Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bulgarian" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Kalin Yanakiev as a Writer of Apocrypha? Remarks on the Essay "Дебат върху теодицеята" ("A Debate on Theodicy")
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Szymczak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682146.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Theodicy
    Orthodox Christianity
    apocrypha
    Bulgarian culture
    Opis:
    The article engages with the philosophical and theological notion of theodicy as formulated by Kalin Yanakiev in Дебат върху теодицеята (A Debate on Theodicy), an essay which appeared in Yanakiev’s book Философски опити върху самотата и надеждата (Philosophical Essays on Solitude and Hope,2008). The article uses the category of apocryphalness to analyse the ideas sparked off in Yanakiev’s work by a passage from Dostoevsky’s The Brothers Karamazov, along with a series of Yanakiev’ s philosophical and poetic images which are interpreted in the biblical and philosophical context. The article also touches on the relationships between Yanakiev’s ideas and Orthodox Christian theodicy.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2014, 4; 219-231
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Georgiego Gospodinowa zmagania z kategorią czasu w dobie kryzysu
    Georgi Gospodinov’s Struggle with the Category of Time During the Crisis Period
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15582235.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Gospodinov
    Bulgarian literature
    dystopia
    imitation
    pop-nationalism
    Opis:
    The article is devoted to a reflection on the category of time in Georgi Gospodinov’s novel Vremeubežiŝte (2020), where the author undertakes a reflection on the processes of culpable and non-culpable self-destruction of societies that have rejected the rules of Enlightenment rationalism. Using the tools of dystopia, he creates a world gripped by collective madness, the sources of which he derives from extra-literary reality and links to contemporary political and cultural processes. Leszek Kolakowski’s concept of time as the vault of the human home, which is based on four pillars: reason, God, love, death, remains the philosophical point of reference for my deliberations. In turn, the concept of retroutopia of the sociologist of culture Zygmunt Bauman provided me with tools to reflect on a new type of rationalism after the conservative turn. René Girard’s concept of mimetic competition was helpful in considering the structure of the world presented in the novel.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 23; 295-320
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677581.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    progress
    enlightenment
    development
    catching up
    Bulgarian culture
    Opis:
    “Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)This paper outlines the main stages in the process through which the notion of “needing to catch up” (a belief that the country was in need of accelerated development) became incorporated into the idea of Bulgarian national identity. Since the mid-19th century, Bulgarians have tended to rely on the notion of “needing to catch up” as a way of conceptualising their place among “the civilised nations,” a concept they regard with varying degrees of desirability. I use the concept of “needing to catch up” in the sense of a culturally and politically functional standard or template, which nonetheless cannot function as an independent concept since it belongs to different systems of ideas with their various economic, geopolitical, religious, psychological and cultural aspects. Inseparably wedded to the idea of “needing to catch up” is the idea of “retardation”, which was floated in discussions on the Bulgarian condition even before the Bulgarian state emerged as a political reality. As the national movement grew in strength, these inferiority complexes morphed into their mirror image: a belief that Bulgarians were capable of catching up with Europe in terms of cultural advancement. From the early fascination with the cultural achievements of the “enlightened nation” felt by the so-called “Orthodox Enlightenment” thinkers, through a replication of the Russian discourse, this line of reasoning culminated in Marxist ideology (including propaganda between 1945 and 1989) and the post-1989 politics of persuasion. The bell may be tolling for the time-bound idea of “needing to catch up”, a notion which has exhausted its potential to excite intellectual conflict or struggle, and has very possibly resulted is a self-poisoning of the cultures which indulged in it, only to become doomed to dull, infantile repetition. "Doganianie". Idea przyspieszonego rozwoju w drodze do cywilizacyjnego raju. Wersja bułgarskaArtykuł poświęcony jest prezentacji głównych etapów procesu inkorporowania w tkankę bułgarskiej idei narodowej pojęcia doganiania (przyspieszonego rozwoju), które od połowy XIX wieku pozostaje narzędziem konceptualizacji przez Bułgarów ich (różnie wartościowanego) miejsca wśród „narodów cywilizowanych”. „Doganianie” rozumiem jako kulturowo i politycznie funkcjonalny wzór rzeczy, który jest konceptem niesamodzielnym, należącym do różnych systemów idei, mającym swój aspekt ekonomiczny, geopolityczny, religijny, psychologiczny, kulturowy. Formuła opóźnienia, zintegrowana z ideą doganiania zagościła w dyskusjach nad statusem Bułgarów jeszcze przed zaistnieniem narodu politycznego. Wraz z rozwojem ruchu narodowego kompleksy otrzymały swój rewers w postaci wiary w możliwość zrównania poziomu cywilizacyjnego z europejskim. Ta linia rozumowania prowadziła od pierwszych fascynacji dorobkiem „oświeconych narodów” w ramach tzw. oświecenia prawosławnego, przez odwzorowywanie dyskursu rosyjskiego po myśl marksistowską (z jej propagandową dominantą w latach 1945–89) i polityki perswazyjne po 1989 roku. Wydaje się, że współcześnie mamy do czynienia z podzwonnym dla związanej z czasowością idei doganiania, która wyczerpała swój potencjał agoniczny a może nawet przyczyniła się do „samozatrucia” absorbujących ją kultur, skazujących się na infantylizację i nudę powtórzeń.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2014, 14
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aleksandra Kiosewa koncepcja samokolonizacji i efekt symmorfozy
    Alexander Kiosev’s Concept of Self-colonization and the Symmorphic Effect
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635923.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Bulgarian culture
    self-colonisation
    origins
    teleology
    symmorphosis
    ressentiment
    Opis:
    Stemming from the general postcolonial theoretical tradition, the concept of self-colonisation proposed by the Bulgarian scholar Alexander Kiosev has proved inspiring to Polish scholars. This article attempts to examine more closely Kiosev’s meandering self-reflective musings on what he called his “metaphor” of self-colonization, an idea he ultimately rejected in view of the undesirable ressentiment it tends to produce. By illustrating the historical and cultural background underpinning the concept of self-colonisation I seek to identify the roots of potential intercultural misunderstanding. Above all, I focus on the consequences of the teleological approach inherent in Kiosev’s concept. Those are expressed in identifying manufactured (sic!) origins with an account which can be couched in the language of a politically and therapeutically conditioned method of research. This leads to a symmorphic deformation of those origins, aligned to the requirements of the modern world.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2017, 13
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On (Quasi-)Gnostic Strategies for Overcoming Cognitive Dissonance. The Bulgarian Case
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Gucio, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682244.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Gnosis
    Orthodox Christianity
    anti-Semitism
    Bulgarian culture
    cultural transfer
    Opis:
    The article poses a research question, important not only in the studies on (neo-)gnosticism, concerning the relationship between the gnostic strategies of interpreting the world (and especially its typical rules of classifying people, based on the externalization of evil) and the tendency to construct a figure of “hylic” as a person embodying evil, and thus “unworthy of life”. In this context, the author is interested in the dynamics of the relationship between the religious worldview declared by the authors, the one they actually profess, and their attitude towards the so-called Jewish question. Bulgarian material, which is a case of a particular kind of aporia, cognitive dissonances emerging due to tension between the pressure of cultural stereotypes, pragmatic (economic), religious, parareligious and humanistic thinking, has been analyzed on the basis of post-secular thought. The investigator posits that Bulgarian culture, despite the “economic” anti-Semitism that exists within it, did not produce a figure of a Jew the hylic that absorbs all evil and that could be inscribed (as is the case in popular Polish culture, among others) in every troublesome local political and symbolic context.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2019, 9; 89-105
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Philip Rieff’s typology of culture and its applicability to the literary hybridization of the theological ideas of humanity and spiritual progress (a Bulgarian case study)
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677849.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bulgarian literature
    contemporary literature
    Teodora Dimova
    Philip Rieff
    Judeo-Christian paradigm
    Opis:
    Philip Rieff’s typology of culture and its applicability to the literary hybridization of the theological ideas of humanity and spiritual progress (a Bulgarian case study)The twentieth century has become in a special way a time of reflection on the theological roots of human thinking, including thinking in political terms; suffice it to mention such names as Walter Benjamin, Carl Schmitt and Erich Voegelin. One of the thinkers who joined the ongoing disputes was Philip Rieff, who in his book My Life Among the Deathworks (2006), took on the task of a controversial (according to many) revitalization of the Judeo-Christian paradigm. Reflecting on the subject of art works over several centuries, he abstracted typological criteria allowing him to build a dichotomous model of art, as dedicated either to death (the non-Judeo-Christian variety) or to life (the Judeo-Christian variety). The paper attempts to verify his reasoning by reflecting on the theological models of humanity and spiritual progress in Teodora Dimova’s novel The Train to Emmaus (Vlakat za Emaus, 2014). O przydatności typologii Philipa Rieffa w badaniach nad literackimi hybrydyzacjami teologicznych idei człowieczeństwa i duchowego postępu (na jednym przykładzie bułgarskim)Wiek dwudziesty w szczególny sposób stał się czasem refleksji nad teologicznymi korzeniami ludzkiego myślenia, w tym myślenia w kategoriach politycznych; dość wspomnieć choćby nazwiska tak różnych myślicieli jak Walter Benjamin, Carl Schmitt, Erich Voegelin. Jednym z badaczy, który włączył się w toczące się dysputy był Philip Rieff, który w książce My Life Among the Deathworks (2006) podjął trud dyskusyjnej (zdaniem wielu) rewitalizacji paradygmatu judeochrześcijańskiego. Snując rozważania na temat dzieł sztuki na przestrzeni kilku wieków, wyabstrahował kryteria typologiczne, pozwalające budować dychotomiczny model sztuki jako dedykowanej śmierci (wariant antyjudeochrześcijański) lub życiu (wariant judeochrześcijański). Jego sposób rozumowania autorka poddaje próbie weryfikacji w refleksji nad teologicznym modelem człowieczeństwa i duchowego postępu w powieści Teodory Dimowej Влакът за Емаус (2014).
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2016, 16
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Dead Female Body and Necropolitics. The Topos of a Walled-up Woman in Bulgarian Modernist Plays
    Martwe kobiece ciało i nekropolityka. Topos wmurowanej kobiety w bułgarskich sztukach modernistycznych
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33299235.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bulgarian culture
    drama
    folklore
    walled-up women
    necropolitics
    kultura bułgarska
    dramat
    folklor
    kobieta wmurowana
    nekropolityka
    Opis:
    In Bulgarian folk tradition, the topos of a woman entombed in a wall is a remnant of a dead myth that is still commemorated in the canon of that culture. In the 19th and 20th centuries, it became the subject of creative recycling in literature and visual arts. The article presents the results of my research on the topos of a walled-up woman in four plays written in the first four decades of the 20th century by Petko Todorov (Зидари), Anton Strashimirov (На безкръстните гробове), Ana Karima (Яниният извор), and Stilyan Chilingirov (Мост на река Струма). The analysis focuses on the issue of the protagonists assigning meaning (determined by cultural gender) to women’s remains “acquired” through the ritual of immurement. It also discusses the ways in which authors employed this “remnant” of national/folk archaic material, which continued to raise moral concern throughout the 20th century and in the 21st century may prove an interesting topic for post-humanist reflection.  
    W bułgarskiej tradycji ludowej topos wmurowanej kobiety jest pozostałością martwego mitu, który nadal jest upamiętniany w kanonie tej kultury. W XIX i XX wieku stał się on przedmiotem twórczego recyklingu w literaturze i sztukach wizualnych. Artykuł prezentuje wyniki moich badań nad toposem wmurowanej kobiety w czterech sztukach napisanych w pierwszych czterech dekadach XX wieku przez Petko Todorova (Зидари), Antona Strashimirowa (На безкръстните гробове), Any Karimy (Яниният извор) oraz Stilyana Chilingirova (Мост на река Струма). W centrum uwagi stawiam kwestię zdeterminowanego przez płeć kulturową znaczenia, jakie bohaterowie nadają szczątkom kobiecym pozyskanym w wyniku rytuału wmurowania. Omawiam także sposoby, jakimi autorzy wykorzystali tę „pozostałość” narodowej/ludowej archaiczności, która przez cały XX wiek budziła moralny niepokój, a w XXI wieku może okazać się ważnym tematem refleksji post-humanistycznej.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2022, 22
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krzątactwo i droga pielgrzyma we wspomnieniach Michaiła Madżarowa
    Bustling About and the Pilgrim’s Way in Mihail Madjarov’s Memoir
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32361722.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bulgarian culture
    Christianity
    hadji
    pilgrimage
    everyday life
    Mihail Madjarov
    kultura bułgarska
    chrześcijaństwo
    hadżija
    pielgrzymka
    codzienność
    Michaił Madżarow
    Opis:
    This article is devoted to reflection on Mihail Madjarov’s memoir prose, На Божи Гроб преди шестдесет години и днес (спомени, пътни бележки и впечатления) (To the tomb of Jesus sixty years ago and today (memoirs, travel notes and impressions), 1929), which is primarily dedicated to the author’s childhood pilgrimage to Jerusalem. In the article, I use the philosophical category of ‘bustling about’ (in Polish: krzątactwo), which was proposed by Jolanta Brach-Czaina, as a category that supports analysis of the strategies, described by Madjarov, of pilgrims experiencing everyday life in the three phases of their peregrination (according to Victor Turner’s classification). The analysis of the material takes into consideration the Ottoman historical context in connection with research on the testimonies of nineteenth-century Bulgarian hadjis.
    Artykuł poświęcony jest refleksji nad prozą wspomnieniową Michaiła Madżarowa На Божи Гроб преди шестдесет години и днес (спомени, пътни бележки и впечатления) (Do Grobu Jezusa przed sześćdziesięcioma laty i dziś (wspomnienia, notatki z podróży i wrażenia), 1929), poświęconą głównie odbytej przez autora w dzieciństwie pielgrzymce do Jerozolimy. W artykule posługuję się zaproponowaną przez Jolantę Brach-Czainę filozoficzną kategorią krzątactwa jako kategorią wspomagającą analizę opisanych przez autora strategii doświadczania codzienności przez pielgrzymów w trzech fazach ich peregrynacji (według klasyfikacji Turnera). Materiał analizowany jest z uwzględnieniem osmańskiego kontekstu historycznego, w powiązaniu z badaniami nad świadectwami bułgarskich dziewiętnastowiecznych hadżijów.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2020, 20
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Rzeka krwi” i pewien możliwy dialog międzykulturowy
    The “river of blood” and a possible intercultural dialogue
    Autorzy:
    Szwat-Gyłybowa, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012594.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    kultura bułgarska
    malarstwo historyczne
    Antoni Piotrowski
    Iwan Wazow
    topos rzeki
    mit narodowy
    dialog międzykulturowy
    Bulgarian culture
    historical painting
    Ivan Vazov
    topos of the river
    national myth
    intercultural dialog
    Opis:
    The article represents an attempt to reflect on the possible causes of a positive reception in Bulgaria for the painting entitled The Batak Massacre (1892) by a Polish artist, Antoni Piotrowski. This work is considered one of the most eloquent visualizations of the traumatic events of significance to Bulgarians that took place during the so-called anti-Turkish April uprising in 1876. Due to the entanglement of circumstances the massacre in Batak has grown to the status of a national myth. The artist, well acquainted with the current situation in the Balkans (which is documented in his autobiography), could not have, however, been fully aware of the semantic potential of the associations invoked by his painting. The topos of the “river of blood”, placed at the centre of attention, interpreted by Piotrowski in a manner differing from that in Southern Slavic folklore or Bulgarian literature, becomes the starting point for the author’s reflections on the repertoire of associations that this work could invoke in the recipient “initiated” into the meanders of their own culture, as was Ivan Vazov, the writer and apologist for the painting. The suggested research approach can be put in the realm of a particular imagology based on the reconstruction of possible strategies to negotiate meanings in intercultural relations.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 271-290
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies