und Größe des Maltuches. Die Unter-suchung dieser Kategorien zeigt, wie der koloristische Logos des Gemäldes schrittweise auftaucht: Logos, dessen Ordnung von Sturm der Eindrücke und Drang der Farbe mit der Formaldisziplin bei der Herausbildung eines besonderen Wertes übereinstimmt – der schrecklichen Schönheit.
In the article the author considers the problem of value response, using the methods of the aesthetic theories which prefer the „material‟ approach to this axiological issue, as well as referring to Francis Bacon‟s painting. This answer is an emotional response to many dimensions of the painting. The analysis will concern, however, artistic factors whose significance is often omitted in general aesthetic investigations: the support (or basis) of the painting, the canvas‟ properties, the type of paint, the color layer, the paint-ing tools, and even the technical background – the type and size of the canvas. The anal-ysis of these categories presents how the colorful logos of the painting gradually emerges; the logos whose order of sensuous influence and violence of colour cooperate with for-mal discipline in creating the exceptional merit – a terrible beauty.
W artykule autor rozważa problem odpowiedzi na wartość, używając metod teorii estetycznych, które preferują ‘materialne’ podejście do tego zagadnienia aksjologicznego oraz odwołując się do malarstwa Francisa Bacona. Odpowiedź ta jest emocjonalną reakcją powodowaną wieloma obszarami obrazu. Jednakże analiza dotyczy tych artystycznych czynników, których znaczenie jest często pomijane w ogólnych rozważaniach estetycznych: podobrazia, własności płótna, rodzaju farby, warstwy malarskiej, narzędzi malarskich, a nawet technicznych spraw: rodzaju i wielkości płótna. Analizy tych kategorii pokazują, jak wyłania się stopniowo kolorystyczny logos obrazu ; logos, którego porządek wrażeniowego naporu i przemocy koloru współgra z dyscypliną formalną w tworzeniu szczególnej wartości – okropnego piękna.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 9
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między instynktem a racjonalnością – wartość najwyższa dla Nietzschego i Sokratesa
Autorzy:
Wodziński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644429.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Nietzsche
Sokrates
der höchste Wert
Axiologie
der Wille zur Macht
Socrates
supreme value
axiology
the will to power
wartość najwyższa
aksjologia
wola mocy
Opis:
Das Ziel des Artikels ist die Polemik mit der gebräuchlichen Auffassung der Frage nach ein Anerkennung des höchsten Wertes bei Sokrates und Friedrich Nietzsche. Der eine wird als der extremer Rationalist dargestellt, dem anderen wird dagegen die Apotheose der Vitalität und des instinktiven Verhaltens zugeschrieben, das den Willen zur Macht stärken soll. Die im Artikel durchgeführte Analyse ausgewählter Motive aus den Schriften von Xenofon und Platon zeigt, dass die Gedanken des Atheners nicht einem dogmatischen ethischen Intellektualismus entspringen. Als seine wahren Ziele erweisen sich das Erwecken der Unsicherheit bei seinen Gesprächspartnern sowie der Vorsprung in der Diskussion, was häufig die Form von mündlichem Agon annahm, einer Entsprechung des Willens zur Macht bei Nietzsche. Die Zusammenstellung der Gestalt von Kalikles aus Platons Gorgias mit dem Gedanken Nietzsches verdeutlicht, dass ausser reinem instinktivem Verhalten auch die Fähigkeit seiner Beherrschung und Selbstüberwindung für sie zählte. Der Artikel gelangt zu der Schlussfolgerung, dass man weder Sokrates noch Nietzsche die gewöhnlichen extremen Haltungen zuschreiben sollte und dass für beide Philosophen als der höchste Wert der Besitz eines "Instinkts der Rationalität" galt - einer solchen Benutzung des Potenzials unserer plastischen Natur also, das den Willen zur Macht mit dem Verstand vereinbart.
Challenged in this paper is the general perception of how the concept of supreme value was perceived by Socrates and Friedrich Nietzsche. Socrates is usually described as an extreme rationalist while Nietzsche is referred to as a proponent of vitality and instinctive behaviour designed to increase the will to power. It follows from an analysis of Xenophon’s and Plato’s works by the author of this paper that the Athenian’s ethical intellectualism was far from dogmatic. For his real goal was to raise his interlocutors’ doubts in the discourse and stimulate critical thinking. This took often the form of a verbal agon, which actually corresponds with Nietzsche’s will to power. Yet a juxtaposition of Callicles from Plato's Gorgias with Nietzsche's thought indicates that what mattered for them both apart from pure instinctiveness was the ability to control and overcome that phenomenon. The author concludes that neither Socrates nor Nietzsche should be associated with holding customarily extreme positions, and that the value considered by both as the supreme one was possessing an "instinct of rationality", that is taking such advantage of the potential of our plastic nature which reconciles the will to power with reason. 
Celem niniejszego artykułu jest polemika z przyjętym postrzeganiem kwestii uznawania wartości najwyższej przez Sokratesa oraz Fryderyka Nietzschego. Jednego przedstawia się zazwyczaj jako skrajnego racjonalistę, drugiemu przypisuje się natomiast wychwalanie witalności oraz postępowania instynktownego, którego celem miało być wzmaganie woli mocy. Przeprowadzona w artykule analiza wybranych wątków z pism Ksenofonta i Platona pokazuje, że myśli Ateńczyka nie można przypisać dogmatycznego intelektualizmu etycznego. Jego prawdziwymi celami okazują się: rozbudzanie niepewności swoich interlokutorów, zdobywanie nad nimi przewagi w dyskusji, co przyjmowało często formę słownego agonu, będącego odpowiednikiem woli mocy Nietzschego. Natomiast zestawienie postaci Kaliklesa z Platońskiego Gorgiasza z myślą Nietzschego pokazuje, że oprócz czystej instynktowności liczyła się dla nich również umiejętność jej opanowania i samo-przezwyciężenia. Konkluzją artykułu jest wykazanie, że zarówno Sokratesowi, jak i Nietzschemu nie należy przypisywać zwyczajowych, skrajnych stanowisk, a wartością uznawaną przez obu za najwyższą było posiadanie „instynktu racjonalności” – czyli takiego wykorzystania potencjału naszej plastycznej natury, które uzgodni wolę mocy z rozumem.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 27
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaetyczne podstawy zmiany rozumienia wartości w etyce Petera Singera (w kontekście jego rozważań o wartości życia ludzkiego)
Autorzy:
Synowiec, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644204.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peter Singer
Metaethik
Wert des Lebens
Prinzip der gleichen Interessenabwägung
metaethics
value of life
principle of equal consideration of interests
metaetyka
wartość życia
zasada równego rozważania interesów
Opis:
Der Artikel präsentiert metaethische Grundlagen für die Möglichkeit, die soziale Wahrnehmung der Werte in Anlehnung an die Analyse der Schriften von Peter Singer zu verändern. Es wird die These aufgestellt, dass Singer das Prinzip der Interessenabwägung als das Beurteilungsinstrument der vorgeschlagenen Veränderungen in den sozialen Werten anwendet. Einen innovativen Akzent des Artikels stellt die Bemerkung dar, dass einige Veränderungen im Verständnis des Wertes des menschlichen Lebens und ihre Implikationen, die aus der Anwendung des Prinzips der gleichen Interessenabwägung in der ethischen Reflexion (die vom Philosophen auf einem kritischen Niveau der moralischen Schlussfolgerung geführt wird) resultieren, nicht als Prinzipien auf intuitivem Niveau verbreitet werden können, wegen der Anwendung des Prinzips der gleichen Interessenabwägung auf metaethischem Niveau.
Following an analysis of Peter Singer’s works the article reviews metaethical grounds for possible change of perception regarding social values. The author asserts that Singer applies the principle of equal consideration of interests as a tool to assess proposed changes in societal values. The novel point made in this paper is the observation that some changes in perceiving the values of human life and their implications arising from applying the principle of equal consideration of interests in ethical reflection conducted by the philosopher on the critical level of moral reasoning, cannot be promoted as principles on the intuitive level due to the application of the principle of equal consideration of interests on the metaethical level.
Artykuł przedstawia metaetyczne podstawy dla możliwości zmiany społecznego postrzegania wartości, w oparciu o analizę prac Petera Singera. Tezą artykułu jest, że Singer stosuje zasadę równego rozważania interesów jako narzędzie oceny proponowanych zmian w wartościach społecznych. Nowatorskim akcentem artykułu jest dostrzeżenie, że niektóre zmiany w rozumieniu wartości życia ludzkiego oraz ich implikacje wynikające z zastosowania zasady równego rozważania interesów w refleksji etycznej, prowadzonej przez filozofa na krytycznym poziomie rozumowania moralnego, nie mogą być popularyzowane jako zasady ma poziomie intuicyjnym, ze względu na zastosowanie zasady równego rozważania interesów na poziomie metaetycznym. 
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 28
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kognitiver Ratschlag, testimoniale Autoritäten und der Wert epistemischer Weisheit
Cognitive advice, testimonial authority and the value of epistemic wisdom
Autorzy:
Schmechtig, Pedro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666037.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kognitive Ratschlag
epistemische Autorität
epistemische Werte
epistemische Weisheit
Meta-Erkenntnistheorie
personale Weisheit
Wert der Weisheit
cognitive advice
epistemic authority
epistemic values
epistemic wisdom
metaepistemology
personal wisdom
value of wisdom
Opis:
This paper deals with the question of which role wisdom plays in epistemology. Firstly, I briefly sketch the general framework of this inquiry. Linked to this is a specific proposal for the conceptual definition of epistemic wisdom. This proposal is explained in more detail with regard to three different aspects (ontological, epistemic, axiological) of the attribution of epistemic wisdom. In the following, the main thesis behind the proposed definition is discussed more closely. Accordingly, epistemic wisdom is a testimonial activity that has an interpersonal structure. As a consequence of this view, wise (cognitive) advisors are to be regarded as testimonial authorities whose cognitive superiority is to be analyzed within the framework of an “authority-resources model” of the explanation of personal wisdom. Finally, on the basis of this model, it can be shown that wisdom in connection with cognitive advice has a distinctive epistemic value.
Der vorliegende Aufsatz beschäftigt sich mit der Frage, welche Rolle Weisheit in der Erkenntnistheorie spielt. Zu Beginn skizziere ich kurz den allgemeinen Rahmen der Untersuchung. Damit verbunden ist ein konkreter Vorschlag zur begrifflichen Bestimmung epistemischer Weisheit. Dieser Vorschlag wird im Hinblick auf drei unterschiedliche Aspekte der Zuschreibung epistemischer Weisheit (ontologisch, epistemisch, axiologisch) näher erläutert. Im Anschluss daran wird die zentrale These genauer diskutiert, die hinter der vorgeschlagenen Begriffsbestimmung steht. Demnach ist epistemische Weisheit eine testimoniale Aktivität, die eine interpersonale Struktur aufweist. Gemäß dieser Sichtweise sind weise (kognitive) Ratgeber als testimoniale Autoritäten zu betrachten, deren kognitive Überlegenheit im Rahmen eines „Autoritäten-Ressourcen-Modells“ der Erklärung personaler Weisheit zu analysieren ist. Ausgehend von diesem Modell lässt sich abschließend zeigen, dass Weisheit in Verbindung mit kognitiven Ratschlägen einen unverwechselbaren epistemischen Wert besitzt.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2018, 32; 185-214
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renesansowe źródła ergantropii
Autorzy:
Kalita, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644287.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Mensch
der Wert des Menschen
Schöpfer der Welt der Werke
erga
opera humana
Ergozentrismus
der Wert des Lebens
der Sinn des Lebens
Unsterblichkeit des Namens
Philosophie der Renaissance
human being
value of the human being
creator of the world of works
erga, opera humana, ergocentrism
value of life
sense of life
immortality of the name
philosophy of the Renaissance
Człowiek
wartość człowieka
twórca świata dzieł
ergocentryzm
wartość życia
sens życia
nieśmiertelność imienia
filozofia Renesansu
Opis:
Der Artikel legt dar, dass die zentrale Kategorie der philosophischen Auffassung des Menschen bei Andrzej Nowicki die Kategorie des Menschen als Schöpfer der Welt der Werke (erga, opera humana) ist. Sie entscheiden über den Wert des Menschen, über den Reichtum seiner Persönlichkeit, sie geben dem menschlichen Leben Wert und Sinn, machen seinen Namen unsterblich. Grundlegende Eingebungen für seine Auffassung schöpfte A. Nowicki aus der Philosophie der Renaissance, besonders von solchen Denkern wie Giannozzo Manetti, Giordano Bruno und Giulio Cesare Vanini.
This paper indicates that Professor Andrzej Nowicki’s central philosophical category in the concept of the human being is a human being categorized as the creator of the world of works. The works determine the value of human beings, the wealth of their personality; add value and give sense to their life; immortalize their name. A fundamental inspiration for this conception was derived by A. Nowicki from the philosophy of the Renaissance, particularly from such thinkers as Giannozzo Manetti, Giordano Bruno and Giulio Cesare Vanini.
Artykuł pokazuje, że centralną kategorią filozoficznej koncepcji człowieka Andrzeja Nowickiego jest kategoria człowieka jako twórcy świata dzieł (erga, opera humana). To one stanowią o wartości człowieka, bogactwie jego osobowości, nadają życiu ludzkiemu wartość i sens, unieśmiertelniają jego imię. Zasadnicze inspiracje dla tej koncepcji czerpał A. Nowicki z filozofii Renesansu, zwłaszcza takich myślicieli, jak Giannozzo Manetti, Giordano Bruno i Giulio Cesare Vanini.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 5
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzeń wolności. Próby ucieczki przed logiką wartości Carla Schmitta
Autorzy:
Scovil, Jonathan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644104.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Carl Schmitt
Wert
Philosophie der Werte
Logik der Werte
Tyrannei der Werte
Max Weber, Wertfreiheit
value
philosophy of values
logic of values
tyranny of values
Max Weber
freedom from values
wartość
filozofia wartości
logika wartości
tyrania wartości
wolność od wartości
Opis:
Der Artikel bietet Reflexion über die Wirkung der sog. Wertelogik an, die von Carl Schmitt in seinem berühmten Essay „Die Tyrannei der Werte“ erörtert wurde. Der Verfasser geht von der Analyse der Evolution aus, der die Kategorie „des Wertes“ im Laufe der Jahr-hunderte unterlag, so dass sie in zunehmendem Maße zu einem (scheinbar) politisch neutralen, spezifisch ökonomischen Begriff wurde. Dann stellt der Verfasser die von Max Weber gezeichnete Vision eines allgemeinen Wertekrieges dar, an die Carl Schmitt anknüpfte. Dabei wird erklärt, auf welche Weise beide Philosophen die Lösung des Problems anstrebten, indem sie nach einem wertefreien Raum suchten. Abschließend bezieht der Verfasser die Lösung von Schmitt auf die öffentliche Debatte im heutigen Polen und auf die Diskussion um die Verfassungsänderung aus dem Jahre 1997.
The article presents a reflection upon the so called logic of values, described by Carl Schmitt in his famous essay entitled “The Tyranny of Values”. The author begins with an analysis of the way in which the category of “value” has evolved over the last centuries, becoming an increasingly politically neutral notion (at least on the surface), ascribed to the area of economy. Then he describes the vision of universal war of values outlined by Max Weber and adopted by Carl Schmitt, presenting the ways in which both thinkers tried to find a solution to the problem, looking for a space of “freedom from values”. In the end the author refers to  Schmitt’s solution in the context of public debate in modern Poland and the ongoing discussion over changing the constitution of 1997.
Artykuł stanowi refleksję nad działaniem tzw. logiki wartości, opisanej przez Carla Schmitta w słynnym eseju Tyrania wartości. Autor wychodzi od analizy ewolucji, jakiej uległa kategoria „wartość” na przestrzeni ostatnich stuleci, stając się w coraz większym stopniu poję-ciem (z pozoru) politycznie neutralnym i właściwym dziedzinie ekonomii. Następnie przechodzi do opisu wizji powszechnej wojny wartości zarysowanej przez Maxa Webera i podjętej przez Carla Schmitta, pokazując, w jaki sposób obaj myśliciele starali się znaleźć rozwiązanie tego problemu, poszukując przestrzeni „wolności od wartości”. Na zakończenie autor odnosi Schmittowskie rozwiązanie do debaty publicznej we współczesnej Polsce i dyskusji dotyczącej zmiany konstytucji z 1997 roku.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 25
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistemiczna wartość doświadczenia zmysłowego. Wilfrid Sellars versus John McDowell
Autorzy:
Bochen, Michał Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644331.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
John McDowell
Wilfried Sellars
Empirismus und die Philosophie des Geistes
Mind and World
der Begriffsinhalt der Wahrnehmung
erkenntnistheoretischer Fundamentalismus
Epistemologie
Empirismus
Wert
logischer Raum der Gründe
Wilfrid Sellars
Empiricism and Philosophy of Mind
conceptual content of perception
foundationalism
epistemology
empiricism
value
logical space of reasons
Empiryzm i filozofia umysłu
pojęciowa treść percepcji
fundacjonalizm
epistemologia
empiryzm
wartość
logiczna przestrzeń racji
Opis:
Der Artikel bildet einen Versuch, über den epistemischen Wert der sinnlichen Erfahrung nachzudenken. Indem ich als Beispiel den Begriffsinhalt der Wahrnehmung bei John McDowell nehme, versuche ich nachzuweisen, dass die von Wilfrid Sellars ausgeübte Kritik des Empirismus nicht vollständig den Sinn der Idee einer fundamentalistischen Epistemologie verneint. Ich glaube damit, dass es möglich ist, den Wert der Wahrnehmung in der Rechtfertigung des Wissens nach der Umformulierung des Entwurfs der sinnlichen Erfahrung zu rehabilitieren. Wenn wir nämlich die Idee des Begriffsinhalts der Wahrnehmung und ihre Folgen in Gestalt von potentieller Propositionalität des Erfahrungsinhalts annehmen, gelingt es uns aufzuzeigen, dass die Wahrnehmung ein rationales (und nicht ausschliesslich kausales) Verhältnis mit den Überzeugungen des Subjekts eingehen kann. Dies rechtfertigt hingegen die Ideen der fundamentalistischen Epistemologie von einer äusseren und epistemisch wertvollen Grundlage des Wissens.
The author reflects on the epistemic value of perceptual experience. Quoting John McDowell’s conceptual content of perception as an example, he argues that Wilfrid Sellars’ criticism of empiricism is not tantamount to negating the meaningfulness of the epistemological foundationalist idea entirely. He concludes that rehabilitating the value of perception in justification of knowledge is therefore possible after reformulating the notion of perceptual experience. For by accepting the idea of conceptual content of perception and its consequence in the shape of a potential propositional content of experience it could be proved that perception can be engaged in a rational (and not only causal) relationship with a subject’s beliefs. And that justifies the epistemological foundationalist idea that knowledge has indeed an external and epistemically valuable footing.
Artykuł jest próbą refleksji nad epistemiczną wartością doświadczenia zmysłowego. Biorąc za przykład pojęciową treść percepcji Johna McDowella, staram się wykazać, że krytyka empiryzmu dokonana przez Wilfrida Sellarsa nie neguje całkowicie sensowności idei fundacjonalistycznej epistemologii. Uważam tym samym, że możliwe jest zrehabilitowanie wartości percepcji w uzasadnieniu wiedzy po przeformułowaniu koncepcji doświadczenia zmysłowego. Jeżeli bowiem przyjmiemy ideę pojęciowej treści percepcji oraz jej konsekwencję w postaci potencjalnej propozycjonalności treści doświadczenia, uda się nam wykazać, że percepcja może wchodzić w racjonalny (a nie wyłącznie przyczynowy) stosunek z przekonaniami żywionymi przez podmiot. To zaś uzasadnia idee fundacjonalistycznej epistemologii zgodnie z którymi, wiedza posiada zewnętrzne oraz epistemicznie wartościowe ugruntowanie.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 27
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies