- Tytuł:
-
Próba odtworzenia rozplanowania przestrzennego wczesnośredniowiecznego Wawelu i Okołu w Krakowie. Studium archeologiczne
An attempt to recreate the spatial layout of early medieval Wawel Castle and Okół settlement in Cracow. Archeological study - Autorzy:
- Sajecki, Tomasz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/564171.pdf
- Data publikacji:
- 2016-11-08
- Wydawca:
- Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
- Tematy:
-
archeologia gród podgrodzie Kraków Okół Wawel wykopaliska wzgórze
archeology city borough Krakow Okół Wawel Castle excavations hill - Opis:
-
Problemy badawcze wczesnośredniowiecznego ośrodka osadniczego w Krakowie obejmują wielorakie zagadnienia. Angażują się w nie naukowcy z takich dziedzin jak archeologia, historia, historia sztuki, architektura, geologia czy urbanistyka.
Głównym zamierzeniem artykułu jest przedstawienie najnowszych poglądów dotyczących zasadniczych kwestii nt. układu przestrzennego grodu na wzgórzu wawelskim oraz podgrodzia na Okole. Poglądy te poparte są przede wszystkim badaniami archeologicznymi, które prowadzi się w Krakowie od zgoła 130 lat. W pierwszym rzędzie poruszono kwestię obwałowań obu stanowisk. Główny człon krakowskiego ośrodka, tj. gród, otoczono potężnymi fortyfikacjami ziemno-drewnianymi. Wały te stanowiły zamknięty układ na całym obwodzie wzgórza. Podobne wały, przylegające bezpośrednio do północno-wschodnich stoków Wawelu, posiadało także podgrodzie. Dalszą część pracy poświęcono rozplanowaniu zabudowy kamiennej i drewnianej.
Kamienna zabudowa była jednym z najważniejszych elementów układu przestrzennego Krakowa. Kolejnymi było rozplanowanie sieci komunikacyjnych i bram, a także targ i cmentarzyska przykościelne. Wawel mógł posiadać 3 bramy: południową, zachodnią oraz północno-wschodnią (jedyną otwierającą się na wnętrze Okołu), podobnie jak podgrodzie, z bramami: północną, południową i zachodnią. Cmentarzyska funkcjonowały przy kościele św. Gereona, św. Michała i przy romańskiej rotundzie w południowej części grodu oraz przy kościele św. Andrzeja i Marcina na podgrodziu. Kwestią ostatnią jest identyfikacja targu. Funkcjonował on zapewne w centralnej części Okołu.
Research problems of the early medieval settlement centre in Cracow involve multiple issues. They are a subject of study for scientists from many disciplines such as archeology, art history, architecture, geology or urban planning. Principally, this article aims to present the latest views on major issues related to the spatial layout of the castle on Wawel Hill and the borough in Okół. These conclusions are supported by archeological research that has been conducted in Cracow for 130 years. Firstly, the embankment of both settlements was raised. The main element of the Cracow centre, i.e. castle was surrounded by massive fortifications of earth and wood. The embankment was a closed system around the perimeter of the hill. A similar fortification, adjacent to the north-east slope of Wawel, was also erected around the borough. A further part of the article is devoted to the layout of stone and wood built. The stone building was one of the most significant elements of the Cracow’s spatial layout. The next one was the distribution of communication networks and gateways, as well as a market and churchyard cemeteries. It is believed that Wawel might have had three gates: southern, western and north-eastern (the only one opening to the Okół’s interior), similarly to the borough with its northern, southern and western gates. Cemeteries were situated by the St Gereon’s and St Michael’s churches, the Romanesque rotunda in the southern part of the castle and the churches of St Andrew and St Martin in the borough. The final issue is the location of the marketplace. Probably it was situated in the centre of Okół. - Źródło:
-
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2016, 14; 7-35
1643-4374 - Pojawia się w:
- Radzyński Rocznik Humanistyczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł