Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Balto-Slavic" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
Деантропонимные топонимы белорусско-польского пограничья
Deantroponymic names in the Belarusian-Polish frontier
Nazwy toponimiczne pochodzące od antroponimów na pograniczu białorusko-polskim
Autorzy:
Гурская [Gurskaia], Юлия [IUliia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967784.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
proper names
ancient anthroponymy
oikonymy
semantic
Balto-Slavic language contacts
bałto
Opis:
The article analyzes deantroponymic toponyms of Grodno land, recorded in written materials of 15th – 17th centuries in comparison with current data. The origin, structure and evolution of the areal features of Slavic and Baltic names are investigated to conform the language, cultural and historical features of the region. From the historical and etymological point of view different time strata can be allocated. An extensive group was formed by oikonyms of the Baltic and Slavic origin, derived from personal names and nicknames of appellative character. A significant part in the oikonyms group is the group based on foreign-language Christian names. The third group includes settlement names, derived from the ancient complex Indo-European names. The fourth group consists of hybrid of Balto-Slavic names; a typical feature of which is the reconstruction of a Slavic-Baltic bases, which corresponds to the chronology of the development of this territory. Baltic names in the investigated territory, in the form of phonetic and morphological substitution, are the evidence of close Balto-Slavic linguistic and cultural contacts. Many oikonyms of Baltic origin are preserved in the investigated territory as part of modern Belarusian surnames.
Artykuł analizuje toponimy pochodzące od antroponimów na ziemi grodzieńskiej, odnotowane w materiałach piśmiennych od XV do XVII w. i porównuje je z aktualnymi danymi. Celem określenia językowych, kulturowych i historycznych uwarunkowań tego regionu zbadano strukturę i ewolucję przestrzenną cech nazw słowiańskich i bałtyckich. Z historycznego i etymologicznego punktu widzenia można wyznaczyć różne okresy. Liczną grupę tworzą ojkonimy pochodzenia bałtyckiego i słowiańskiego, tworzone od nazw osobowych i przydomków o charakterze apelatywnym. Znaczna część ojkonimów wywodzi się od obcojęzycznych imion chrześcijańskich. Trzecia grupa obejmuje nazwy osad, pochodzące od złożonych nazw indoeuropejskich. Na grupę czwartą składają się hybrydy nazw bałto-słowiańskich, zrekonstruowane od podstaw słowiańsko-bałtyckich, odpowiadające stosunkom etnicznym i historii osadnictwa na badanym obszarze. Nazwy bałtyckie na badanym terytorium, w formie substytucji fonetycznej i morfologicznej, dowodzą bliskich bałto-słowiańskich kontaktów językowych i kulturalnych. Liczne ojkonimy pochodzenia bałtyckiego zachowały się na badanym terytorium jako element występujący we współczesnych nazwiskach białoruskich.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 182-206
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania nad etymologią gromu
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1680427.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Balto-Slavic languages
etymology
Greek-Slavic isoglosses
Indo-European languages
semantics
word-formation
Opis:
The Polish appellative grom m. ‘thunderclap’ (< Proto-Slavic *gromъ m. ‘thunder, thunderclap, roar of a thunder’) should be associated with Greek βρόμος m. ‘any loud noise; crackling of fi re; roar of a thunder; roaring of a storm; rage, fury’. Both these nouns derive from the Proto-Indo-European archetype *gu̯rómos m. ‘loud noise; thunder, thunderclap, roar of a thunder’ (originally nomen actionis with the meaning ‘roaring; thundering’, derived from the root *gu̯rem- ‘to roar, to thunder’, cf. Gk. βρέμω ‘to roar; to clash, ring (of arms); to shout, rage (of men)’, pol. grzmieć ‘to thunder’). The comparison of PSl. *gromъ with Gk. χρόμος m. ‘neighing or whinnying (of horse)’ is semantically doubtful.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2020, 779, 10; 9-19
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Многоязычие в Великом княжестве Литовском в зеркале древних фамилий
Autorzy:
Гурская [Hurskaia], Юлия [IUliia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676724.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
onomastics
proper name
anthroponymy
ancient surnames
language contact
culture clash
Balto–Slavic relations
Opis:
Multilingualism in the Grand Duchy of Lithuania as reflected in old antroponymsThis article analyses historical anthroponyms in the Vitebsk and Mogilyov areas of Belarus. The dialects of this area are categorised as transitional within the Balto-Slavic, West-East Slavic and Russian-Belorussian dialect continua. The materials used for the study are business texts from the 15–17th centuries as well as birth registers of the 17th and 18th centuries.The analysis has shown that in the eastern part of Belarus, the surnames of ancient knightly clans of the Grand Duchy of Lithuania are related to the history of a given territory. The anthroponyms reflect the phonetic, lexical, word-formation processes that have taken place in the languages of the Grand Duchy of Lithuania. What is characteristic, the anthroponyms in the analysed region often mix and impose ranks. This has been caused by the difficulties in the development of antroponyms, as well as the interference of different languages and the cultural specifics of the Grand Duchy of Lithuania.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Зауваження до етимології лексеми grzech – гріх – грех на матеріалі польської, української та російської мов
Observations on the Etymology of Lexemes grzech-гріх-грех Based on the Polish, Ukrainian and Russian Languages
Uwagi do etymologii leksemów grzech-гріх-грех na materiale języków polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego
Autorzy:
Piaseczny, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886699.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
grzech
etymologia
praindoeuropejski
bałtosłowiański
chrześcijaństwo
okres przedchrześcijański
sin
etymology
Proto-Indo-European
Balto-Slavic
Christianity
The pre-Christian era
Opis:
Artykuł jest poświęcony etymologii leksemu grzech (ps. *grěxъ, ukr. гріх, ros. грех). Przeprowadzona analiza, oparta na szerokim materiale słownikowym (słowników etymologicznych, gwarowych, poprawnościowych) trzech języków słowiańskich (polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego), wykazała, iż najpopularniejsze dotychczasowe propozycje wiążące pochodzenie tego leksemu z ps. *grěti należy w zupełności odrzucić, a także pozwoliła powiązać etymologię owego leksemu ze zrekonstruowanym bałtosłowiańskim leksemem *groi̭s-os, którego pierwotne znaczenie można rekonstruować jako „krzywizna, odchylenie od czegoś”, co w późniejszym okresie dało znaczenie przenośne „pomyłka”. Pogłębiona analiza etymologii leksemu grzech pozwoliła powiązać wskazany powyżej korzeń z praindoeuropejskim rdzeniem *gers-/*ǵers- o znaczeniu m.in. „obracać; giąć, wyginać, zginać”. Przyjąwszy powyższą etymologię leksemu grzech, należy włączyć go do zasobu prasłowiańskich słów, odziedziczonych przez chrześcijańską leksykę konfesyjną w krajach słowiańskich. A zatem zaproponowany przez E. Klicha, S. Rosponda i S. Dubisza zasób słów należy powiększyć do pięciu i odtąd winien on być przedstawiany w sposób następujący: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.
The article is devoted to the etymology of the lexeme grzech (ps.*grěxъ ukr. гріх, rus. грех). The analysis based on an extensive dictionary material (etymological, dialect, and monolingual dictionaries of three Slavic languages: Polish, Ukrainian, and Russian) has shown that this lexeme’s hypothetical connection with *grěti  should be entirely rejected. The research has also revealed a connection of this lexeme’s etymology with the reconstructed Balto-Slavic lexeme *groi̭s-os. The original meaning of that latter lexeme can be reconstructed as “curve, bending.” In time, the meaning altered to “mistake”. An in-depth analysis of the etymology of the lexeme grzech allowed the author to connect the above-mentioned root with the Proto-Indo-European core gers-/*ǵers-, which means “to turn, to twist, to bend”. In accord with this etymology, the lexeme grzech should be included in the group of Proto-Slavic words that were inherited by the Christian religious lexis in the Slavic countries. Thus, the group of words proposed by E. Klich, S. Rospond and S. Dubisz should now contain five words: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 6; 19-31
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies