Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Heraldyka" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Programy heraldyczne w dekoracji kościołów parafialnych w Kraśniku i Chodlu
Autorzy:
Soćko, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909463.pdf
Data publikacji:
2018-09-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sztuka późnośredniowieczna
heraldyka
architektura sakralna
Opis:
The essay is an analysis of coats of arms, mainly from the second quarter ofthe 16th  century, connected with the architecture and decoration of thechurch of the Regular Canons in Kraśnik and the parish church in Chodel. The identification of numerous coats of arms used to decorate the keystones,supports, portals, balustrades, and facades of the Kraśnik church confirms two stages of its construction by two branches of the Tęczyński family (coat of arms Topór ) in the 15th  and 16th  centuries. The identification of the coatsof arms painted on the chancel vault of the church in Chodel determines thedating of its decorations and commemorates the town’s proprietors –  theMaciejowski family and their family connections in the second quarter of the16th  century. The identification of the coats of arms makes it possible to proposeprecise dating of the construction of both churches.
Źródło:
Artium Quaestiones; 2016, 27; 5-28
0239-202X
Pojawia się w:
Artium Quaestiones
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Städteheraldik Lettlands im Mittelalter
The Latvian cities heraldry in the Middle Ages
Autorzy:
Sne, Sigita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065249.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Łotwa
heraldyka miejska
Latvia
municipal heraldry
Opis:
Die Entwicklung der munizipalen Wappen in Lettland, darunter die Entwicklung der Städtewappen lässt sich in mehrere aufeinanderfolgende Ettapen einteilen, auf Grund der in der heraldischen Symbolik und in den Wappen verlaufenen Abänderungen. Solcherart ist die Gestaltung und die Entwicklung der munizipalen Wappen Lettlands angefangen vom 13.Jh. bis Ende des 20.Jahrhunderts in 6 Abschnitte einzuteilen. Der erste Abschnitt ist der Urbeginn der mittelalterlichen Heraldik auf dem Territorium Lettlands und die Gestaltung der heraldischen Symbolik und damit ist auch die ursprüngliche Entwicklung der munizipalen Wappen in der Livländischen Zeit (13. Jh.- 1561) zu verbinden. Die Entwicklung der Städtewappen ist eng mit dem Erhalten der Stadtrechte verbunden. Die Stadrechte galten als Privileg und als Möglichkeit selbst entscheiden zu können. In der Livländischen Zeit haben 11 bevölkerte Orte Lettlands Stadtrechte erhalten: Rīga, Cēsis, Valmiera, Straupe, Aizpute, Kuldīga, Ventspils, Limbaži, Koknese, Piltene und Rauna. Die wichtigste Frage, auf die der Forscher der Städteheraldik Lettlands antworten muss, lautet: können wir im Mittelalter Städtewappen Livlands feststellen oder müssen wir jedoch von der heraldischen Symbolik sprechen, die auf Münzen und Siegeln dargestellt ist, beziehungsweise in den wichtigsten Forschungsquellen dieser Zeitperiode. In der Regel wird schon seit der Mitte des 19. Jahrhunderts behauptet, dass die Städtesiegel mit den darauf geschilderten heraldischen Elementen vom Bestehen der Städtewappen zeugen. Bis zum Ende des 16.Jahrhunderts gibt es keine Quellen, die behaupten lassen würden, dass die Städtesymbolik überhaupt verliehen worden wäre, ohne über die Gesetze zu sprechen, die sich auf die Verleihung der Symbolik, Verwendungsreglementierung beziehen würden. In der livländischen Zeitperiode kann mann über die Entstehung und Entwicklung der heraldischen Symbolik der Städte sprechen, denn nur vereinzelt in den Quellen der damaligen Heraldik – auf den Siegeln und Münzen – ist es möglich die Darstellung der heraldischen Symbolik auf dem Shild festzustellen. Deshalb kann man nicht in der Geschichte der Städteheraldik Lettlands im Mittelalter über die Wappen von allen Städten sprechen. Korrekt wäre es die mittelalterliche Städteheraldik als die protoheraldische Etappe der Städtewappen anzusehen, für die die Verwendung der heraldischen Symbolik, die sich später in den Wappen festsetzt, charakteristisch ist.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 41-53
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religione pro Deo, Sapientia pro Patria. Kreacja wizerunku biskupa wileńskiego Konstantego Kazimierza Brzostowskiego w grafice okolicznościowej
Autorzy:
Stankiewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179484.pdf
Data publikacji:
2021-03-09
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
heraldry
engraving
portrait
Konstanty Kazimierz Brzostowski
heraldyka
grafika
portret
Opis:
W artykule omówiono kreację wizerunku biskupa wileńskiego Konstantego Kazimierza Brzostowskiego (1644-1722) w świetle dedykowanych mu rycin i panegiryków. Część portretów graficznych ukazywała go jako biskupa wileńskiego i pierwszego duchownego w Wielkim Księstwie Litewskim. Niektóre ryciny zdobiące panegiryki zostały ozdobione dekoracją zgodną z symbolicznym znaczeniem herbu Brzostowskiego Strzemię i herbów innych litewskich spokrewionych z duchownym. Symbolika herbu traktowanego jako emblemat nie tylko odwoływała się do przypisywanych duchownemu cnót, ale także, wraz z odpowiednim programem inskrypcji, manifestowała jego rolę polityczną w Wielkim Księstwie Litewskim, co miało duże znaczenie w konflikcie między biskupem wileńskim a rodziną Sapiehów, zwłaszcza Kazimierzem Janem Sapiehą (1642–1720).
The article presents the image creation of Konstanty Kazimierz Brzostowski (1644–1722), bishop of Vilnius, in the light of dedicated to him engravings and panegyrics. Part of the engraved portraits presented him as the bishop of Vilnius and the first ecclesiastic in the Grand Duchy of Lithuania. Some of the engravings were adorned with a graphic decoration conforming with the allegoric meaning of the Strzemię coat-of-arms of Brzostowski and coat-of-arms of other Lithuanian families. This determined not only individual virtues but also, together with the relevant quotations, became a manifestation of his political position in the Grand Duchy of Lithuania. This strategy was very important in the case of the conflict between the bishop of Vilnius and family of Sapieha, especially Kazimierz Jan Sapieha (1642–1720).
Źródło:
Artifex Novus; 2020, 4; 162-180
2544-5014
Pojawia się w:
Artifex Novus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sznur w heraldyce królowej wdowy Marii Kazimiery d’Arquien Sobieskiej
The rope in heraldry of the queen dowager Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska
Autorzy:
Pietrzak, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689101.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
heraldyka
wdowieństwo
Sobiescy
Francja
heraldry
widowhood
Sobieski family
France
Opis:
The work concerns on heraldic-genealogical element, which was the Fran-ciscan string from the coat of arms of the queen dowager Marie Casimire d’Arquien Sobieska, omitted in the previous studies. The first part disscused the traditions of its applicability dating back to the fifteenth century and the circle of the Breton Dukes’ court. It also shows the establishment of this tradition in the heraldry of the Kapetin dynasty and its two branches – Valois and Bourbons. A process was presented, according to which the string from the personal emblem associated with the dukedom in Brittany transformed into an element symbolizing 74 the widowship of the queens of France. Then, in the seventeenth century the string became the signe of widows from the aristocratic sphere. Here are given the arguments of heraldry exhibited on seals, medals, portraits engravings and objects of everyday use, for example the books covers. In the second part, were considered the reasons why Marie Casimire Sobieska joining to her coat of arms the symbol of a Franciscan string. Her actions were recognized as a conscious creation, aiming to exalt her majesty after 1696 and to emphasize the relationship with the royal house of France.
Praca, o tematyce heraldyczno-genealogicznej, dotyczy pomijanego w dotychczasowych badaniach elementu w herbie królowej wdowy Marii Kazimiery d’Arquien Sobieskiej, jakim był sznur. W pierwszej części omówione zostały tradycje jego stosowalności sięgające XV w. i kręgu dworu książąt bretońskich. Ukazano także zadomowienie się owej tradycji w heraldyce dynastii kapetyńskiej i jej dwóch gałęzi: Walezjuszy i Burbonów. Przedstawiono proces, wedle którego sznur od osobistego emblematu związanego z domem panującym w Bretanii przekształcił się w element symbolizujący wdowieństwo królowych Francji. Następnie w XVII w. wszedł on do symboliki wdów ze sfery arystokratycznej. Podano tu argumenty heraldyki eksponowanej na pieczęciach, medalach, grafice portretowej i przedmiotach codziennego użytku, m.in. książkach. W drugiej części zastanowiono się nad przyczynami dołączenia przez królową Marię Kazimierę d’Arquien Sobieską symbolu sznura. Uznano jej działanie za świadomą kreację, zmierzającą do wywyższenia swego majestatu po 1696 r. i podkreślenia relacji z domem panującym we Francji.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 1; 41-74
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W historiograficznym cieniu? Czternastowieczni Piastowie z linii opolskiej między Krakowem a Pragą.
Autorzy:
Czechowicz, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436119.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Śląsk
księstwo opolskie
Polska
The Chronicle of the Polish Dukes
heraldyka
sfragistyka
Opis:
Piotr of Byczyna wrote in his work Cronica principum  poloniae (dated at end of the 14th century) about the impossibility of  information about Piasts of Opole. The medieval Silesian historiography did not devote them much attention. However, it does not have to mean that they were of low historic importance. It is suggested by the analysis of creations such as the duke’s mausoleum in St. Anna’s chapel in the church of Franciscans in Opole. The tombs from the years 1379–1382, by presenting three generations of local dukes are a manifestation of documenting, in the form of monuments, the revindication policy whose aim was to unite the once magnificent Duchy of Opole that had been dispatched since the end of the 13th century. Self-awareness and political ambitions of the dukes of Opole can be supported by not only spectacular and well-known doings of Vladislaus II of Opole (+1410) but also, among others, by the attitude of Bolko I of Niemodlin, who in the years 1358–1359 advised emperor Charles VI on the appropriate way of proceeding in his court dispute with the bishop of Wroclaw. Other manifestations of the dukes’ power include a crown that appeared on the seals of the rulers from Opole, and a peculiar similarity between the seal of duchess Euphemia of Niemodlin and the seal of Louis I of Brzeg and – at the same time – the Wroclaw starost seal of Charles IV with the bust of the emperor. Dukes of Opole not only manifested their aspirations for the Polish crown but also, in the person of Henry of Niemodlin, discreetly accentuated their claims to Wroclaw (Henry was a son of Euphemia, who was a daughter of the last Piast of Wrocalw, Henry IV). Their testimony is not only Henry’s document that founded the collegiate church in Głogowek, but also the form of the church that referred to the collegiate of the Holy Cross in Wroclaw. Piasts of Opole, due to their careers on the Bohemian court (for example, Bolko II of Niemodlin was a court judge in Prague) and the debt that Wenceslaus IV, king of Germany and Bohemia owed them for over 20 years, remained in close relation with the sovereign. They showed it, among others, by ornamenting the colbers of the collators’ lodge in the parish church in Kropkowice with the effigies of Wenceslaus IV and his wife. This servility distinguished the Piasts of Opole from the attitude of their relatives from Legnica and Brzeg – the employers of Piotr from Byczyna. Louis I of Brzeg, his son and nephews, in the era of the beer war or  the war of priests (1380–1383) almost  copostopenly competed with the  the Bohemian sovereign. The difference in the attitude towards  Wenceslaus could be the reason why Piotr of Byczyna not only did find any information about the Piasts of Opole but deliberately did not provide too much of it, or at least not in a seperate chapter. Fragments of information scattered throughout the voluminous chronicle caused that the Piasts of Opole underwent a historiohraphic degradation.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 13; 68-77
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba rekonstrukcji wizerunku na fragmencie malowanego szkła z wykopalisk przy pl. Jana Pawła II we Wrocławiu
Autorzy:
Kmiecik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36084373.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Tematy:
szkło historyczne
Wrocław
Stefan Batory
archeologia
rekonstrukcja
heraldyka
historical glass
archeology
reconstruction
heraldry
Opis:
Niniejszy artykuł omawia problematykę związaną z próbą graficznej rekonstrukcji wizerunku przedstawionego na fragmencie szkła odnalezionego podczas wykopalisk, prowadzonych w ramach wyprzedzających badań archeologiczno-architektonicznych, na obszarze dawnego Szpitala Wszystkich Świętych we Wrocławiu. Pierwotnie uważany za szkło witrażowe, detal ten okazał się być pochodzącym z połowy XVI w. fragmentem przedstawionego na szkle herbu Stefana Batorego, jako króla Polski. Dokonana na podstawie wielodyscyplinowej analizy rekonstrukcja wizerunku, stała się przyczynkiem do dalszych rozważań nad metodologią prowadzonych w ten sposób analiz, jako wymagających nie tylko rozbudowanej analizy graficznej, lecz również badań z zakresu dyscyplin pokrewnych, dla możliwie wiarygodnego odwzorowania.
This article discusses the issues related to the attempt to graphically reconstruct the image depicted on a fragment of glass found during excavations carried out as part of preliminary archaeological and architectural research in the area of the former All Saints Hospital in Wrocław. Originally considered to be stained glass, this detail turned out to be a fragment of the coat of arms of Stefan Batory as the king of Poland from the mid-16th century. The reconstruction of the image made on the basis of a multidisciplinary analysis has become a contribution to further considerations on the methodology of analyzes carried out in this way, as requiring not only extensive graphic analysis, but also research in the field of related disciplines, for possibly reliable reproduction.
Źródło:
Szkło i Ceramika; 2021, 72, 1; 33-37
0039-8144
Pojawia się w:
Szkło i Ceramika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Św. Jan Chrzciciel w cieniu św. Benedykta z Nursji. Kartki z dziejów Puchaczowa
St. John the Baptist in the Shadow of St. Benedict of Nnursia History of Puchaczów
Autorzy:
Moskal, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040577.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Puchaczów
benedyktyni
heraldyka miejska
św. Jan Chrzciciel
Benedictines
city heraldry
St. John the Baptist
Opis:
Puchaczów to nieduża osada położona 5 km od Łęcznej. W 1526 roku król Zygmunt I Stary wyraził zgodę na lokację miasta (prawa zabrane w 1870), pozostającego do pocz. XIXw. pod opieką benedyktynów z Sieciechowa. Parafię erygował biskup krakowski Piotr Tomicki w 1533 roku. Drewniana świątynia z tego czasu spłonęła w czasie pożaru miasta w 1623 roku. Nowa, wybudowana przy wsparciu arcybiskupa lwowskiego Andrzeja Próchnickiego, została konsekrowana w 1633 roku. Pod koniec XVIII wieku podjęto inicjatywę budowy kościoła murowanego, którą zwieńczyła konsekracja w 1786 roku. Na uwagę badaczy dziejów miasta zasługuje herb przedstawiający św. Jana Chrzciciela. Jest on z jednej strony inny, niż znane heraldyczne wyobrażenia tego świętego, z drugiej jest przykładem koegzystencji dwóch świętych w jednej osadzie, uwzględniając patrona właścicieli miasta − benedyktynów, św. Benedykta z Nursji.
Puchaczów is a small settlement, located five kilometers away from Łęczna, east of Lublin. In 1526, King Sigismund I allowed to locate a town here (city rights suspended in 1870), leaving it under the custody of the Benedictine Friars from Sieciechów, who stayed here until the early 19th century. The parish was erected by Bishop of Cracow Piotr Tomicki in 1533. The original wooden parish church burnt down in 1623. A new church, built with the support of the Bishop of Lviv Andrzej Próchnicki, was consecrated in 1633. An initiative to build a brick-and-stone church emerged in the late 18th century, leading to the consecration of a new temple in 1786. Researchers of the history of the town can be attracted by its coat-of-arms. It depicts St. John the Baptist. On the one hand, it is different from a lot of other heraldic representations of this saint, while also being an example of a peculiar "cohabitation" of two saints on one coat-of-arms. This other patron saint is Benedict of Nursia - the patron of the family that owned Puchaczów.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 4; 105-114
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orzeł Biały w polskich herbach miejskich
The White Eagle in Polish City Coats of Arms
Autorzy:
Marecki, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19944749.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
Orzeł Biały
herb miejski
heraldyka
symbol
White Eagle
city coat of arms
heraldry
Opis:
Wśród wielu herbów miast leżących na terenie Polski wyróżniają się te, na tarczach których widnieje wyobrażenie Orła Białego będącego herbem (godłem) państwowym. Orzeł Biały znajduje się w herbach dziewięciu miast polskich. Przedstawienie orła występuje w heraldyce rycerskiej, szlacheckiej, miejskiej i kościelnej. Przyjęcie Orła Białego jako godła nie jest przypadkowe, ma swoje uzasadnienie historyczne i społeczne. Stanowiło także pewne wyróżnienie dla miasta, w którego herbie znajdowały się elementy zaczerpnięte z herbu państwowego. Najczęściej nawiązywało do nadania praw miejskich przez władców Polski oraz do historycznej roli, jaką odegrały używające je współcześnie miasta. Warto też podkreślić, że Orzeł Biały w herbie budował poczucie przynależności do wspólnoty państwowej i utwierdzał poczucie tożsamości narodowej w okresie niewoli narodowej.
Among the many coats of arms of cities located in Poland, the ones with the image of the White Eagle, which is the state coat of arms (emblem), stand out. The White Eagle is in the coats of arms of nine Polish cities. The depiction of the eagle occurs in knightly, noble, city and church heraldry. The adoption of the White Eagle as an emblem is not accidental, it has its historical and social justification. It was also a kind of distinction for the city whose coat of arms contained elements taken from the national coat of arms. Most often it referred to the granting of city rights by Polish rulers and to the historical role played by the cities that use them today. It is also worth emphasizing that the White Eagle in the coat of arms built a sense of belonging to the state community and strengthened the sense of national identity during the period of national captivity.
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2021, 28; 69-94
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symbolika herbu Sokola
Symbolism of the Sokola Coat of Arms
Autorzy:
Gapski, Marcin H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944897.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
herb Sokola
heraldyka
symbolika
niedźwiedź
dzik
Sokola coat of arms
heraldry
symbolism
bear
wild boar
Opis:
The wild boar and the bear have been present in people's beliefs and customs from time immemorial. This was the case both with beliefs of representatives of folk culture – e.g. peasants in Byelorussia or shepherds in Silesia – and with recipients of high-brow and sophisticated chronicles written by medieval historians. The boar and the bear lived side by side, and this common presence – both the real one, connected with their similar habitats, and the proximity in the sphere of material and spiritual culture – could lead to the features of both these animals merging in one image, that is in the Sokola coat of arms, in which one can see a half-boar and half-bear.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 2; 21-35
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieczęcie sądów ziemskich w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1564–1792
Autorzy:
Sipavičiūtė, Justina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690111.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
pieczęć
tłok pieczętny
heraldyka
statuty litewskie
sąd ziemski
seal
stamp
heraldry
Lithuanian Statutes
land court
Opis:
W artykule rozpatrywane są pieczęcie sądów ziemskich i ich urzędników w WKL (w dziewięciu powiatach województw wileńskiego i trockiego) w latach 1564–1792. Materiał empiryczny do badań stanowiło około dwustu niepublikowanych pieczęci sądów ziemskich i ich urzędników. Artykuł dzieli się na trzy części. Część pierwsza zawiera analizę sposobu określania w statutach litewskich i Volumina legum zasad używania pieczęci sądów ziemskich i ich urzędników oraz realizowania tego w praktyce. W części drugiej pieczęcie sądów ziemskich zbadano pod względem heraldycznym i sfragistycznym. Takiej samej analizie w części trzeciej poddano pieczęcie urzędników sądów ziemskich – sędziów i podsędków. W artykule postawiono tezę, że zawarte w II Statucie litewskim z 1566 r. i trzecim z 1588 r. oraz wprowadzone w ramach reformy z 1764 r. normy określające używanie pieczęci sądów ziemskich i ich urzędników były przestrzegane. The article deals with seals of land courts and their officials in the Grand Duchy of Lithuania (in nine districts of the Wilno (Vilnius) and Troki (Trakai) voivodeships) in 1564–1792. The study is based about two hundred unpublished seals of land courts and their officials. The article is divided into three parts: part one presents an analysis of how the use of seals by land courts and officials was described in the Statutes of Lithuania and the Volumina legum, and in what way those regulations were implemented in practice. Part two is devoted to a thorough heraldic and sphragistic analysis of the seals of land courts, and part three – to an analysis of land court officials: judges, and sub-judges (singular: podsędek, subiudex). The article puts forward the thesis that the norms included in the Second (1566) and Third (1588) Lithuanian Statutes, and those introduced by the reform of 1764, regulating the use of seals of land courts and of their officials were abided by. The article is supplemented by an annexe with the photographs of seals of land courts and their officials.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Herby na gotyckiej chrzcielnicy z katedry w Poznaniu
Autorzy:
Stróżyk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608089.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
heraldyka
herby rycerskie
polichromia gotycka
gotycka chrzcielnica metalowa
katedra poznańska
biskup poznański Andrzej z Bnina
Opis:
In der Posener Domkirche St. Peter und Paul hat sich ein gotisches Taufbecken aus Metall erhalten, auf dem im Frühjahr 2016 Polychromiereste mit fragmentarisch erhaltenen vier Wappen entdeckt wurden. Die auf uns gekommenen archivalischen Erwähnungen lassen die Entstehung des Objekts auf die Zeit vor dem 30. April 1447 datieren. Auf dem Deckel des Taufbeckens sind höchstwahrscheinlich die Wappen folgender Geschlechter zu sehen: Łodzia – Nałęcz – Awdaniec – Leliwa (das erste und das letzte Wappen sind sehr schlecht erhalten, weshalb ihre Identifizierung nur hypothetisch ist). Die Wappen stellen die Ahnenprobe des Posener Bischofs Andreas von Bnin (um 1396/1397–1479) dar, die bereits von seiner Bronzegrabplatte aus dem Posener Dom bekannt ist. Das Posener Taufbecken ist älter als das Gnesener, das 1448 gestiftet wurde. Es entstand zwischen 1435 (als Andreas Posener Domherr wurde) und 1447 (als das Taufbecken zuerst erwähnt wird). Seine Entstehung kann vorsichtig auf die Jahre 1439-1447 eingegrenzt werden, da es wohl wahrscheinlicher ist, das Andreas von Bnin das Objekt erst nach der Übernahme des Bistums Posen gestiftet hat. 
In the Poznań Cathdral of St. Apostles Peter and Paul there is a gothic metal baptismal font, on which remains of colour polychromy with fragments of four coats-of-arms were found in the spring of 2016. Some written sources allow to date the object to before 30 April 1447. On its cover there are most probably the arms of the knightly clans: Łodzia – Nałęcz – Awdaniec – Leliwa (the first and last of these are hardly visible so their identification is only hypothetical). The coats-of-arms display the ancestry of Andrzej of Bnin, bishop of Poznań, of the Łodzia clan (b. circa 1396/1397, d. 1479), known also from his bronze tomb slate, preserved in the Poznań Cathedral. The Poznań font is older than that of Gniezno, produced in 1448. It was made between 1435 (when Andrzej became a canon of Poznań) and 1447 (when it was first mentioned in sources). The dating may be cautiously narrowed to the years 1439-1447, as the object was most probably ordered by Andrzej of Bnin after he became the bishop of Poznań.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2016, 82
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orzeł Biały z 1 VIII 1919 roku – idealny wzór polskiego orła państwowego czy „heraldyczne nieszczęście”? Uwagi na marginesie inicjatywy obywatelskiej w sprawie przywrócenia „tradycyjnego” herbu Rzeczypospolitej
White Eagle from 1919 – the ideal model of the Polish state eagle, or “heraldic misfortune”? Comments on the citizens’ initiative in the case to restore the “traditional” coat of arms of the Poland
Autorzy:
Adamczewski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687474.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Orzeł Biały
heraldyka
herb Rzeczypospolitej / herb Polski
White Eagle
heraldry
Polish national coat of arms
Opis:
In 2018, a group of politicians submitted a proposal to change the coat of arms of Poland. They proposed that the coat of arms of the Polish state that is currently used replaced with the coat of arms from 1919. The coat of arms of the Polish state from 1919 resembled the emblem used in the 18th and 19th centuries. The crown on the head of the eagle from 1919 took the form of a closed crown with a cross. The eagle in the crown with the cross – according to the applicants – symbolizes both state sovereignty and national sovereignty. The eagle in the crown with the cross – what the applicants pointed out – has been a traditional eagle of Poland for centuries. The author of the article draws attention to the errors contained in the arguments for the change of the coat of arms of Poland. The author draws attention to historical, symbolic, political and aesthetic arguments, which together allow for a critical assessment of the application. The most important are historical arguments. The basic sources – the seals of Polish kings – from the coronation of Przemysław II to Stanisław August – have the image of an eagle in the open crown without a cross. The crown closed with a cross on the head of the eagle on the royal seals appeared in the 18th century. This observation proves that the eagle in the official coat of arms of Poland until the mid-18th century had an open crown without a cross. However, the crown closed with a cross on the head of the Polish eagle often appeared on the unofficial images of the White Eagle. In the 19th century, during the November Uprising, the National Government issued an important decision on the coat of arms of Poland. The eagle from February 1831 was crowned with an open crown. The eagle in the open crown replaced the eagle in a closed crown with a cross. The government‘s decision of February 1831 about the coat of arms was invoked by politicians who designed the emblem of Poland in 1919. However, they did not know that the official eagle of February 1831 had an open crown. They mistakenly believed that the Polish eagle had a crown closed with a cross throughout the November Uprising. The question remains open whether the Polish eagle of 1919 would be crowned with a crown closed with a cross if the politicians who designed it knew exactly what form the coat of arms of February 1831 was. Historians agree with the opinion that state emblems change their form, and the form of coats of arms changes with artistic and historical periods. The coat of arms of the Polish state in the following years may be changed. The question should be asked whether the new form of the coat of arms should closely repeat the pattern from previous historical periods. Many believe that the alternative to duplicating old eagle designs is to create an Polish eagle in „modernist“ stylization, appropriate to the aesthetics of the early 21st century.
1 sierpnia 1919 r. Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o polskich godłach państwowych. Posłowie w trakcie obrad parlamentarnych zgłosili szereg wątpliwości w sprawie formy Orła Białego przedłożonego do poselskiej akceptacji. Pomimo zastrzeżeń i wątpliwości Sejm przyjął zgłoszoną regulację. Ustawa z 1919 r. nie zakończyła dyskusji na temat polskich znaków państwowych, a jedynie wprowadziła znak tymczasowy i zapowiedziała jego uszczegółowienie. Godło przyjęte 1 sierpnia 1919 r. było jednym z trzech znaków w grupie ważnych orłów rywalizujących u progu II Niepodległości o miano godła państwowego. Dwa pozostałe godła – orzeł Kazimierza Kierskiego z początku 1917 r. lub nawet z końca 1916 r. i orzeł Bronisława Gembarzewskiego z początku 1917 r. – w różnym czasie pełniły funkcje polskich znaków przedpaństwowych, a nawet funkcje polskich znaków państwowych po 11 listopada 1918 r. Orzeł z sierpnia 1919 r. sylwetą odwoływał się do tradycji polskich znaków państwowych z końca XVIII i XIX w. Wyrażał ciągłość państwa i akcentował przywiązanie twórców godła do tradycji powstania listopadowego i – werbalnie – do herbu ustanowionego przez Sejm i Rząd Narodowy na początku 1831 r. Słuszne założenie o zachowaniu ciągłości z decyzjami władz powstańczych z 1831 r. jednakowoż nie zostało w 1919 r. dobrze zrealizowane. Orzeł z sierpnia 1919 r. był inny od orła z 1831 r., a także został gorzej od niego narysowany. Z tego powodu podjęte zostały prace, które finalnie przynieść miały lepszy wzór godła. Od sierpnia 1919 r. w Ministerstwie Sztuki i Kultury, a następnie w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego przygotowywano nowe wersje godła Rzeczypospolitej. Prace nadzorowane przez aparat państwowourzędniczy II Rzeczypospolitej zmierzały do stworzenia znaku, który stylizacją nawiązywałby do godła z sierpnia 1919 r. Równolegle do prac ministerialnych czołowi graficy ówczesnej Polski opracowywali własne Orły Białe, często wzorując się na orłach jagiellońskich. Na uwagę zasługują prace prof. Zygmunta Kamińskiego i Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej. Zaprojektowane przez nich w 1924 i 1925 r. orły zainteresowały rządzących Polską po zamachu majowym z 1926 r. i rządzący ci zlecili w 1927 r., aby prof. Kamiński przygotował wzór nowego herbu Rzeczypospolitej. Orzeł Biały prof. Z. Kamińskiego z 1927 r. formą odbiegał od wzoru z sierpnia 1919 r., a jakością wykonania wyraźnie przewyższał dotychczasowe godło. Kontrowersje wzbudziła zmiana korony na głowie orła. W miejsce korony zamkniętej prof. Kamiński wprowadził koronę otwartą. Dla polityków i dla zwolenników ugrupowań prawicowo-narodowych taka korekta – szczególnie, że nastąpiła po zbrojnym zamachu stanu w maju 1926 r. i bez udziału parlamentu – była nie do zaakceptowania. Dyskusja wywołana zmianą formy korony, czy szerzej – zmianą formy polskiego orła państwowego w 1927 r. trwa do dziś. Heraldycy i politycy spierają się, czy w herbie Rzeczypospolitej powinna być korona otwarta, czy też korona zamknięta, a politycy prawicowo-narodowi podpowiadają, że Rzeczypospolitej należy przywrócić jej tradycyjne godło, a tym tradycyjnym godłem – według polityków prawicowo-narodowych – jest orzeł z sierpnia 1919 r. Odpowiedź na pytanie o właściwą formę polskiego orła państwowego, a także o rodzaj jego korony nie jest łatwa. Źródła (w tym przypadku analizowane były królewskie pieczęcie) sugerują odpowiedź. W długim trwaniu, w okresie przedrozbiorowym polski orzeł ukoronowany był koroną otwartą. Ponadto w 1831 r. Sejm powstańczej Polski i jej rząd zgodnie przyjęli herb z orłem „jagiellońskim” ukoronowanym także koroną otwartą. Korona zamknięta na głowie orła na pieczęciach pojawiła się w okresie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Była popularna w przedstawieniach polskiego orła w XIX w. i ta dziewiętnastowieczna tradycja korony zamkniętej wpłynęła na treść dwudziestowiecznej dyskusji o godle Rzeczypospolitej.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 20; 7-42
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies