Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "silesian cultural heritage" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Wkład współczesnej mniejszości niemieckiej w pielęgnowanie i rozwój górnośląskiego dziedzictwa kulturowego – wybrane zagadnienia
    The contribution of the contemporary German minority in care and development of the Upper Silesian cultural heritage – selected issues
    Autorzy:
    Popieliński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497073.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    Górnośląskie dziedzictwo kulturowe
    niemieckie dziedzictwo kulturowe
    mniejszość niemiecka w Polsce
    Górny Śląsk
    Ślązacy
    śląskość
    gwara śląska
    szkolnictwo dla mniejszości niemieckiej
    polsko‑niemieckie dwujęzyczne nazwy miejscowości
    Upper Silesian cultural heritage
    German cultural heritage
    German minority in Poland
    Upper Silesia
    Silesians
    Silesianess
    Silesian language
    education for the German minority
    (polish‑german) bilingual names of built‑up areas
    Opis:
    W artykule autor przedstawia wkład współczesnej mniejszości niemieckiej w pielęgnowanie i rozwój górnośląskiego dziedzictwa kulturowego na wybranych przykładach. Wpierw przedstawia on czytelnikowi specyfikę Górnego Śląska oraz ich rodzimych mieszkańców, a następnie wyjaśnia, w jaki sposób mniejszość niemiecka przyczynia się do pielęgnowania i rozwoju górnośląskiego dziedzictwa kulturowego. Autor skupia się przede wszystkim na kwestiach niematerialnego dziedzictwa kulturowego mniejszości niemieckiej z Górnego Śląska. Szczególnie na kwestiach szeroko pojętej działalności (społeczno‑kulturalnej i politycznej), tożsamości czy języka (komunikacja interpersonalna, edukacja). Wymienione zagadnienia należą do jednych z najważniejszych elementów omawianego dziedzictwa kulturowego.
    In the article, the author presents contribution of the German minority in care and development of the Upper Silesian cultural heritage on the selected examples. First he shows reader the specific of Upper Silesia and its indigenous peoples, and then he explains, how the German minority contributes to care and development of the Upper Silesian cultural heritage. First of all the author concentrates on the intangible cultural heritage issues of the German minority from Upper Silesia. Particularly on the issues in the broadly understood activity (social, cultural and political), identity or language (verbal communication, education). These issues are one of the most important elements of this Upper Silesia cultural heritage.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2019, 1(19); 137-152
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy dziedzictwa niematerialnego na ubraniach i gadżetach – pomysłowa forma promocji czy zagrożenie?
    Intangible heritage elements on clothes and gadgets – an ingenious form of promotion or a threat?
    Autorzy:
    Orzeł, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597193.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-31
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Etnodizajn
    niematerialne dziedzictwo kulturowe‑promocja‑ochrona
    gwara śląska
    śląskie dziedzictwo kulturowe
    Ethno‑design
    intangible cultural heritage‑promotion‑protection
    Silesian dialect
    silesian cultural heritage
    Opis:
    Tekst dotyczy zagadnienia coraz częstszego wykorzystywania re gionalnych elementów dziedzictwa niematerialnego w przemyśle. W ostatnich latach można zaobserwować rozwój firm, które swoje produkty ozdabiają motywami ludowymi czy opierają się na słowach i zwrotach zaczerpniętych z gwar. Równocześnie motywy te pojawia ją się nie tylko na odzieży. Autorka rozważa, czy tego rodzaju wyko rzystywanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego może zostać uznane za promocję lokalnego dziedzictwa czy też jest dla niego za grożeniem. Podstawą analizy są etno‑produkty dostępne na Górnym Śląsku, odnoszące się do śląskiego dziedzictwa i etosu. Przyglądając się markom, które oficjalnie deklarują chęć promocji śląskiej kultury i tradycji, autorka próbuje rozstrzygnąć, czy etnodizajn jest bezpiecz ny dla dziedzictwa kulturowego.
    The text concerns the rising use of intangible regional heritage ele ments by industry. In recent years, the development of companies that decorate their products with folk motifs or rely on words and phrases taken from regional dialects could have been seen. At the same time, these motifs appear not only on clothing. The author considers wheth er this kind of use of intangible cultural heritage can be recognized as promotion of the local heritage or is a threat to it. The basis for the analysis are “ethnoproducts” available in Upper Silesia, referring to the Silesian heritage and ethos. Focusing on brands that officially de clare their willingness to promote Silesian culture and tradition, the author tries to determine whether ethno‑design is safe for the culture.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2018, 20, 1; 39-62
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawozdanie z konferencji naukowej pt. Transdyscyplinarne badania nad śląskim dziedzictwem kulturowym. Świadectwa ducha czasów – nekropolie i pochówki Piastów Śląskich”, 24 września 2016 r.
    A report on an academic conference Trans-disciplinary research into the Silesian cultural heritage. Testimony of the spirit of the age – necropolises and burials of Silesian Piasts, 24 September 2016
    Autorzy:
    Wojtczak, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164448.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2017, 2 (13); 148-149
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola turystyki kulturowej w rozwoju gmin województwa śląskiego
    The role of cultural tourism in the development of municipalities of the Silesian Voivodship
    Autorzy:
    Pytel, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88182.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    ruch turystyczny
    woj śląskie
    dziedzictwo kulturowe
    tourist movement
    Silesian Voivodeship
    cultural heritage
    Opis:
    Odpowiednia polityka regionalna i rozsądne planowanie przestrzenne stwarza szansę na rozwój turystyki poznawczej na obszarach bogatych w obiekty dziedzictwa kulturowego. Obecnie coraz popularniejsza staje się turystyka kulturowa, czyli zwiedzanie wartościowych obiektów i całych miast, w powszechnej świadomości kojarzonych z dużym potencjałem kulturowym. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie obiektywnych metod badania dziedzictwa kulturowego i oceny jego roli w rozwoju gospodarczym regionu. Artykuł ma na celu także zwrócenie uwagi społeczności lokalnych, władz samorządowych, jak i służb konserwatorskich odpowiedzialnych za ochronę dziedzictwa kulturowego, na specyficzny w swej formie i treści poprzemysłowy krajobraz kulturowy województwa i jego szczególną wartość duchową i materialną, która, jak zostanie wykazane poniżej może mieć wymiar ekonomiczny.
    Suitable regional policy and sensible spatial planning create a chance to develop cognitive/educational tourism in areas rich in sites of cultural heritage. These days cultural tourism is becoming more and more popular, i.e. visiting valuable sites and whole towns that are popularly believed to be big cultural potential. The aim of this study is to indicate objective methods of studying cultural heritage and assessing its role in the economic development of the region. The study also aims at drawing attention of local societies, municipal authorities as well as restorers responsible for cultural heritage protection to a very specific in its form and content postindustrial cultural landscape of the Voivodship and its particular spiritual and material value which, as shown below, can have an economic dimension.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 14; 273-282
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powrót pastora Haasego, czyli o problematyczności niemieckiego dziedzictwa i kształtowaniu się wielokierunkowej pamięci śląsko-cieszyńskich ewangelików
    The Return of Pastor Haase, or the problematic nature of German heritage and of the formation of the multidirectional memory of Silesian-Cieszyn Protestants
    Autorzy:
    Kubica, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015758.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Silesian Lutherans
    minority memory
    nationalism
    cultural memory
    multidirectional memory
    difficult heritage
    Opis:
    The Lutheran community in Cieszyn Silesia is a perfect subject for memory studies within an anthropological approach, because it reveals the operation of complex mechanisms of memory work in a religious minority group strongly influenced by a nationalist discourse. In Poland, only Catholics are accepted as Poles in a way that is beyond doubt, and representatives of other denominations must constantly prove their Polishness. One of the results of this situation was concealment or erasure of the German heritage of Silesian Protestantism and appreciation (or even over-valuing) — of the Polish traditions. This is beginning to change. I analyze these processes, presenting the vicissitudes of commemoration of the figure of Theodor Haase (head of the Lutheran church in the Austrian times, social activist, German liberal politician). My empirical material comes from discussions with memory leaders of the Silesian-Cieszyn Lutheran community. I am trying to answer the question whether “the return of Pastor Haase” is a symptom of some change in the cultural memory of Silesian Lutherans and what are the causes of it (in a dominant culture). The theoretical framework for my project is is based on a critical engagement with the concept of cultural memory proposed by Jan and Aleida Assmann, as well as the concept of multidirectional memory of Michael Rothberg.
    Źródło:
    Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 32-54
    2353-9658
    Pojawia się w:
    Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziedzictwo niechciane. Walka pamięci w tetralogii śląskiej Evy Tvrdej
    Heritage unwanted. Memory struggle in Silesian tetralogy of the Eva Tvrdá
    Autorzy:
    Pospiszil, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908834.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-11
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Hlučín Region
    memory
    identity
    Upper Silesia
    Eva Tvrdá
    cultural heritage
    minority
    kraik hulczyński
    pamięć
    tożsamość
    Górny Śląsk
    dziedzictwo kulturowe
    mniejszość
    Opis:
    Artykuł przedstawia problem (narodowego/etnicznego) dziedzictwa kulturowego oraz konfliktu między polityką pamięci prowadzoną przez hegemona a pamiecią kolektywną mniejszości kulturowej/etnicznej – na przykładzie tetralogii śląskiej Evy Tvrdej, pisarki związanej z kraikiem hulczyńskim. Część bohaterów opowiadań Tvrdej zdradza wspólnotę rodzimą na rzecz asymilacji z czeskim lub niemieckim społeczeństwem, jednak pełna asymilacja jest niemożliwa, a tożsamości nie da się już odtworzyć. Nieustanne poczucie bycia niepełnym oraz ciągle odczuwany brak stają się dziedzictwem, które boahterowie Tvrdej przekazują kolejnym pokoleniom.
    The paper discusses the issue of (national/ethnical) cultural heritage and conflict between hegemonic politics of memory and collective memory of cultural/ethnic minority on the example of Silesian tetralogy by Eva Tvrdá, a writer tied to Hlučín Region. Some of novel characters betray their families and community and choose assimilation into Czech or German society, but yet full assimilation is impossible, and identity cannot been reestablished. Constant feeling of being empty and incomplete becames a heritage, which Tvrda‘s characters pass down to the next generation.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2017, 3; 241-256
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W kierunku metropolizacji – rozwój sektora kultury w regionie górnośląskim z wykorzystaniem dziedzictwa poprzemysłowego
    It in direction metropolis – development of sector of culture in silesian region with utilization of industrial heritage
    Autorzy:
    Smołka-Franke, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/323021.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    sektor kultury
    metropolitaryzm
    przemysły kreatywne
    dziedzictwo kulturowe
    sector of culture
    metropolis
    creative industry
    cultural heritage
    Opis:
    Dążenie miast do rozwoju funkcji metropolitarnych oznacza dzisiaj przede wszystkim dążenie do rozwoju funkcji, które uczynią miasto bardziej atrakcyjnym dla inwestorów i jednocześnie stworzą ich przestrzeń bardziej przyjazną do życia. Każde z miast, w zależności od swojego charakteru, wybiera różne drogi rozwoju, stawiając na ten potencjał, który stanowi największą wartość i bogactwo danego regionu. W przypadku miast należących do Aglomeracji Górnośląskiej taki potencjał stanowi niewątpliwie dziedzictwo poprzemysłowe.
    Striving for the development of the cities of metropolitan functions, today is the quest for development of functions, that will make the city more attractive to investors and at the same time create their space friendly to life. Each city depending on its nature, choosing different paths of development, betting on the potential, which is the largest value and the richness of the region. For cities belonging to the Upper Silesian Agglomeration the potential is undoubtedly heritage postindustrial.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2015, 85; 485-494
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Platforma Cyfrowa „GEOHIST”. Nowy sposób popularyzacji i rozpowszechniania regionalnego dziedzictwa kulturowego przez Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej w Katowicach
    Digital Platform “GEOHIST”. A new way of popularization and dissemination of the regional culture heritage by the Regional Research Institute of the Silesian Library in Katowice
    Autorzy:
    Garbacz, M ichał
    Kaczmarek, Ryszard
    Wroński, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/541461.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
    Tematy:
    spisy statystyczne
    bazy danych
    mapy
    dziedzictwo kulturowe
    województwo śląskie
    Statistical Registers
    Databases
    Maps
    Cultural Heritage
    Silesian Voivodeship
    Opis:
    Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej uzyskał w ramach programu Kultura Cyfrowa dofinansowanie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na realizację projektu Śląski Słownik Geograficzno-Historyczny GEOHIST. Projekt jest realizowany w latach 2017–2019. Oprócz ułatwienia w dostępie do dokumentów umożliwi on stworzenie oryginalnej bazy danych statystycznych z ich wizualizacjami w postaci interaktywnej mapy, prezentującej dane z 1910, 1930, 1950 i 2002 r.
    The Regional Research Institute of the Silesian Library has received a financial support from the Ministry of Culture and National Heritage, under the Digital Culture program, for the implementation of the project The Geographical and Historical Dictionary of Silesia GEOHIST. The project is being implemented in 2017-2019. It will facilitate access to documents and will enable the creation of an original statistical database, including visualisation of data in the form of an interactive map, presenting data from 1910, 1930, 1950 and 2002.
    Źródło:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2019, 2(56); 74-85
    2084-5464
    Pojawia się w:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Renovation and modernization of hotel buildings - case studies in Silesia
    Renowacja i modernizacja budynków hotelowych na przykładzie projektów i realizacji na Śląsku
    Autorzy:
    Bradecki, T.
    Uherek-Bradecka, B
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/396768.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    cultural heritage
    Silesian
    hotel building
    hotel conservation
    hotel modernization
    dziedzictwo kulturowe
    Śląsk
    budynki hotelowe
    renowacja hoteli
    Opis:
    The cultural heritage of Silesia has different backgrounds and is often characterized by difficult to assess values. There is doubt as to whether some of the existing buildings should be modernized. Since 2000, an increase in the amount of investments in hotel buildings and conference venues in Poland has been observed. The functions and roles of hotels within a city have also changed. The paper presents examples of original projects and realizations of hotel buildings in Silesia. A discussion was also held regarding the issue of adapting and modernizing hotel buildings.
    Dziedzictwo kulturowe na Śląsku posiada różne rodowody i często charakteryzuje się trudnymi do oszacowania wartościami. Niektóre z istniejących obecnie budynków pozostają pod znakiem zapytania, czy warto je modernizować. Od 2000 r. aż do dziś można zaobserwować wzrost ilości inwestycji w budynki hotelowe i hotelowo-konferencyjne, zmienia się również rola i potencjał jaki pełnią tego typu funkcje w przestrzeni miejskiej. W artykule przedstawiono przykłady autorskich projektów i realizacji budynków hotelowo-konferencyjnych na Śląsku oraz przeprowadzono dyskusję na temat problematyki adaptacji i modernizacji budynków do funkcji hotelowych.
    Źródło:
    Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 19; 5-12
    2080-5187
    2450-8594
    Pojawia się w:
    Civil and Environmental Engineering Reports
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabytkowe wyposażenie śląskich rezydencji w latach 1945-1949 w świetle polskich materiałów archiwalnych
    Historic equipment of Silesian residences in 1945-1949 in the light of Polish archival materials
    Autorzy:
    Merta-Staszczak, Adriana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927144.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    dziedzictwo kulturowe
    zabytki ruchome
    zabytkowe nieruchomości
    rezydencje
    rewindykacja
    Dolny Śląsk
    cultural heritage
    movable monuments
    historic real estate
    residences
    revindication
    Lower Silesia
    Opis:
    Pierwsze lata powojenne były okresem kluczowym w odzyskiwaniu wywożonych podczas okupacji i rozproszonych po całym regionie dóbr kultury z kolekcji prywatnych, muzealnych oraz kościelnych. W warunkach odbudowy państwa i ustanawiania nowych, polskich struktur administracyjnych w sprawy kultury oraz dziedzictwa narodowego zaangażowane było niewielkie środowisko złożone m.in. z historyków, muzealników i konserwatorów zabytków, ale również zwykłych urzędników. Grupie tej brakowało zarówno środków finansowych, jak i zasobów ludzkich, dlatego jej działania miały bardzo ograniczone rozmiary. Skupiały się przeważnie wokół miast powiatowych, muzeów regionalnych oraz zabytków uważanych za najcenniejsze i najważniejsze. Chociaż wkład uczestników tych poszukiwań w zabezpieczenie zabytków ruchomych był niezwykle ważny, często nie docierali oni do zlokalizowanych daleko od ośrodków miejskich zespołów zamkowych, dworskich i pałacowych lub przybywali zbyt późno, aby ocalić czasowo zmagazynowane tam zbiory. Przez kolejne lata po 1945 roku w wielu majątkach stacjonowały wojska radzieckie, które prowadziły regularny wywóz rezydencjonalnego wyposażenia lub niszczyły go przed swoim wyjazdem. Dopóki jednak te miejsca znajdowały się w administracji sowieckiej, polscy urzędnicy nie mogli oszacować skali tych zniszczeń. Opuszczone przez dawnych właścicieli i niepilnowane rezydencje były też przeszukiwane i rabowane przez szabrowników i wandali, a znajdujące się w nich mienie najczęściej bezpowrotnie ginęło.
    The first post-war years were a key period in the recovery of private, museum and church cultural property collections that were taken away during the occupation and scattered throughout the region. In the context of the state reconstruction and building new Polish administrative structures, a small group of people was involved in issues of culture and national heritage, including historians, museum workers, and conservators, as well as ordinary officials. The group lacked both financial and human resources, so its activities were very limited in scale. They mainly focused on district towns, regional museums and monuments considered as the most valuable and most important. Although the contribution of people engaged in this search to the protection of movable monuments was extremely important, they often did not reach castles, palaces and manors located far from the urban centres or arrived too late to save collections stored there temporarily. After 1945, in many estates, Soviet troops were stationed, which systematically carried the residential equipment away or destroyed it before leaving. However, until these sites were under the Soviet administration, Polish officials could not estimate the scale of damages. Abandoned by former owners and unmanaged residences were also searched and robbed by looters and vandals, and the property located there was usually lost forever.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2018, 2; 133-155
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludwik Starostzick jako zbieracz i badacz pieśni rybnickich
    Ludwik Starostzick as a Collector and a Researcher of Folk Songs from Rybnik
    Autorzy:
    Okun, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28888238.pdf
    Data publikacji:
    2022-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    folklore
    intangible cultural heritage
    Ludwik Starostzick
    region of Rybnik
    Silesian dialect
    Silesian folk songs
    the land of Rybnik
    Upper Silesia
    folklor
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    region rybnicki
    dialekt śląski
    śląskie pieśni ludowe
    ziemia rybnicka
    Górny Śląsk
    Opis:
    The region of Rybnik as a historical part of Upper Silesia, in its current administrative structure comprises of two independent districts, an urban district with its main town of Rybnik and a rural district which includes five other communities. This region has not yet been fully described in any research works regarding Silesian folklore, although negligence in this field was already commented on in the 1930s. No one has yet attempted to publish a musical folklore monograph for this part of Upper Silesia. Intangible cultural heritage of the land of Rybnik is characterized by its distinct richness of folklore songs. According to the field research, the functioning of such folklore genre in contemporary world is, not only due to the musicality of the local depositories, but especially because of the sentimental attachment of local inhabitants to the heritage of their ancestors, which comprises, not only of folk songs, but also of traditional habits, rituals and the language the native population speak – Silesian dialect. The year of 1863 has resulted in an anthology of songs "Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku z muzyką" (Eng. Folk Songs of the Polish People in the Upper Silesia with Music) collected by Juliusz Roger as the most comprehensive and familiar source of texts and folk melodies from region of Rybnik. One of the forgotten researchers of Upper Silesian heritage was the dialectologist, linguist and the collector of folk songs – Ludwik Starostzick (1853–1923), born in Sośnicowice (Kieferstädtel) near Gliwice, who has not received relevant attention so far. Starostzick’s collection of 24 folk songs from region of Rybnik remained unknown earlier, and therefore, was omitted in many Silesian folklore and linguistic studies. His folk songs, collected in Czuchów and next published in 1885 as "Oberschlesische Volkslieder (Śpjévki) aus dem Kreise Rybnik", may become the basis of interdisciplinary comparative research. In the author’s opinion, Starostzick deserves the recognition as both a folk songs collector and a researcher of cultural heritage in this part of Upper Silesia.
    Region rybnicki, jako historyczna część Górnego Śląska, w swojej obecnej strukturze administracyjnej obejmuje dwa samodzielne powiaty – grodzki z gminą Rybnik oraz ziemski, w obrębie którego funkcjonuje pięć pozostałych gmin. Obszar ten nie został dotąd wyczerpująco uwzględniony w pracach zbierackich i interpretacyjnych dotyczących folkloru śląskiego, chociaż zaniedbania w tym zakresie dostrzeżono już w latach 30. XX wieku. Nie podjęto również żadnej próby opracowania monografii folkloru muzycznego tej części Górnego Śląska. Niematerialne dziedzictwo kulturowe ziemi rybnickiej cechuje szczególne bogactwo pieśni ludowych. Funkcjonowaniu tego gatunku folkloru w żywym obiegu, jak wynika z badań terenowych, sprzyja nie tylko muzykalność lokalnych depozytariuszy, ale – co równie istotne – przywiązanie tutejszych mieszkańców do dziedzictwa przodków, na które składają się – oprócz pieśni – tradycyjne zwyczaje i obrzędy, a także dialekt śląski, jakim posługuje się ludność rodzima. W 1863 roku ukazała się obszerna antologia „Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku z muzyką” zawierająca pieśni zebrane przez Juliusza Rogera, będąca najobszerniejszym i dobrze znanym źródłem przekazów tekstów i melodii ludowych z regionu rybnickiego. Jednym z zapomnianych badaczy tego dziedzictwa, któremu nie poświęcono dotąd należytej uwagi był Ludwik Starostzick (1853–1923), dialektolog, językoznawca i zbieracz pieśni ludowych, wywodzący się z Sośnicowic (Kieferstädtel) koło Gliwic. Nieznany szerzej i przez to pominięty w badaniach śląskoznawczych, zarówno folklorystycznych, jak i językoznawczych, zbiór pieśni rybnickich zapisanych przez niego w Czuchowie i opublikowanych w 1885 roku pt. „Oberschlesische Volkslieder (Śpjévki) aus dem Kreise Rybnik” może stanowić podstawę interdyscyplinarnych badań komparatystycznych. Starostzick natomiast – w ocenie autora artykułu – zasługuje na uznanie zarówno jako zbieracz, jak i badacz górnośląskiego dziedzictwa kulturowego.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2022, 10, 10; 24-52
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcja turystyczno-rekreacyjna wsi
    Touristic-recreational function of rural areas
    Autorzy:
    Gonda-Soroczynska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40793.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    Dolny Slask
    dziedzictwo kulturowe
    funkcje rekreacyjne
    funkcje turystyczne
    odnowa wsi
    turystyka wiejska
    wies
    wies Bedkowice
    wies Jordanow Slaski
    wies Karolin
    wies Piotrowek
    wies Sleza
    wies Stradomia Wierzchnia
    wies Swiatniki
    Bedkowice village
    Jordanow Slaski village
    Karolin village
    Lower Silesian region
    Piotrowek village
    rural tourism
    Sleza village
    Stradomia Wierzchnia village
    Swiatniki village
    cultural heritage
    recreational function
    rural area development
    tourist function
    village
    Źródło:
    Acta Scientiarum Polonorum. Architectura; 2008, 07, 1
    1644-0633
    Pojawia się w:
    Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od darmopyszek do chopionek, czyli o tożsamościowym znaczeniu odzieży na Górnym Śląsku w czasach uprzemysłowienia
    From Darmopyszka to Chopionka, or the Identity Significance of Clothing in Upper Silesia in the Era of Industrialization
    Autorzy:
    Kaczmarzyk, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37230135.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Górny Śląsk
    strój ludowy
    górnośląskie stroje regionalne
    industrializacja
    dziedzictwo kulturowe
    Upper Silesia
    folk costume
    Upper Silesian regional costumes
    industrialization
    cultural heritage
    Opis:
    Pod koniec XVIII wieku na Górnym Śląsku zaczął się proces dynamicznych zmian kulturowych związanych z rozwojem przemysłu. Charakterystyczną cechą kultury dnia codziennego, której elementem była również odzież zarówno codzienna, jak i świąteczna, stał się wówczas styk agrarności i industrialności. Znaczącą cezurą czasową w ewolucji form i funkcji ubrań noszonych w górnośląskich środowiskach wiejskich i robotniczych była II połowa XIX w., kiedy coraz bardziej ekspansywny stał się wpływ mody miejskiej (określanej też jako „pańska”). Wtedy też różne rodzaje odzienia, a zwłaszcza ludowe stroje paradne, przestały stanowić wyłącznie regionalny artefakt, różnicujący mieszkańców poszczególnych wspólnot lokalnych, ale stały się istotnym komunikatem tożsamościowym, wykorzystywanym jako ważki argument w dyskursie narodowościowym. Mimo działań mających na celu ochronę i utrwalenie tradycji noszenia strojów ludowych na przełomie XIX i XX w. rozpoczął się jednak proces ich wyraźnego marginalizowania oraz zmiany funkcji: z powszechnego ubioru paradnego w rodzaj kostiumu zakładanego wyłącznie w określonych okolicznościach, zwłaszcza obrzędowych. Poza reliktowymi środowiskami wiejskimi proces ten miał różną dynamikę w odniesieniu do strojów męskich, które zaniknęły szybciej, i kobiecych, które przetrwały dłużej. Najbardziej wyrazistym przykładem (żywotnym co najmniej do lat 70. XX w., a endemicznie nawet później), który nie miał nic wspólnego z zakładaniem ludowego kostiumu ani jakimikolwiek próbami rekonstrukcyjnymi, była odzież noszona na co dzień i od święta przez tzw. chopionki, czyli kobiety, które nigdy nie zakładały ubrań zgodnych z aktualną modą, ale nosiły różne odmiany (w zależności od okoliczności) kiecek, fortuchów, zopasek, chust i jakli. Chopionkom nie towarzyszyło poczucie modowego anachronizmu, wręcz przeciwnie ich strój był świadectwem przywiązania do swojskości i rodzimości. Współcześnie stroje ludowe (zróżnicowane w formie i proweniencji) w kulturowej rzeczywistości dawnego górnośląskiego okręgu przemysłowego są obecne w kilku wariantach, wśród których niejako na dwóch biegunach znajduje się używanie zachowanych, odziedziczonych po przodkach oryginalnych strojów ludowych lub ich wiernych replik, rekonstruowanych z ogromną pieczołowitością, oraz znacznie popularniejsze zakładanie okolicznościowych kostiumów ludowych inspirowanych zwłaszcza strojem rozbarskim. Nie stanowi to symbolu narodowościowych czy społecznych wyborów jak w czasach industrializacji, ale znak przywiązania do regionalnego dziedzictwa, a nawet rodzaj etnicznego markera wskazującego na żywotność lokalnych tradycji kulturowych i potrzebę kultywowania materialnego i niematerialnego dziedzictwa Górnego Śląska.
    At the end of the 18th century, Upper Silesia began a process of dynamic cultural changes associated with the development of industry. Everyday culture, including every day and festive clothing, began to be impacted by the contact between agrarianism and industrialism. A significant time caesura in the evolution of the forms and functions of clothing worn in Upper Silesian rural and working-class communities was the second half of the 19th century, when the influence of urban fashion (also known as “lordly” fashion) became increasingly expansive. At that time, various types of clothing, especially festive folk costumes, ceased to be purely regional artifacts, differentiating the inhabitants of individual local communities, but became an important identity message, used as a weighty argument in the nationality discourse. However, despite efforts to preserve and perpetuate the tradition of wearing folk costumes at the turn of the 20th century, the process of their apparent marginalization and change of function began: from a common festive garment to a type of costume worn only in certain circumstances, especially ceremonial ones. Outside of relic rural communities, this process had different dynamics for male costumes, which disappeared faster, and female costumes, which survived longer. The most vivid example (vital at least until the 1970s, and endemically even later), which had nothing to do with the establishment of folk costume or any attempts at reconstruction, was the clothing worn on a daily basis and on holidays by the so-called chopionki, i.e. women who never donned clothes that conformed to current fashion, but wore different variations (depending on the circumstances) of skirts (kiecka), aprons (fortuch), apron skirts (zopaska), headscarves and jaklas (jackets). The chopionski did not have a sense of fashion anachronism; on the contrary, their attire was a testament to their attachment to what was familiar and indigenous. Nowadays, folk costumes (diverse in form and provenance) in the cultural reality of the former Upper Silesian industrial district are present in several variants, among which, as it were, at two poles is the use of surviving ancestral folk costumes or their faithful replicas, reconstructed with great care, and the much more popular donning of festive folk costumes inspired especially by the Rozbark costume. This is not a symbol of national or social choices as in the times of industrialization, but a sign of attachment to regional heritage, and even a kind of ethnic marker indicating the vitality of local cultural traditions and the need to cultivate the tangible and intangible heritage of Upper Silesia.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 217-248
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ działań rewitalizacyjnych na zmianę wizerunku oraz jakość życia w miastach rdzenia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
    Impact of revitalisation activities on changing the image and the quality of life in the cities of Metropolis GZM core
    Autorzy:
    Pancewicz, Alina
    Janikowska, Wiktoria
    Tadla, Natalia
    Wawrzonowska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1848909.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    PWB MEDIA Zdziebłowski
    Tematy:
    rewitalizacja
    obszar zdegradowany
    obszar poprzemysłowy
    potencjał
    dziedzictwo kulturowe
    wizerunek
    jakość życia
    Metropolia Śląska
    GZM
    Górny Śląsk
    Zagłębie Dąbrowskie
    revitalization
    degraded area
    post-industrial area
    potential
    cultural heritage
    image
    life quality
    Silesian Metropolitan Area
    Silesia Metropolis
    Upper Silesia
    Dąbrowa Basin
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są działania rewitalizacyjne podejmowane na zdegradowanych obszarach miast należących do rdzenia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Wybrane przykłady obejmują działania prowadzone w kierunku rozwoju: przedsiębiorczości, usług, kultury, zabudowy mieszkaniowej, sportu, rekreacji. Celem badań jest identyfikacja, a także rozmieszczenie zrealizowanych i planowanych projektów rewitalizacji obiektów, obszarów zdegradowanych, a ponadto ocena ich wpływu na zmianę wizerunku miast poprzemysłowej metropolii oraz poprawę warunków życia społeczności miejskich.
    The subject of the paper are revitalization activities undertaken in degraded areas of cities belonging to the core of the Metropolis GZM. The selected examples include activities undertaken for the development of entrepreneurship, services, cultures, housing, sports and recreation. The aim of the study is to identify and locate completed and planned projects for the revitalisation of buildings and degraded areas, and to assess their impact on changing the image of the cities of the post-industrial metropolis, and improving the living conditions of urban communities.
    Źródło:
    Builder; 2021, 25, 4; 39-41
    1896-0642
    Pojawia się w:
    Builder
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies