Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "renaissance" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-3 z 3
Tytuł:
Hakownica z ratusza w Chełmie. Przyczynek do znajomości środkowoeuropejskiej ręcznej broni palnej w XVI stuleciu
Hackbuts from Chełm Town-Hall. A Contribution to Knowledge about Central-European Hand-Firearms in the 16th Century
Autorzy:
Strzyż, Piotr
Dzieńkowski, Tomasz
Gołub, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584797.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Chełm
Renesans
broń palna
hakownica
Renaissance
firearms
hackbut
Opis:
Badania archeologiczne nad średniowiecznym i nowożytnym Chełmem prowadzone są od ponad 100 lat, ale szczególnie istotnych informacji pozyskano w ostatniej dekadzie. Pracami wykopaliskowymi objęto teren Góry Katedralnej z grodem książęcym, jak i Stare Miasto z osadnictwem od XIII do XX wieku. W 2009 r. badania objęły Pl. E. Łuczkowskiego przy budynku dawnego ratusza, którego początki sięgają wieku XIV lub pocz. XV. W jednym z wykopów odkryto dwie hakownice żelazne. Była to ręczna broń palna, której lufy zaopatrywano w pionowo skierowany ku dołowi hak. Używano ich do obrony murów miejskich oraz zamkowych. Zarówno kontekst archeologiczny odkrycia, jak i parametry hakownic pozwalają je datować na XVI stulecie, najpewniej jego 1 poł. Jednak z uwagi na swój charakter mogły one pozostawać w użyciu dłużej, aż po XVII w. Odkrycie hakownic z Chełma pozwoliło na ich zestawienie i porównanie z innymi tego rodzaju egzemplarzami z terenu Europy Środkowej.
Archaeological research on mediaeval and modern Chełm has been carried out for more than 100 years, but some particularly important information has been recovered in the last decade. Excavations have been carried out on the Cathedral mound, and likewise on the Old City on the settlement stretching from the 13th to the 20th century. In the year 2009 research was carried out in E. Łuczkowskiego Square, on the building which was the old Town Hall, whose beginnings stretch back to the 14th century or at least the beginning of the 15th. In one of the trenches two iron hackbuts were discovered. They were a type of hand-held firearm, in which the barrel was equipped with a vertical hook running downwards. They were used for the defence of town or castle walls. The archaeological context of the finds, as well as the diagnostic features of the hackbuts, point to a date in the 16th century, most probably in the first half. Considering the use to which these weapons report, however, they could have remained in use longer, until the 17th century. The find of the Chełm hackbuts allow us to compare them with other examples found in Central Europe.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2016, 62; 99-108
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działa i kamienna amunicja artyleryjska w arsenale wrocławskim w 1547 roku
Cannons and stone artillery ammunition in the arsenal in Wroclaw in 1547
Autorzy:
Strzyż, Piotr
Czubla, Piotr
Wrzosek, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688720.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Wrocław
arsenał
broń palna
kule armatnie
renesans
średniowiecze
Wrocław arsenal
firearms
cannonballs
Renaissance
Middle Ages
Opis:
Wroclaw arsenal, built in the 2nd half of the 15th century at the Mikołajska Gate, remained the main storage for municipal weapons until early 16th century. The inventory of weapons made in 1547, containing a list of artillery with stone cannonballs for 42 cannons, is one of the most important written sources regarding its history. The cannons are described briefly, and the type and number of bullets for different types of barrels are given. The guns were both heavy mortars firing 104-pound bullets and small chamber cannons (kannerpixen) adjusted to the 4-pound projectiles. The supply of stone ammunition was 4286 cannonballs in total. Archaeological work carried out in the 1970s in the courtyard of the arsenal led to the discovery of a very large assemblage of stone ammunition consisting of almost 2,500 cannonballs. They had a caliber of about 10 cm to about 25 cm. The extraordinary size of the assemblage, without analogies in Polish or even Central European materials, allowed for the detailed study of the types of rock used by stonemasons to produce the ammunition.
Wrocławski arsenał, którego budowę rozpoczęto w 1459 r. przy Bramie Mikołajskiej, aż do pocz. XVI w. stanowił główne miejsce służące do przechowywania miejskiego uzbrojenia. Jednym z ważnych źródeł dotyczących jego historii jest inwentarz pochodzący z 1547 r. Istotne miejsce w wykazie tym zajmuje artyleria wraz z amunicją, bowiem w systemie obrony Wrocławia działa starszego typu, dostosowane jeszcze do amunicji kamiennej, nadal zajmowały ważne miejsce, ale przechowywano też działa nowszych typów, jak również ręczną strzelbę miejską – hakownicę. W interesującej nas w tym miejscu kwestii dział kamiennych, w arsenale były wówczas łącznie 42 lufy. W spisie znajduje się ich zwięzły opis, rodzaj oraz liczba kul przeznaczonych do poszczególnych rodzajów broni. Łącznie zapas amunicji kamiennej wynosił 4286 kul wszystkich wagomiarów. Prace archeologiczne przeprowadzone w południowo-wschodniej części dziedzińca arsenału w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku doprowadziły do odkrycia bardzo licznego zespołu amunicji kamiennej, który wówczas określono na około 2500 pocisków. Były to zarówno kule granitowe, jak i wykonane z piaskowca. Nadzwyczajna liczebność zbioru, niemająca odpowiednika ani w materiałach polskich, ani nawet środkowoeuropejskich, pozwoliła na jego szczegółowe opracowanie oraz porównanie z informacjami zawartymi we wspomnianym spisie z 1547 r.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 102; 31-49
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muskets and handgonnes inlaid with bone” – ornaments of hand-held firearms in the 16th–17th centuries
„Muszkiety i rusznice kością sadzone”, czyli rzecz o zdobnictwie ręcznej broni palnej w XVI–XVII wieku
Autorzy:
Strzyż, Piotr
Skóra, Kalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941972.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
decorative art
Central Europe
firearms
matchlock
renaissance art
zdobnictwo
Europa Środkowa
broń palna
zamek lontowy
sztuka renesansowa
Opis:
Rozwój ręcznej broni palnej w XVI w. przebiegał w dwóch odrębnych kierunkach. Pierwszy to produkcja na potrzeby armii, drugi to broń wykonywana na potrzeby odbiorcy indywidualnego – szlachcica czy bogatego mieszczanina. Tutaj egzemplarze nie tylko powinny być niezawodne, ale przede wszystkim wyróżniać właściciela z tłumu jemu podobnych. W tym przypadku nie było więc miejsca na standaryzację, a raczej na kunszt i przepych zdobnictwa. Ich produkcją zajmowali się rusznikarze, sztyftarze ze snycerzami, sztyftarze-rytownicy oraz złotnicy. Wysoki kunszt ówczesnego rzemiosła widoczny jest szczególnie w przypadku zamków broni. Było to przede wszystkim rycie i wycinanie w żelazie, platerowanie innym metalem (brąz, mosiądz, srebro, złoto). Do ozdobienia nadawała się szczególnie blacha zamka kołowego, ale upiększano też poszczególne elementy składowe zamka, jak koło iskrowe czy kurek. Łoże broni też nie pozostało w zapomnieniu – wykładano je szlachetnymi odmianami surowców organicznych, jak kość, róg, masa perłowa. Obok rogu i kości tworzono także geometryczne wzory, wykonywane w wbijanych w drewno cienkich, żelaznych lub srebrnych drucikach, w których umieszczano kolorowe elementy kościane, rogowe czy perłowe. Do wykonania wartościowego łoża konieczny był odpowiedni materiał. Dominuje tu drewno liściaste, takie jak jawor, wiąz czy buk, oraz drzewa owocowe: czereśnia i gruszka, a od XVII w. także orzech. Do najprostszych motywów zdobniczych obecnych na elementach składowych broni zaliczyć można kompozycje ułożone z geometrycznie uformowanych płytek czy blaszek (różnego kształtu z rogu, kości lub z masy perłowej – niekiedy barwione na dowolny kolor). Najczęściej ozdabiano w ten sposób łoża. Z takich elementów układano dalsze kompozycje – różnokolorowe szachownice, kwiaty, gwiazdy itp. Częściej mamy do czynienia ze scenami rodzajowymi. Wydaje się, że na pierwszym miejscu należy wymienić scenki, które określiliśmy ogólnym mianem myśliwskich. Dynamiczny charakter posiadają też sceny batalistyczne przedstawiane na łożach. Czasami są to przemarsze wojsk lub pokaz musztry, niekiedy walka dwóch armii. Nie brak też wyobrażeń zamków i oblężeń. W pewnym związku z batalistyką pozostają sceny religijne, ograniczające się jednak właściwie do przedstawień Św. Jerzego walczącego ze smokiem. Bardzo popularnym motywem są także wyobrażenia fantastycznych zwierząt i postaci. „Faunę” reprezentują mityczne stwory, takie jak np. gryfy czy smoki. Ostatnia grupa tematyczna ma związek ze sztuką renesansu czerpiącej inspiracje w starożytności. Z tego względu wiele jest wyobrażeń postaci antycznych. Decydując się na zakup bogato zdobionych okazów ręcznej broni palnej, przede wszystkim starano się podkreślić osiągnięty status społeczny i wyróżnić się z licznego tłumu sobie podobnych obywateli. Z uwagi na wysoką cenę takich ekskluzywnych egzemplarzy, niejako przy okazji korzystnie lokowano kapitał. Zauważyć też należy, iż przeprowadzone zabiegi upiększające wzmacniały także walory bojowe broni, np. dzięki dodaniu okładzin łoże było bardziej odporne na działanie wilgoci, kurzu czy słońca, a wykładanie elementów składowych zamka zabezpieczało go z kolei przed żrącymi produktami spalania się prochu.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2013, 29
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-3 z 3

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies