Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Co" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Doskonalenie metodyki badawczej pomiarów stężenia CO2 w powietrzu podglebowym
    Adjustment of research metodology of CO2 in concentration measurement in soil air
    Autorzy:
    Tarkowski, R.
    Sroczyński, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/394143.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    pomiary stężenia CO2
    powietrze podglebowe
    monitoring wycieków CO2
    naturalne wycieki CO2
    CO2 concentration measurements
    soil air
    CO2 leak monitoring
    CO2 natural leaks
    Opis:
    Podsumowano dotychczasowe, blisko dziesięcioletnie, doświadczenia zespołu Pracowni Geotechnologii IGSMiE PAN w zakresie pomiarów in situ stężenia CO2 w powietrzu podglebowym. W kolejnych latach badania realizowane były różnymi metodami i przy wykorzystaniu aparatury o rosnącym stopniu złożoności. W latach 2005–2008 wykonano pilotażowe badania koncentracji CO2 na obszarze złoża ropy naftowej Jastrząbka Stara k. Tarnowa, przy wykorzystaniu płytkich tymczasowych odwiertów. W 2009 r. w tej samej okolicy zainstalowano i przetestowano aparaturę do ciągłego pomiaru stężenia CO2 w powietrzu podglebowym, skonstruowaną w Instytucie. W kolejnych latach – od listopada 2009 r. do listopada 2014 r., prowadzono ciągłe pomiary na obszarze występowania wód mineralnych typu szczaw w Szczawnicy-Zdroju. Miały one na celu: przetestowanie jej działania, określenie tła stężenia CO2 w powietrzu podglebowym na badanym obszarze, stwierdzenie ewentualnych wycieków endogenicznego CO2, a także określenie istotnych czynników wpływających na stężenie tego gazu w powietrzu podglebowym w zmiennym przedziale czasowym. Uzyskane doświadczenia pozwoliły na udoskonalenie metodyki wykonywania pomiarów stężenia dwutlenku węgła w powietrzu podglebowym. Mogą być pomocne przy tworzeniu efektywnych systemów monitoringu na obszarach planowanych składowisk dwutlenku węgla w strukturach geologicznych.
    The present paper summarizes the nearly 10-year-long experiments conducted up to the present date by the Geotechnology Section of MEERI PAS on in situ measurements of CO2 concentration in soil air. Over the consecutive years, the studies were carried out using different methods and successively sophisticated instruments. In the years 2006–2008, a pilot study of CO2 concentration was performed on a hydrocarbon deposit of Jastrząbka Stara near Tarnów (Podkarpackie Province) using shallow boreholes. In 2009, the instruments for the continuous measurement of CO2 concentration in soil air were tested. The instruments were constructed at the Geotechnology Section. During the next years – from November 2009 to November 2014, continuous measurements were made in the area of carbonated mineral water occurrence in Szczawnica-Zdrój. The aim of the measurements was to test the instruments, to determine the background concentration of CO2 in soil air in the study area, to find possible leaks of endogenous CO2 , as well as to identify important factors affecting the concentration of this gas in soil air in a varying time interval. The gained experience made it possible to improve the methods of measuring the concentration of carbon dioxide in soil air. They can be helpful in creating effective monitoring systems in areas of planned carbon dioxide storage in geological formations.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 92; 243-260
    2080-0819
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of CO2 sequestration capacity based on hydrogeochemical model of Water-Rock-Gas interactions in the potential storage site within the Bełchatów area (Poland)
    Ocena pojemności składowania CO2 na podstawie modelowania hydrogeochemicznego relacji woda-skała-gaz w obrębie potencjalnego repozytorium w rejonie Bełchatowa
    Autorzy:
    Labus, K.
    Tarkowski, R.
    Wdowin, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216218.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    sekwestracja CO2
    modelowanie hydrogeochemiczne
    rejon Bełchatowa
    CO2 sequestration
    hydrogeochemical modeling
    Bełchatów area
    Opis:
    Geochemical modeling was aimed at characterising sequestration capacity and the changes of rock matrix and the reservoir parameters, that could occur due to CO2 injection into possible storage site of the Bełchatów area (Poland). A thorough research of mineralogical and petrophysical parameters of selected reservoir and cap rocks was performed by means of optical microscopy (planimetric analysis), SEM-EDS, XRD. In the simulations which were performed with use of Geochemist's Workbench 7.0.1. package the data of porosity and physico-chemical parameters of brines occurring at the suitable depth were also used. The simulations were performed in two stages. The first one was aimed at simulating the immediate changes in the reservoir and cap rocks impacted by the beginning of CO2 injection (100 days), the second - enabling assessment of long-term effects of sequestration (20 000 years). Results of modeling in the analysed rock-gas-water systems in considered long-term effects of sequestration (20 000 years) have shown that in the modeled period of 20 000 years, the minerals able to trap CO2 are dawsonite, siderite, calcite or dolomite. Calculated mineral-trapping capacity for the sandstones varies between 0.0 and 11.1 kgCO2/m3. For the analysed cap rocks, the mineral-trapping capacity ranges between 0.9 and 15.4 kgCO2/m3. Changes in sandstones porosity, observed due to the simulation, are insignificant. The significant decrease of fine clastic rocks porosity reaches 40 and 30% (for the sample 6873 and 6874, respectively) to the advantage of insulating properties of the cap rocks.
    Celem prac była ocena pojemności składowania CO2 w wybranych poziomach wodonośnych rejonu Bełchatowa oraz określenie efektów oddziaływania tego gazu na zmiany składu oraz porowatości matrycy skalnej. Na wybranych skałach z serii zbiornikowej i skał nadkładu przeprowadzono badania mineralogiczno-petrograficzne: mikroskopowe obserwacje w świetle przechodzącym (analiza planimetryczna), analizę mineralogiczną metodą SEM-EDS (analiza morfologii ziarn), analizę XRD. W modelowaniu geochemicznym, prowadzonym przy zastosowaniu symulatora geochemicznego The Geochemist's Workbench 7.0.1 (GWB), wykorzystano ponadto dane dotyczące porowatości skał oraz parametrów fizykochemicznych solanki występującej na odpowiednich głębokościach. Symulacje przeprowadzono w dwóch etapach. Pierwszy miał na celu modelowanie zmian w skałach zbiornikowych i nadkładu zaraz po rozpoczęciu zatłaczania CO2 (100 dni), drugi etap - umożliwił oszacowanie długoterminowego wpływu sekwestracji dwutlenku węgla (20 000 lat). Wyniki modelowania w rozpatrywanych układach gaz-woda-skała, w objętym modelowaniem przedziale czasu równym 20 000 lat pokazały, że fazami mineralnymi umożliwiającymi przechwytywanie CO2 są dawsonit, syderyt, kalcyt i/lub dolomit. Mineralna pojemność sekwestracyjna obliczona na podstawie rezultatów modelowania wynosi dla piaskowców od 0,0 do 11,1 kg/m3 formacji. Dla analizowanych skał uszczelniających mineralna pojemność sekwestracyjna wynosi od 0,9 do 15,4 kg/m3 formacji. Zmiany porowatości skał obserwowane dzięki badaniom modelowym są niewielkie w przypadku piaskowców. Znacznie wyraźniej zaznacza się względny spadek porowatości w skałach drobnoklastycznych - sięgający 40 i 30% (odpowiednio dla próbek 6873 i 6874). Zjawisko to może mieć korzystne znaczenie z punktu widzenia własności uszczelniających wymienionych skał.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 2; 69-84
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstępna geologiczna analiza struktur do składowania CO2 w rejonie Bełchatowa
    Preliminary geological analysis of structures to store CO2 within the Bełchatów area
    Autorzy:
    Tarkowski, R.
    Marek, S.
    Uliasz-Misiak, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217004.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    składowanie CO2
    struktura geologiczna
    poziomy wodonośne
    Polska
    CO2 storage
    geological structure
    aquifer
    Polska
    Opis:
    Przedstawiono wyniki wstępnej analizy geologicznej struktur w mezozoicznych solankowych poziomach (dolnej kredy, dolnej jury oraz dolnego i górnego triasu) Niżu Polskiego do składowania CO2 w rejonie Bełchatowa. Na podstawie kryteriów przedstawionych w "Best pratice for the storage of CO2 in saline aquifers" z modyfikacjami autorów wskazano 6 struktur w 5 lokalizacjach (antyklina Jeżowa, rów Kliczkowa, antyklina Lutomierska, antyklina Tuszyna i antyklina Zaosia). Przedmiotem analizy była: pojemność składowania CO2, głębokość poziomu zbiornikowego, jego miąższość efektywna, porowatość, przepuszczalność, mineralizacja, obecność uskoków oraz miąższość skał nadkładu. Przyjęto, że odległość struktury geologicznej od elektrowni w Bełchatowie nie przekroczy 80 km, a minimalną pojemność struktury założono na poziomie 60 Mt. Obliczeń pojemności wolumetrycznej struktur dokonano w ujednoliconej metodyce przyjętej w projekcie EU GeoCapacity. Wytypowane i wstępnie scharakteryzowane struktury spełniają w różnym stopniu kryteria miejsc składowania dwutlenku węgla. Mogą one stanowić podstawę wyboru najlepszych i najodpowiedniejszych z nich dla szczegółowego rozpoznania możliwości geologicznego składowania dwutlenku węgla dla elektrowni Bełchatów.
    Results of a preliminary geological analysis on CO2 storage suitability of geological structures of Mesozoic brine aquifers [Lower Cretaceous, Lower Jurassic, Lower and Upper Triassic] of the Polish Lowlands at the Bełchatów area were presented. According to criteria given in the "Best practice for the storage of CO2 in saline aquifers", with some authors' alterations, six structures in five locations were defined [the Jeżów anticline, the Kliczków trough, the Lutomierska anticline, the Tuszyn anticline, the Zaosie anticline]. Analysis covered: CO2 storage capacity, reservoir depth, its effective thickness, porosity, permeability, mineralization, fault occurrence, overburden thickness. It was assumed that the distance between geological structure and the Bełchatów Power Plant is less or equal to 80 km, while the minimum structure's capacity was assumed at 60 Mt. Calculations of volumetric capacity of structures were performed according to the unified methodology accepted at the GeoCapacity EU Project. Selected and preliminarily defined structures meet to a certain degree criteria of carbon dioxide storage locations. They might form base to select the best and the most suitable of them to recognize in detail geological carbon dioxide storage possibilities for the Bełchatów power plant.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 2; 37-45
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    CO2-brine-rock interactions as a result of long term experiment onto rock samples from Chabowo anticline, Poland
    Autorzy:
    Wdowin, M.
    Tarkowski, R.
    Manecki, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184769.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    CO2 brine-rock interactions
    CO2 sequestration
    petrophysical investigation
    petrology-mineralogical characteristics
    Chabowo anticline
    Opis:
    The presented work concerns investigations of CO2-brine-rock interactions conducted over a period of 20-months. Experiments were carried out at laboratory scale with the use of equipment specifically designed for this purpose. Research materials (reservoir and cap rocks) were taken from the Chabowo 3 well located within Chabowo anticline. The experiments were carried out at room temperature (about 25°C) and pressure about 6 MPa. For samples before and after the experiment a numerous investigations were carried out i.e. petrophysical (porosity, surface area, threshold diameter, average capillary, framework and bulk densities) and petrological-mineralogical characteristics. Also brine used for examination before and after experiment was analyzed (chemical analysis). Petrophysical results have shown a significant decrease of porosity (from 17.0% to 7.5%) and surface area (from 0.395 m2/g to 0.196 m2/g) in case of sandstone. These changes are caused probably by crystallization of halite in pore spaces, because mineralogical analysis (XRD) has shown the presence of halite (3-5% vol. in the rock) after experiment. More detailed results were obtained during mineralogical analyses of thin sections. These results have shown in sandstone samples a small increase of porosity and a small decrease of feldspar and cements (carbonate and clay) as well as matrix which suggests dissolution of these constituents. For clay stone - after experiment XRD clay fraction has shown absence of clay minerals such as montmorillonite, which may also be caused by interaction between the rock, CO2 and brine. Dissolution of some minerals is evidenced by chemical analysis of brine where amounts of most tested ions increase after experiment for both sandstone and clay stone.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2013, 39, 4; 385-400
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The possibilities of underground CO2 storage in the Zaosie Anticline
    Możliwości wykorzystania antykliny Zaosia do podziemnego składowania CO2
    Autorzy:
    Marek, S.
    Dziewińska, L.
    Tarkowski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217054.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    składowanie CO2
    struktura geologiczna
    poziomy wodonośne
    Polska
    CO2 storage
    geological structure
    aquifer
    Polska
    Opis:
    The Zaosie Anticline is located not far from Łódź and Bełchatów. It is one of the most interesting geological structures for underground CO2 storage in Poland and thus it requires a detailed study. The paper presents the geological characteristics of the Zaosie Anticline against the background of the geological structure of the region as well as the potential aquifers for CO2 storage, including their suitability for CO2 storage. The Zaosie Anticline was examined by seismic profiles and four deep boreholes. The following formations suitable for underground CO2 storage were analysed: Lower Jurassic Borucice and Komorowo formations and Lower Triassic Baltic Formation. The primary aquifer for CO2 storage in the Zaosie Anticline is the Baltic Formation of Scythian age. The secondary aquifer is the Upper Pliensbachian Komorowo Formation. The primary Lower Triassic aquifer was surveyed by three deep boreholes. Its volumetric storage capacity is approximately 340 million tons, and the TDS content in the formation water reaches 250g/dcm3. The aquifer is sealed directly by a thick series of clay-carbonate evaporite rocks and a thick packet of Middle and Upper Triassic and Jurassic deposits. Its disadvantage is a considerable depth to this level, which affects the petrophysical characteristics of reservoir rocks. The secondary aquifer, the Komorowo Formation, shows better petrophysical parameters of rocks in terms of CO2 storage, the depth to the aquifer is adequate, but its disadvantage is a low content of TDS in the formation water and the likelihood of contact with surface waters. The Borucice Formation aquifer is not recommended for CO2 storage because it occurs at a small depth and possibly contacts with meteoric waters. The Zaosie structure is of interest to the Bełchatów Power Station. Relatively near the structure (up to 50 km) are also the Dalkia Łódź ZEC SA plants, and the following plants are located a little further (up to 100 km): KCW Warta SA, Kozienice Power Plant SA, ZE PAK SA (Power Plant Group Company, Adamów), Vattenfall Heat Poland SA - (Siekierki and Żeran in Warsaw) and LaFarge Cement Poland SA (Małogoszcz).
    Antyklina Zaosia znajduje się w bliskiej odległości od Łodzi i Bełchatowa i jest jedną z bardziej interesujących struktur geologicznych do składowania CO2 w Polsce, dlatego też dokonano szczegółowego jej opracowania. Przedstawiono charakterystykę geologiczną antykliny Zaosia na tle budowy geologicznej regionu, szczegółową budowę geologiczną, charakterystykę potencjalnych poziomów do składowania CO2 oraz przydatność rozważanych poziomów zbiornikowych do podziemnego składowania dwutlenku węgla. Antyklina Zaosia została rozpoznana profilami sejsmicznymi i czterema głębokimi otworami wiertniczymi. Do składowania CO2 przeanalizowano poziomy zbiornikowe: dolnojurajskie (formacja borucicka i formacja komorowska) oraz dolnotriasowy (formacja Bałtycka). Pierwszoplanowym poziomem zbiornikowym dla składowania CO2 w antyklinie Zaosia jest poziom formacji bałtyckiej scytyku, natomiast drugoplanowym poziomem zbiornikowym jest poziom formacji komorowskiej górnego pliensbachu. Pierwszoplanowy dolnotriasowy poziom zbiornikowy został rozpoznany trzema głębokimi otworami, jego wolumetryczna pojemność składowania wynosi około 340 mln ton, a mineralizacja wód złożowych osiąga 250 g/dcm3. Jest on uszczelniony bezpośrednio grubym kompleksem skał ilasto-wapnisto-ewaporytowych oraz miąższym pakietem skał triasu środkowego i górnego oraz jury. Jego mankamentem jest znaczna głębokość, co wpływa ujemnie na cechy petrofizyczne skał zbiornikowych. Drugoplanowy poziom zbiornikowy formacji komorowskiej posiada lepsze parametry petrofizyczne skał pod kątem składowania CO2, ma odpowiednią głębokość zalegania, a jego mankamentem jest mała mineralizacja wód złożowych i prawdopodobieństwo kontaktu z wodami powierzchniowymi. Poziom zbiornikowy formacji borucickiej nie jest rekomendowany do składowania CO2 z uwagi na jego małą głębokość i możliwy kontakt z wodami infiltracyjnymi. Struktura Zaosia stanowi przedmiot zainteresowania Elektrowni w Bełchatowie. W bliskiej odległości (do 50 km) od niej znajdują się zakłady Dalkia Łódź ZEC SA, a w nieco dalszej (do 100 km): KCW Warta SA, Elektrownia Kozienice SA, Zespół Elektrowni PAK SA (Adamów), Vattenfall Heat Poland SA - (Siekierki i Żerań w Warszawie), LaFarge Cement Poland SA (Małogoszcz).
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 4; 89-107
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koszty geologicznego składowania CO2
    Costs of CO2 geological storage and an exemplary analysis for a given emitter
    Autorzy:
    Uliasz-Misiak, B.
    Tarkowski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/394602.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    składowanie CO2
    wychwytywanie
    koszty
    projekt EU GeoCapacity
    CO2 storage
    capture
    costs
    EU GeoCapacity project
    Opis:
    Koszty geologicznego składowania CO2 obejmują trzy kluczowe elementy tej technologii: wychwytywanie (w tym sprężanie gazu), transport oraz składowanie. Uzależnione są od licznych czynników: ilości składowanego gazu, technologii wychwytywania, odległości źródła emisji od miejsca składowania, lokalizacji miejsca składowania, kosztów instalacji zatłaczania, charakterystyki zbiornika, zagospodarowania terenu i innych. Spośród trzech etapów wychwytywania, transportu i składowania, pierwszy z nich jest najbardziej kapitałochłonny. Wysokie koszty wychwytywania CO2 są dziś główną przeszkodą wprowadzenia geologicznego składowania dwutlenku węgla. Na podstawie literatury przedstawiono koszty wszystkich trzech etapów geologicznego składowania dwutlenku węgla. Scharakteryzowano koszty wychwytywania CO2 dla elektrowni i procesów przemysłowych, koszty sprężania i transportu, rurociągami i drogą morską, koszty składowania geologicznego oraz koszty całego systemu CCS (Carbon Dioxide and Storage). Podkreślono, że komercyjne działania związane z każdym z zasadniczych elementów CCS dostarczają podstaw dla oszacowania kosztów bieżących, jednak wielkość tych kosztów w przyszłości jest trudno przewidywalna. W ramach projektu EU GeoCapacity sporządzono model ekonomiczny dla przypadku składowania CO2 w strukturze Dzierżanowa z jednej z elektrociepłowni zlokalizowanej na terenie Warszawy. Rozważano jedno źródło emisji i jedno miejsce składowania dwutlenku węgla. Przy założeniu zatłaczania CO2 do struktury Dzierżanowa dwoma otworami z wydatkiem 1 Mt CO2/rok przez czas życia systemu sekwestracyjnego (30 lat) zostanie zatłoczone 51,98 Mt gazu. Antyklina zostanie wypełniona w 19,99% dwutlenkiem węgla. Największe oszacowane koszty związane są z wychwytywaniem dwutlenku węgla - 675 mln Euro, niższe ze sprężaniem - 61,27 mln Euro, ze składowaniem - 7,87 mln Euro, a najniższe z transportem - 2,24 mln Euro.
    CO2 geological storage costs cover three key constituents of CCS technology: gas capture (and compression), transportation and storage. The costs depend on different factors as: gas amount, applied capture technology, distance between emission source and storage site, location of the storage site, injection installation costs, reservoir characteristics, land development plan and many others. Amongst the three stages: capture, transportation and storage, the first one is the most capital-intensive. Carbon dioxide capturing high costs hinder the most introducing geological storage of carbon dioxide. Basing on literature knowledge there were presented costs of all three stages of geological carbon dioxide storage. There were characterized costs of CO2 capture for power plants and other industrial processes, costs of compression and transportation, by pipelines and gas carriers, costs of geological storage and total costs of a CCS (Carbon Dioxide and Storage) system. It was stressed that commercial activities involving every principle CCS constituent bring base to estimate present costs, however forecasting on costs in future is mercurial. Within frames of the EU GeoCapacity Project there was elaborated an economic model of CO2 storage process within the Dzierżanowo structure for a combined heat and power plant of the Warsaw area. A single emission source was considered, as well as a single carbon dioxide storage location. Allowing CO2 injecting into the Dzierżanowo structure through two wells of productivity estimated at 1 Mt CO2 per year, for all the sequestration installation lifetime (30 years) 51.98 Mt of CO2 would be injected. The anticline would be filled with carbon dioxide in 19.99%. Top estimated costs involve carbon dioxide capturing 675 mln Euro, compression involves less 61.27 mln Euro, storage involves less 7.87 mln Euro, transportation involves the least 2.24mln Euro.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2009, 75; 21-34
    2080-0819
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka geologiczna antykliny Kamionek (niecka płocka) -potencjalne składowisko CO2
    The geological characteristics of the Kamionki Anticline (Płock Trough) - a potential CO2 storage site
    Autorzy:
    Marek, S.
    Dziewińska, L.
    Tarkowski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216517.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    struktura geologiczna
    składowanie CO2
    struktura Kamionki
    poziomy wodonośne
    CO2 storage
    geological structure
    Kamionki structure
    aquifer
    Opis:
    Przedstawiono położenie, budowę geologiczną i charakterystykę struktury Kamionek pod kątem podziemnego składowania dwutlenku węgla. Leży ona na terenie niecki płockiej, w SW części bloku Płońska i jest ona przykładem rowu synsedymentacyjnego o założeniach wczesno- i środkowojurajskich. Została rozpoznana półszczegółowym zdjęciem sejsmiki refleksyjnej oraz trzema głębokimi otworami wiertniczymi (Kamionki 1, Kamionki 2 i Kamionki IG-3). Przyjmując umownie zarys antykliny wyznaczony izohipsą stropu jury dolnej, jej długość wynosi około 15 km, szerokość około 5 km i powierzchnia około 75 km2. Dane geologiczne, sejsmiczne i złożowe pozwalają stwierdzić, że struktura ta dobrze spełnia warunki stawiane miejscom podziemnego składowania dwutlenku węgla. Pierwszoplanowym poziomem zbiornikowym dla podziemnego składowania CO2 są utwory formacji mogileńskiej barremu-albu środkowego, o śmiąższości średnio 170 metrów, średnim udziale piaskowców 85%, porowatości około 20%, przepuszczalności powyżej 100 mD sięgającej do 2000 mD. Serię uszczelniającą stanowią margle, wapienie, opoki i kreda pisząca kredy górnej o miąższości około 1000 metrów. Drugoplanowym poziomem zbiornikowym są osady formacji borucickiej toarsu górnego. Struktura Kamionek jest jedną z dziewięciu struktur wytypowanych w utworach mezozoiku niecki płockiej do podziemnego składowania dwutlenku węgla. Znajduje się w niewielkiej odległości od dużego emitenta CO2 - PKN ORLEN SA (Płock), natomiast w odległości od 50-100 km znajdują się kolejni duzi emitenci (Vettenfall Heat Poland SA - Żerań, Soda Polska Ciech Sp. z o.o. - Janikowo i Inowrocław oraz Dalkia Łódź ZEC SA) mogący być zainteresowani geologicznym unieszkodliwianiem dwutlenku węgla.
    The location, geological structure and characteristics of the Kamionki Anticline is presented in terms of possibility of underground CO2 storage. It is situated in the Płock Trough, in the SW part of the Płońsk Block, and represents a synsedimentary graben originated in the Early and Middle Jurassic. It has been explored by a semi-detailed reflection seismic survey and three deep boreholes (Kamionki 1, Kamionki 2 and Kamionki IG-3). Assuming that the anticline is conventionally outlined by a contour line of the top of the Lower Jurassic, its length is about 15 km, width is about 5 km and the area reaches approximately 75 km2. Geological, seismic and reservoir property data allow concluding that this structure is suitable for underground carbon dioxide storage. The primary reservoir level for underground CO2 storage is represented by Barremianmiddle Albian deposits of the Mogilno Formation with an average thickness of 170 metres, containing on the average 85% of sandstones, and showing porosity of about 20% and permeability above 100 mD up to 2000 mD. The sealing series is composed of Upper Cretaceous marls, limestones and chalk reaching the thickness of about 1000 metres. The secondary reservoir level is represented by upper Toarcian deposits of the Borucice Formation.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 2; 17-31
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budowa geologiczna struktury Choszczna (niecka szczecińska) w świetle interpretacji sekcji efektywnych współczynników odbicia dla potrzeb podziemnego składowania CO2
    Geological structure of the Choszczno Anticline (Szczecin Trough) in the light of interpretation of the sections of effective reflection coefficients for underground CO2 storage
    Autorzy:
    Dziewińska, L.
    Tarkowski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/215979.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    niecka szczecińska
    budowa geologiczna
    składowanie CO2
    nieciągłość tektoniczna
    współczynnik odbicia
    Szczecin Through
    geological structure
    CO2 storage
    tectonic discontinuities
    reflection coefficient
    Opis:
    Celem badań było dokładniejsze rozpoznanie budowy geologicznej struktury Choszczna pod kątem potencjalnego składowania CO2. W artykule przedstawiono interpretację materiałów sejsmicznych dla jednego wybranego profilu sejsmicznego przetworzonego do postaci sekcji współczynników odbicia, charakteryzujących się zwiększoną rozdzielczością zapisu w stosunku do obrazu falowego. Szczególną uwagę zwrócono na kompleksy geologiczne związane ze skałami zbiornikowymi jury, w których w antyklinalnej strukturze występują poziomy zbiornikowe do składowania dwutlenku węgla. Przeprowadzona korelacja wydzielonych warstw odzwierciedla budowę litologiczno-strukturalną ośrodka skalnego. Pozwala na określenie miąższości wyznaczonych serii oraz zmian w ich obrębie oraz zezwala powiązać poszczególne warstwy z wydzieleniami litologicznymi na podstawie danych geologicznych. Rozpoznanie dotyczy całego kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego struktury Choszczna ze szczególnym zwróceniem uwagi na serie, w których występują potencjalne poziomy zbiornikowe do składowania CO2. Wykonana interpretacja istotnie wzbogaciła zakres informacji przedstawianych w standardowych dokumentacjach sejsmicznych. Oceniając przydatność wyznaczonych poziomów zbiornikowych do składowania CO2 należy zwrócić uwagę na zaburzenia tektoniczne występujące w obrębie formacji komorowskiej, szczególnie w szczytowej części struktury Choszczna. Warstwa piaskowca trzcinowego pod tym względem jest bardziej ciągła. W świetle uzyskanych wyników wydaje się celowe szersze zastosowanie, także dla innych struktur, procesu przetwarzania materiałów sejsmicznych w postać efektywnych współczynników odbicia z zadaniem rozpoznania budowy geologicznej.
    The aim of this study was to identify thoroughly the geological structure of the Choszczno Anticline for potential CO2 storage. The paper presents the interpretation of seismic materials for a selected seismic profile reprocessed into a section of reflection coefficients characterized by increased recording resolution as compared to the wave image. Particular attention was paid to the geological complexes associated with the Jurassic reservoir formations suitable for carbon dioxide storage within the anticline. The correlation of the identified layers reflects the lithology and structure of the rock series. It allows determination of the thicknesses of the series and changes within them, and enables linking the individual layers with the lithologic units, based on geological data. The study refers to the whole Zechstein-Mesozoic succession of the Choszczno Anticline, with special emphasis on these series, in which there are potential reservoir formations for CO2 storage. The interpretation has significantly expanded the amount of data provided in standard seismic documentations. While assessing the suitability of the formations for CO2 storage, special attention should be paid to the tectonic disturbances within the Komorowo Formation, especially in the top part of the Choszczno structure. The Reed Sandstone bed is more continuous in this respect. The obtained results seem to suggest wider application of reprocessing of seismic materials into effective reflection coefficients to study the geological structure, also for other structures.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2012, 28, 1; 173-184
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antykliny Dzierżanowa i Wyszogrodu (niecka płocka) jako potencjalne składowiska CO2
    The Dzierżanowo and Wyszogród anticlines (płock trough) as potential CO2 storage sites
    Autorzy:
    Marek, S.
    Dziewińska, L.
    Tarkowski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216600.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    składowanie CO2
    struktura geologiczna
    poziomy wodonośne
    Polska
    antyklina Dzierżanowa
    antyklina Wyszogrodu
    CO2 storage
    geological structure
    aquifer
    Polska
    Dzierżanowo Anticline
    Wyszogród Anticline
    Opis:
    Przedstawiono położenie, budowę geologiczną i charakterystykę struktury Dzierżanowa i Wyszogrodu pod kątem podziemnego składowania dwutlenku węgla. Antykliny Dzierżanowa i Wyszogrodu są dwiema z dziewięciu struktur wytypowanych wstępnie do podziemnego składowania dwutlenku węgla w utworach mezozoiku niecki płockiej. Rozpoznano je profilami sejsmicznymi i głębokimi otworami wiertniczymi, przy czym rozpoznanie antykliny Dzierżanowa jest lepsze (5 otworów) niż antykliny Wyszogrodu (1 otwór). Dla opisywanych struktur do składowania CO2 zaproponowano dolnokredowy i dolnojurajski poziom zbiornikowy. Mają one zbliżone parametry poziomów zbiornikowych dolnokredowego i dolnojurajskiego: średnia miąższość (odpowiednio 144 m i 161 m) oraz (140 m i 112 m), głębokość zalegania (200-300 m, mniejsza w przypadku antykliny Dzierżanowa), wysoką porowatość i przepuszczalność skał zbiornikowych (kilkaset mD i więcej), dużą pojemność składowania CO2 (znacznie większą w przypadku antykliny Wyszogrodu), dużą miąższość skał uszczelniającego nadkładu. W obu przypadkach serie uszczelniające wymagają dalszego, szczegółowego rozpoznania pod kątem szczelności. W obrębie skał zbiornikowych i uszczelniającego nadkładu nie stwierdzono uskoków (antyklina Wyszogrodu) lub występują one w głębszych partiach kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego po najniższą dolną kredę (antyklina Dzierżanowa). Ze względu na stopień rozpoznania oraz mniejszą głębokość zalegania skał poziomów zbiornikowych, przy podobnych właściwościach zbiornikowych skał i uszczelniającego nadkładu, struktura Dzierżanowa wydaje się korzystniejsza do podziemnego składowania dwutlenku węgla. Struktury Dzierżanowa i Wyszogrodu mogą stanowić przedmiot zainteresowania kilku dużych emitentów CO2 tego regionu: Vettenfall Heat Poland SA - (Siekierki i Żerań w Warszawie) oraz Dalkia Łódź ZEC SA znajdujących się w odległości do 100 kilometrów.
    The paper presents the location, geological structure and characteristics of the Wyszogród and Dzierżanowo anticlines in terms of potential underground storage of carbon dioxide. The Dzierżanowo and Wyszogród anticlines are two of the nine pre-selected structures for underground storage of carbon dioxide in Mesozoic deposits of the Płock Trough. They were detected by seismic profiles and deep boreholes. The Dzierżanowo Anticline is explored in more detail (five boreholes) than the Wyszogród Anticline (one borehole). Lower Cretaceous and Lower Jurassic aquifers have been proposed for CO2 storage in these areas. They have similar parameters: average thickness (144 mand 161 m; 140 mand 112 m, respectively), depth to the aquifer (200-300 m, lower for the Dzierżanowo Anticline), high porosity and permeability of reservoir rocks (several hundred mD and more), high capacity storage of CO2 (much higher for the Wyszogród Anticline) and large thickness of the overburden seal. In both cases, the sealing series require further, detailed investigation of their sealing properties. No faults are observed within the reservoir rocks and overburden seal in the Wyszogród Anticline. They occur in the deeper parts of the Zechstein-Mesozoic succession up to the Lower Cretaceous in the Dzierżanowo Anticline. Due to its degree of exploration and the depth to the aquifer, and similar properties of the reservoir rocks and the sealing caprock, the Dzierżanowo structure seems more favourable for the underground storage of carbon dioxide. The Wyszogród and Dzierżanowo structures may be of interest to several large CO2 emitters in the region: Vettenfall Heat Poland SA - (Siekierki and Żerań, Warsaw) and the Dalkia Łódź ZEC SA, located at a distance of up to 100 kilometres.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 3; 151-175
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    CO2 storage potential of sedimentary basins of Slovakia, the Czech Republic, Poland and the Baltic States
    Autorzy:
    Šliaupa, S.
    Lojka, R.
    Tasáryová, Z.
    Kolejka, V.
    Hladík, V.
    Kotulová, J.
    Kucharič, L.
    Fejdi, V.
    Wójcicki, V.
    Tarkowski, R.
    Uliasz-Misiak, B.
    Šliaupienė, R.
    Nulle, I.
    Pomeranceva, R.
    Ivanova, O.
    Shogenova, A.
    Shogenov, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059731.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    CO2 geological storage
    saline aquifer
    coal bed
    EOR
    ECBM
    Opis:
    It has been increasingly realised that geological storage of CO2 is a prospective option for reduction of CO2 emissions. The CO2 geological storage potential of sedimentary basins with the territory of Slovakia, the Czech Republic, Poland, and the Baltic States is here assessed, and different storage options have been considered. The most prospective technology is hydrodynamic trapping in the deep saline aquifers. The utilisation of hydrocarbon (HC) fields is considered as a mature technology; however storage capacities are limited in the region and are mainly related to enhanced oil (gas) recovery. Prospective reservoirs and traps have been identified in the Danube, Vienna and East Slovakian Neogene basins, the Neogene Carpathian Foredeep, the Bohemian and Fore-Sudetic Upper Paleozoic basins, the Mesozoic Mid-Polish Basin and the pericratonic Paleozoic Baltic Basin. The total storage capacity of the sedimentary basins is estimated to be as much as 10170 Mt of CO2 in deep saline aquifer structures, and 938 Mt CO2 in the depleted HC fields. The utilisation of coal seams for CO2 storage is related to the Upper Silesian Basin where CO2 storage could be combined with enhanced recovery of coal-bed methane.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2013, 57, 2; 219--232
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies