Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wichowa, Maria" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
Sebastiana Petrycego z Pilzna pouczenia „jak się zachować czasu moru” – instrukcja, nauka czy poradnik?
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029786.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Opis:
Analyzed in this study text by Sebastian Petrycy containing tips on how to act during the epidemic plague, is difficult to classify in terms of genre. According to the author, it is an instruction which was to provide the advice and instruction to the users of this work. During the research carried out here, a specific genre syncretism of Petrycy's „Instruction” was demonstrated. This work was examined in terms of literary communication, the interaction assumed by the author between the author of the work and its recipient, and therefore the dialogical nature of the text was analyzed, which is very important in providing its user with instructions, advice and tips. It was show that the „Instruction” has no "purity" of genre, that it evidently has a mixture of the features of "science book" and a guide. In contemporary research, the „Instruction” has been seen as a guide.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 169-182
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Mnie wiara jest widzeniem i za wszystkie mi z rozumu i zmysłów wywody stoi”. Rok Święty w świetle "Kazania na Miłościwe Lato abo Jubileusz" Piotra Skargi
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030422.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Holy Year
occasional sermon
Peter Skarga
persuasion
argumentation
Rok Święty
kazanie okolicznościowe
Piotr Skarga
perswazja
argumentacja
Opis:
  Holy Years had a great significance for the spiritual culture in 16th/17th century Poland. Participation in the celebration of the jubilee allowed the renaissance of faithful and required fulfilling multiple conditions as defined by the Church. For the circumstances of Holy Years, there were special sermons prepared. One of them was written by Piotr Skarga. The text is designed as a role model among sermons, intended for frequent use by preachers. Skarga presents himself in this sermon as a "specialist", excellent subject matter expert, well acquainted with theology and the origins of the described events. In his persuasion and argumentation, Skarga tries to adjust the rhetorical means to the intellectual and spiritual predispositions of the recipients of the sermon. For example, he presents to the faithful abstract concepts through the phenomena known to them from their everyday life, he uses simple explanations of difficult theological questions. This sermon acts as a spiritual guide, a means to shape public opinion, an efficient tool of religious teaching and achieving the objectives of the Jesuits. The work has a utilitarian character.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 291-034
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotr Skarga jako wydawca i interpretator Bogurodzicy
Piotr Skarga as an Editor and Interpreter of Bogurodzica
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967581.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Peter Skarga
Bogurodzica
Publisher
interpreter
Opis:
Piotr Skarga has played an important role in the history of the reception of Bogurodzica editing three times and interpreting this song. He reprinted this poem in Żywoty Świętych (1579), in Kazania o siedmiu sakramentach (1600) and Kazania przygodnych (1610). Besides these editorial actions he has developed a separate sermon about Bogurodzica. As a publisher he tried to reprint the lyrics faithfully but he was not a passive editor, who dispassionately, with a distance stalks to the form of the text. He was an active didactic, who aimed this old artwork written in medieval Polish to make fully understandable to the modern reader. Therefore, he added the informative and instructive comments on the Bogurodzica. Skarga wanted to inform the reader about life, work, and the way to holiness of Bishop Wojciech, the alleged author of the Bogurodzica, and give the editorial explanation to the poem; to popularize and extend its vitality. Skarga’s comment has also Counter-Reformative overtone. Jesuit preacher by spreading the cult of Mary emphasized the ideological Polish religiosity after Trident, unchanged from the baptism of Poland. Bogurodzica was to provide the fact that from the beginning of Christianity, there was half an ancient hymn that proclaims devotions to Maria, a tradition which continued uninterrupted despite the spread of different faith doctrines. Skarga as an interpreter of the Bogurodzica explains this poem in a simple way, fully comprehensible to his contemporary readers, however, do not trivialize the depth of theological interpretation of this monumental poem. He used a simple style, avoiding ornamentation and stylistic tropes. He turned out to be a discerning commentator of this venerable monument of our poetry, excellent didactics who proclaim in a clear and accessible way The Word of God, closed in a difficult to understand medieval text.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2013, 21, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksje o przemijaniu i o pamięci przeszłości. Staropolski dialog z tradycją antyczną (na podstawie „Nowych Aten” ks. Benedykta Chmielowskiego)
On the Transience of Things and Memory of the Past: An Old Polish Dialogue with the Antique Tradition (Benedykt Chmielowski’s “New Athens”)
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968323.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
"New Athens"
ancient tradition
discourse
benedykt chmielowski
nowe ateny
tradycja antyczna
dyskurs
Opis:
Przedmiotem badań jest refleksja o przemijaniu, naturze czasu i o pamięci przeszłości starożytnej w „Nowych Atenach” B. Chmielowskiego jako element tradycji antycznej kultywowany w pierwszej polskiej encyklopedii. Autor dzieła podkreślał ciągłość i wysoką rangę tradycji, obserwował proces twórczego rozwoju tych wartości, które nam przekazała przeszłość. Uważał, że jesteśmy naśladowcami i inwentorami, doskonalącymi dobra kultury wytworzone przez antyk. Chmielowski zamieścił w tomie III swego dzieła dyskurs na temat: „Który wiek, stary czy nowy polerowniejszy?” i wykazał wyższość starożytności. Uważał, że czerpiemy pełnymi garściami z tradycji antycznej, doceniamy wielkość dokonań starożytnych intelektualistów i twórców, nie przerośliśmy ich pod żadnym względem, przetwarzamy tylko to, co oni nam przekazali jako dziedzictwo. Encyklopedysta był przekonany, że współczesna mu kultura całkowicie oparła się na tradycji antycznej.
The paper investigates the reflection on the passing of time, time’s nature and on the memory of the Antiquity presented in “New Athens” by Rev. Benedykt Chmielowski, as part of an ancient tradition cultivated in this first Polish encyclopaedia. The writer emphasized continuity and high importance of tradition and observed the process of creative development of the values bequeathed by the past. He believed modern people to be followers and inventors, perfecting the cultural goods produced by the antiquity. In Volume III of his work Chmielowski published a discourse on the following topic: ‘Which age, the old or the new one, is more polished?’ and demonstrated the superiority of the antiquity. He believed that his contemporaries drew abundantly on the ancient tradition and appreciated the greatness of the achievements of ancient intellectuals and artists, but did not surpass them in any way, simply processing what they received as inheritance. The encyclopaedist was convinced that the culture of his epoch relied completely on the ancient tradition.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, Zeszyt specjalny 2015; 67-78
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisława Grochowskiego Modlitwa Kazimierza ś[więtego], królewica polskiego, łacińskim rytmem przez tegoż świętego napisana i takimże na polskie przetłumaczona – dzieje i charakterystyka utworu, edycja krytyczna
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1812183.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Stanisław Grochowski
Bernard z Morlas
poezja religijna XVI wieku
hymn Omni die dic Mariae – przekład polski
Bernard of Morlas
religious poetry of the 16th century
hymn Omni die dic Mariae – polish translation
Opis:
Ksiądz Stanisław Grochowski był wybitnym tłumaczem liryki religijnej. Dokonał przekładu z łaciny wszystkich hymnów kościelnych (Kraków 1598). Następnie w roku 1606 opublikował tłumaczenie fragmentu utworu Mariale Bernarda z Morlas (XII w.) czyli hymnu Omni die dic Mariae, w XVI wieku w Polsce uznawanego za dzieło św. Kazimierza. Było to wydanie bilingwiczne: tekst łaciński opracowany krytycznie przez Grochowskiego na podstawie dostępnych mu rękopiśmiennych przekazów i polski przekład poetycki tegoż autora wraz z nutami wybitnego kompozytora Diomedesa Catona. Edycja była pomyślana jako popularny śpiewnik przeznaczony do użytku wiernych Kościoła katolickiego, zaangażowanego w walce o rząd dusz z wyznaniami reformacyjnymi. Stanowiła dowód zaangażowania kapłana w walkę z kontrreformacją i ważny krok na drodze popularyzacji średniowiecznej modlitwy w renesansowej kulturze religijnej.
Father Stanisław Grochowski was an outstanding translator of religious poetry. He translated all the church hymns from Latin (Krakow, 1598). Then, in 1606, he published a translation of a fragment of the work Mariale by Bernard of Morlas (12th century); the hymn Omni die dic Mariae, in the 16th century in Poland considered to be the work of St. Kazimierz. It was a bilingual edition: a Latin text critically compiled by Grochowski on the basis of handwritten sources available to him, and a Polish poetic translation of the same author along with notes by the eminent composer Diomedes Caton. The edition was conceived as a popular songbook intended for use by the faithful of the Catholic Church, engaged in the struggle for souls with reformation denominations. It was a proof of the priest's commitment to the fight against the Counter-Reformation and an important step in the popularization of medieval prayer in the Renaissance religious culture.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2020, 2, 31; 87-111
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesor Jerzy Starnawski (27 II 1922 – 9 XI 2012)– badacz literatury klasycznej i nowołacińskiej
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/702834.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Opis:
A short biography of the late Professor Jerzy Starnawski, an eminent scholar specializing in Old Polish and Neo-Latin literature, associated first with the Catholic University of Lublin and later with the University of Łódź.
Źródło:
Meander; 2013, 68
0025-6285
Pojawia się w:
Meander
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pożegnanie Andrzeja Obrębskiego (1949–2018)
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690237.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Opis:
OBITUARY
W dniu 27 lutego 2018 r. zebraliśmy się na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Szczecińskiej w Łodzi na smutnej uroczystości odprowadzenia na wieczny odpoczynek doktora Andrzeja Obrębskiego, pracownika Katedry Literatury Staropolskiej i Nauk Pomocniczych UŁ. Pracował z nami w latach 1981–2001. Był to łódzki okres jego życia zawodowego. Przybył do naszego miasta za żoną Haliną, rodowitą łodzianką, również naszą koleżanką z Katedry. Wcześniej związany był z Krakowem, gdzie studiował filologię klasyczną, gdzie kształtowało się jego oblicze humanistyczne i wielka miłość do dziedzictwa antyku. Kochał książki, był bibliofilem, gromadził je z pasją i namiętnością, zbudował sobie porządny warsztat naukowy, a w mieszkaniu z radością montował kolejne regały, bo księgozbiór wciąż się rozrastał. Część każdej wizyty w domu Andrzeja i Haliny schodziła na przeglądaniu ich nowych zdobyczy książkowych, z których się bardzo cieszyli i którymi szczycili się. W Krakowie, gdzie studiował filologię klasyczną, rok przed ukończeniem studiów został zatrudniony w Pracowni Słownika Łaciny Średniowiecznej PAN, gdzie pracował na umowę-zlecenie w latach 1975–1978. Był na seminarium magisterskim prof. Kazimierza Korusa. Uczył też łaciny w krakowskich liceach. Kilka lat po studiach został pracownikiem działu Starych Druków w Bibliotece Jagiellońskiej. Czuł się tam bardzo dobrze, stał się znakomitym znawcą starej książki. Tam też miał swój warsztat naukowy, tam zbierał i opracowywał materiały do swych kolejnych publikacji. Był uczynny i życzliwy, a że zbiory starych druków znał na wylot, więc od ręki udzielał wskazówek, porad i konsultacji. Po zamieszkaniu w Łodzi nadal utrzymywał silne i przyjazne więzy ze swą macierzystą uczelnią i kontynuował pracę naukową, co procentowało publikowaniem kolejnych książek, stanowiących wyniki badań nad księgozbiorem BJ. Pozostawił po sobie liczący się dorobek naukowy, w tym ważne i odkrywcze książki. W pierwszym etapie kariery zawodowej współpracował z prof. Marianem Plezią, a debiutował w roku 1976 na łamach „Filomaty” pracą o okręcie w eposach Homera. Dwie kolejne rozprawki, napisane dla tego periodyku, poświęcił Arystofanesowi (1979). Jako członek zespołu Pracowni Słownika Łaciny Średniowiecznej PAN w 1981 r. ogłosił 87 haseł w zeszycie 4 tomu V Słownika. Wiele lat żmudnych, lecz nader owocnych badań poświęcił księgozbiorowi biskupa płockiego i dyplomaty, Piotra Dunin-Wolskiego. Opublikował książkę Volsciana. Katalog renesansowego księgozbioru Piotra Dunin-Wolskiego (1531–1590), biskupa płockiego (Kraków 1999, 457 s.).Wcześniej wydał diariusz tego dostojnika Dziennik z lat 1561–1583 („Biuletyn BJ” 1992). Badał jego zachowane listy, a wyniki swych ustaleń przedstawił na konferencji w UW w referacie Korespondencja dyplomaty i biskupa płockiego, [w:] Listowne Polaków rozmowy (Warszawa 1992), omawiał teksty rozproszone w licznych archiwach i bibliotekach krajowych i zagranicznych (Francja, Hiszpania, Szwecja, Włochy), sporządził ich rzetelny przegląd. Odkrył i scharakteryzował siedemnastowieczny biogram Piotra Dunin- -Wolskiego („Notatki Płockie” 1983), jako filolog klasyczny omawiał na łamach „Filomaty” (numery 405, 406 i 409) literaturę grecką i, osobno, literaturę łacińską w księgozbiorze biskupa płockiego. Na Międzynarodowej Sesji Naukowej zorganizowanej ku uczczeniu czterechsetlecia śmierci Jana Kochanowskiego przedstawił Oblicze humanistyczne księgozbioru biskupa Piotra Dunin-Wolskiego, [w:] Cracovia litterarum. Kultura umyslowa i literacka Krakowa i Małopolski w dobie Renesansu (Wrocław 1991). Trzykrotnie publikował informacje zawierające nowe szczegóły biograficzne z życia biskupa Piotra i jego rodziny, w tym przedstawił Niektóre aspekty rzymskiej misji biskupa płockiego, dyplomaty i bibliofila Piotra Dunin- -Wolskiego („Miscellanea Łódzkie” 1994). W Krakowie znalazł się na seminarium doktoranckim prof. Tadeusza Ulewicza, z którym łączyła go wieloletnia współpraca, a z biegiem lat wielka przyjaźń. Pod nadzorem Mistrza Ulewicza wypowiadał się jako neolatynista i był bardzo ceniony przez profesora. W Katedrze Literatury Staropolskiej i Nauk Pomocniczych UŁ również miał wiele do powiedzenia jako znawca literatury antycznej i nowołacińskiej. Był bardzo potrzebny w zespole osób uczących staropolszczyzny, gdyż wraz z jego zatrudnieniem szef katedry, prof. Jerzy Starnawski, postawił sobie zadanie, aby pracownicy i studenci doskonalili się w znajomości łaciny. Andrzej prowadził więc przedmiot Dziedzictwo antyku w literaturze staropolskiej, uczył też łaciny żywej zarówno w UŁ, jak i w Wyższym Seminarium Duchownym w naszym mieście. Znalazło to wyraz w licznych artykułach, powstających w ścisłej współpracy z prof. Starnawskim. Publikował w tomach zbiorowych Antyk w Polsce, redagowanych przez tego uczonego oraz w serii Literatura dla Wszystkich pod tą samą redakcją. Ogłaszał tomiki edytorskie: M.T. Cycerona Sen Scypiona (1994), Jana Ostroroga Memoriał w sprawie uporządkowania Rzeczypospolitej (1994), Filipa Kallimacha Życie i obyczaje Grzegorza z Sanoka (1994) – wszystkie do dziś są wykorzystywane w dydaktyce polonistycznej. Wspólnie z profesorem opracował dla tej serii, wydawanej przez ŁTN, Trzy mało znane wypowiedzi dyplomatyczne z różnych wieków: Zbigniew Oleśnicki (1440), Jan Dantyszek (1531), Angelo Maria Durini (1768), druk w roku 1998. Miał ogromne zdolności organizacyjne. Powierzone mu zadania wykonywał sumiennie i z talentem oraz z wielkim zaangażowaniem. Dobrze sobie radził nawet z tymi obowiązkami, których szczerze nie znosiliśmy, np. w komisji rekrutacyjnej w latach, gdy obowiązywały egzaminy wstępne na uczelnie. Ta rekrutacja i bycie sekretarzem komisji rekrutacyjnej, wywieszanie list, przepisywanie ich w nocy w czasie, gdy jeszcze nie było komputerów – to była jego pasja; wszelkie interwencje w rektoracie zawsze podejmował osobiście, starał się panie z rektoratu obłaskawiać czy to miłym słowem, czy też symbolicznymi prezentami, by szybciej załatwiały sprawy katedralne. Choć życie nie głaskało go po głowie, miał mnóstwo problemów domowych, zdrowotnych i rodzinnych, w pracy starał się tego po sobie nie pokazywać, kłopoty ukrywał za zasłoną żarcików. Ze specyficznym, przekornym, trochę drwiącym uśmieszkiem tłumaczył nam na przykład, że: „Gdyby człowiek wiedział, że się przewróci, to by się położył”. W konwersacjach towarzyskich bardzo umiejętnie stosował topos skromności, żartobliwie, inteligentnie i z wdziękiem. Był słabego zdrowia, ale często pracował ponad siły, bo starał się wykonywać powierzone mu zadania solidnie i na czas. Bardzo przeżywał kłopoty rodzinne, a tych akurat życie mu nie szczędziło. Przez długie lata zarówno on, jak i jego najbliżsi często chorowali, ponadto przez wiele lat opiekował się wraz z żoną niepełnosprawną osobą, panią Wacią, która znalazła w ich domu troskliwą opiekę i stała się członkiem rodziny. Kochał zwierzęta, dom Haliny i Andrzeja zawsze był schronieniem dla pieska, kotów, które były bezpańskie, a znajdowały tam bezterminowo dach nad głową i troskliwą opiekę. Po franciszkańsku traktował naszych braci mniejszych, istoty czujące, myślące i kochające. W roku 2001 Andrzej Obrębski powrócił do Krakowa, do ukochanej BJ, w której był bardzo ceniony. W latach 2003–2011 pracował tam na stanowisku wicedyrektora BJ do spraw zbiorów specjalnych i do spraw wydawniczych, a jednocześnie od 2004 r. do chwili śmierci był redaktorem naczelnym „Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej”. Nadal uczestniczył w ważnych konferencjach naukowych, redagował materiały z sesji (tom Marcin Kromer. Polski Liwiusz z Biecza, 2014), tłumaczył z łaciny (Banderia Prutenorum Długosza, 2010), pisał biogramy sławnych postaci starożytności (2006), wybitnych ludzi filmu (2007). Przygotował edycję wspomnień krewnych Na wschód z NKWD. Lwów – Tas – Bułak 1940–1946. Wspomnienia i zapiski deportowanych Marii, Heleny i Łucji Nuckowskich (Kraków 2011). Przyjaciele i współpracownicy, na znak uznania, szacunku i przyjaźni, ofiarowali mu rocznik 64 (2014) „Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej”. Miałam wielką przyjemność współpracować z doktorem Obrębskim na łamach „Biuletynu BJ” i było to nad wyraz miłe, pełne zrozumienia i harmonijne współdziałanie. Pozostawił po sobie około 50 wartościowych publikacji. Zmarł rok po śmierci swego jedynego dziecka, syna Janusza. Z ogromnym bólem pożegnaliśmy dobrego kolegę i przyjaciela, uczynnego, życzliwego, solidnie i z godnością wypełniającego swe obowiązki nauczyciela akademickiego, konsekwentnie w codziennym życiu wyznającego i realizującego wysokie standardy etyczne, z zamiłowania i przekonań humanistę otwartego na potrzeby drugiego człowieka, czerpiącego wskazówki życiowe z doctrina christiana i z antycznego dziedzictwa, a przede wszystkim dobrego, szlachetnego człowieka.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2018, 73; 273-276
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pisarstwo prymasa Andrzeja Olszowskiego (1623–1677)
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690302.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Primate Andrzej Olszowski, Olszowski’s biography, Olszowski’s works
prymas Andrzej Olszowski, Olszowski biografia, Olszowski dorobek literacki
Opis:
Primate Andrzej Olszowski (1623–1677) left a rich literary legacy, which has not yet become an object of interest for historians of literature. Olszowski’s works have been treated as source texts for political history studies of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th century. The first part of the article is an outline of Olszowski’s biography, secondly, the entire output of the writer is briefly summarized. Next, the main work of Olszowski: Censura candidatorum sceptri polonici is analyzed thoroughly – both in terms of issues and writing skills. Also, the treatise De Archiepiscopatu Gnesnensi receives insightful analysis. Other works, especially oratorical texts, have been discussed synthetically, but with regard to the literary qualities of these texts, with an indication of Olszowski’s mastery of the art of rhetoric. In addition, the outline of the entire work of the Primate is concisely drawn, postulating that it should become the subject of a monographic study.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2018, 73; 105-132
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Exhortatio ad paenitentiam Dominika z Prus (kartuza, 1382–1460) i dwie parafrazy tego dzieła w literaturze polskiej XVII wieku. Trzy nieznane utwory ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej
Exhortatio ad paenitentiam by Dominic of Prusy (Carthusian, 1382–1460) and Two Paraphrases of this Work in Seventeenth-Century Polish Literature. Three Unknown Literary Works from the Collection of the Jagiellonian Library
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571035.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Dominik Kartuz
poezja średniowieczna
Augustyn Kochański
parafraza poetycka
poezja religijna
Dominic of Prusy
Mediaeval poetry
poetic paraphrase
religious poetry
Opis:
Dominik z Prus (1382–1460) jest autorem nieznanym polskim historykom literatury. Jednak jego wierszowany utwór Exhortatio ad paenitentiam cieszył się znaczną popularnością w Polsce w wieku XVII. Jego recepcja miała miejsce w środowisku franciszkańskim. Napomnienie […] rozpoznawalne było w obiegu rękopiśmiennym, w wersji skróconej w stosunku do oryginału. W pełnej redakcji wiersz liczy 158 strof, w polskiej wersji tylko 42. Najpierw zostały opublikowane dwa przekłady tego utworu na język polski: Augustyna Kochańskiego w 1611 roku i Aleksego Piotrkowczyka w 1654 roku, a dopiero w roku 1731 opublikowany został tekst łaciński. Wszystkie podawane tu do druku teksty przechowywane są w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej.
Dominic of Prusy (1382–1460) is an author who has hitherto been unknown to Polish literary historians. However, his poetic work entitled Exhortatio ad paenitentiam enjoyed considerable popularity in seventeenth-century Poland – mainly with Franciscan Friars, among whom an abridged version was circulated in manuscript form. The full text is 158 stanzas long, while the Polish version – entitled Napomnienie – had only 42 stanzas. The Latin original was published as late as 1731 – many years after the two translations by Augustyn Kochański and Aleksy Piotrkowczyk, which came out in 1611 and 1654 respectively. The original copies of all the texts published here are to be found in the Jagiellonian Library.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2016, 66; 155-175
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małecki epizod biografii Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Przyczynek do badań dziejów „małej ojczyzny" pisarza
Małecki episode of Andrzej Frycz Modrzewski biography
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51532108.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The studies titled “Małecki episode of Andrzej Frycz Modrzewski biography.” The contribution to the research on “the small homeland” of the writer contains information about history of the village, which history was coagulated by the outstanding political writer of Polish Renaissance at the end of his life and in which country he found the place of the eternal rest. The connection between the house of Korycińscy and humanists environement in particular - Andrzej Frycz Modrzewski has especially been emphesized. The lots of Renaissance gravestones of Adam and Maciej Koryciński, which lots were based on the archival materiales unknown up to now, have also been introduced.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2003, 6; 15-24
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O różnych aspektach staropolskiej biesiady w świetle relacji literackich
The old Polish convivial gathering in the light of literary relations
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51682890.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
This study contains some comments on the Old Polish Convivial gathering in the light of literary relations. The author pointed a few aspects of the concept “convivial gathering”, which used to function in the age of Renaissance and Baroque. Than she carried out the analysis of Anonim Protestant’s work titled Biesiada o dobrym gospodarzu, setting it in the wide literary and cultural background. She proved that the poet created plebeian in approval satire, that he was not the uncritical admirer of life in “the peaceful and joyful county". He also had the tendency to hyperbolize phenomena pictures from the social life. However, everything that was the subject of criticism for the 16th century critics, in the plebeian and epistolary literature of 17th and 18th century was seen and was presented as the social norm.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2002, 5; 3-12
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inspiracje antyczne w "Odprawie posłów greckich" Jana Kochanowskiego. Rekonesans badawczy
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52229557.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jan Kochanowski
Odprawa posłów greckich
Opis:
Paper presents research on the first Polish Renaissance tragedy by Jan Kochanowski "Odprawa posłów greckich".
Źródło:
Collectanea Philologica; 2004, 8; 231-242
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od redakcji
Editorial
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690235.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Opis:
Podawany do druku rocznik LXXIII (2018) „Prac Polonistycznych” został poświęcony literaturze religijnej i okolicznościowej doby staropolskiej, w szczególności przedmiotem zainteresowania badaczy jest postać prymasa Andrzeja Olszowskiego (1623–1677), zarówno jego biografia, jak i pisarstwo. Jego gniazdem rodzinnym była Olszowa. Pamięć wielkiego syna tej ziemi postanowiono uczcić, organizując uroczyste obchody 340. rocznicy śmierci prymasa. Miało to miejsce w dniach 10–11 września 2017 r. w Olszowie i w Ujeździe. Gospodarze gminy Ujazd zaprosili Zarząd Wydziału I ŁTN: prof. Marię Wichową, prof. Andrzeja Wichra, prof. Annę Wardę oraz przedstawicieli Stowarzyszenia Przyjaciół Wolborza (Teresę Dudę – przewodniczącą i Zenona Puchałę, zastępcę przewodniczącego). Obecny był także pan Mścisław Olszowski, potomek brata prymasa. Zaproszenie przyjął prof. Andrzej Olszowski z Wrocławia, ale nie przyjechał na uroczystości. Polskie Towarzystwo Heraldyczne reprezentowali dr Tomasz Sławiński i Jerzy Mrozowicki. Na odsłonięciu tablicy był także dr hab. Andrzej Skowroński, sekretarz Polskiego Towarzystwa Historycznego. W następnym dniu obchodów, czyli 11 września 2017 r., w Gminnym Ośrodku Kultury w Ujeździe odbyła się sesja naukowa pt. Andrzej Olszowski (1623–1677) – prymas, polityk, pisarz, zorganizowana przez Łódzkie Towarzystwo Naukowe (ŁTN) we współpracy z gminą. Pomysł tej konferencji narodzil się podczas mojej rozmowy z prof. Pakowskim, który zaprosił mnie na uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci prymasa Olszowskiego. Zaproponowałam wówczas rozszerzenie programu o zorganizowanie tego spotkania naukowego. Prof. dr hab. inż. Zdzisław Pakowski jest pracownikiem Politechniki Łódzkiej, wybitnym specjalistą z zakresu inżynierii chemicznej. To także znakomity badacz dziejów swojej ziemi rodzinnej, autor książki Olszowa. Historia i ludzie (Łódź 2014), miłośnik historii. Profesor Pakowski jest bardzo aktywny w poświadczaniu swego lokalnego patriotyzmu wyrażającego się w społecznej aktywności dla dobra lokalnej społeczności. Norwid pisał, że ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek. Profesor nałożył na siebie, jako intelektualista i syn ziemi szczycącej się wybitnym antenatem, obowiązek pokazania chlubnych kart z dziejów swej małej ojczyzny, upowszechnienia wiedzy o jej przeszłości dla dobra miejscowej społeczności. Czyni to z poczucia, że to on powinien dzieło to podjąć i kontynuować, ponieważ posiada odpowiednie kwalifikacje intelektualne, warsztat naukowy. Mówi o sobie: „amator”. Nasuwa się w tym miejscu potrzeba objaśnienia łacińskiej etymologii tego pojęcia. Wyraz pochodzi od czasownika amo, -are – kochać. Właśnie z tej miłości do małej ojczyzny, ze szlachetnych pobudek podjął wieloletni wysiłek badawczy, który stał się pasją poznawczą, działaniem pro publico bono. Zdzisław Pakowski nie używa wielkich słów, jakich nie brakuje dzisiaj w życiu publicznym, za którymi zresztą kryje się pustka duchowa i parcie na karierę, tylko działa, ciężko pracuje, zdobywa i pomnaża wiedzę o przeszłości Olszowy, robi to bezinteresownie, nie dla zysku czy innych korzyści. Muszę podkreślić, ze nasza współpraca przy organizowaniu konferencji przebiegała bardzo harmonijnie. Wspólnie ustaliliśmy listę badaczy przygotowujących referaty, ja działałam na forum ŁTN, profesor wziął na siebie kontakty z władzami gminy Ujazd. Wydział I ŁTN od lat z powodzeniem podejmuje inicjatywy prezentowania badań naukowych na temat dziejów miejscowości mniejszych, mających piękne karty historii, na konferencjach organizowanych właśnie na ich terenie. Mam za sobą udaną współpracę na tym polu ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Wolborza i władzami tego miasta, co zaowocowało opublikowaniem dwu tomów materiałów pokonferencyjnych. Do przygotowania referatów udało się nakłonić badaczy posiadających w swym dorobku publikacje na temat rodu prymasa Olszowskiego i jego twórczości literackiej. Ks. prof. dr hab. Waldemar Gliński z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, autor monografii Dzieje parafii św. Wojciecha w Ujeździe (Łódź 2006), wygłosił referat pt. Andrzej Olszowski jako fundator kościoła w Ujeździe. Referent, historyk i znawca dziejów tej miejscowości, omówił w swym wystąpieniu rolę prymasa Olszowskiego przy fundacji kościoła pw. św. Wojciecha w Ujeździe. Bardzo odkrywcze było wystąpienie dr. hab. Zofii Wilk-Woś, profesora Społecznej Akademii Nauk w Łodzi. W referacie pt. Działalność kościelna arcybiskupa Olszowskiego pokazała aktywność tego dostojnika jako arcypasterza archidiecezji gnieźnieńskiej oraz prymasa Polski i Litwy. Autorka wykorzystała w swych ustaleniach nieznane dotąd badaczom źródła, znajdujące się w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie. W następnym wystąpieniu, pt. Działalność polityczna podkanclerzego koronnego Andrzeja Olszowskiego w latach 1669–1670, dr Tomasz Stolarczyk z Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego omówił w zarysie działalność polityczną podkanclerzego koronnego w szczytowym okresie jego kariery: opisał zabiegi tego księcia Kościoła wokół elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego na króla Polski oraz starania o rękę Habsburżanki dla nowego władcy, a także jego aktywność na sejmach walnych w 1670 r. i konfrontację z profrancuską opozycją w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Następnie w referacie pt. Pisarstwo prymasa Andrzeja Olszowskiego (1623–1677) przedstawiłam dorobek literacki podkanclerzego. Starałam się pokazać, jak bogata i wartościowa była twórczość literacka Olszowskiego i jak pilna jest potrzeba wprowadzenia jej na karty historii literatury polskiej. Kolejne wystąpienie, pt. Krąg rodzinny prymasa Andrzeja Olszowskiego, historyka, dra Tomasza Sławińskiego z Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa w Warszawie poświęcone zostało genealogii rodziny Olszowskich. Następny referent, dr Łukasz Ćwikła, pochodzący z Ujazdu pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, w wystąpieniu pt. Przodkowie prymasa Andrzeja Olszowskiego, czyli o początkach rodziny Olszowskich i ich herbie Prus II opowiedział o antenatach A. Olszowskiego. Przedstawił w nim również herb szlachecki Prus II, którym pieczętował się prymas. Jako kolejny z prelegentów wystąpił wspomniany już prof. Zdzisław Pakowski. W swoim referacie pt. Dzieje wsi gniazdowej Olszowskich herbu Wilczekosy zaprezentował historię miejscowości rodowej arcybiskupa Olszowskiego. Ostatnia referentka, dr hab. Anna Ryś, prof. Uniwersytetu Gdańskiego, przygotowała bardzo odkrywczy referat zatytułowany O dyskursie Olszowskiego De archiepiscopatu gnesnensi. Do tej pory ten ważny utwór nie był przedmiotem badań, uczeni ograniczali się w wypowiedziach o tym tekście do kilku ogólnikowych opinii. Prof. Ryś przeprowadziła wnikliwą charakterystykę tego historycznego dzieła prymasa, opartego na skrupulatnie gromadzonych materiałach źródłowych. To bardzo ważny głos w dyskusji o piśmiennictwie kościelnym Olszowskiego. Mam przekonanie, że ujezdzka konferencja może być uznana za udaną, a przede wszystkim potrzebną. Przyjechali prawdziwi pasjonaci i miłośnicy historii. Plon naukowy wydaje mi się wartościowy, co potwierdzili recenzenci. O potrzebie tej konferencji świadczyła intensywna dyskusja, którą musieliśmy ograniczać z braku czasu. Sądzę, że jej materiały po wydaniu drukiem staną się punktem wyjścia i źródłem inspiracji dla wielu kolejnych badaczy. Po rozprawach o życiu i twórczości Andrzeja Olszowskiego zamieszczono artykuły stanowiące porównania i konteksty dla prac o prymasie. Dotyczą one piśmiennictwa okolicznościowego i religijnego epok dawnych. Profesor Juliusz Domański przygotował studium na temat homilii Filipa Kallimacha o ośmiu błogosławieństwach ewangelicznych. Ta odkrywcza praca jest punktem wyjścia do dalszych badań nad omawianym tekstem renesansowego humanisty, w tym do poszukiwania źródła jego inspiracji. Bartosz Ejzak, doktorant, wnikliwie przeanalizował koegzystencję nauki stoickiej z wartościami chrześcijańskimi w Żywocie człowieka poczciwego Mikołaja Reja. Pokazał, jak myśl Seneki została wprzęgnięta na usługi renesansowej dydaktyki, kształtującej światopogląd chrześcijan doby renesansu. Profesor Małgorzata Krzysztofik zaprezentowała w swym artykule analizę sztuki przekładu tłumacza Historii o Heliaszu proroku (1572). Ukazała zarówno piękno parafrazy tej biblijnej opowieści, jak i jej walor dydaktyczny. Doktor Grzegorz Trościński, znakomity znawca piśmiennictwa okolicznościowego, omówił tym razem paszkwile na biskupów: Hozjusza, Lipskiego i Szembeka. Są to utwory z obszaru okolicznościowej poezji politycznej, z czasów bezkrólewia po śmierci Augusta II Sasa i walki jego syna, Augusta III, ze Stanisławem Leszczyńskim. Badacz zajął się utworami zapomnianymi, od dawna czekającymi na zainteresowanie historyków literatury. Profesor Piotr Bucharkin wziął na warsztat dzieło osiemnastowiecznego pisarza Wasilija Triediakowskiego, jako tłumacza francuskiego pisarza Pawła Telemanta (Tallemanta), Podróż na Wyspę Miłości. Badacz wykazał, że zainteresowanie rosyjskiego twórcy tekstem francuskim wynikało z aktualnej w czasach Piotra I idei prezentowanej przez francuskiego literata. Rozprawa ta ma dużą wartość poznawczą. Dział ten zamyka praca prof. Tomasza Pudłockiego, Challenging the reality – James MacCracken as a lecturer at the Jagiellonian University (1946–1948) dotycząca zmierzenia się z rzeczywistością przez Jamesa MacCrackena jako wykładowcy na Uniwersytecie Jagiellońskim (1946–1948). Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie dwóch lat pracy MacCrackena na UJ (w latach akademickich: 1946/1947 i 1947/1948). Autor artykułu stara się udzielić odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania: dlaczego lata te były kluczowe dla nauki języka angielskiego w Krakowie, jak wyglądała współpraca samego MacCrackena ze studentami i profesorami UJ, a także, czy pobyt MacCrackena w Krakowie był jakąkolwiek formą kontestowania rzeczywistości w powojennej Polsce? Ostatnią część tomu wypełniają rozważania na marginesie lektur. Monika Sulejewicz-Nowicka omówiła tom Wybrane karty z dziejów Wolborza. Materiały z konferencji naukowej z okazji 950-lecia miasta (10 X 2015), pod red. Marii Wichowej, Łódź 2016. Małgorzata Wojtowicz oceniła książkę Rozmyślanie przemyskie. Świadectwo średniowiecznej kultury religijnej, pod red. Jerzego Bartmińskiego, Artura Timofiejewa, Przemyśl 2016, s. 221. Krzysztof Obremski natomiast zrecenzował publikację Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. VII: Literatura, historia, język, pod red. Piotra Borka i Marcelego Olmy, Kraków 2017. W lutym br. zmarł dr Andrzej Obrębski. Zamieściłam zatem krótkie wspomnienie i zarazem pożegnanie naszego kolegi, który przedwcześnie odszedł na wieczny odpoczynek. Należy żywić nadzieję, że siedemdziesiąty trzeci rocznik „Prac Polonistycznych”, tym razem zawierający prace poświęcone piśmiennictwu epok dawnych, poszerzy wydatnie wiedzę o problemach, które od dawna czekały na swego badacza.  Maria Wichowa
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2018, 73; 9-12
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jacek Ladorucki, Gdy otworzyli bramy, zaczęłam iść w stronę domu… Rozmowy z Joanną Muszkowską-Penson. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016, 182 ss.
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685243.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2018, 2, 27; 121-126
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies