Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kościół katolicki" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Obraz i zadania Kościoła katolickiego w Galicji przełomu XIX i XX stulecia w pismach kardynała Jana Maurycego Puzyny (1842–1911)
    Image of the Catholic Church and its tasks in turn of the century Galicia, in writings of Cardinal Jan Maurycy Puzyna (1842–1911)
    Autorzy:
    Marchel, Sławomir
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23955934.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Jan Maurycy Puzyna
    Galicja
    Kościół katolicki
    Opis:
    Artykuł jest próbą zarysowania koncepcji dotyczących obrazu i roli Kościoła katolickiego w Galicji na przełomie XIX i XX wieku w oparciu o pisma i przemówienia biskupa krakowskiego kardynała Jana Maurycego Puzyny (1842–1911). Kardynał budził kontrowersje zarówno za życia, jak i po śmierci. Zdaniem autora artykułu Puzyna jest jedną z najciekawszych postaci Kościoła w Polsce omawianego okresu. Analiza rękopiśmiennych i drukowanych materiałów archiwalnych pozwala na wgląd w motywacje Puzyny i wpisuje się w narrację historyczną dotyczącą miejsca i znaczenia wiary katolickiej w dziejach Polski.
    The paper is an attempt to outline the concepts pertaining to the image and role of Catholic Church in Galicia at the turn of 19th and 20th century, based on writings and speeches of Bishop of Cracow, Cardinal Jan Maurycy Puzyna (1842–1911). The Cardinal gave rise to controversy both in his lifetime and after death. According to the author of the paper, Puzyna is one of the most interesting people of the Church in Poland in the discussed period. Analysis of handwritten and printed archival materials allows an insight into Puzyna’s motivations and contributes to historical narrative pertaining to the place and importance of Catholic faith in the history of Poland.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 235-249
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół katolicki a polityka. Udział duchowieństwa w życiu politycznym ziem byłego Królestwa Polskiego na przełomie XIX i XX wieku
    Catholic Church and politics – clergy’s participation in political life of the former Kingdom of Poland at the turn of 19th and 20th century
    Autorzy:
    Zaleska, Ilona
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23945072.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Kościół katolicki
    polityka
    duchowieństwo
    kapłani katoliccy
    Królestwo Polskie
    Opis:
    Przełom XIX i XX w. to ważny okres dla pozakościelnej aktywizacji polskiego duchowieństwa katolickiego w Królestwie Polskim. Szczególną rolę odgrywała cezura 1905 r. i związane z nią wydarzenia, które przyniosły częściową liberalizację polityki władz zaborczych wobec Królestwa Polskiego, w tym polityki kościelnej. Uzyskane swobody pozwoliły na podjęcie przez duchowieństwo różnych inicjatyw oraz stworzyły mu możliwości do udziału w życiu publicznym, w tym życiu politycznym. W tym czasie nastąpiła też aktywizacja różnych ruchów politycznych oraz reprezentujących je partii zabiegających o wpływy społeczne. Kwestie związane ze stanowiskiem duchowieństwa wobec stronnictw politycznych stanowiły przedmiot dyskusji na organizowanych wiecach, zjazdach diecezjalnych, czy konferencjach dostojników kościelnych. Na politycznej scenie Królestwa Polskiego istniały dwie siły zabiegające o poparcie Kościoła i duchowieństwa: Narodowa Demokracja oraz Stronnictwo Polityki Realnej. Polityczne sympatie wśród duchowieństwa rozkładały się między tymi partiami. Większość duchowieństwa sympatyzowała z endecją, choć wielu zrażał do partii program uznający Kościół za instytucję narodową oraz forsujący zasadę narodowego egoizmu. Za politycznego sojusznika ugodowo nastrojonej hierarchii kościelnej uchodzili natomiast realiści. Niektórzy duchowni stali na stanowisku, że w odradzającym się ruchu narodowym Kościół nie może być bierny i powinien odegrać rolę przewodnika, niezależnego od istniejących sił politycznych. W obozie katolickim pojawiła się także idea utworzenia partii katolickiej, która nie wyszła jednak poza fazę projektu.
    Turn of 19th and 20th century is an important period for non-ecclesiastical activity of Polish Catholic clergy in the former Kingdom of Poland. A particularly important turning point was 1905 and related events, which brought on partial liberalization of the invading powers’ policy with respect to the former Kingdom of Poland, including policy pertaining to the church. Granted liberties have allowed the clergy to undertake various initiatives and opened the possibility for them to participate in public life, including politics. In the same period, various political movements have become active, as well as a number of parties representing those movements and vying for influence on the society. Issues related to position of the clergy with respect to political factions were the subject of debate during numerous rallies, diocese assemblies or conferences of church leaders. There were two forces on the political arena of the former Kingdom of Poland, seeking support of the Church and the clergy: National Democracy (Narodowa Demokracja) and Real Politics Party (Stronnictwo Polityki Realnej). Political affiliations of the clergy were divided between these two parties. Most of the clergy sympathized with National Democracy, although many were discouraged by is program, which recognized the Church as a national institution and forced the principle of national egoism. Realists, on the other hand, were considered a political ally of the more conciliatory portion of Church hierarchy. Some of the clergy believed that in a reviving nationalist movement the Church should not be idle and should take on the role of a guide, independent from existing political forces. There was also an idea in the Catholic faction to create a Catholic party; however, it never went beyond the design stage.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 250-266
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizacja Kościoła łacińskiego na terenach wschodnich Rzeczypospolitej w początkach unii brzeskiej
    The organization of the Latin Church on eastern territories of the Polish Commonwealth after the Union of Brześć
    Autorzy:
    Pietrzykowski, Jan
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/24201243.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Kościół katolicki
    Rzeczpospolita
    unia brzeska
    relacja katolicko-prawosławne
    Opis:
    W artykule przedstawiono struktury organizacyjne Kościoła rzymskokatolickiego na przełomie XVI i XVII w. Diecezje łacińskie istniejące na terenach Rusi Czerwonej i Rusi Litewskiej należały do dwóch metropolii: lwowskiej (archidiecezja lwowska oraz diecezje przemyska, chełmska, kamieniecka i kijowska) i gnieźnieńskiej (diecezje wileńska, łucka a od XVII w. także diecezja smoleńska). Wymienione diecezje obejmowały obszary zamieszkiwane przez ludność różnych narodowości i wyznań. Jako wyznawcy prawosławia Rusini w dużej mierze dominowali nad katolikami. Struktury Kościoła katolickiego zaczęto trwale zaznaczać na Rusi Czerwonej, Podolu i Wielkim Księstwie Litewskim w drugiej połowie XIV i na początku XV w. Miało to związek z ekspansją Królestwa Polskiego pod panowaniem Kazimierza Wielkiego i chrystianizacją Litwy zapoczątkowaną przez Władysława II Jagiełłę. Na rozwój katolicyzmu we wschodniej części Rzeczypospolitej wpływ miały: polityka królewska sprzyjająca polonizacji tych ziem, konwersja wpływowych rodów z Kościoła prawosławnego, reformowanego i ewangelickiego wyznania augsburskiego na rzymskokatolicki, działalność wychowawcza jezuitów i działalność kapłańska franciszkanów (bernardynów), renesans katolicyzmu po przyjęciu dekretów Soboru Trydenckiego.
    This article presents the organizational structures of the Roman Catholic Church at the turn of the 16th and 17th centuries. Latin dioceses existing on the territories of Red Ruthenia and Lithuanian Ruthenia belonged to two metropolises: the one of Lwów (the Archdiocese of Lviv and the Dioceses of Przemyśl, Chełm, Kamieniec and Kiev) and the one of Gniezno (the Dioceses of Vilnius, Lutsk and, since the 17th century, also the Diocese of Smolensk). The above mentioned dioceses covered areas the population of which comprised people of various nationalities and religions. As the adherents of Eastern Orthodox Church, Ruthenians largely dominated Roman Catholics. Catholic Church structures began to be permanently marked in Red Ruthenia, Podolia and the Grand Duchy of Lithuania in the second half of the 14th century and early 15th century. This was related to the expansion of the Kingdom of Poland ruled by Casimir the Great and the christianisation of Lithuania started by Władysław II Jagiełło. The development of Catholicism in the eastern part of the Polish Commonwealth was influenced by: royal policies supporting the Polonisation of those lands, the conversion of influential families from the Orthodox Church, the Reformed Church and the Evangelical Church of the Augsburg Confession to the Roman Catholic confession, educational activities of the Jesuits and priesthood activities of the Franciscans (Bernardines), the renaissance of Catholicism after the reception of the Council of Trent decrees.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 121-137
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół katolicki wobec wydarzeń pierwszego roku rewolucji na ziemiach byłego królestwa Polskiego – rok 1905 na łamach „Przeglądu Katolickiego”
    Position of the Catholic Church with respect to events of 1905 – the first year of the revolution – on the territory of the former Kingdom of Poland, as presented in “Przegląd Katolicki” (Catholic Review)
    Autorzy:
    Karbowniczek, Tomasz
    Święcich, Karolina
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23945070.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Kościół katolicki
    rewolucja 1905 r.
    Przegląd Katolicki
    Królestwo Polskie
    Opis:
    Podstawą działalności Kościoła katolickiego była encyklika „Rerum novarum” papieża Leona XIII. Dała ona możliwość oddziaływania kół katolickich na środowisko robotnicze. Zostało to formalnie usankcjonowane przez Stolicę Apostolską. Właśnie ta encyklika oddziaływała na postawę Kościoła katolickiego w walce z socjalizmem. Celem artykułu jest pokazania nastawienia Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim do problemów, jakie przyniosły wydarzenia roku 1905. Najważniejszym z nich był socjalizm. Socjaliści organizowali strajki robotnicze, zarówno o charakterze politycznym, jak i ekonomicznym. Następnym zagadnieniem był strajk szkolny i postawa wobec niego Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim. Rok 1905 spowodował także wydanie ukazu o powołaniu rosyjskiej Dumy (parlamentu). Tematyka ta często pojawiała się na łamach periodyku „Przegląd Katolicki”, który stanowi podstawę źródłową tego artykułu.
    The basis for operation of the Catholic Church was the “Rerum novarum” encyclical by Pope Leo XIII. It opened the possibility for Catholic circles to influence workers community. It was formally sanctioned by the Holy See. The encyclical was the main influence on Catholic Church’s struggle against socialism. The objective of the article is to show the attitude of Catholic Church in the former Kingdom of Poland with respect to issues caused by the events of 1905. The most important of those was socialism. Socialists organized workers’ strike actions, with both political and economic goals. The next issue was the school strike action and the position Polish Catholic Church took with respect to that. 1905 events have also resulted in issuance of a decree forming the Russian Duma (parliament). Those topics were frequently mentioned and discussed in “Przegląd Katolicki” (Catholic Review) periodical, which is the source base for this article.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 267-281
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościoły katolickie w powiatach brzeskim, kamienieckim i kobryńskim do roku 1566
    Catholic churches in Brest, Kamieniec and Kobryn powiats until 1566
    Autorzy:
    Jaszczołt, Tomasz
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/24202937.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Kościół katolicki na Litwie
    powiat brzeski
    powiat kobryński
    powiat kamieniecki
    Opis:
    W wyniku reformy administracyjnej z lat 1565–1566 trzy dawne powiaty Wielkiego Księstwa Litewskiego: brzeski, kamieniecki i kobryński zostały połączone w jeden powiat brzeski, który stał się częścią nowo utworzonego województwa brzeskiego. Przed 1566 rokiem na terenie trzech wymienionych powiatów utworzono sieć parafii katolickich, erygowanych w XV i pierwszej połowie XVI w. Początki Kościoła katolickiego w Brześciu sięgają końca XIV w. Od 1425 r. tereny te wchodziły w skład diecezji łuckiej; poprzednio (od 1408 r.) wchodziło w skład diecezji włodzimierskiej. Rozwój sieci parafii katolickich na tym terenie stał się możliwy po unii polsko-litewskiej w Krewie w 1385 r. i chrystianizacji Litwy. Wcześniej dominującą rolę na tym terenie odgrywała Cerkiew prawosławna. Źródła do badań rozwoju sieci kościelnej w powiatach brzeskim, kamienieckim i kobryńskim zachowały się przede wszystkim w aktach konsystorza janowskiego, przechowywanych w Archiwum Diecezjalnym w Siedlcach. Zachowało się jedynie kilka oryginalnych dokumentów fundacyjnych. Sieć kościołów katolickich na terenie trzech powiatów nie była równomiernie rozłożona. Najwięcej kościołów powstało w powiecie brzeskim, po obu stronach Bugu. Poza tym powiat ten był największy pod względem powierzchni. W powiecie kobryńskim utworzono 6 kościołów, a w kamienieckim tylko trzy. Założycielami byli przeważnie indywidualni ludzie. Byli wśród nich zarówno magnaci litewsko-ruscy (przedstawiciele rodów Zabrzezińskich, Iliniczów, Sapiehów i Sanguszków), jak i szlachta średniego szczebla, posiadająca jedną lub kilka wsi. Warto podkreślić, że część fundatorów była wyznania prawosławnego. Kościoły fundowane przez wielkich książąt powstawały w ośrodkach powiatowych, a więc w dawnych grodach książęcych oraz w nowo powstałych miastach powiatu brzeskiego. Jedynie kościoły w Janowie i Mrozowiczach zostały erygowane przez biskupów i pozostawały pod patronatem duchowieństwa. Ogółem na omawianym terenie przed 1566 r. zidentyfikowano 36 kościołów katolickich, z czego 29 to kościoły parafialne, a 7 – nieparafialne (1 kościół klasztorny i dwa kościoły szpitalne). W późniejszym okresie przestały istnieć 2 kościoły parafialne i 1 nieparafialny. Część kościołów została przejęta przez protestantów, jednak już w pierwszej połowie XVII w. przywrócono je katolicyzmowi. Na całym terenie do końca XVI w. istniał tylko jeden kościół klasztorny – augustianów.
    As a result of administrative reform of 1565–1566, three former powiats of the Grand Duchy of Lithuania: Brest, Kamieniec and Kobryn were combined into one Brest powiat, which became a part of a newly established Brest-Litovsk voivodship. Before 1566, in the three aforementioned powiats a network of Catholic parishes was created, founded in 15th and first half of 16th century. Only the beginnings of a Catholic church in Brest date as far back as late 14th century. Since 1425, the area was part of Lutsk diocese; previously (since 1408) it was included in Volodymyr diocese. Development of Catholic parishes network in the area has become possible after the Polish-Lithuanian Union in Krewo in 1385 and Christianisation of Lithuania. Before that, the Orthodox Church played a dominant role in the area. The sources for study of church network development in Brest, Kamieniec and Kobryn powiats have been preserved predominantly in the records of Janów consistory, kept in Diocese Archive in Siedlce. Only few original foundation documents were preserved. The network of Catholic churches in the three powiats was not evenly distributed. The most churches were founded in Brest powiat, on both sides of Bug river Bug. Besides, that powiat was the largest in terms of area. Six churches were established in Kobryn powiat, and only three in Kamieniec powiat. The founders were predominantly individuals. They included both Lithuanian-Ruthenian magnates (representatives of Zabrzeziński, Ilinicz, Sapieha and Sanguszko families), as well as mid-level nobles, owning one or a few villages. It is worth emphasizing, that some of the founders were of Orthodox denomination. Churches sponsored by Grand Dukes (or royal) were founded in powiat centres, so in former ducal gords (burgwalls) and in newly established cities in Brest powiat. Only churches in Janów and Mrozowicze were established by bishops and remained under the patronage of the clergy. In total, in the discussed territory, 36 Catholic churches were identified pre-1566, of which 29 were parish churches and 7 – non-parish (1 monastery church and two hospital churches). At later times, only 2 parish churches and 1 non-parish church from among those ceased to exist. Some of the churches were taken over by Protestants, however already in first half of 17th century were restituted as Catholic. Throughout the area, until the end of 16th century, only one monastery church existed – that of Augustinians.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 73-105
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Wincentego à Paulo na ziemiach polskich w XIX wieku
    Activity of the Company of the Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul in Polish lands in the 19th century
    Autorzy:
    Puszka, Alicja
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23954194.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Siostry Miłosierdzia
    Wincenty a Paulo
    Kościół katolicki
    żeńskie zgromadzenia zakonne
    Opis:
    Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo zostało założone we Francji w 1633 r. przez przyszłych świętych, ks. Wincentego a Paulo i Ludwikę de Marillac. Najważniejszym zadaniem nowego zakonu była praca na rzecz ubogich i chorych. Siostry pomagały chorym, rannym dzieciom, sierotom, opuszczonym osobom starszym i niepełnosprawnym. W 1652 roku Siostry Miłosierdzia rozpoczęły działalność w Rzeczypospolitej Polskiej, sprowadzone przez Marię Gonzagę, żonę króla Jana Kazimierza. Królowa założyła fundację dla Sióstr Miłosierdzia przy ulicy Tamka w Warszawie, gdzie w 1658 r. siostry ustanowiły siedzibę domu generalnego. Przy Instytucie św. Kazimierza Jagiellończyka utworzono szpital i sierociniec dla dziewcząt. Działalność Sióstr stopniowo się rozwijała. Pod koniec XVIII w. prowadziły 34 szpitale, często powiązane z innymi dziełami charytatywnymi (szkoły, domy dziecka, w tym dla małych dzieci, przytułki, domy dla dziewcząt, internaty, przytułki, noclegownie dla bezdomnych, kawiarnie). Rozbiory Rzeczypospolitej oraz wojny napoleońskie przyniosły represje. Prowincję Sióstr Miłosierdzia podzielono na trzy części, z których pierwszą była prowincja macierzysta warszawska. W 1783 r. utworzono województwo małopolskie obejmujące obszar zaboru austriackiego z siedzibą we Lwowie. W 1859 r. dom generalny przeniesiono do Krakowa i zmieniono jego nazwę na „województwo krakowskie”. Początki prowincji litewskiej, z jej domem centralnym w Wilnie, sięgają lat 1797–1800. Po okresie represji został zamknięty w 1867 r. przez władze carskie. Trzecią prowincją, powstałą w 1850 r. na bazie prowincji warszawskiej, była prowincja poznańska z domem generalnym w Poznaniu. W 1863 r. siedzibę centrali tej prowincji przeniesiono do Chełmna nad Wisłą i odtąd nosi ona nazwę prowincji chełmińskiej. W 1914 r. Siostry Miłosierdzia prowadziły łącznie 115 szpitali (60 w województwie warszawskim, 37 w województwie krakowskim i 18 w województwie chełmińskim) oraz kilka innych instytucji charytatywnych i instytucje edukacyjne. Działalność Sióstr Miłosierdzia była niezwykle ważna w czasach niewoli narodowej.
    The Company of the Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul was created in France in 1633 by the future saints, Father Vincent de Paul and Louise de Marillac. The major task of the new order was to work for the good of the poor and the sick. The sisters helped sick people, wounded children, orphans, abandoned old people and the disabled. In 1652, the Daughters of Charity commenced activity in the Republic of Poland, having been brought by Marie Gonzaga, wife to King John Casimir. The queen established a foundation for the Daughters of Charity in Tamka Street in Warsaw, where in 1658 the sisters set up the seat of the general house. A hospital and an orphanage for girls were also established at the St. Casimir Jagiellon Institute. The Sisters’ activity was gradually developing. At the end of the 18th century they ran 34 hospitals, frequently connected with other charitable works (schools, orphanages, including for little children, almshouses, houses for fallen girls, boarding houses, workhouses, night shelters for the homeless, beaneries). The partitions of the Republic of Poland and the Napoleonic Wars brought about repressions and the province of the Daughters of Charity was divided into three, the first being the Warsaw mother province. In 1783 the Lesser Poland province was established which comprised the area of the Austrian partition with the seat in L’viv. In 1859 the general house was moved to Cracow and its name was changed to “Cracow province”. The beginnings of the Lithuanian province, with its central house in Vilnius, date back to 1797–1800. After a period of repressions, it was eventually closed down in 1867 by tsarist authorities. The third province, established in 1850 based on Warsaw province, was the Poznań province with its general house in Poznań. In 1863 the central house of that province was moved to Chełmno on the Vistula river and since then it has been called the Chełmno province. Assuming, that the outbreak of World War I marks the end of the 19th century, in 1914 the Daughters of Charity ran a total of 115 hospitals (60 in Warsaw province, 37 in Cracow province and 18 in Chełmno province) and several other charitable and educational institutions. The activity of the Daughters of Charity was extremely important in the times of national bondage.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 214-234
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Austro-Węgry wobec Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim od ogłoszenia aktu 5 listopada do powołania Rady Regencyjnej (listopad 1916 – wrzesień 1917 roku)
    Austro-Hungarian Empire relations with Catholic Church from announcement of the Act of 5 November until establishment of the Regency Council (November 1916 – September 1917)
    Autorzy:
    Gaul, Jerzy
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23944552.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Austro-Węgry
    Kościół katolicki
    Królestwo Polskie
    Akt 5 listopada
    Rada Regencyjna
    Opis:
    Kościół katolicki stanowił od wieków ważny czynnik kształtujący postawy ludności polskiej. Doceniając ten fakt władze austro-węgierskie starały się w latach I wojny światowej wykorzystać Kościół katolicki w Królestwie Polskim do realizacji własnych koncepcji politycznych. Te dążenia wspierały się na katolickim charakterze monarchii naddunajskiej i proaustriackiej postawie niektórych hierarchów galicyjskich. Episkopat Królestwa Polskiego zajmował bardziej wstrzemięźliwą postawę wobec państw centralnych. Władze austro-węgierskie podejmowały więc starania od listopada 1916 do października 1917 r. o poparcie przez Kościół katolicki aktu 5 listopada 1916 r. (propolskiej proklamacji cesarzy Niemiec i Austro-Węgier), zabiegały o udział duchowieństwa w uroczystościach jego ogłoszenia, a także włączenie biskupów do powstających instytucji państwa polskiego – Rady Stanu i Rady Regencyjnej. Starały się też o uzyskanie aprobaty hierarchów Kościoła dla polityki państw centralnych na ziemiach polskich. Duchowieństwo katolickie zachowało się powściągliwie wobec aktu 5 listopada 1916 r. i zorganizowanych z tej okazji uroczystości. Lepsze rezultaty przyniosły starania o włączenie kleru do powstających instytucji państwa polskiego. Do Tymczasowej Rady Stanu weszło dwu księży katolickich. Większe znaczenie miało skłonienie arcybiskupa warszawskiego Aleksandra Kakowskiego do udziału w Radzie Regencyjnej. Nie oznaczało to jednak uzyskania aprobaty Kościoła katolickiego dla polityki państw centralnych na ziemiach polskich. Sympatie dla monarchii habsburskiej miały znaczenie symboliczne, gdyż sprawa polska rozwiązywana była pod dyktando Rzeszy Niemieckiej.
    For centuries, the Catholic Church has been an important influence, shaping the attitudes of Polish public. In appreciation of that fact, during World War 1, Austro-Hungarian authorities have tried to use the Catholic Church in the Kingdom of Poland to implement their own political concepts. Those efforts were based on Catholic provenance of the monarchy and pro-Austrian attitudes of some of Galician senior clergy. Episcopate of the Kingdom of Poland has taken a more restrained position with respect to the Central states. Therefore, between November 1916 and October 1917, Austro-Hungarian authorities have tried to gain the Church’s support for the Act of 5 November 1916 (a pro-Polish proclamation of Emperors of Germany and Austro-Hungary), pursued the clergy to participate in the proclamation ceremony, and inclusion of bishops in newly created institutions of the Polish state – the Council of State and the Regency Council. They also sought approval of the senior Church officials for policy of the Central states on Polish territories. Catholic clergy was noncommittal about the Act of 5 November 1916 and related ceremonies. Efforts to include the clergy in newly created institutions of the Polish state were more successful. Two Catholic priests have joined the Temporary Council of State. A more important achievement was convincing Archbishop of Warsaw Aleksander Kakowski to take a seat in the Regency Council. It did not, however, mean obtaining approval of the Catholic Church for the policy of the Central states on Polish territories. Sympathies for Habsburg monarchy were merely symbolic, as the resolution of Polish case was dictated by the German Reich.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 297-318
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formacja kandydatów do kapłaństwa w archidiecezji gnieźnieńskiej w okresie potrydenckim (do końca XVIII wieku)
    Formation of candidates for priesthood in Gniezno Archdiocese in post-Trent period (un-til the end of 18th century)
    Autorzy:
    Zabraniak, Sławomir
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23967909.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    kapłaństwo
    archidiecezja gnieźnieńska
    Łowicz
    reforma trydencka
    Kościół katolicki
    klerycy
    Gniezno
    seminarium
    seminaria katolickie
    Opis:
    Działalność duszpasterska jest najważniejszą misją Kościoła. Jej celem jest udzielanie człowiekowi pomocy na drodze do osobistego zbawienia. Przygotowanie więc duszpasterzy, osób odpowiedzialnych za tę posługę, należy do najdelikatniejszych i najważniejszych zadań, od których zależy przyszłość ewangelizacji ludzkości. Od samych początków istnienia Kościoła starano się wypracować kryteria doboru i formacji duchownych. Przełomem był sobór trydencki (1545-1563), na którym nakazano zakładać seminaria duchowne i przygotowywać w nich przyszłych duszpasterzy katolickich. W archidiecezji gnieźnieńskiej do końca XVIII w. założono trzy seminaria duchowne. Pierwsze działało przy kolegium jezuitów w Kaliszu w latach 1593-1621. Kolejne seminarium ufundował prymas Stanisław Karnkowski przy katedrze w Gnieźnie w 1598 r. Rozpoczęło ono działalność ok. 1603 r. W 1718 r. jego prowadzenie przejęli misjonarze św. Wincentego a Paulo (lazaryści), którzy poświęcali się pracy formacyjnej przyszłych duszpasterzy. Pod koniec XVII w. prymas Michał Radziejowski ufundował i erygował seminarium w Łowiczu. Na synodzie archidiecezjalnym w 1720 r. zobowiązano każdego kandydata do kapłaństwa, by przebywał przez dwa lata w seminarium duchownym przed przyjęciem święceń kapłańskich. Klerycy przebywali w seminariach średnio od 1,5 do 4 lat. Zdobywali tam niezbędną wiedzę do pracy duszpasterskiej i formację ascetyczną.
    Pastoral activity is the most important mission of the Church. Its objective is to provide assistance to individuals on the path to personal salvation. Therefore, preparing the priests, persons responsible for providing such assistance, is among the most sensitive and most important tasks, on which future of evangelization of mankind depends. Since the very beginning of existence of the Church, efforts were made to develop criteria for selection and formation of priests. The breakthrough moment was the Council of Trent (1545–1563), which introduced the requirement of establishing theological seminaries and educating future Catholic priests there. In Gniezno archdiocese, by the end of 18th century, three seminaries were formed. First one was attached to Jesuit college in Kalisz, in 1593–1621. The next seminary was founded by Primate Stanisław Karnkowski in 1598; it was attached to Gniezno cathedral. It has commenced operation about 1603. In 1718, it was taken over by missionaries of St. Vincent de Paul (Lazarites), who devoted themselves to formation of future priests. At the end of 17th century, Primate Michał Radziejowski has founded and installed a seminary in Łowicz. During the archdiocese synod in 1720, an obligation was introduced for all priest candidates to spend two years in a seminary before receiving ordination. Seminarians spent in average 1,5 to 4 years at the seminary. There, they gained knowledge necessary for pastoral work and ascetic formation.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 183-198
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół katolicki we francuskojęzycznych ujęciach historii – geografii – kultury Polski/Rzeczypospolitej opracowanych we Francji w latach 1835–1842 przez emigrantów polskich
    The Catholic Church in French-Language Approaches to the History ‒ Geography ‒ Culture of Poland/The Republic of Poland, Developed in France in 1835–1842 by Polish Emigrants
    Autorzy:
    Wojciechowski, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1787950.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-19
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Leonard Chodźko
    Karol Forster
    obraz Kościoła katolickiego w XIX w.
    the image of the Catholic Church in the 19th century
    Opis:
    W artykule zostały przedstawione trzy obszerne dzieła powstałe i wydane we Francji po powstaniu listopadowym, a opracowane w środowisku polskich emigrantów. Dzieła te prezentowały czytelnikowi francuskiemu systematyczny wykład historii Polski/Rzeczypospolitej. Zawierały poza tą główną treścią artykuły mówiące o geografii Rzeczypospolitej oraz o kulturze i zagadnieniach dotyczących religii. Posiadały liczne ilustracje. Najobszerniejsze spośród tych dzieł to La Pologne pittoresque, Polska malownicza; wydane zostało w trzech tomach w latach 1835‒1845. W latach 1839‒1841 ukazało się kolejne dzieło omawiające wspomniane tematy, La Pologne illustrée, Polska ozdobnicza. Głównym redaktorem tych prac był Leonard Chodźko (1800‒1871). Natomiast w 1840 r. Karol Forster (1800‒1879) opublikował Pologne. Dzieła zyskały dużą popularność. W artykule zajęto się problemem prezentacji roli Kościoła katolickiego w historii Polski/Rzeczypospolitej, a także prezentacji różnych elementów życia religijnego. Wskazano na kilka zasadniczych wątków ideowych dostrzeganych w tejże prezentacji. Podkreślono zauważalną obecność zagadnień religijnych we wspomnianych dziełach, co pozytywnie wyróżnia je na tle ówczesnych prac podobnego rodzaju.
    The article presents three extensive works written and published in France after the November Uprising, and compiled in the milieu of Polish emigrants. These works presented the French reader with a systematic lecture on the history of Poland/the Republic of Poland. Apart from this main content, they contained articles about the geography of the Republic of Poland as well as about culture and issues related to religion. They had numerous illustrations. The most extensive of these works is La Pologne pittoresque, Picturesque Poland; was published in three volumes in the years 1835‒1845. In the years 1839‒1841 another work was published on the aforementioned topics, La Pologne illustrée, Ornamental Poland. The chief editor of these works was Leonard Chodźko (1800‒1871). And in 1840 Karol Forster (1800‒1879) published Pologne. The works gained great popularity. The article deals with the problem of presenting the role of the Catholic Church in the history of Poland/the Republic of Poland, as well as presenting various elements of religious life. Several basic ideological threads were identified in this presentation. The noticeable presence of religious issues in the aforementioned works was emphasized, which positively distinguishes them from other works of a similar type at that time.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 2; 49-78
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies