Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Stanisław Potocki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
Kancelaria Administracji Generalnej Dóbr i Interesów Stanisława i Aleksandry hrabiów Potockich
Chancellery of the General Office of the Estates and Businesses of Counts Stanisław and Aleksandra Potocki
Autorzy:
Żuchowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22792673.pdf
Data publikacji:
2012-11-27
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Stanisław Potocki
Aleksandra Potocka
Potoccy
kancelria dóbr prywatnych
Opis:
Tekst opisuje funkcjonowanie kancelarii Administracji Generalnej Dóbr i Interesów Stanisława i Aleksandry Potockich oraz dokumentację wytwarzaną przez tę komórkę administracyjną. Charakteryzuje on również 5 urzędników wchodzący w jej skład (przewodniczący, plenipotent, sekretarz generalny, nadrachmistrz i adiunkt), a w szczególności ich kompetencje oraz dokumentację, która powstawała w wyniku wykonywania przydzielonych im obowiązków. Rozważania oparte zostały na dokumencie zatytułowanym „Organizacya Administracyi Generalney Dóbr i Interesów JWW Stanisława i Aleksandry Hrabiów Potockich” z 1 VII 1819 r. Znajduje się on w zespole Archiwum Gospodarcze Wilanowskie, przechowywanym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Rozważania dotyczące nadrzędnego tematu poprzedzone zostały przedstawieniem krótkiej historii dóbr wilanowskich oraz funkcjonowania ich administracji gospodarczej w XIX w.
Text describes the functioning of the chancellery of the General Office of the Estates and Businesses of Counts Stanisław and Aleksandra Potocki and documentation produced by this office. Author presents also five officials working at this office: president, plenipotentiary, General Secretary, reckoner and assistant clerk, and in particular their competence and documentation, which was a result of the duties assigned. The considerations are based on a document entitled "Organization of general office for estates and businesses of Counts Stanislaw and Aleksandra Potocki" of 1st July 1819, which is part of the fond Administrative and Economic Archive of Wilanów, deposited at the Central Archives of Historical Records in Warsaw. Considerations regarding the parent topic was preceded by a brief presentation of the history of the Wilanów estates and operation of its economic administration in the 19th century.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2012, 19; 311-318
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu odpowiedniej formy — słów kilka o utworach poetyckich i warsztacie pisarskim Stanisława Kostki Potockiego
In Search of an Appropriate form: few Words about Poetical Works and the Writing Workshop of Stanislaw Kostka Potocki
Autorzy:
Lisicka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690294.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Stanisław Kostka Potocki
wiersz
edycja
archiwum
atrybucja
Stanislaw Kostka Potocki;
poem
edition
archives
attribution
Opis:
This paper attempts to characterise generally the poetic legacy of Stanislaw Kostka Potocki. In several books of the Public Archives of Potocki’s family one can found mainly unpublished poetical works preserved in various forms: autographs, copies controlled by the author and his fair copies or copies made by secretaries. Some of the texts are unfinished, others are carefully refined, however, preserved number of variants and correction versions of concrete works give opportunity to analyse the author’s workshop. First of all, it seems that these are the original texts, although there are many problems associated with their attribution. On the basis of the preserved materials, it can be assumed that Stanislaw Kostka Potocki could have prepared some of his poems for publication.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2014, 69; 35-46
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Staszica do Grochulskiej - badania nad biografią Stanisława Kostki Potockiego
From Staszic to Grochulska – research on the biography of Stanisław Kostka Potocki
Autorzy:
Getka-Kenig, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057820.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tematy:
Stanisław Kostka Potocki
historiography
Enlightenment
Marxism
biography
Opis:
The life of Stanisław Kostka Potocki (1755-1821), one of the luminaries of the Polish Enlightenment, a long-time politician and public official, as well as a scholar and patron of the arts, has attracted the attention of many scholars. The first biographical essays on Potocki were provided by Stanisław Staszic and Franciszek Maksymilian Sobieszczański still in the nineteenth century, followed by Stanisław Krzemiński in the 1900s. These texts focused especially on Potocki's contribution to the enlightened reform of Polish education during the Duchy of Warsaw and Congress Poland. However, it was only after the Second World War that Potocki's life became the focus of more wide-ranging and intense research, spearheaded by such scholars as Emil Kipa or Juliusz Starzyński and Stanisław Lorentz. Paradoxically, it was the communist fascination with the Enlightenment that fostered the growing academic interest in Potocki's manifold contributions to art, archaeology, literature, as well as the state administration of religion. Nowadays, the bibliography of his life is quite rich and clearly dominated by art-historical and literary studies, in recent years promoted by the Museum of King Jan III's Palace at Wilanów. However, there is still no book-size biography presenting an analysis that would go beyond mere biographical entries.
Źródło:
Studia Wilanowskie; 2021, XXVIII; 41-71
0137-7329
2720-0116
Pojawia się w:
Studia Wilanowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślady literackiego portretu i interpersonalnych relacji Wojciecha Miera zapisane w poezji dedykowanej zapomnianemu literatowi doby stanisławowskiej
Wojciech Mier’s profi le, forgott en poet of Enlightenment, and his interpersonal relationships emerging from poetry dedicated to or mentioning him
Autorzy:
Kadzidło, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460130.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Wojciech Mier
Stanisław Kostka Potocki
Stanisław Trembecki
Ignacy Potocki
Wincenty Dunin
rokoko
libertynizm
korespondencja literacka
poezja okolicznościowa
Stanislaw Kostka Potocki
Trembecki Stanislaw Ignacy Potocki, Vincent Dunin
Rococo, libertinism
literary correspondence
poetry commemorative
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie portretu Wojciecha Miera wyłaniającego się z poezji jemu dedykowanych, b ądź zawierających wzmianki o nim. Analizie zostały poddane wiersze Stanisława Kostki Potockiego, Ignacego Potockiego, Wincentego Dunina, Stanisława Trembeckiego oraz poezja anonimowa doby Oświecenia. Zaakcentowane zostały poglądy poetów na umiejętności literackie starościca buskiego, jego talent oraz wybory estetyczne, jakich dokonywał w swoich poezjach. Poruszony został również obraz filozoficznych przekonań W. Miera, jaki został utrwalony w omówionych utworach, ze szczególnym uwzględnieniem rysu libertyńsko-epikurejskiego jego światopoglądu.
Article’s aim is to present Wojciech Mier’s profi le emerging from poetry dedicated to or mentioning him. Analysed were poems of Stanisław Kostka Potocki, Ignacy Potocki, Wincent Dunin, Stanisław Trembecki and anonymous poetry of Enlightment. Stressed were poets’ views on literary skills of Busko’s starosta’s son, his talent, aesthetic choices made in his poetry. Mentioned were also Mier’s philosophical beliefs perpetuated in elaborated works with particular consideration of libertine-epicureic feature of his world-view.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 320-327
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biografia pochwalna z 9 maja 1801 roku. Lektura kontekstowa
Laudatory biography from May 9, 1801. A Contextual Interpretation
Autorzy:
Dąbrowicz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041074.pdf
Data publikacji:
2019-11-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
praise
Stanisław Kostka Potocki
Józef Szymanowski
Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Opis:
Comprehensive work on the history of nineteenth-century biographical texts has not been written yet and if it had, it would have to include the laudatory biographies practiced by Warsaw’s Towarzystwo Przyjaciół Nauk (Society of Friends of Arts and Sciences). An extensive collection of them can be found in their yearbooks. This article’s object of interest is Pochwała Józefa Szymanowskiego [Praise of Józef Szymanowski] by Stanisław Kostka Potocki, which was oftentimes cited as an example of exorbitant rhetoric in the past. Widely w Knidos [Venus temple in Knidos] casts shadow on TPN’s entire biographical work. The critics of the aforementioned Pochwała Józefa Szymanowskiego completely overlooked a substantial part of it which could be recognized as the founding story of the organization conceived in the Prussian part of the partitioned Poland; one that was taking its first shaky steps in uncertain times when the situation in Europe and the rest of the world was changing on a daily basis. commented unearned praise of the translation of Świątynia Wenery w Knidos [Venus temple in Knidos] casts shadow on TPN’s entire biographical work. The critics of the aforementioned Pochwała Józefa Szymanowskiego completely overlooked a substantial part of it which could be recognized as the founding story of the organization conceived in the Prussian part of the partitioned Poland; one that was taking its first shaky steps inuncertain times when the situation in Europe and the rest of the world was changing on a daily basis.changing on a daily basis.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2019, 35; 140-161
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lubomirscy i Stanisław Kostka Potocki w Wiedniu. Miejsca spotkań i kolekcje sztuki
The Lubomirskis and Stanisław Kostka Potocki in Vienna. Meeting places and art collections
Autorzy:
Folga-Januszewska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968200.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tematy:
Lubomirskis
collection
Johann Joachim Winckelmann
Stanisław Kostka Potocki
Vienna
Opis:
The article recalls the role of Vienna as an art collecting centre in the 18th and 19th century and thus a place well known to both Princess Izabela Lubomirska - the Lubomirski family had a residence there, the so-called Lubomirski Schlösschen, since the 1790s - and to her outstanding son-in-law, Count Stanisław Kostka Potocki, husband of her daughter Aleksandra née Lubomirska. Their frequent visits to the capital of the Empire were connected with purchases of artworks for the Wilanów museum collection, and their contacts with a circle of artists and collectors in Italy are confirmed by many extant documents. The Habsburg collections, the reform of artistic education launched by Empress Maria Theresa, various models of collection-gathering, an interest in the ideas of Johann Joachim Winckelmann, and the art collection and library of Carl Gottard Firmian held in Milan, with which Princess Lubomirska and Count and Countess Potocki were familiar; all this provided them with unquestionable inspirations in creating the Wilanów museum.
Źródło:
Studia Wilanowskie; 2019, XXVI; 17-33
0137-7329
2720-0116
Pojawia się w:
Studia Wilanowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dorobek i perspektywy badań nad życiem i działalnością Stanisława Kostki Potockiego prowadzonych w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. W dwusetną rocznicę śmierci
Achievements and prospects in studies on the life and actions of Stanisław Kostka Potocki carried out at the Museum of King Jan III’s Palace at Wilanów on the 200th anniversary of Potocki’s death
Autorzy:
Kwiatkowska, Anna
Paprocka-Gajek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057821.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tematy:
Stanisław Kostka Potocki
Wilanów
Winckelmann Society
museology
art collecting
Opis:
The museum established in the Wilanów residence by Stanisław Kostka Potocki was the first art museum in Poland. Today, on the bicentenary of the death of its founder, we reflect upon the activities and prospects for research on Potocki's legacy conducted with the participation of the Museum of King Jan III's Palace at Wilanów. In 2014, in cooperation with the Winckelmann Society, the Museum initiated the project “Johann Joachim Winckelmann i/und Stanisław Kostka Potocki. Nowe badania i dokumenty/Neue Forschungen und Dokumente”, aimed at studying the influence of Winckelmann's works on art collecting in Central Europe, including the activity of Stanisław Kostka Potocki. As part of the project, a German translation of Potocki's most important work, O sztuce u dawnych, czyli Winkelman Polski, has been published. The popularisation of Potocki's output is also carried out by way of organising numerous scientific conferences and publishing studies on his literary legacy (cf. O spuściźnie literackiej Stanisława Kostki Potockiego. Studia i szkice), political activity (M. Getka-Kenig, Stanisław Kostka Potocki. Studium magnackiej kariery w dobie upadku i “wskrzeszenia” Polski), the ways of developing his collection of works of art, as well as the stories of individual objects therein, such as the image of the Salvator Mundi by Leonardo da Vinci or the portrait of Stanisław Kostka Potocki by Jacques-Louis David. At the same time, research is being carried out on Potocki's collection itself, as well as on his manuscripts and letters. The results of this research are presented in the form of exhibitions organised by the Museum (“Leonardiana in Polish Collections”) and numerous articles published in Wilanów Studies. The profound change, currently underway, of the profile of both the permanent and temporary exhibitions in the interiors of the Wilanów Palace aims to emphasise the significance of the Enlightenment idea of collecting as practised by Stanisław Kostka Potocki. The section of the exhibition on the first floor of the palace, presenting the art collecting achievements of the third generation of the Potocki family in Wilanów, will be made available to the public in 2022.
Źródło:
Studia Wilanowskie; 2021, XXVIII; 21-39
0137-7329
2720-0116
Pojawia się w:
Studia Wilanowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid i Potoccy z Wilanowa
Norwid and the Potocki family from Wilanów
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18029970.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Wilanów
Potoccy
Stanisław Potocki
Izabella z Mostowskich Potocka Starzyńska
Cyprian Norwid
Potocki family
Izabella Potocka Starzyńska nee Mostowska
Opis:
Wilanów to miejsce na biograficznej i intelektualnej mapie norwidowskiej bardzo ważne nie tylko ze względu na kultywowaną w nim pamięć o wielkim „przodku” poety – Janie III Sobieskim. Norwid uczył się w warszawskiej „malarni” związanego z Wilanowem Aleksandra Kokulara, utrzymywał także bliskie kontakty z najbliższą rodziną właściciela dóbr wilanowskich – hrabiego Aleksandra Potockiego: jego drugą żoną hrabiną Izabellą z Mostowskich, primo voto Potocką, secondo voto Starzyńską, oraz z jej synem Stanisławem Potockim (wnukiem Stanisława Kostki Potockiego). Cieszył się nawet protekcją hrabiny Starzyńskiej, a z jej synem, kolekcjonerem, wielokrotnie spotykał się w Paryżu i prowadził z nim korespondencję poświęconą głównie kwestiom sztuki. Być może wizytowali też wspólnie paryski dom aukcyjny Hôtel Drouot.
Wilanów is an important place on Norwid’s biographical and intellectual map, not only due to the cultivation of memory of his great “ancestor” John III Sobieski, but also because he learned to paint at the Warsaw studio of Aleksander Kokular, who was associated with Wilanów. Norwid maintained close contacts with the closest family of Wilanów’s owner, Count Aleksander Potocki: his second wife Countess Izabella nee Mostowska, primo voto Potocka, secondo voto Starzyńska, and her son Stanisław Potocki, grandson of Stanisław Kostka Potocki. Norwid even enjoyed the protection of Countess Starzyńska and would often meet in Paris with her son, an art collector, as well as exchange letters with him, mainly on the subject of art. Perhaps they visited together Hôtel Drouot, an art auction house in Paris.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2022, 40; 191-203
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrukcja organizacyjna administracji generalnej dóbr i interesów Stanisława i Aleksandry Potockich z 1819 roku
Organizational Manual of the General Administration of Goods and Interest of Stanislaw and Alexandra Potocki (1819)
Autorzy:
Żuchowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064788.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Stanisław Potocki
Aleksandra Potocka
Potoccy
Archiwum Główne Akt Dawnych
AGAD
Archiwum Gospodarcze Wilanowskie
dobra magnackie
Opis:
This article contains edited version of the record that is preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw (fond: Economic Archives of Wilanów, part X, General Administration of Goods and Interest Aleksandra nee Lubomirska Potocka, Ref. 1, pp. 182–211). Release of this record is due to the fact that this is one of the few and most likely the oldest instruction concerning the functioning and organization of the central administration in the magnate estate. It describes the structure and powers of individual officials, and also presents issues related to finance in the estate. In addition, it describes in great detail the circulation of papers in the Central Administration, as well as, papers produced by this Administration and organizational units subordinated to it.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2014, 21; 283-307
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane elementy wystroju apartamentu chińskiego na piętrze korpusu głównego Pałacu Wilanowskiego i jego zmiany na przestrzeni dziejów - nowe spojrzenie
Selected elements of the decoration of the Chinese Apartment on the first floor of the Wilanów palace’s main body and its changes over the centuries – a new approach
Autorzy:
Alkemade, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968041.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tematy:
Chinese Apartment
Stanisław Kostka Potocki
Aleksandra Potocka
August Potocki
inventory of 1832
collection of Oriental art
Opis:
One part of the collection of the Museum of King Jan III's Palace at Wilanów is a set of interior decorations removed during restoration works in 1955-1962. It consists of eight panels from Locci's 2nd Room, concealed door from the Anteroom and a panel from the ceiling of the King's Sons' Room. Using the documentation from the restoration process and archival photographs, it proved possible to reconstruct the exact look of the decorations. The original idea to arrange the Chinese Apartment on the first lfoor of the Wilanów Palace is traditionally attributed to Stanisław Kostka Potocki, and the oldest inventory describing it was compiled in 1832. Intended as exposition space, the interiors were decorated in concordance with the collection displayed in each room, including, among others, paintings, woodblock prints, ceramics and lacquered objects. Currently a new permanent exhibition is being prepared in the corridor by the Chinese and Hunting Rooms in the southern wing of the palace. It will tell the history of the Apartment and the historical collection of Oriental art.
Źródło:
Studia Wilanowskie; 2019, XXVI; 57-82
0137-7329
2720-0116
Pojawia się w:
Studia Wilanowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświecenie i kontroświecenie czasów Królestwa Polskiego. Polemika o. Karola Surowieckiego z ministrem Stanisławem Kostką Potockim
The Enlightenment and Counter-Enlightenment in the age of the Kingdom of Poland. The polemics between Father Karol Surowiecki and minister Stanisław Kostka Potocki
Autorzy:
Szczurowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560449.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
oświecenie
kontroświecenie
polemika
Karol Surowiecki
Stanisław Kostka Potocki
Enlightenment
Counter- Enlightenment
polemics
Opis:
Zwolennicy idei oświecenia, poddając racjonalnej krytyce otaczającą ich rzeczywistość, dokonali gruntownych przeobrażeń we wszystkich dziedzinach życia. Nie oznaczało to jednak, że owe idee i przeobrażenia zyskały powszechną akceptację. Ich przeciwnicy, rozwijając nurt kontroświecenia, zamiast oświeceniowego postępu dostrzegali głęboki upadek i demoralizację. Krytycznie postrzegając nowoczesność, pytali o arbitralność rozumu ludzkiego, o koncepcję natury człowieka, o jego moralność, odpowiedzi udzielając z pozycji apologetów chrześcijaństwa. Dlatego też w dobie Królestwa Polskiego rodzimi antyoświeceniowcy wytrwale zwalczali osiemnastowieczną filozofię, występując przeciwko temu wszystkiemu, co uznali za szkodliwe dla współczesności i religii. Modelowym wręcz przykładem zmagań reprezentantów przeciwstawnych formacji ideowych była polemika o. Karola Surowieckiego z ministrem Stanisławem Kostką Potockim. Ukształtowany w epoce racjonalizmu działający według założeń oświecenia minister był symbolem rozumowych przemian w Rzeczpospolitej drugiej połowy XVIII w. Po drugiej stronie światopoglądowej barykady stał o. Surowiecki, antyoświeceniowo nastawiony franciszkanin-reformat, który zaciekle bronił Kościoła i religii. Ich polemiczne starcie doskonale obrazowało, jak bardzo prezentowane przez nich myślowe światy nie przystawały do siebie.
By criticizing the world around them, the supporters of the idea of Enli- ghtenment brought about profound transformations in all areas of life. This did not mean, however, that such ideas and transformations gained widespread acceptance. On the contrary, their opponents, who saw decli- ne and demoralization in lieu of ‘enlightenment', developed the Counter- -Enlightenment movement. Critically perceiving modernity, they asked questions about the arbitrariness of human reason, the concept of human nature and human morality, giving answers from the position of Christian apologists. Therefore in the period of the Kingdom of Poland, the Polish anti-Enlightenment movement persevered against eighteenth-century philosophy, opposing everything they considered harmful to modernity and religion. A perfect example of the struggle between representatives of hosti- le ideological factions was the polemics between Father Karol Surowiecki and Stanisław Kostka Potocki, minister of the Kingdom. Educated in the age of reason and following the assumptions of the Enlightenment, the minister was a symbol of the rational changes in the Second Polish Republic in the second half of the 18th century. On the other side of the barricade stood Father Surowiecki, an anti-Enlightenment Franciscan reformer, fier- cely defending the Church and religion. Their clash perfectly illustrated the incompatibility of their intellectual worlds.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/2; 406-426
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid’s literary “Etruscan” works
Norwidowskie „etruski” literackie
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17882183.pdf
Data publikacji:
2020-05-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Etruscans
Etruscan art
Romanticism
Antiquity
Stanisław Kostka Potocki
Wilanów
Etruskowie
sztuka etruska
romantyzm
antyk
Opis:
Norwid’s stay in Florence – the capital of the former Etruria – in the 1840s coincided with the height of European interest in Etruscan culture. In Italy, there were numerous Etruscan museums, mainly private ones, with magnificent collections from excavations. In Europe (Italy, France, Germany and Great Britain) a lot of interesting and usually richly illustrated publications on the Etruscans were published. Norwid could have become familiar with a good selection of these works at the University Library in Berlin, and also in Italy itself. It seems, however, that his Etruscan passion was born in Poland, in the paint shop of Aleksander Kokular. In the Warsaw years, the poet must have visited the magnificent Gallery of Antiquity in Wilanów (where his teacher – Kokular, produced various paintings) and as a “student” of fine arts he had to know the pioneer work (and collections) of S.K. Potocki O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, three chapters of the book were devoted to Etruscan art. Not without significance were Norwid’s contacts (domestic and Parisian) with the “Etruscan” collectors: the Potocki, Czartoryski and Działyński families. The Etruscans left their mark both in the notebooks and in the works of the author of Quidam, from his Italian period (which is obvious) to the novel Tajemnica lorda Singelworth written shortly before his death; thus Norwid’s fascination with Etruscan culture and art lasted until the end of his life. Interestingly, the notes also confirm his presence at one of the most recent archaeological sites of that time: in the presumed tomb of the Etruscan ruler Porsenna. All these facts make Norwid one of the few Polish Romantics (alongside J.I. Kraszewski) who were deeply and substantively interested in this archaeological and cultural theme. Norwid’s literary and plastic “Etruscan” works also constitutes an important – equal to the vision of British, Italian and French artists – contribution of the Polish “magician” to saving and preserving the Etruscan heritage in the culture (and awareness) of modern Europe.
Pobyt Norwida we Florencji – stolicy dawnej Etrurii – w latach 40. XIX w. przypadł na apogeum europejskiego zainteresowania kulturą etruską. We Włoszech działały wówczas liczne muzea etruskie, głównie prywatne, posiadające wspaniałe zbiory pochodzące z wykopalisk. W Europie (we Włoszech, Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii) ukazywało się mnóstwo interesujących i zwykle bogato ilustrowanych publikacji na temat Etrusków. Norwid mógł zaznajomić się ze sporym wyborem tych prac w Bibliotece Uniwersyteckiej w Berlinie, a także w samej Italii. Wydaje się wszakże, że jego pasja etruska zrodziła się już w Polsce, w malarni Aleksandra Kokulara. W latach warszawskich poeta zapewne wizytował wspaniałą Galerię starożytności w Wilanowie (gdzie jego nauczyciel – Kokular, wykonywał różne prace malarskie) i jako „student” sztuk pięknych musiał znać pionierskie dzieło (i zbiory) S.K. Potockiego O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, którego trzy rozdziały były poświęcone sztuce etruskiej. Nie bez znaczenia były też kontakty Norwida (krajowe i paryskie) z kolekcjonującymi „etruski” rodzinami Potockich, Czartoryskich i Działyńskich. Ślady Etrusków znajdujemy zarówno w notatnikach, jak i w twórczości autora Quidama, od tej z lat włoskich (co oczywiste) aż po przedśmiertną nowelę Tajemnicę lorda Singelworth; fascynacja kulturą i sztuką etruską trwała więc do końca życia Norwida. Co ciekawe, w notatkach zachował się też potwierdzony przez samego poetę ślad jego bytności na jednym z najświeższych stanowisk archeologicznych tamtych czasów: w domniemanym grobowcu etruskiego władcy Porsenny. Wszystkie te fakty czynią Norwida jednym z nielicznych polskich romantyków (obok J.I. Kraszewskiego), którzy byli głęboko i merytorycznie zainteresowani tym archeologiczno-kulturowym tematem. Norwidowskie „etruski” literacko-plastyczne to także ważny, równorzędny wobec wizji artystów brytyjskich, włoskich czy francuskich, wkład polskiego „sztukmistrza” w ocalenie i utrwalenie dziedzictwa Etrusków w kulturze (świadomości) Europy nowożytnej.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2018, 36 English Version; 217-250
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies