- Tytuł:
-
Ocena wpływu zmiany próbobiorcy na niepewność związaną z opróbowaniem w monitoringu wód podziemnych
Estimation of sampler influence on uncertainty associated with sampling in groundwater monitoring - Autorzy:
-
Kmiecik, E.
Podgórni, K. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2063221.pdf
- Data publikacji:
- 2009
- Wydawca:
- Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
- Tematy:
-
monitoring wód podziemnych
ocena stanu chemicznego
niepewność związana z opróbowaniem
groundwater monitoring
chemical status assessment
sampling uncertainty - Opis:
-
Dyrektywy Unii Europejskiej RDW (2000) oraz DWP (2006) nakładają na państwa członkowskie konieczność oszacowania niepewności (poziomu ufności) i dokładności, również związanych z procesem opróbowania, otrzymanych w ramach monitoringu wyników. W niniejszej pracy dokonano oceny wpływu zmiany próbobiorcy na niepewność związaną z opróbowaniem. W tym celu wykonano dwie serie opróbowania wód podziemnych ze zdroju Królewskiego w Krakowie. Dwóch próbobiorców (J i K) pobierało w taki sam sposób próbki kontrolne (normalne i dublowane), które następnie były analizowane w tym samym laboratorium za pomocą takiej samej metody (PN-EN ISO 17294-2:2006, PN-EN ISO 17294-1:2007). Laboratorium ma wdrożony system jakości zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Oszacowanie niepewności całkowitej i jej składowych przeprowadzono oddzielnie dla każdego próbobiorcy. Szczegółowej analizie poddano wyniki oznaczeń żelaza (granica oznaczalności żelaza metodą ICP-MS wynosi 0.01 mg/1). W celu identyfikacji obserwacji odstających wykorzystano wykres rozrzutu oraz karty: rozstępu i różnic (NORDTEST, 2006). Do obliczenia wariancji całkowitej, udziałów wariancji geochemicznej, opróbowania i analitycznej oraz niepewności standardowej (u), rozszerzonej (U) i względnej (U') wykorzystano program ROBAN. W obu przypadkach (seria J i K) dominuje wariancja geochemiczna. Niepewność związana z opróbowaniem wynosi dla serii J 13% (przy średniej zawartości żelaza w analizowanych próbkach 775,69 micro/g/1), a niepewność całkowita 50,42%. (f391,10 micro/g/I). W przypadku serii K, niepewność związana z opróbowaniem ma mniejszą wartość - 4% (przy średniej zawartości żelaza 890,18 micro/g/1), podobnie jak niepewność całkowita - 30,32% (f269,90 micro/g/1). W obu przypadkach oszacowana dla stężeń żelaza ze zdroju Królewskiego w Krakowie niepewność całkowita nie będzie wpływać na ocenę stanu chemicznego.
According to European Union directives (RDW, 2000; DWP, 2006) the identification and determination of uncertainty - also this associated with sampling, preservation and transport of samples - is an important part of the overall groundwater monitoring effort. In this work, the influence of sampler on the uncertainty estimation is taken into account. Two independent people (sampler J and K) were taken normal and duplicate samples from Królewski spring using the same sampling protocols. The same analytical method was used - ICP-MS (PN-EN ISO 17294-2:2006, PN-EN ISO 17294-1:2007). All samples were analyzed in hydrogeochemical laboratory which has implement extensive quality assurance and analytical quality control programs. Calculation of uncertainty and its components for this two operators has been shown in details for iron, Fe (limit of determination: 0.01 mg/1). To identificate the outliers, scatter plot, chart of differences and range chart were used (according to NORDTEST, 2006). To calculate the total variance separated into three parts (geochemical, sampling and analytical variance), standard (u), expanded (U) and relative (U') uncertainty for each of these components, ROBAN software was used. In both sampling capaigns the geochemical variance is dominating in the monitored well. For J campaign, sampling uncertainty amounts 13% (with average iron concentration 775.69 žg/1) and total uncertainty is 50.42%. (f 391.10 micro/g/1). For K campaign, sampling uncertainty is smaller - 4% (with average iron concentration 890.18 micro/g/1) and total uncertainty too - 30.32% (f 269.90 micro/g/1). In both cases, estimated total uncertainty has not influence on estimation of groundwater chemical status of Królewski spring. - Źródło:
-
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 253-260
0867-6143 - Pojawia się w:
- Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł