- Tytuł:
-
Austro-Węgry wobec odbudowy państwa polskiego. Źródła w Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu (IV 1916 – X 1917)
Österreich-Ungarn und die Wiederrichtung des polnischen Staates. Quellen im Österreichischen Staatsarchiv in Wien (IV 1916-X 1917) - Autorzy:
-
Gaul, Jerzy
Baczkowski, Michał
Szymczak, Damian - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/books/2148594.pdf
- Data publikacji:
- 2020-10-07
- Wydawca:
- Archiwum Główne Akt Dawnych
- Opis:
-
Upamiętnienie 100. rocznicy wybuchu pierwszej wojny światowej, która wywarła ogromny wpływ na losy Polski, trudno wyobrazić sobie bez przypomnienia wysiłków politycznych zmierzających do odzyskania przez Polskę niepodległości i utworzenia państwa polskiego w listopadzie 1918 r. Tematem badawczym pasjonującym od lat historyków polskich jest tzw. sprawa polska w latach I wojny światowej. Nie mniej ważnym zagadnieniem jest proces powstania niepodległego państwa: budowy jego struktur, instytucji, przejmowania administracji, wybór głowy państwa itd., w wyniku którego było możliwe szybkie odrodzenie Rzeczypospolitej w listopadzie 1918 r. Przy problematyce odbudowy państwowości polskiej w latach I wojny światowej szczególnie istotne jest określenie relacji między wysiłkami środowisk polskich do stworzenia już w czasie wojny polskiego aparatu państwowego i wpływu na ten proces państw centralnych, okupujących Królestwo Polskie. Ten ostatni wypełniony był licznymi kontrowersjami między władzami monarchii habsburskiej i Rzeszy Niemieckiej, walczących ostro o realizację swoich interesów. W polskiej literaturze przedmiotu koncentrowano się na działaniach polityków polskich i niemieckich oraz funkcjonowaniu powołanych instytucji, wykorzystując głównie materiał aktowy przechowywany w archiwach polskich i niemieckich. Rola Austro-Węgier w powstawaniu państwowości polskiej była uwzględniona w mniejszym zakresie. Materiały źródłowe do powyższej problematyki znajdują się w Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu. Ich wybór znalazł się w prezentowanej publikacji. Prezentowane materiały pochodzą z Archiwum Wojny (Kriegsarchiv) oraz z Archiwum Domu, Dworu i Państwa (Haus-, Hof- und Staatsarchiv). W Archiwum Wojny interesujące dokumenty znajdują się w zespole Naczelnej Komendy Armii (Armeeoberkommando) - w podzespole Oddziału Kwatermistrzowskiego (Quartiermeisterabteilung) i w Ministerstwie Wojny (Kriegsministerium) - w Urzędzie Nadzoru Wojennego (Kriegsüberwachungsamt). Badania w Archiwum Domu, Dworu i Państwa (Haus-, Hof- und Staatsarchiv) dostarczyły dokumentów z zespołu Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Ministerium des Äussern) - z podzespołu Archiwum Politycznego / I. Dział Ogólny/ Wojna 1914-1918 (Politisches Archiv / I. Allgemeines / Krieg 1914-1918). W publikacji czytelnik znajdzie 338 dokumentów z załącznikami w układzie chronologicznym.
Erinnerung und Gedenken an den 100. Jahrestag des Ausbruchs des Ersten Weltkriegs, der für das weitere Schicksal Polens im 20. Jahrhundert von großer Bedeutung war, ist ohne das Gedenken an die intensiven Bemühungen zur Wiedererlangung der Unabhängigkeit Polens im November 1918 kaum denkbar. Die sogenannte polnische Frage während des Ersten Weltkriegs ist ein Forschungsthema, das polnische Historiker seit Jahren fasziniert. Ein nicht minder wichtiges Forschungsthema ist die Entstehung und Entwicklung der staatlichen und administrativen Strukturen und Institutionen des wiedererstandenen unabhängigen Polens, die Übernahme der Verwaltung seitens des neuen Staates sowie die Entscheidung für das Staatsoberhaupt, was in der Folge die rasche Wiedergeburt des Landes im November 1918 ermöglichte. Die Zeit des Ersten Weltkriegs ist für die Erforschung der Aktivitäten jener polnischer Kreise, die sich bereits während der Kriegsjahre für die Schaffung staatlicher Strukturen einsetzten, von großer Bedeutung. Ebenso bedeutsam ist der Einfluss der Mittelmächte, die das Königreich Polen besetzt hatten, auf diese Entwicklung. Dieser war von zahlreichen Kontroversen zwischen den Machthabern der Habsburgermonarchie und des Deutschen Reichs geprägt, die sich intensiv für die Durchsetzung ihrer jeweiligen Interessen einsetzten. In der polnischen Literatur zu dieser Thematik wird das Hauptaugenmerk auf die Aktivitäten polnischer und deutscher Politiker sowie auf bereits bestehende Institutionen gelegt, wobei vorwiegend Quellen aus polnischen und deutschen Archiven herangezogen werden. Die Bedeutung Österreichs für die Wiedergründung eines unabhängigen Polens wurde bis dato weniger berücksichtigt. Die uns interessierenden Quellen befinden sich im Österreichischen Staatsarchiv in Wien. Eine Auswahl dieser Quellen wurde in der Publikation Austro-Węgry wobec odbudowy państwa polskiego. Źródła w Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu (IV 1916-X 1917) veröffentlicht. Die in dieser Publikation publizierten Quellen stammen aus dem Kriegsarchiv sowie aus dem Haus-, Hof- und Staatsarchiv. Im Kriegsarchiv befinden sich interessante Quellenmaterialien im Aktenbestand des Armeeoberkommandos, im Teilbestand der Quartiermeisterabteilung, sowie im Kriegsministerium, im Kriegsüberwachungsamt. Recherchen im Haus-, Hof- und Staatsarchiv erbrachten Quellen aus dem Bestand des Ministeriums des Äussern, aus dem Politischen Archiv / I. Allgemeines / Krieg 1914-1918. In der vorliegenden Publikation sind 338 Quellendokumente einschließlich Anhängen in chronologischer Reihung zu finden. - Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Książka