Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "vilnius" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Szkoły średnie w 1803 roku na obszarach Wileńskiego Okręgu Szkolnego zlecone do inspekcji Franciszkowi Ksaweremu Michałowi Bohuszowi (1746–1820)
Autorzy:
Prašmantaitė, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927001.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Związek Nauczycielstwa Polskiego
Tematy:
Vilnius School District: Franciszek Ksawery Michal Bohusz
general visitation report
secondary education.
Imperial University of Vilnius
Opis:
Aim: The aim of the article is to reconstruct the image of secondary education in the area of the Vilnius School District in 1803 designated for inspection by Franciszek Ksawery Michal Bohusz as the general visitor. Methods: The author relies on archival sources and takes account of the literature on the subject to date. She uses the traditional historical and statistical method. Results: The author analyzes the situation of secondary education in three Gubernias – that of Grodno, Minsk and Vilnius – out of eight ones belonging to the Vilnius School District in 1803. Primarly, she uses the report on the general visitation written by Bohusz for the Imperial University of Vilnius. During his visit in 1803, Bohusz visited 31 out of 33 secondary schools functioning in the Grodno, Minsk and Vilnius Gubernias. The researcher drew up a list of schools and systematized the statistical data in a table taking the number of classes and the number of students and teachers into consideration. Conclusions: The analysis of education in the area of the three Gubernias (Grodno, Minsk, Vilnius) in 1803, the territory of the Vilnius School District, confirms the thesis about persistence of the tradition of the National Education Commission – the thesis already present in the historiography. Despite several years of break and fundamental changes in the administration, the network of secondary schools subordinate to Vilnius University in the period of Commission of National Education was not destroyed. In 1803, at the time of their incorporation in the educational system of the Russian Empire, there were 33 secondary schools in the Grodno, Minsk and Vilnius Gubernias. Their structure, however, was varied, and this lack of uniformity is reflected, among others, in the number of classes. Schools with four classes dominated there. Most of them were in the Minsk Gubernia, where, after Commission of National Education ceased its activity, the authority over the schools was transferred to the Chamber of Social Welfare. The density of the secondary school network was not the same either, and the largest number was found in the Vilnius Gubernia. Her study of the information provided by Bohusz as the general visitor and of other sources from the era allowed the author of the article to conclude that the statistical data used in the literature on the subject (concerning both the number of students and teachers in individual secondary schools) are far from credible, and to a much greater extent than previously thought.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Oświatowy; 2021, LXIV, 3-4; 7-29
0033-2178
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Oświatowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytet Wileński i wizytacja generalna szkół jemu podległych w 1803 roku
Vilnius University and the General Visitation of Schools Subordinate to the University in 1803
Autorzy:
Prašmantaitė, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519618.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
education system
Russian Empire
Vilnius University
Vilnius School District
general visitation of schools
office of general visitator
Opis:
The article shows the course of the general visitation of schools of the Vilnius School District [WOS] in 1803. It was the first year when Vilnius Visegrána University, transformed into the Imperial University of Vilnius as a tertiary education institution, took over the helm and control of lower-level schools in the designated territorial area, namely the school district. In the legal acts of the Russian Empire, regulating the activities of the reformed Vilnius University, the sanctioned principle of the continuation of the Commission of National Education tradition was manifested in practice during the visitation of the WOS schools in 1803. The article presents the origin of general visitations in the history of the University and the instructions addressed to the visitators. Literature on the subject and the sources made it possible to show the visitators and to present their collective portrait.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2021, 45; 7-29
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienia bp. Adama Stanisława Krasińskiego: między rękopisem a publikacją
Th memoirs of Vilnius bishop Adam Stanisław Krasiński: from manuscript to publication
Autorzy:
Prašmantaitė, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560365.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Adam Stanisław Krasiński
biskup
diecezja wileńska
Kraków
bishop
Vilnius Diocese
Opis:
Biskup diecezji wileńskiej Adam Stanisław Krasiński (1810–1891) dał się poznać nie tylko jako aktywny hierarcha Kościoła katolickiego, ale też jako zaangażowany uczestnik ówczesnego życia kulturalnego i literackiego. Za niedostosowanie się do instrukcji generalnego gubernatora Michaiła Murawjowa nakazującej wydanie okólnika potępiającego powstanie styczniowe Krasiński na początku lata 1863 roku został zesłany do Wiatki (obecnie Kirow). Zwolniony z wygnania został w 1883 roku, ale bez prawa powrotu do swojej diecezji, dlatego osiadł w Krakowie. Krakowski okres życia biskupa z twórczego punktu widzenia było bardzo aktywny. Od młodości interesując się literaturą, przygotował słownik synonimów polskich. W Krakowie zaczął również pisać wspomnienia. Po raz pierwszy pamiętniki biskupa wileńskiego – Wspomnienia – napisane w ojczystym języku polskim ukazały się w 1900 roku w krakowskiej gazecie „Czas”. W tym samym roku 1900 (lub też na początku 1901), wydawnictwo „Czas” opublikowało je jako książkę w nakładzie 150 egzemplarzy. We wspomnieniach są bardzo ciekawe szczegóły z historii zakonu pijarów, o położeniu Kościoła katolickiego na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, które zostały zagarnięte przez imperium rosyjskie. Znajdujemy tam także wiadomości o literackich i intelektualnych realiach życia w Wilnie. Dwadzieścia lat wygnania opisał bardzo zwięźle, a życia w Krakowie po powrocie z wygnania nie wspomniał w ogóle. Artykuł pragnie zrekonstruować drogę Wspomnień biskupa wileńskiego od rękopisu do druku na początku wieku XX. Podczas odkrywania okoliczności tworzenia i publikowania Wspomnień ustalono, że w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie od 1917 roku znajduje się nie rękopis Wspomnień Krasińskiego, lecz wersja redakcyjna złożona z fragmentów autografu. Należy przyjąć, że oryginalne Wspomnienia nie zachowały się. Stanisław Estreicher (1869–1939), profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i współpracownik dziennika „Czas”, zredagował rękopis. Niewątpliwe jest, że część pamiętników Krasińskiego była wśród rękopisów przewiezionych w 1927 roku z Muzeum Polskiego w Rapperswilu do Biblioteki Narodowej w Warszawie. Adnotacja dawnego rękopisu Krasińskich w Rapperswilu pozwala stwierdzić, że jeden z nich był częścią wspomnień biskupa o jego latach spędzonych na wygnaniu. Przygotowujący Wspomnienia Krasińskiego do publikacji w 1900 roku Stanisław Estreicher nic o rękopisie Krasińskiego w Rapperswilu nie wiedział. Kiedy i jak rękopis Krasińskiego dostał się do muzeum w Rapperswilu nie jest oczywiste. Rękopis Wspomnień Krasińskiego został przekazany do Warszawy w 1927 roku do zbiorów Biblioteki Narodowej, gdzie zniszczony został w czasie Powstania Warszawskiego. Nie ma danych, które wskazywałyby, że w przyszłości można by było ów ostatni rękopis (lub jego kopię) gdzieś odnaleźć. Geneza Wspomnień biskupa wileńskiego Adama Stanisława Krasińskiego, historia konserwacji rękopisu oraz jego przygotowania do publikacji kryją więcej niż jedną tylko zagadkę.
Bishop of Vilnius Diocese Adam Stanisław Krasiński (1810–1891) left a deep imprint not only as an active hierarch of the Roman Catholic Church, but also as an energetic participant of 19th c. cultural life, a man of letters. Not complying with the instruction of Governor General Michael Murav’ev to issue a circular condemning the 1863 uprising, Krasiński in the early summer of 1863 was exiled to Vyatka (now Kirov). Released from exile in 1883, without the right to return to his diocese, Krasiński settled in Krakow. The period of the life of the bishop in Krakow from a creative point of view was very productive. From his youth interested in literature, having also been a man of letters, the preparer of a dictionary of Polish synonyms, Krasiński while living in Krakow began to write memoirs. For the first time the Memoirs [Wspomnienia] of the Bishop of Vilnius written in his native Polish were published in 1900 in the newspaper „Czas”, and in the same year 1900 (or in early 1901) the „Czas” publishing house issued them as a book with a press run of 150 copies. In the Memoirs there are interesting details from the history of the Piarist order, about the situation of the Roman Catholic Church in the lands of the former Polish-Lithuanian Commonwealth that after its collapse fell to the Russian Empire, and the literary and intellectual realities of life in Vilnius. The twenty years of exile are described very succinctly and the life in Krakow after returning from exile is not even mentioned at all. The paper reconstructs the path of the Vilnius Bishop’s memoirs from manuscript to printing at the beginning of the 20th c. While uncovering the circumstances of the writing and publishing of the Memoirs, it was determined that in the collections of the National Museum in Krakow since 1917 is stored not the manuscript of Krasiński ‘s memoirs, but its editorial version with fragments of the autograph. It is assumed that the original memoirs have not survived. Stanisław Estreicher (1869–1939), then a professor at the Jagiellonian University in Krakow and a contributor to the newspaper „Czas”, edited the manuscript. It is clear that part of Krasiński’s Memoirs were among the manuscripts transferred from the Polish Museum in Rapperswil to the National Library in Warsaw in 1927. The annotation of the former Krasiński manuscript in Rapperswil lets one declare that among them was the part of the bishop’s memoirs about his years spent in exile. The preparer of the Krasiński Memoirs for publication in 1900 Stanisław Estreicher did not know anything about the Krasiński ‘s memoirs manuscript in Rapperswil. When and how the Krasiński manuscripts arrived in the Rapperswil museum is unclear. The manuscript of Krasiński’s memoirs handed over to Warsaw in the 1920s ended up in the collections of the National Library destroyed during the war. There are no data that would suggest that the latter manuscript (or its copy) could be found in the future. The genesis of the memoirs of Vilnius Bishop Krasiński, the history of the manuscript’s preservation and its preparation for publication hide more than one riddle.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 297-316
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytet Wileński wobec beneficjów kościelnych. Marcin Poczobut-Odlanicki SJ (1728–1810) na urzędzie proboszcza oniksztyńskiego
Vilnius University and church benefices: Marcin Poczobut-Odlanicki SJ (1728–1810) as the Anykščiai parish priest
Autorzy:
Prašmantaitė, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076256.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
Cesarski Uniwersytet Wileński
Marcin Poczobut-Odlanicki
beneficja kościelne
parafia oniksztyńska
Imperial University of Vilnius
church benefices
Anykščiai parish
Opis:
The author presents the problems faced by Vilnius University when, as a result of a reform carried out in the Russian Empire at the beginning of the 19th century, it received 10 benefices from the Roman Catholic Diocese of Vilnius. The article is based on a case study of Marcin Poczobut-Odlanicki, a professor at Vilnius University and the parish priest of Anykščiai. On the basis of the sources and the findings of historians to date, the author puts forward the contention that the problems that Poczobut had to deal with as the administrator of church benefices contributed to making the university aware of the legal, organisational and financial issues related to their possession as well as influenced the modification of the originally adopted model of managing them carried out by the university.
Źródło:
Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2020, 57; 151-173
0080-4754
Pojawia się w:
Rozprawy z Dziejów Oświaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Impediti Bishops of the Vilnius Diocese in the Russian Empire Period: A Case of Bishop Adam Stanisław Krasiński
Biskupi impediti diecezji wileńskiej w okresie porozbiorowym: przypadek bpa Adama Stanisława Krasińskiego
Autorzy:
Prašmantaitė, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11347085.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Vilnius diocese
Bishop Adam Stanisław Krasiński
Russian Empire
impediti bishops
diecezja wileńska
bp Adam Stanisław Krasiński
Imperium Rosyjskie
biskupi impediti
Opis:
Following the partition of the Polish-Lithuanian Commonwealth, the Vilnius diocese, together with the Samogitian diocese, found itself under the direct supervision of the Russian Empire. It was the intention of lay authorities that the Catholic Church should be governed according to the same principles as the Orthodox Church, which enjoyed the status of the national church in the Russian Empire. Disobedience frequently became a pretext to remove the disloyal hierarch from power over the diocese. This phenomenon became a real plague in the Vilnius diocese. Under the pretext of disloyalty, lay authorities prevented three bishops ordinary of the Vilnius diocese: Adam Stanisław Krasiński (1863), Karol Hryniewiecki (1885), Eduard von Ropp (1907) from performing their duties, exiling the hierarchs. Based on the literature of the subject and analysis of sources, the article presents the history of the removal of Bishop Krasiński from the episcopal throne. His stance during the January Uprising was a pretext to remove the bishop from the Vilnius diocese. The analysis led to the conclusion that Bishop Krasiński’s stance towards the uprising was in accordance with the statement of the Holy See. However, faced with the requirements of the Russian officials, he did not relent and refused to issue a public circular condemning the uprising. Bishop Krasiński was alien to servile obedience towards imperial authorities. The exile to Vyatka (called Kirov since 1934) in inland Russia was  he price he paid for his personal dignity and the dignity of his office of the bishop of the Roman Catholic diocese. Bishop Krasiński was released from his exile in 1883. However, the analysis does not confirm the currently prevalent view that he resigned from his office of his own initiative. It was determined that the idea of Krasiński’s letter to the Pope with the request to accept the bishop’s resignation from the office of the head of the Vilnius diocese originated in the Ministry of Internal Affairs in 1877. The Russian government adeptly used the case of the exiled bishop in their negotiations with the Holy See. The fate of the Vilnius bishop was sealed in one of the articles of a preliminary agreement from 1880 between the Russian Empire and the Holy See. Bishop Krasiński’s dismissal from the office of the head of the Vilnius diocese and his exile was in line with the policy of the Russian government towards the Roman Catholic Church.
W skutku rozbiorów Rzeczypospolitej diecezja wileńska razem ze żmudzkąokazała się pod bezpośrednią egidą władz Imperium Rosyjskiego. Władzom świeckim zależało na tym, żeby Kościół katolicki był rządzony na takich samych zasadach jak i Kościół prawosławny, który w Imperium Rosyjskim miał rangę Kościoła państwowego. Brak lojalności nieraz stawało się pretekstem do odsunięcia nielojalnego hierarchy od rządów diecezją. Zjawisko to stało się istną plagą w diecezji wileńskiej. Pod pretekstem braku lojalności władze świeckie przez zesłanie pozbawiły możliwości pełnienia swoich obowiązków trzech biskupów ordynariuszów diecezji wileńskiej: Adama Stanisława Krasińskiego (1863), Karola Hryniewieckiego (1885) i Eduarda von Roppa (1907). Na podstawie literatury przedmiotu i analizy źródeł została przedstawiona w artykule historia usunięcia z tronu biskupiego bpa Krasińskiego. Pretekstem do odsunięcia bpa Krasińskiego od kanonicznie zleconych rządów diecezją wileńską stała się jego postawa w czasie powstania styczniowego. Przeprowadzona analiza pozwala wnioskować, że bp Krasiński trzymał się pozycji nakreślonej wówczas przez Stolicą Apostolską wobec powstania. Wymaganiom urzędników imperialnych władz lokalnych jednak nie uległ i nie wydał okólnika do ludu potępiającego powstanie. Służalcza uległość wobec władz imperialnych była bp. Krasińskiemu obca. Za poczucie godności własnej i piastowanego urzędu pasterza diecezji Kościoła rzymskokatolickiego bp. Krasiński zapłacił zesłaniem w głąb Imperium Rosyjskiego, do Wiatki (od r. 1934 Kirow). Bp Krasiński został zwolniony z zesłania w 1883 r. Przeprowadzona analiza nie potwierdza dominującego jak dotąd w historiografii poglądu, że bp Krasiński zrzekł się urzędu biskupiego ze własnej inicjatywy. Ustalono, że idea listownego zwrócenia się bpa Krasińskiego do Ojca Świętego z prośbą o przyjęcie jego rezygnacji z rządów diecezją wileńską, powstała w ministerstwie spraw wewnętrznych Rosji w 1877 r. Rząd imperialny po mistrzowsku wykorzystał przypadek przebywającego na zesłaniu bpa Krasińskiego w czasie pertraktacji ze Stolicą Apostolską. Los biskupa wileńskiego został określony w jednym z artykułów wstępnej umowy z roku 1880 między Imperium Rosyjskim a Stolicą Apostolską. Pozbawienie bpa Krasińskiego mitry pasterza diecezji wileńskiej, jak i jego zesłanie, leżało w planach polityki rządu Imperium Rosyjskiego, prowadzonej względem Kościoła rzymskokatolickiego.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2020, 26, 2; 69-95
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies