Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Galicja" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Boże Narodzenie i Wielkanoc w życiu codziennym mieszkańców Tarnowa i Rzeszowa na przełomie XIX i XX wieku w świetle prasy lokalnej
Christmas and Easter in the everyday life of the inhabitants of Tarnów and Rzeszów at the turn of the 19th and 20th century form the perspective of the local press
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441900.pdf
Data publikacji:
2019-03-01
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
autonomia
miasta
Boże Narodzenie
Wielkanoc
Opis:
Na przełomie XIX i XX w. w Galicji dokonywały się przemiany gospodarcze i społeczne, które zapoczątkowały proces modernizacji społeczeństwa. Chociaż podstawą utrzymania ludności pozostało rolnictwo, a kultura ludowa określała rytm pracy i świętowania, pojawiały się oznaki zmian, szczególnie w większych miastach. W Galicji Zachodniej do takich zaliczano między innymi Tarnów i Rzeszów. Czas Adwentu i Bożego Narodzenia oraz Wielkiego Postu i Wielkanocy dokumentowała prasa lokalna. Szczególne znaczenie miały tytuły ukazujące się w długim przedziale czasowym – w Tarnowie „Pogoń” (1881–1914), a w Rzeszowie „Głos Rzeszowski” (1897–1920). W omawianych okresach roku liturgicznego na przygotowania do świąt oraz na zwyczaje i obyczaje świąteczne składały się: wydarzenia kulturalne realizowane przez artystów amatorów z myślą o zebraniu datków na działalność dobroczynną, wieczorki patriotyczne, występy profesjonalnych artystów, wykłady powszechne i uniwersyteckie, przygotowywanie prezentów (Mikołaj, Gwiazdka), udział w rekolekcjach (Wielki Post), zakup artykułów na świąteczne stoły (w tym także tych reklamowanych w prasie), wysyłanie świątecznych kartek lub zamiast nich składanie datków na cele dobroczynne (szczególnie na Towarzystwo Szkoły Ludowej); śledzenie zmian pogody, terminów ferii świątecznych, nadzwyczajnego rozkładu pociągów; lektura okolicznościowych tekstów prozatorskich i poetyckich, dbałość o pielęgnowanie tradycji świątecznych w rodzinach, solidaryzm z Polakami z innych zaborów, nadzieja wyrażana w składanych przez czasopisma życzeniach świątecznych na odzyskanie przez Polskę niepodległości.
At the turn of the 19th and 20th century, Galicia witnessed economic and social changes which commenced the process of modernisation of the society. Although the basis for maintenance for the population was farming and folk culture dictated the rhythm of work and festivals, first signs of changes appeared, especially in major cities (in the Western Galicia – Tarnów and Rzeszów). The time of Advent, Christmas, the Lent and Easter was documented by the local press. A special significance can be attributed to magazines published over a long period of time - in Tarnów “Pogoń” (1881–1914), in Rzeszów “Głos Rzeszowski” (1897–1920). In the above mentioned periods of the liturgical year, the preparation for festivals and the festive habits and customs included: cultural events organised by amateur artists with the intention of collecting donations for charity, patriotic evenings, performances by professional artists, public and university lectures, preparation of gifts (Santa Claus, Christmas Eve), participation in Lenten retreat, purchase of festive tables (also advertised in the press), sending festive postcards or making donations for charity (especially for the Folk School Society), following changes in weather, the periods of festive breaks, extraordinary schedules of trains, reading of prose and poetic works, care for festive traditions in families, solidarity with Polish people in other partitions, hope to regain sovereignty expressed in festive wishes in newspapers.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2018, 4: "Codzienność w Galicji"; 44-71
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby ożywienia aktywności społeczno-politycznej mieszkańców miast w dobie autonomii galicyjskiej (na przykładzie „Mieszczanina”)
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603192.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Galicja
miasta
autonomia
prasa
„Mieszczanin”
Galicia
towns
autonomy
press
Mieszczanin
Opis:
Wiek XIX to czas zastępowania feudalnej struktury społecznej nowym porządkiem kapitalistycznym. Zmianom towarzyszyło powstawanie partii politycznych reprezentujących ruchy społeczno-polityczne. „Mieszczanin” – pismo wydawane w latach 1894–1908 (z przerwami) w Nowym Sączu – za cel postawiło sobie aktywizację polityczną i społeczną mieszczaństwa oraz utworzenie stronnictwa mieszczańskiego, które reprezentowałoby interesy tej grupy społecznej. Artykuł ma odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu zamierzenie to udało się zrealizować.
The nineteenth century saw the transformation of the societal structure from the feudal model to capitalism. These changes were accompanied by the formation of political parties representing various socio-political movements. The Mieszczanin, a magazine published in Nowy Sącz in the years 1894–1908 (with interruptions), sought to spark political and social activation of the bourgeoise and to form a bourgeois party which would represent the interests of this particular social group. The article aims to analyze the extent to which the goal of the magazine was achieved.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2019, 80
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opieka położnicza a szanse noworodków na przeżycie w powiatach Galicji u schyłku XIX wieku
Obstetric Care and the Chances of Survival of Newborns in the Poviats of Galicia at the End of the 19th Century
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056214.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Galicia
19th century
infant mortality
midwives
Galicja
XIX wiek
umieralność noworodków
akuszerki
Opis:
Celem artykułu jest określenie związku między poziomem opieki akuszerskiej a umieralnością noworodków u schyłku XIX wieku w powiatach galicyjskich. Dane publikowało Krajowe Biuro Statystyczne we Lwowie. Zostały przeliczone i zaprezentowane w postaci tablic i kartogramów. Korzystniejszy przelicznik akuszerek występował w Galicji Wschodniej. Przyczyniały się one do dokładniejszej rejestracji urodzeń martwych, których liczba malała, co dowodzi skuteczności fachowej opieki. Jej brak zwiększał umieralność noworodków, natomiast pozamałżeńskie pochodzenie – nie.
The aim of the article is to determine the relationship between the level of midwife care and the infant mortality at the end of the 19th century in Galician poviats. The data comes from the National Statistical Office in Lviv. They were recalculated and presented in the form of tables and choropleth maps. The more favourable rate of midwives occurred in Eastern Galicia. Midwives contributed to a more accurate registration of stillbirths, the number of which was decreasing, which proves the effectiveness of professional care. The mortality of newborns was increased by the lack of such care and not by the fact that they were born out of wedlock.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 129-153
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The First Demographic Transition in Galicia as an element of modernization – Rzeszów against the background of the largest cities in Galicia: Lviv and Kraków
Pierwsze przejście demograficzne w Galicji jako element modernizacji – Rzeszów na tle największych miast Galicji: Lwowa i Krakowa
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2077247.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
demography
Galicia
the first demographic transition
Rzeszów
modernization
Galicja
pierwsze przejście demograficzne
modernizacja
demografia
Opis:
The article concerns selected aspects of the modernization of Galician society as illustrated by demographic changes in Rzeszów in the 19th century. The subject of the study is the first demographic transition consisting in the reduction of the value of the birth and death rates. In the case of smaller cities, such as Rzeszów, the use of nineteenth-century statistical data raises doubts among historians. The re-analysis, taking into account the current state of research, provides the premises for the conclusion that in Rzeszów at the turn of the 19th and 20th centuries the symptoms of the first demographic transition were noticeable.
Artykuł dotyczy wybranych aspektów modernizacji społeczeństwa galicyjskiego na przykładzie przemian demograficznych Rzeszowa w XIX w. Tematem jest pierwsze przejście demograficzne polegające na zmniejszeniu wartości współczynników urodzeń i zgonów. W przypadku miast mniejszych, jak Rzeszów, bazowanie na XIX-wiecznych danych statystycznych budzi wątpliwości historyków. Ponowna analiza z uwzględnieniem aktualnego stanu badań dostarcza przesłanek do sformułowania wniosku, iż w Rzeszowie na przełomie XIX i XX w. zauważalne były symptomy pierwszego przejścia demograficznego.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2021, 7; 327-342
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The practice of faith in everyday life based on the metrical books of various denominations in the period of Galician autonomy (as illustrated by Rzeszów)
Wiara a praktyka życia codziennego na podstawie ksiąg metrykalnych różnych wyznań w okresie autonomii galicyjskiej (na przykładzie Rzeszowa)
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803916.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicia
metrical records
religiosity
Latin Catholics
Greek Catholics
Jews
Galicja
metryki
religijność
łacinnicy
grekokatolicy
Żydzi
Opis:
This article aims to highlight aspects of religious life based on metrical records. The research focuses on religious communities in Rzeszów: the Roman Catholic parish of Farna, the Jewish metrical district, and the Greek Catholic parish in Zalesie. In all of these communities, the choice of wedding dates was in accordance with the liturgical calendar, including holidays and fasting periods. Illegitimate births indicated that relationships typical of marriage were also established before the formal wedding ceremony. Illegitimate births were more common among Jews due to marriages concluded only according to their own ritual. Illegitimate births were also more prevalent in the urban-like Farna parish compared to the rural Greek Catholic parish, where their percentage was the lowest. Records of administering sacraments to the dying were also indicative of religiousness.
Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie aspektów życia religijnego w świetle akt metrykalnych. Przedmiotem badań są wspólnoty wyznaniowe w Rzeszowie: rzymskokatolicka parafia Farna, żydowski okręg metrykalny i greckokatolicka parafia w Zalesiu. We wszystkich terminu ślubu wybierano zgodnie z rozkładem świąt i postów w roku liturgicznym. Urodzenia pozamałżeńskie dowodziły, że relacje typowe dla małżeństwa nawiązywano też przed ślubem. Urodzenia pozamałżeńskie zanotowano u Żydów z powodu małżeństw zawieranych tylko rytualnie. Więcej było ich też w parafii Farnej o miejskim charakterze, inaczej w wiejskiej parafii greckokatolickiej, gdzie udział procentowy urodzeń pozamałżeńskich był najniższy. Na religijność wskazywały również zapisy o zaopatrzeniu umierającego sakramentami.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 118-138
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zgony i ich uwarunkowania w parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 w kontekście pierwszego przejścia demograficznego
Deaths and their Considerations in the Rzeszów Parish between the Years 1876–1913 in the Context of the First Demographic Transition
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367937.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
deaths
parish registers
the first demographic transition
Galicja
Rzeszów
the turn of 20th century
zgony
księgi metrykalne
pierwsze przejście demograficzne
przełom XIX i XX w.
Opis:
W artykule scharakteryzowano zgony w rzeszowskiej parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 na podstawie ksiąg metrykalnych. Zwrócono uwagę na te aspekty, które mogły potwierdzić (lub nie) zjawisko pierwszego przejścia demograficznego, które dokonywało się w Galicji na przełomie XIX i XX wieku i polegało na spadku natężenia najpierw zgonów, później urodzeń, czasowym wysokim przyroście naturalnym i w końcowej fazie na ukształtowaniu się jego wartości na niewysokim, stabilnym poziomie. Analizie poddano następujące zagadnienia: liczbę ludności w parafii, liczbę zgonów, współczynnik zgonów, urodzenia martwe; strukturę zgonów według płci, wieku i przyczyn zgonów; średnią wieku zmarłych. Posłużono się metodami statystycznymi.
The article presents deaths in the Rzeszów parish between the years 1876–1913, based on the parish register. Attention was paid to facts, which could confirm (or deny) the process of the first demographic transition. This took place in Galicja at the turn of the 20th century and was marked by a decrease in death intensity, a subsequent increase in birth rate followed by temporary high population growth, only to establish a low, stable level in the final phase. The analysis takes into account the population of the parish, the number of deaths, death rate, stillbirths, structure of deaths according to sex, age and causes of death, along with the average age of the deceased. Statistical methods were used.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2018, 40; 245-272
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies