Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "NDS" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Propen
    Propylene
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137342.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    propen
    CAS 115-07-1
    NDS
    NDSCh
    propylene
    TLV-STEL
    Opis:
    Propen należy do gazów chemicznie obojętnych. W następstwie narażenia ludzi na propen o dużym stężeniu może dojść do zaburzeń koordynacji, zaburzeń koncentracji, senności, utraty przytomności, a nawet uduszenia, jeśli stężenie tlenu w powietrzu oddechowym spada poniżej 18%. W badaniach doświadczalnych toksyczności ostrej i przewlekłej, w których stosowano stężenia propenu nawet do 17 200 mg/m3, nie stwierdzono istotnych efektów toksycznych. Stosowanie propenu o dużych stężeniach jest niemożliwe ze względu na właściwości wybuchowe propenu w mieszaninie z powietrzem. W organizmie propen ulega przemianom metabolicznym do tlenku propylenu. Propen należy do gazów chemicznie obojętnych. W następstwie narażenia na propen o dużym stężeniu może dojść u ludzi do zaburzeń koordynacji i koncentracji, senności, utraty przytomności, a nawet uduszenia, jeśli stężenie tlenu w powietrzu oddechowym spada poniżej 18 %. W badaniach doświadczalnych toksyczności ostrej i przewlekłej, w których stosowano stężenia propenu nawet do 17 200 mg/m3 nie stwierdzono istotnych efektów toksycznych. Zastosowanie do badań propenu o jeszcze większych stężeniach było niemożliwe ze względu na właściwości wybuchowe związku w mieszaninie z powietrzem. W organizmie propen ulega przemianom metabolicznym do tlenku propylenu. Propen został zaklasyfikowany przez IARC do grupy 3., tj. do grupy substancji, które nie klasyfikowano pod względem rakotwórczości. W większości państw nie ustalono wartości normatywu higienicznego propenu w powietrzu środowiska pracy, zaznaczając jedynie, że jest to gaz, który działa dusząco, wypierając z powietrza tlen. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) propenu w Holandii, Hiszpanii i Szwecji wynosi 860 mg/m3. W Polsce nie ustalono dotychczas wartości normatywów higienicznych propenu w powietrzu środowiska pracy. Zaproponowana przez Zespół Ekspertów wartość NDS propenu wynosi 2000 mg/m3, a wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) – 8600 mg/m3. Te wartości normatywne propenu powinny zapewnić ludziom bezpieczne warunki pracy i stanowić zabezpieczenie przed ewentualnym wybuchem propenu.
    Propylene is a colorless, flammable gas. It is used in the production of manufactured plastics and fibres. Shortterm exposure to propylene had no toxic effects on rats and mice. Non-neoplastic and inflammatory changes were found in the nasal cavities of rats, whereas mice showed chronic focal kidney inflammation. Propylene is not classifiable as to its carcinogenicity to human (group 3 IARC). Propylene in high concentrations in the air appeared to have acted primarily as a simple asphyxiant. Numerical occupational exposure limits are recommended for propylene because available oxygen (min 18%) has been considered the limiting factor. The Expert Group for Chemical Agents established an 8-hour TWA value of 2000 mg/m3 and STEL – 8600 mg/m3.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 3 (53); 91-100
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrochinon
    Hydroquinone
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138104.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    hydrochinon
    NDS
    NDSCh
    narażenie zawodowe
    hydroquinone
    MAC
    OEL
    occupational exposure
    Opis:
    Hydrochinon w temperaturze pokojowej jest ciałem stałym występującym w postaci białych, podłużnych kryształów. Jest stosowany jako czynnik redukujący, składnik wywoływaczy fotograficznych, przeciwutleniacz farb, lakierów, olejów, tworzyw sztucznych, gumy, a także jako czynnik wybielający w przemyśle kosmetycznym. U pracowników narażonych na pary chinonu i pyłu hydrochinonu obserwowano: podrażnienie oczu, nadwrażliwość na światło, łzawienie, uszkodzenie i zmętnienie rogówki. Podrażnienie oczu wskutek narażenia na hydrochinon występowało już po narażeniu na związek o stężeniu 2,25 mg/m3 i wzrastało wraz z wydłużeniem czasu narażenia oraz wzrostem stężenia tej substancji w powietrzu, doprowadzając do zapalenia i przebarwienia rogówki i spojówek. Medialne dawki śmiertelne hydrochinonu wynoszą 720 ÷ 1300 mg/kg masy ciała dla szczurów, 340 ÷ 400 mg/kg m.c. dla myszy, 550 mg/kg m.c. dla świnek oraz 70 mg/kg m.c. dla kotów. Po 13 tygodniach narażenia szczurów na hydrochinon per os w dawkach dziennych: 0; 25; 50; 100; 200 lub 400 mg/kg m. c. stwierdzono u zwierząt – otrzymujących dawkę 400 mg/kg i u niektórych z grupy otrzymującej dawkę 200 mg/kg – drżenie ciała i drgawki. Dawka hydrochinonu na poziomie 400 mg/kg m.c. była letalna dla szczurów. Szczury otrzymujące związek w dawce 200 mg/kg m.c. miały mniejszy przyrost masy ciała, a w badaniach patomorfologicznych stwierdzono u nich stany zapalne i/lub hiperplazję komórek nabłonkowych przedżołądka oraz zmiany histopatologiczne w nerkach U myszy, które narażano per os na hydrochinon w dawkach 25 ÷ 400 mg/kg m.c./dzień przez 13 tygodni, padnięcia zwierząt w grupie otrzymującej dawkę 400 mg/kg m.c. wynosiły 80%, a w grupie otrzymującej dawkę 200 mg/kg m.c. – 10%. U większości zwierząt narażanych na największe dawki związku obserwowano drżenie ciała. Tylko u zwierząt otrzymujących hydrochinon w dawce 400 mg/kg m.c. drżenia przechodziły w drgawki. Padnięcia zwierząt z grup otrzymujących związek w dawkach: 400; 200 lub 100 mg/kg m.c. poprzedzał stan śpiączki. U samców oraz u samic z grup otrzymujących hydrochinon w dawkach: 100 lub 400 mg/kg m.c. stwierdzono większą względną masę wątroby. W badaniach patomorfologicznych ujawniono: owrzodzenie i hyperplazję nabłonka przedżołądka u trzech na dziesięć narażanych samców i u dwóch na dziesięć narażanych samic z grupy otrzymującej dawkę 400 mg/kg m.c. hydrochinonu i u jednej na dziesięć narażanych samic z grupy otrzymującej dawkę 200 mg/kg m.c. Hydrochinon nie był czynnikiem mutagennym dla bakterii Salmonella typhimurium, ale powodował skutki genotoksyczne (indukcję mikrojąder i uszkodzenia DNA). W badaniach działania rakotwórczego hydrochinonu ujawniono pewne dowody świadczące o jego rakotwórczości dla szczurów i myszy (gruczolaki komórek kanalików nerkowych, białaczki monocytarne u szczurów oraz gruczolaki i raki wątrobowo-komórkowe u myszy). Nie ma dowodów działania rakotwórczego hydrochinonu u ludzi. W IARC zaliczono hydrochinon do grupy 3., tj. czynników nieklasyfikowanych pod względem rakotwórczości dla ludzi. Stwierdzono, że związek nie powodował istotnych zaburzeń rozwoju prenatalnego i płodności zwierząt doświadczalnych. Hydrochinon ulega wchłanianiu w przewodzie pokarmowym, a jest wydalany z moczem w postaci siarczanów i glukuronianów. W większości państw przyjęto, że wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) hydrochinonu w powietrzu środowiska pracy wynosi 2 mg/m3. Obowiązująca w Polsce wartość NDS hydrochinonu wynosi 2 mg/m3 (1982 r.), natomiast wartość NDSCh – 4 mg/m3 (1985 r.). Wartości te zostały przyjęte w latach 80. bez opracowania dokumentacji dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. W Unii Europejskiej nie ustalono normatywów higienicznych dla hydrochinonu. Za podstawę wyliczenia wartości NDS hydrochinonu przyjęto działanie drażniące związku na oczy. Z obserwacji działania drażniącego na oczy człowieka wynika, że hydrochinon o stężeniu 2,25 mg/m3 w powietrzu środowiska pracy może powodować podrażnienie oczu. Krótkotrwałe narażenie na hydrochinon o stężeniu 13,5 mg/m3 oraz długotrwałe narażenie na związek o stężeniach 0,05 - 14,4 mg/m3 nasila jego działanie drażniące, prowadząc do zmian zapalnych i przebarwień rogówki oraz spojówek. Stężenie 2,25 mg/m3 hydrochinonu przyjęto za wartość LOAEL. Po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności zaproponowano przyjęcie stężenia 1 mg/m3 hydrochinonu za wartość NDS i stężenia 2 mg/m3 za wartość NDSCh oraz oznaczanie normatywu literą „A” informującą, że jest to substancja o działaniu uczulającym. Nie ma podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) hydrochinonu.
    Hydroquinone is a white crystalline substance. It has been used in photography as a developer, and a raw material in the rubber industry, a stabilizer in oils, paints and as a chemical intermediate in dyes. LD50 for laboratory animals ranges from 70 to 550 mg/kg. Hydroquinone is negative in mutagenicity tests but it is a clastogenic agent. This chemical is absorbed from the gastrointestinal tract and is eliminated as a sulfate and glucuronide conjugates in the urine. Acute human exposure causes irritation, photophobia, lacrimation and corneal ulceration. The symptoms of acute severe poisoning include tinnitus, nausea, dizziness, increased respiration, pallor, headache and dyspnoea. The Expert Group recommended a MAC of 1.0 mg/m3 and MAC-STEL 2.0 mg/m3 and the “A” – allergic substance – notation.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2008, 2 (56); 107-128
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chlor
    Chlorine
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138494.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    chlor
    narażenie zawodowe
    NDS
    NDSCh
    chlorine
    occupational exposure
    TWA
    STEL
    Opis:
    Chlor jest gazem o silnym duszącym zapachu, cięższym od powietrza i zaliczanym do substancji niebezpiecznych. Chlor ma wszechstronne zastosowanie, głównie jako środek dezynfekcyjny, czynnik utleniający lub chlorujący używany do produkcji chlorowanych związków organicznych. Stosuje się go ponadto do: wybielania w procesach produkcji tkanin, papieru i drewna, oczyszczania wody, ścieków, a także jako środek zapobiegający kurczeniu się włókien wełnianych. Krótkotrwałe narażenie inhalacyjne na chlor o dużym stężeniu powoduje podrażnienie błon śluzowych nosa, oczu, gardła oraz kaszel, początkowo suchy, a potem krwioplucie. Może ponadto wystąpić chrypka, bezgłos, trudności w mówieniu, a także nudności i wymioty. W następstwie podrażnienia układu oddechowego występuje ból i ucisk w klatce piersiowej oraz duszność. Szczególnie niebezpieczny dla osób zatrutych chlorem jest obrzęk płuc, który występuje względnie szybko po narażeniu. W wyniku narażenia na chlor o dużym stężeniu może wystąpić natychmiastowy zgon z powodu porażenia ośrodka oddechowego. Narażenie na chlor o stężeniu 2,9 mg/m3 przez 8 h prowadzi do istotnych zmian czynnościowych płuc. W ACGIH zaliczono chlor do grupyA4, tj. czynników nieklasyfikowanych jako kancerogeny dla ludzi. Chlor nie powoduje upośledzenia płodności zwierząt i nie prowadzi do zaburzeń rozwoju prenatalnego. W większości państw normatywy higieniczne chloru wynoszą 1,5 mg/m3 – wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) i 3 mg/m3 – wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Dotychczas obowiązująca w Polsce wartość NDS chloru wynosi 1,5 mg/m3, a wartość NDSCh – 9 mg/m3. Eksperci ze SCOEL ustalili dopuszczalną wartość chwilową chloru równą 1,5 mg/m3. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy przyjął wartość NDS równą 0,7 mg/m3 i wartość NDSCh równą 1,5 mg/m3 oraz zaproponował oznakowanie normatywu literą „I” oznaczającą substancję o działaniu drażniącym.
    Under normal conditions of temperature and pressure chlorine is greenish gas. Chlorine reacts with most organic and inorganic compounds. The major man-made source of chlorine is the electrolysis of chlorine salts. Chlorine is use as an oxidizing or a chlorinating agent in chemical processes, and as a disinfectant or bleaching agent. CL50 for rats and mice is 850 and 397 mg/m3 respectively after an inhalation of 1 h. Effects of chronic low-level chlorine human exposure are similar to those concerning the sequel of acute inhalation. Chlorine gas is a respiratory irritant in humans and animals. Accidental exposure of humans to high concentrations of chlorine for short periods can result in bronchoconstriction, cough, dyspnea and respiratory tract ulceration, and hemorrhage. Carcinogenic classification – IARC, group 3-not classifiable as to carcinogenicity to humans; ACGIH – A4 – not classifiable as a human carcinogen. ACGIH recommended for occupational exposure to chlorine TWA 1.5 mg/m3, STEL 2.9 mg/m3. The SCOEL proposed as a STEL 1.5 mg/m3. The Expert Group recommended a TWA 0.7 mg/m3, STEL 1.5 mg/m3 and notation “I” (irritant agent).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2008, 1 (55); 73-95
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akrylaldehyd
    Acrylaldehyde
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138542.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    akrylaldehyd
    NDS
    NDSCh
    narażenie zawodowe
    acrylaldehyde
    MAC (TWA)
    MAC (STEL)
    Opis:
    Akrylaldehyd jest bezbarwną cieczą o ostrym nieprzyjemnym zapachu. Dobrze rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych. Należy do substancji bardzo toksycznych, wartość LD50 dla szczurów po podaniu per os wynosi 46 mg/kg m.c., a wartość CL50 wynosi 750 mg/m3 po 10 min narażenia. Akrylaldehyd jest produktem pośrednim przy otrzymywaniu syntetycznego glicerolu, poliuretanu i żywic poliestrowych, metioniny, leków, herbicydów oraz kwasu akrylowego. Jest to związek o silnym działaniu drażniącym na błony śluzowe. Narażenie ludzi na akrylaldehyd o stężeniu 0,34 mg/m3 przez 10 min powoduje podrażnienie błon śluzowych, a o stężeniu 0,69 mg/m3 przez 40 min prowadzi u ludzi do zmniejszenia częstości oddechu, podrażnienia błon śluzowych i podrażnienia skóry szyi. Wartość RD50 dla myszy wynosi około 2 mg/m3, a dla szczurów 13,7 mg/m3. Przedłużone narażenie zwierząt na pary akrylaldehydu powoduje rozedmę płuc oraz zapalenie płuc, wątroby i nerek u małp, psów i świnek morskich. Czynników rakotwórczych dla zwierząt. Istnieją jednak dowody, że jego główny metabolit – aldehyd glicydowy jest rakotwórczy dla zwierząt. Akrylaldehyd jest mutagenny, może tworzyć addukty z makrocząsteczkami, a także indukować wady wrodzone u gryzoni. Związek ten dobrze wchłania się w układzie oddechowym, a wydala się z powietrzem wydychanym. Uwzględniając silne działanie drażniące akrylaldehydu, proponuje się przyjęcie stężenia 0,05 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), a stężenia 0,1 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz oznaczenie substancji literami „Sk” i „C”.
    Acrylaldehyde is a colourless to yellowish, flemmable liquid with a disagreeble, choking odour. It is used as an intermediate in the manufacture of synthetic glycerol, polyurethane and polyester resins, pharmaceuticals and herbicides, and as a tear gas. The oral LD50 in rats is 46 mg/kg, and the inhalation LC50 in rats is 750 mg/m3 (10 min of exposure) or 300 mg/m3 (30 min of exposure). Acrylaldehyde is intensely irritating to the eyes and upper respiratory tract. Liver and lungs metabolize this chemical. It is mutagenic in Salmonella typhimurium, produces adducts of bacterial DNA and is clastogenic for DNA of rat hepatocytes. The carcinogenic potential of acrylaldehyde per se has not been adequately determined, but glycidaldehyde, a potential its metabolite is considered to be carcinogenic. Acrylaldehyde is not classifiable as a human carcinogen. The Expert Group recommends a MAC of 0.05 mg/m3 for acrylaldehyde and according to its irritative effects – a MAC-STEL of 0.10 mg/m3. Because percutaneous absorption of acrylaldehyde has caused systemic toxicity in laboratory animals, “Sk” notation is considered appropriate. “C” – corrosive notation is also recommended.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 2 (48); 5-30
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naftalen
    Naphthalene
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137331.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    NDS
    naftalen
    numer CAS 91-20-3
    OEL
    naphtalene
    CAS No 91-20-3
    Opis:
    Naftalen jest powszechnie stosowany jako surowiec i półprodukt w przemyśle chemicznym, w produkcji tworzyw sztucznych i barwników, a także jako środek odstraszający mole, odświeżający powietrze i środek powierzchniowo czynny. Naftalen wykorzystuje się w procesach produkcji insektycydów, fungicydów, lakierów, pokostów oraz do zabezpieczania drewna. W medycynie był stosowany w chorobach skóry w postaci pudru oraz jako środek antyseptyczny i lek przeciwrobaczy. Śmiertelna dawka naftalenu dla człowieka waha się w granicach 5 ÷ 15 g. Dane toksykologiczne dotyczące ostrych zatruć naftalenem drogą pokarmową dotyczą głównie wypadków przypadkowego lub umyślnego połknięcia, przez osoby dorosłe lub dzieci, kulek naftalinowych stosowanych jako środek przeciw molom. Toksycznymi efektami działania naftalenu u ludzi po zatruciu drogą pokarmową są: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, krwiomocz, niewydolność nerek, martwica kanalików nerkowych, zmiany zachowania, drgawki i śpiączka, która jest następstwem obrzęku mózgu, a także powiększenie wątroby i większa aktywność enzymów wątrobowych oraz anemia hemolityczna. Wdychanie par naftalenu powoduje bóle głowy, brak łaknienia i nudności, a także podrażnienie oczu, a nawet zaćmę. Wyraźne objawy działania drażniącego na oczy stwierdzono u pracowników, którzy przebywali w pomieszczeniach, w których stężenie naftalenu w powietrzu wynosiło powyżej 79 mg/m3 (15 ppm). Wielokrotny kontakt skóry z naftalenem powoduje zaczerwienie i zapalenie skóry, głównie u osób wrażliwych. Wartości medialnych dawek śmiertelnych pozwalają zaliczyć naftalen do substancji szkodliwych. Naftalen nie wywiera działania mutagennego. Istnieją pewne dane doświadczalne, w których sugeruje się, że związek ten jest rakotwórczy dla samic myszy, ponieważ powoduje wzrost częstości gruczolaków pęcherzykowo- oskrzelowych u samic myszy narażanych 2 lata na naftalen o stężeniu 157 mg/m3 (30 ppm). Naftalen ulega dość szybko wchłonięciu do organizmu w układzie oddechowym, natomiast wolniej w układzie pokarmowym i przez skórę. Metabolizm naftalenu prowadzi przez aktywny produkt pośredni 1,2-epoksyd do dihydrodiolu i 1-naftolu. W moczu zwierząt (myszy, królików i szczurów) narażanych na naftalen drogą dożołądkową stwierdzono obecność: 1-naftolu, 2-naftolu, 1,2-dihydroksynaftaleno-1,2-diolu, kwasu 1-naftylosiarkowego i 1-naftyloglikuronidu. Normatywy higieniczne naftalenu w większości państw ustalono na podobnym poziomie: wartość NDS wynosi 50 mg/m3, a wartość NDSCh – 75 mg/m3. Wartość NDS naftalenu w Unii Europejskiej wynosi również 50 mg/m3. Dotychczasowe normatywy w Polsce wynosiły: wartość NDS – 20 mg/m3 i wartość NDSCh – 75 mg/m3. Polski normatyw jest opatrzony dodatkowo literami „Ft” – substancja fetotoksyczna i „I” – substancja działająca drażniąco. Zespół Ekspertów przyjął wartość NDS naftalenu równą 20 mg/m3 i wartość NDSCh równą 50 mg/m3 oraz dodatkowe oznakowanie związku literami „Sk” – wchłania się przez skórę i „I” – działa drażniąco.
    Naphthalene is a white, crystalline powder with a characteristic odor. It is insoluble in water, slightly soluble in methanol, ethanol, and soluble in benzene, ether and chloroform. Naphthalene is widely used in industrial processes. It is used in the manufacture of dyes, naphthols, and as a moth repellent, as a preservative, a disinfectant, and an illuminant. Inhaled naphthalene fumes produce visual disturbances, headache, nausea, and vomiting. Naphthalene may be acutely irritant to eyes and the respiratory tract. Oral intoxication in industry is unlikely. Naphthalene is rapidly absorbed by the human body when inhaled, but slowly by skin and by ingestion. Experiments in the rat showed that naphthalene was readily converted to 1- or 2-naphthol and 1,2-dihydro-1,2-naphthalenediol, and excreted free or as 1- or 2-hydroxyglucuronide or 1-sulfate. Naphthalene was negative for the induction of gene mutations in Salmonella typhimurium, induced sister chromatid exchanges in a test with Chinese hamster ovary cells. Under the conditions of these 2-year inhalation studies there was no evidence of carcinogenic activity of naphthalene in male B6C3F1 mice exposed to 10 or 30 ppm (50 and 150 mg/m3). There was some evidence of carcinogenic activity in female B6C3F1 mice, based on increased instances of pulmonary alveolar/bronchiolar adenomas. The Expert Group recommends a MAC of 20 mg/m3 for naphthalene and – according to its irritative effects – MAC-STEL of 50 mg/m3. Because percutaneous absorption of naphthalene has caused systemic toxicity, the “Sk” notation is considered appropriate. The ”I” – irritation notation is also recommended.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 2 (48); 143-158
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    N-Metyloanilina
    N-Methylaniline
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138538.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    N-metyloanilina
    narażenie zawodowe
    NDS
    DSB
    N-methylaniline
    occupational exposure
    TWA
    BEI
    Opis:
    N-Metyloanilina (NMA) jest bezbarwną, oleistą cieczą bez zapachu lub o słabym zapachu amoniaku, stosowaną głównie jako rozpuszczalnik. W dostępnym piśmiennictwie dane toksykologiczne na temat N-metyloaniliny są nieliczne, brak jest również danych epidemiologicznych. Narażenie zawodowe na N-metyloanilinę jest możliwe drogą: inhalacyjną, dermalną lub pokarmową. N-Metyloanilina należy do substancji nie bezpiecznych. Wartość LD po podaniu jej per os szczurom wynosi 700 ÷ 800 mg/kg masy ciała. Substancja działa methemoglobinotwórczo. Objawami zatrucia N-metyloaniliną u ludzi są: sinica, utrudniony oddech, osłabienie. W teście Amesa ze szczepami Salmonella Typhimurium: TA97, TA1O2, TA1535 i TA1537 oraz w teście z Escherichia coli z frakcją metaboliczną i bez frakcji metabolicznej S9 nie wykazano działania mutagenneego N-metyloaniliny. W testach w warunkach in vitro N-metyloanilina nie indukowała nieplanowej syntezy DNA, powodowała natomiast aberracje strukturalne chromosomów. W dostępnym piśmiennictwie nie ma danych na temat rakotwórczego działania N-metyloaniliny oraz jej wpływu na rozród i rozwój potomstwa. Wartości normatywów higienicznych N -metyloaniliny w innych państwach kształtują się do 2,25 mg/m W SCOEL zaproponowano przyjęcie wartości OEL na poziomie 0,89 mg/mą wartości krótkoterminowej na poziomie 2,2 m/m3. W Polsce zaproponowano pozostawieni tych-czasowej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) N-metyloanihny w powietrzu środowiska pracy na poziomie 2 mg/m oraz jęcie stężenia 4 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Z uwagi na właściwości methemoglobinotwórcze związku proponuje się przyjęcie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym 4 na poziomie 2% MetHb. Normatyw N-metyloaniliny oznakowano literami „Sk” oznaczaj substancje wchłaniające się przez skórę.
    N-Methylaniline (NMA) is a colorless, oily liquid with ammonia-like odor. It is used as a solvent in the industry. N-Methylaniline is identified as a methemoglobin inducer. Methemoglobinemia is characterized by cyanosis, dizziness, shortness of breath, headache, dyspnea and weakness. There are no reports of human poisoning with N-methyaniline in available references. LD per os for rats is 700 - 800 mg/kg body weight. Data on sub acute and chronic toxicity are very limited. N -Methylaniiine is not a mutagenic agent, in the Ames test with Salmonella typhimurium TA97, TA1O2, TA1535 and TA1537 and Escherichia coli in the absence or presence of S9 mix. N-Methylaniline induced structural chromosomal aberrations did not induce unscheduled DNA synthesis in in vitro testes. There are no data on carcinogericity, reproductive or developmental toxicity. ACGIH has recommended TWA 2.2 mg/m and „ notation; SCOE L-TWA of 0.89 mg/m ST 2.2 mg/m and „Skin” notation. The Expert G for Chemical Agents has recommended TTWA of 2 mg/m3 and STEL of 4 mg/m3 and „Skin”notation for a substance absorbed through the skin.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 4 (78); 69-81
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fosfan
    Phosphine
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137981.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    fosfan
    CAS: 7803-51-2
    NDS
    NDSCh
    substancja o działaniu drażniącym
    phosphine
    MAC (TWA)
    MAC (STEL)
    irritation
    irritation substance
    Opis:
    Fosfan jest bezbarwnym gazem. W czystej postaci nie ma zapachu, natomiast fosfan techniczny ma zapach podobny do zapachu czosnku lub zepsutych ryb. Jest rozpuszczalny w etanolu, eterze, wodzie. Stosowany jest jako fumigant oraz produkt pośredni w syntezach chemicznych. Medialne stężenie LC50 dla szczura wynosi 15 mg/m3 po 4-godzinnym narażeniu. W warunkach narażenia inhalacyjnego działa drażniąco na błonę śluzową układu oddechowego. Objawy ostrego zatrucia u ludzi i zwierząt są podobne. Przyczyną zgonów w następstwie ostrego zatrucia jest obrzęk płuc. Objawy neurologiczne towarzyszące zatruciu to ból głowy, drgawki, śpiączka i zgon. Objawy zatrucia ze strony układu pokarmowego to brak apetytu, nudności, wymioty, biegunka i żółtaczka. Wyniki nielicznych badań wskazują, że fosfan nie jest czynnikiem teratogennym ani rakotwórczym. Proponuje się przyjąć wartość NDS równą 0,14 mg/m3, NDSCh – 0,28 mg/m3 i dodatkowe oznaczenie normatywu symbolem „I” (substancja o działaniu drażniącym).
    Phosphine is a colorless and odorless gas in the pure state, whereas technical phosphine has a garlic-like odor. It is soluble in ethyl alcohol, ether and water. Phosphine is used as a fumigant, in chemical synthesis of organophosphines and organic phosphonium derivatives. The 4-hour LC50 for phosphine in rats is 15 mg/m3. Acute exposure to phosphine produces similar effects in man and animals. Signs of inhalation exposure are typical of respiratory irritation. Concentrations of ca. 200 mg/m3 produce serious effects after 0.5 – 1 h, but 10 mg/m3 has no serious effects. The predominant pathological feature in acute fatal cases is pulmonary oedema. Neurological abnormalities include headache, tremors, coma, and death. Gastrointestinal symptoms include loss of appetite, nausea, vomiting, diarrhea and jaundice. Phosphine at a concentration of 7 mg/m3, 4 h/day is tolerated by laboratory animals for 2 month. There are no cumulative effects. It is not a teratogenic or carcinogenic agent. The Expert Group has recommended the value of 0.14 mg/m3 as the MAC value and 0.28 mg/m3 as MAC-STEL. It has also recommended the “I” (irritant agent) notation.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 2 (48); 117-129
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    4-Metylopent-3-en-2-on
    4-Methylpent-3-en-2-on
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138513.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    4-metylopent-3-en-2-on
    NDS
    narażenie zawodowe
    4-methylopent-3-en-2-on
    MAC
    OEL
    occupational exposure
    Opis:
    4-Metylopent-3-en-2-on (MO) jest bezbarwną, oleistą, palną substancją stosowaną jako rozpuszczalnik syntetycznej gumy, kopolimer tworzyw sztucznych, estrów i eterów celulozy oraz jako środek odstraszający owady. Z dostępnych danych o narażeniu zawodowym w Polsce wynika, że w 2000 r. żadna grupa zawodowa nie była narażona na 4-metylopent-3-en-2-on o stężeniu przekraczającym wartość NDS, tj. 20 mg/m3. 4-Metylopent-3- -en-2-on o stężeniu 100 mg/m3 (25 ppm) jest substancją drażniącą, która po 3 ÷ 5 min powoduje u ludzi podrażnienie oczu, natomiast o stężeniu 200 mg/m3 (50 ppm) powoduje podrażnienie błony śluzowej nosa i jest wyczuwalny jej przykry zapach i smak. Badani stwierdzali, że ten przykry smak utrzymywał się jeszcze przez 3 ÷ 6 h. Ci z badanych, którzy odczuwali podrażnienie błony śluzowej nosa po narażeniu na związek o stężeniu 200 mg/m3, twierdzili, że stężenie 100 mg/m3 jest maksymalnym stężeniem 4-metylopent-3-en-2-onu, które może być dobrze tolerowane przez 8 h narażenia. 4-Metylopent-3-en-2-on należy do substancji szkodliwych. Wartość LD50 per os dla szczura wynosi 655 ÷ 1120 mg/kg masy ciała. Szczury i świnki morskie narażano inhalacyjnie na 4-metylopent-3-en-2-on o stężeniach: 2000; 1000; 400 lub 200 mg/m3 w ciągu 8 h dziennie, 5 dni w tygodniu przez 6 tygodni. Narażenie zwierząt na związek o największym stężeniu 2000 mg/m3 przerwano po 10 dniach ze względu na dużą liczbę padłych zwierząt (około 65%). W pozostałych grupach padnięć zwierząt nie odnotowano. W grupach narażanych na związek o stężeniach 1000 lub 2000 mg/m3 stwierdzono u zwierząt jego działanie narkotyczne oraz podrażnienie oczu i śluzówki górnych dróg oddechowych, mniejszą masę ciała oraz przekrwienie wątroby, poszerzenie torebki Bowmana, obrzmienie nabłonka kanalików krętych w nerkach i często przekrwienie płuc. Liczebność i nasilenie zmian patologicznych były zależne od wielkości stężeń 4-metylopent-3-en-2-onu. Zmian patologicznych nie stwierdzono u zwierząt narażanych na związek o stężeniach 200 i 400 mg/m3. Samce myszy Swiss narażano inhalacyjnie na 4-metylopent-3-en-2-on o stężeniach: 164; 192; 284 lub 468 mg/m3 przez 15 min i badano częstość oddechów zwierząt. Wartość RD50 wyznaczona w tym badaniu wynosiła 244 mg/m3. Stwierdzono, że 4-metylopent-3-en-2-on nie działał mutagennie, genotoksycznie ani kancerogennie. U szczurów narażanych inhalacyjnie na 4-metylopent-3-en-2-on o stężeniach: 125; 410 lub 1200 mg/m3 zaobserwowano zmniejszenie płodności po narażeniu na związek o największym stężeniu. Przyjmując za podstawę wyliczenia wartości normatywnych 4 -metylopent-3-en-2-onu wartość RD50 równą 244 mg/m3, obliczono wartość NDS, która wynosi 24,4 mg/m3 oraz wartość NDSCh, która mieści się w zakresie stężeń 37,2 ÷ 57,8 mg/m3. Za wartość NDS 4-metylopent-3-en-2-onu przyjęto stężenie 20 mg/m3, a za wartość NDSCh stężenie 40 mg/m3 oraz oznakowano związek literą „I”, ponieważ jest to substancja o działaniu drażniącym.
    4-Methylpent-3-en-2-on (mesityl oxide, MO) is a colorless to light yellow oily liquid. Its odor has been described as peppermint or honeylike. 4-Methylpent-3-en-2-on has been use as a solvent for cellulose resins, gums, rubbers cleaners, lacquers and varnishes, and as an inert in a herbicide. The acute oral LD50 is 1120 or 655 mg/kg for the rat and 923 mg/kg for the mouse. This substance produce irritation and transient corneal injury to the eye, and it is irritant of mucous membranes. Prolonged skin contact produce dermatitis. Sublethal concentrations of the vapors may result in vascular congestion, which has been reported to occur primarily in the kidneys. Respiratory depression to 50% of the normal frequency (RD50) in mouse was obtained at concentrations of 244 mg/m3. 4-Methylpent-3-en-2-on is not mutagenic and reprotoxic agent. The number of litters produced by animals exposed at 125, 410 and 1200 mg/m3 during premating, mating, gestation and lactation phases was comparable to control animals. The proposed maximum exposure limit MAC (TWA) was calculated on the basis of the RD50 value of 244 mg/m3. The Expert Group for Chemical Agents recommended a TWA 20 mg/m3 (10% RD50), STEL 40mg/m3 and “I” – irritant substance notation.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 3 (53); 59-73
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1-Metylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    N-Methyl-2-pyrrolidone
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138571.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    N-metylo-2-pirolidon
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    NDS
    dopuszczalny poziom narażenia zawodowego
    N-methyl-2-pyrrolidone
    TLV (MAC)
    occupational limit
    Opis:
    1-Metylo-2-pirolidon (NMP) jest bezbarwną, higroskopijną cieczą o zapachu amin, stosowaną jako rozpuszczalnik, zmywacz farb, środek do zawieszania pigmentów, półprodukt w przemyśle chemicznym oraz w przemyśle elektrycznym i elektronice. NMP należy do substancji nieklasyfikowanych pod względem toksyczności ostrej. Głównymi objawami ostrego działania NMP w następstwie inhalacyjnego narażenia szczurów są: ataksja, pobudzenie, a następnie śpiączka. 1-Metylo-2-pirolidon należy do związków o słabym działaniu drażniącym, które dobrze przenikają przez skórę w warunkach in vitro – średnia stała przenikania wynosi 171 ± 59 g/m2 h. NMP nie wykazuje działania mutagennego ani genotoksycznego, a także nie indukuje nowotworów u szczurów narażanych 2 lata na związek o stężeniach 40 i 400 mg/m3, należy natomiast do związków zaburzających rozwój prenatalny szczurów (wywiera działanie fetotoksyczne i embriotoksyczne). W państwach skandynawskich NMP zaliczono do grupy I B, tzn. związków prawdopodobnie zaburzających prokreację u ludzi. W wyniku badania rozmieszczania znakowanego 14C lub 3H 1-metylo-2-pirolidonu u szczurów po jednorazowej iniekcji wykazano, że największe stężenie związku występuje w wątrobie. W organizmie ludzi (badania ochotników) NMP ulega przemianie do 5-hydroksy-N-metylo-2-pirolidonu, którego półokres wydalania z moczem wynosi 4 h.
    N-methyl-2-pyrrolidone (NMP) is an industrial solvent. NMP can be absorbed through the skin. This chemical is not mutagenic, genotoxic or carcinogenic. NMP belongs to the chemicals, which disturb fetal development of laboratory animals as a result of maternal exposure. It is embryptoxic, fetotoxic and teratogenic at doses which are non-toxic to the mothers. Considering that it disturbs prenatal development in more than one animal species, in the Scandinavian countries NMP has been classified into the IB group, which comprises substances probably harmful to human reproduction. Based on the NOAEL value obtained in an experimental study (500 mg/m3) and appropriate uncertainty factors, a TLV has been calculated and proposed at 120 mg/m3, and the STEL value as 240 mg/m3. The Expert Group for Chemical Agents suggested additional notations: I (irritative substace), Sk (substance absorbed through the skin), Ft (fetotoxic substance).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 1 (43); 103-115
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    4-Chloro-3-metylofenol - frakcja wdychana. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    4-Chloro-3-methylphenol - inhalable fraction. Documentation for occupational exposure limits (OEls)
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138171.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    4-chloro-3-metylofenol
    NDS
    substancja uczulająca
    substancja drażniąca
    4-chioro-3-methylphenol
    OEL
    sensitizing substance
    irritating substance
    Opis:
    4-Chloro3-metylofenol (PCMC) ma postać białych lub jasnoróżowych kryształów. Jest stosowany jako środek bakteriobójczy i konserwujący: kleje, gumy, farby, tusze, wyroby tekstylne i skórzane, kosmetyki oraz farmaceutyki (heparynę i insulinę). Używany jest także przeciwko endopasożytom zwierząt, w szczególności przeciw oocystom kokcydiów oraz jajom glist. Wartość LD50 związku po podaniu per os szczurom wynosi dla samców' 5129 mg/kg mc. oraz dla samic 3636 mg/kg mc. Związek działa silnie drażniąco na oczy i skórę królików. Roztwór 2- procentowego 4-chloro-3-metylofenolu powodował podrażnienie skóry u ludzi. Wyniki badań u ludzi nie wskazywały na silne działanie uczulające związku, także w badaniach na zwierzętach obserwowano jego słabe działanie uczulające. W dostępnym piśmiennictwie nie ma danych na temat zawodowego narażenia na 4-chłoro-3-metylofenol w Polsce, gdyż nie ustalono dla związku wartości dopuszczalnych, jest to substancja wielko tonażowa. W Unii Europejskiej 4-chloro-3-metylofenol znajduje się w wykazie substancji konserwujących dozwolonych w produktach kosmetycznych z zastrzeżeniem, że nie wolno go stosować w produktach używanych na błony śluzowe, a maksymalne stężenie w gotowym produkcie może wynosić 0,2%. Na podstawie wyników badania, w którym szczurom podawano przez 24 miesiące w paszy dawki dzienne: 0; 21; 103,1 lub 558,9 mg/kg mc. 4-chloro-3-metylófenolu (samce) oraz 0; 27,7; 134,3 lub 743,5 mg/kg mc. (samice) wyznaczono dla samców wartość NOAEL na poziomie 21 mg/kg/dzień oraz wartość LOAEL na poziomie 103,1 mg/kg/dzień. Za skutek krytyczny narażenia na 4-chloro-3-metylofenol przyjęto częstość występowania jednostronnego i/lub obustronnego zwyrodnienia kanalików nasiennych oraz częstość zmniejszenia liczby plemników w jednym i/lub obu najądrzach. Nie stwierdzono działania teratogennego 4-chloro- -3-metylofenolu u szczurów', którym podawano związek do żołądka w okresie organogenezy. 4-Chloro-3-metylofenol nie powodował mutacji powrotnych w' szczepach S. Typhimurium zarówno z frakcją metaboliczną, jak i bez frakcji metabolicznej. W szpiku kostnym nie stwierdzono wzrostu częstości mikrojąder. Eksperci EPA zaliczyli 4-chloro-3-metylofenol do grupy D, tj. do substancji nieklasyfikowalnych pod względem rakotwórczości dla ludzi. 4-Chloro-3-metylofenol podany per os szczurom wydalał się bardzo szybko przez nerki. W Szwecji wartość TLV dla 4-chIoro-3-metylotenolu ustalono w 2005 r. na poziomie 3 mg/m3, a wartość STEL na poziomie 6 mg/m3 oraz wprowadzono informację, że jest to alergen. W Holandii w 2003 r. wartość TLV wynosiła 3 mg/ m3. W Polsce, jak i w' większości innych państw Europy, nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 4-chloro-3-metylofenolu w powietrzu środowiska pracy. Na podstawie wyznaczonej wartości NOAEL dla szczurów na poziomie 21 mg/kg/dzień (wyniki badań 24-miesięcznych, podanie związku z paszą) zaproponowano przyjęcie wartości NDS 4-chloro- -3-metylofenolu w' powietrzu środowiska pracy na poziomie 5 mg/m3 dla frakcji wdychalnej, gdyż jest to ciało stałe. Za skutek krytyczny przyjęto działanie na kanaliki nasienne oraz zmniejszenie liczby plemników w najądrzach. 4-ChIoro-3-metvlofenol u ludzi wykazuje miejscowe działanie drażniące na oczy i skórę. Związek jest ciałem stałym, krystalicznym, nie pyli, tworzy masywne cząstki stałe i nie powoduje powstania pyłu respirabilnego, dlatego nie zapropo-nowano dla 4-chloro-3-metylofenolu ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Substancja została zaklasy-fikowana w' Unii Europejskiej jako uczulająca w kontakcie ze skórą, dlatego zaproponowano oznakowanie związku literą „A" - substancja o działaniu uczulającym oraz ze względu na działanie drażniące literą „I" - substancja o działaniu drażniącym.
    4-Chloro-3-methylphenol (PCMC) is white or pink crystals. It is used as a bactericide, in preservative adhesives, rubber, paint, ink, textiles and leather, cosmetics, pharmaceuticals (heparin and insulin). LD50 after oral administration in rats is 5129 mg/kg for males and 3636 mg/kg for females. PCMC strongly irritates the eyes of rabbits. Following getting into the eye, PCMC has a corrosive effect, causing conjunctivitis, conjunctival ulcers, inflammation of the iris and corneal opacity and ulceration. PCMC also causes skin irritation in humans and rabbits. PCMC is not sensitizing for guinea pigs in the Magnusson- Kligman test. Based on the results of a study in which for 24 months rats were administered PCMC in their feed at daily doses of 0, 21, 103.1 and 558.9 mg/kg (males) and 0, 27.7, 134.3 and 743.5 mg/kg (females), NOAEL was determined for males at 21 mg/kg/day and LOAEL of 103.1 mg/kg/day. The total incidence of unilateral and bilateral degeneration of the seminiferous tubules and the total rate of reduction in the number of sperm in the epididymis were considered. PCMC administered per os in rats during organogenesis is not teratogenic.PCMC does not reverse mutation in S. typhimurium strains with and without metabolic fraction. There was no increase in the frequency of micronuclei in bone marrow. IARC experts put 4-chlo-ro3- methylphenol in group D, i.e, substances not classified for carcinonencity to humans. In Poland and in most other European countries, the value of the maximum permissible concentration of 4-chlo-ro-3- methylphenol in workplace air is not set. In 2005, in Sweden, the standard values of PCMC were TWA 3 mg/m3 and STEL 6 mg/m3 and information that it is an allergen, in The Netherlands in 2003, TWA was 3 mg/m3. Resulting from the 24-month study on rats, the NOAET of 21 mg/kg/ day was used to calculate the TWA. The Expert Group for Chemical Agents (inha- lable fraction) and notation "A"(a sensitizing agent) "I" (an irritating agent).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2014, 1 (79); 7-24
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Buta-1,3-dien : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Buta-1,3-diene : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Kilanowicz, A.
    Sitarek, K.
    Skrzypińska-Gawrysiak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138055.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    buta-1,3-dien
    toksyczność
    narażenie zawodowe
    NDS
    DSB
    buta-1,3-diene
    toxicity
    occupational exposure
    MAC
    BEI
    Opis:
    Buta-1,3-dien jest gazem stosowanym do produkcji żywic termoplastycznych i elastomerów kauczuku i lateksu. Buta-1,3-dien wchłania się głównie w układzie oddechowym, a następnie jest metabolizowany do monoepoksydu – 1,2-epoksybut-3-enu i diepoksydu – 1,2:3,4-diepoksybutanu, a po ich sprzężeniu z glutationemjest wydalany z moczem. Z danych Centralnego Rejestru o Narażeniu na Substancje, Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym wynika, że w 2015 r. liczba narażonych na ten związek w Polsce wynosiła 958 osób i dodatkowo około 200 było narażonych na substancje ropopochodne, których działanie rakotwórcze jest uzależnione od buta-1,3-dienu. Według danych stacji sanitarno-epidemiologicznych w 2013 r. oraz 2016 r. nie zanotowano w polskim przemyśle narażenia pracowników na buta-1,3-dien o stężeniu większym niż 4,4 mg/m3, czyli przekraczającym obowiązującą wartość NDS. Buta-1,3-dien w małych stężeniach jest łagodnym czynnikiem narkotycznym dla ludzi, natomiast u osób zawodowo narażonych na ten związek stwierdzano objawy jego działania drażniącego na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych. Buta-1,3-dien jest substancją o niewielkiej toksyczności ostrej dla zwierząt (wartość LC50 dla szczurów wynosi 270 000 mg/m3). Substancja ta jest mutagenna i genotoksyczna, może powodować uszkodzenia materiału genetycznego komórek somatycznych i komórek płciowych. Wykazano, że buta-1,3-dien jest czynnikiem rakotwórczym dla myszy B6C3F1 i szczurów. Istnieją również dowody epidemiologiczne świadczące o tym, że narażenie zawodowe na buta-1,3-dien jest związane z ryzykiem powstawania nowotworów układu limfohematopoetycznego. Według klasyfikacji IARC buta-1,3-dien jest zaliczany do grupy 1, czyli czynników rakotwórczych dla ludzi, a wg klasyfikacji ACGIH do grupy A2, czyli substancji podejrzanych o działanie rakotwórcze na ludzi. W Europie buta-1,3-dien jest zaklasyfikowany do kategorii 1A czynników rakotwórczych i do kategorii 1B czynników mutagennych. Buta-1,3-dien nie powoduje zaburzeń płodności, a jego działanie teratogenne ujawniło się tylko wówczas, gdy zastosowane dawki były toksyczne dla matek. W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) dla buta-1,3-dienu podano wartości dopuszczalnego stężenia wiążącego (BOELV) na poziomie 2,2 mg/m3. Dyrektywa wejdzie w życie w państwach członkowskich UE 17 stycznia 2020 r. Zaproponowano przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) buta-1,3-dienu w powietrzu środowiska pracy na poziomie 2,2 mg/m3 oraz następujące wskaźniki dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB): –– 1,6 mg 1,2-dihydroksy-4-(N-acetylocysteino-S-ylo)butanu/g kreatyniny w moczu, mierzone nazakończenie zmiany roboczej –– 2,1 pmol/g Hb – addukty hemoglobiny: mieszanina N-[1-(hydroksymetylo)prop-2-enylo]waliny iN-(2-hydroksybut-3-enylo)waliny we krwi obrazujące narażenie w okresie ostatnich 120 dni. Normatyw ten dodatkowo oznaczono „Carc. 1A” – substancja o udowodnionym działaniu rakotwórczym dla człowieka i „Muta. 1B” – substancja, która jest rozpatrywana jako mutagenna dla człowieka. Nie znaleziono podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) buta-1,3-dienu. Oszacowane dodatkowe ryzyko powstania białaczki przy 40-letnim okresie narażenia na buta-1,3-dien o stężeniu 2,2 mg/m3 wynosi 8 10-7, jest więc małe w porównaniu z ryzykiem dla populacji generalnej w Polsce, które wynosi 7,15 10-5.
    Buta-1,3-diene is a gas used in the production of thermoplastic resins, elastomers and synthetic rubber. Buta-1,3-diene is absorbed mainly in the respiratory tract and then metabolized to monoepoxide – 1,2-epoxybut- -3-ene and diepoxide – 1.2:3,4 diepoxybutane, and after their conjugation with glutathione is excreted with urine. According to data from the Central Registry on Exposure to Substances, Mixtures, Agents or Carcinogenic or Mutagenic Technological Processes, in 2015 the number of people exposed to buta-1,3-diene in Poland was 958 and additionally about 200 were exposed to petroleum substances which carcinogenic effect is depending on the buta-1,3-diene. According to data from sanitary-epidemiological stations, in Poland in 2013 and 2016, there were no workers exposed to buta-1,3-diene at levels exceeding maximum allowable concentration (MAC) of 4.4 mg/m3 . Buta-1,3-diene in small concentrations is a mild narcotic agent for humans, while for occupationally xposed workers it has irritating properties to the mucous membranes of the eyes and airways. Buta-1,3-diene is a substance with low acute toxicity to animals (LC50 value for rats is 270 000 mg/m3 ). This substance is mutagenic and genotoxic, it can cause damage to the genetic material of somatic and germ cells. It has been proved that buta-1,3-diene is carcinogenic for B6C3F1 mice and rats. There is also epidemiological evidence that occupational exposure to buta-1,3-diene is associated with the risk of a cancer of a lymphohematopoietic system. According to the IARC classification, buta-1,3-diene is included in group 1, i.e., carcinogenic substances for humans, and according to ACGIH classification to group A2, i.e., substances suspected to be carcinogenic for humans. In Europe, buta-1,3-diene is classified in Cat. 1A. carcinogens and Cat. 1B. mutagenic compounds. Buta-1,3-diene does not cause fertility disturbances, and its teratogenic effects appeared when doses were toxic to mothers only. In Directive 2017/2398 of the European Parliament and of Council (EU) 2017/2398 of 12 December 2017 amending Directive 2004/37/EC on the protection of workers from the risks related to exposure to carcinogens or mutagens at work for buta-1,3-diene, binding occupational exposure limit value (BOELV) was at the level of 2.2 mg/m3 (Official Journal of the EU L 345 of 27/12/2017, p. 87). The directive will be in force in the EU Member States on January 17, 2020. It was proposed to adopt the value of the maximum allowable concentration (MAC) of the buta-1,3-diene at the level of 2.2 mg/m3 and the following values of the biological exposure indices (BEI): – 1.6 mg of 1,2-dihydroxy-4-(N-acetyl-cystein- -S-yl)butane/g creatinine in urine measured at the end of working shift – 2.1 pmol/g Hb - hemoglobin adducts: mixture of N-[1-(hydroxymethyl)prop-2-enyl]valine and N-(2-hydroxybut-3-enyl)valine in blood showing exposure for the last 120 days. This standard is additionally marked Carc. 1A – a substance with proven carcinogenic effect for humans and Muta. 1B – a substance that is considered mutagenic for humans. There is no evidence for establishing STEL value for buta-1,3-diene. The estimated additional risk of leukemia during the 40-year exposure to buta-1,3-diene at a concentration of 2.2 mg/m3 is 8×10-7, it is lower than the risk for the general population in Poland, which is 7.15×10-5.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2018, 4 (98); 43-85
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    3a,4,7,7a-Tetrahydro- -4,7-metanoinden
    3a,4,7,7a-tetrahydro-4,7-metanoinden
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138012.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    3a,4,7,7a-tetrahydro-4,7-metanoinden
    DCPD
    NDS
    narażenie zawodowe
    3a,4,7,7a-Tetrahydro-4,7-metanoinden
    MAC
    OEL
    occupational exposure
    Opis:
    3a,4,7,7a-Tetrahydro-4,7-metanoinden (DCPD) jest bezbarwnym, łatwo palnym ciałem stałym. Zaliczany jest do substancji szkodliwych (wartość LD50 dla szczurów po podaniu per os wynosi 353 mg/kg m.c., a wartość CL50 około 2000 mg/m3). Główne objawy działania toksycznego DCPD po podaniu do żołądka szczurów to przemijające zmniejszenie częstości oddechów, śpiączka i zjeżenie sierści. Narażenie inhalacyjne szczurów na ten związek o stężeniach 5,4 ÷ 270 mg/m3 przez 13 tygodni nie powodowało istotnych zmian patologicznych świadczących o toksycznym działaniu DCPD. Natomiast 13-tygodniowe narażenie inhalacyjne szczurów na związek o stężeniach: 106; 190 lub 399 mg/m3 powodowało u samców z grupy narażonej na związek o stężeniu 399 mg/m3 gromadzenie się białka w kanalikach proksymalnych oraz zwiększenie masy wątroby i nerek. Wyznaczona w tym badaniu wartość NOAEL DCPD wynosiła 106 mg/m3. DCPD jest związkiem, który nie działa mutagennie, nie wpływa również niekorzystnie na rozród zwierząt. Wchłania się dobrze z przewodu pokarmowego zwierząt i jest szybko wydalany z moczem i kałem. Podstawą wyprowadzenia wartości NDS DCPD były wyniki 13-tygodniowego badania, w którym szczury narażano inhalacyjnie na DCPD o zakresie stężeń 106 ÷ 399 mg/m3. Na podstawie wyników tego badania przyjęto stężenie 106 mg/m3 za wartość NOAEL DCPD i wyliczono wartość NDS DCPD na poziomie 10 mg/m3. Nie ma podstaw do ustalenia wartości NDSCh.
    3a,4,7,7a-Tetrahydro-4,7-metanoinden (DCPD) is a chemical intermediate used in the manufacturing of a wide range of organic chemicals. The odour of DCPD has been reported to be detectable at concentrations as low as 0.016 mg/m3. The LD50 value for DCPD is 353 mg/kg for rats orally exposed. Distribution studies using 14C-DCPD in mice, rats and dogs have shown that up to 85% of orally administered radioactivity appears in the urine or faeceswithin 24 hours. DCPD does not induce gene mutation in bacterial or yeast assays. Studies in animals have indicated there is no selective toxicity to the embryo or foetus or any teratogenic potential. No long-term or carcinogenicity studies have been reported. Repeated exposure of rats to DCPD vapour at concentrations of 106-399 mg/m3 produced kidney lesions in male rats and relative liver and kidney weights increased at high concentrations. The no observed adverse effect level (NOAEL) was 106 mg/m3. Given these data, the MAC value was calculated at 10 mg/m3.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 4 (54); 189-199
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies