Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Pejda, Katarzyna" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Samodoskonalenie xiu shen – naśladownictwo wzoru osobowego junzi w Analektach
Self-Cultivation Xiu Shen—Imitation of Personal Model Junzi in Analects
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879583.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Konfucjusz
Analekta
samodoskonalenie
xiao – miłość synowska
de – cnota
norma li
etykieta
rytuał
Confucius
Analects
self-cultivation
xiao – filial piety
de – virtue
norm li
etiquette
ritual
Opis:
Artykuł prezentuje, wyrażone w tekście Analektów i przypisywane Konfucjuszowi poglądy dotyczące samorozwoju moralnego, który prowadził do osiągnięcia idealnego stanu moralnego junzi. Pierwsza część tekstu zawiera także analizę dwóch pojęć: de – cnoty oraz xiao – posłuszeństwa. Według autorki obydwa koncepty są punktem wyjścia rozwoju osoby moralnej opisanej w Analektach. De – cnota – to cecha wrodzona, którą otrzymuje człowiek od nieba (tian), podczas gdy xiao – posłuszeństwo wobec rodziców, starszych i przełożonych – to zachowanie wpojone podczas wczesnych etapów edukacji moralnej.  W dalszej części omówione zostały trzy etapy samodoskonalenia, które polega w dużej mierze na przyswajaniu i postępowaniu zgodnie z normami obyczajowymi li. Pierwszy etap polega na postępowaniu zgodnie z normami li, bez żadnych możliwości odstępstw od nich. Kolejny etap dopuszcza drobne odstępstwa od postępowania zgodnego z normami li, etap końcowy zaś to osiągniecie statusu junzi – ideału moralnego, dla którego normy li nie stanowią już ograniczenia, ponieważ stają się częścią naturalnego postępowania.
The following paper presents Confucius’ view on self-cultivation. The paper also contains analysis of two concepts: de  – virtue and xiao – filial piety. The author argues that those two concepts are basis for moral development as described in Analects. De is inborn, given by tian (heaven) whilst xiao, obedience towards parents and relatives, is aquired by proper education. Furher, the paper outlines three stages of self-cultivation which, in Analects, is learing how to behave morally and according to norms li . First stage of cultivation means that one follows li without any alteration, second stage – one can apply them knownig that some changes can be made. The third stage – junzi stage means that norms li no longer limit a moral person. Junzi follows them because it is his ren nature.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 9; 91-118
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konfucjuszowskie doświadczenie sacrum – analiza wybranych pojęć w tekście Analektów
Confucius’ Experience of Sacrum: Analysis of Selected Concepts in the Text of Analects
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1883242.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Konfucjusz
Analekta
sacrum
niebo tian
naturalny porządek dao
to
co pod niebem tianxia
mandat nieba tianming
rytuał li
Confucius
Analects
sacred
heaven tian
natural order dao
what under heaven tianxia
the mandate of heaven tianming
ritual li
Opis:
Artykuł zawiera analizę wybranych pojęć Analektów Konfucjusza w kontekście zachodniego pojęcia sacrum. Pomimo różnic kulturowych i pozornie świeckiego charakteru filozofii Konfucjusza, pojęcia Analektów takie jak: niebo (tian), mandat nieba (tianming), to, co pod niebem (tianxia), los (ming), naturalny porządk (dao) and rytuał (li) można zinterpretować jako tworzące sferę oraz doświadczenie sacrum. Ludzie żyjący w ówczesnym chińskim świecie (tianxia) starali się odwzorowywać porządek nieba (tian) na ziemi. Sferę sacrum, w rozumieniu konfucjuszowskim, stanowił, odtwarzany przez ludzi w społeczeństwie, naturalny ład dao. Człowiek mógł doświadczyć sacrum poprzez udział w rytuałach li.
The paper discusses the realm of sacred in Confucius’ Analects, on the basis of western sacred-profane dichotomy. It contains analysis of following concepts: heaven (tian), order of heaven (tianming), under heaven (tianxia), fate (ming), natural order (dao) and ritual (li). The author argues that some features of above-mentioned concepts could be described as sacred in spite of cultural differences and the general view that Confucius’ thought was mainly perceived as agnostic at best and that they constitute symbolic space that is sacred in a specific Confucian way. The feeling of being associated with what is sacred emerges from taking part in rituals and maintaining a natural order dao according to heaven’s instructions tianming.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 9; 115-131
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constructing a Moral Person in the Analects 論語 and Mengzi 孟子
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791126.pdf
Data publikacji:
2020-10-08
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia chińska
teoria moralna
etyka
zachowanie moralne
filozofia Konfucjusza
myśl Mencjusza
Chinese philosophy
moral theory
ethics
moral behaviour
Confucius’ philosophy
Mencius’ thought
Opis:
Budowanie osoby moralnej w Analektach 論語 i Mengzi 孟子 We wczesnej filozofii chińskiej koncepcja wyjątkowej jednostki oddzielonej od świata zewnętrznego nie ma ufundowania ontologicznego. Każda osoba jest otwartą, współzależną konstrukcją, której wyjątkowość można tylko osiągnąć, nie można jej darować. Osoba to nieokreślony zakres i miejsce doświadczeń, wyrażone poprzez określone role i relacje. W tym artykule jest analizowane rozumienie osoby w myśli konfucjańskiej i menciańskiej. Zgodnie z filozofią Konfucjusza junzi 君子 żyje w swoim statusie, dopóki utrzymuje relacje ren 仁 i wykazuje odpowiednie emocje związane z ren. Autorka twierdzi, że w Analektach ren jest pojęciem związanym z terminami shu 恕, zhong 忠, yi 義 i li 禮. Ren można interpretować jako idealną interakcję, która zaczyna się od zdecydowanej reakcji na drugiego człowieka. Reakcja empatyczna, wraz z zhong – poczuciem obowiązku, jest podstawą do zastosowania sytuacyjnej normy moralnej yi i spełnienia jej zgodnie z li – normą społeczną. Zachowanie ren jest inne dla każdego człowieka w danej sytuacji. Trzeba się go nauczyć i praktykować w procesie samodoskonalenia, xiushen 修身. Teoria moralna Mencjusza jest bardziej złożona i koncentruje się na ludzkiej naturze i jej cechach. Zgodnie z tym ludzką naturą jest shan 善, powszechnie tłumaczone jako „to, co dobre”, ponieważ każda osoba ma cztery skłonności – emocje do rozwijania ren, yi, li i zhi 智. Ren może być uważane za cnotę – nie jest wrodzone, ale musi zostać osiągnięte i trzeba się go nauczyć. Inną umiejętnością wymaganą od mędrca było zrozumienie, że każda sytuacja jest wyjątkowa i że jest właściwy czas na zastosowanie różnych norm – shizhong 詩中. Myśl Mencjusza nie jest po prostu etyką cnoty – duże znaczenie mają w niej również czynniki sytuacyjne. Moralne zachowanie menciańskie jest złożone: nie tylko wymaga głębokiego zrozumienia siebie i drugiego, ale także wykorzystania wszystkich zmysłów, wrażliwości i kreatywności, aby poradzić sobie z każdą sytuacją w inny sposób. Mędrzec lub osoba, która chce się nim stać, musi obserwować, słuchać, czuć i rozumieć każdą osobę i każdą sytuację. Kultywacja moralna w myśli Mengzi jest także kultywacją ciała qi 氣 (wigoru lub energii). Właściwie kultywowana qi staje się haoran zhi qi 浩然之氣 (przepełniona qi) i pozwala ciału na zhi 志 (wolę) podążania za swoim ren 仁 (sercem/umysłem).
In early Chinese philosophy, the concept of a unique individual separated from the outside world has no ontological basis. Every person is an open, interdependent construction, whose uniqueness can only be achieved and cannot be given. A person is an undetermined range and locus of experiences expressed through specific roles and relationships. In this article, the Author analyses such an understanding of the person in Confucian and Mencian thought. In Confucius’ philosophy, the junzi 君子 lives up to his status as long as he maintains ren 仁 relationships and displays proper emotions connected to ren. The author argues that, in the Analects, ren is a concept connected to the terms shu 恕, zhong 忠, yi 義 and li 禮. Ren may be interpreted as an ideal interaction that starts with an emphatic reaction towards another human being. Emphatic reactions, along with zhong—a sense of duty— is the basis for applying the situational moral norm yi and carrying it out according to li—the social norm. Ren behaviour is different for every person in every situation. It has to be learned and practised during the process of self-cultivation, xiushen 修身. Mencius’ moral theory is more complex, and concentrates on human nature and its features. According to this, human nature is shan 善, commonly translated as ‘good,’ because every person has four dispositions—emotions for developing ren, yi, li and zhi 智. Ren may be considered a virtue—it is not inborn, but has to be achieved and learned. Another skill required to be a sage was the understanding that every situation is unique, and that there is a right time to apply different norms—shizhong 詩中. Mencius’ thought is not simply an ethics of virtue, but it is also influenced by situational factors. Mencian moral behaviour is complex; not only does it require a deep understanding of oneself and the other, but also the use of all senses, sensitivity and creativity to deal with every situation in a different way. A sage, or a person who wants to become one, has to watch, listen, feel and understand every person and every situation. Moral cultivation in Mengzi’s thought is also a cultivation of the body’s qi 氣 (vigour or energy). Properly cultivated qi becomes haoran zhi qi 浩然之氣 (overflowing qi) and enables one’s body to have the zhi 志 (will) to follow its ren (heart/mind).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 9; 101-117
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najwyższa nauka Da xue 大學 — próba interpretacji tekstu w duchu wczesnego konfucjanizmu
Greatest Learning Da Xue 大學: Translation and Interpretation of the Text in the Light of Early Confucian Philosophy
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804767.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wczesny konfucjanizm; Da Xue; Najwyższa Nauka; moralność; utopia konfucjańska
early Confucianism; Da Xue; Great Learning; morality; confucian utopia
Opis:
Artykuł zawiera tłumaczenie klasycznego chińskiego tekstu Najwyższa Nauka Da Xue 大學 oraz interpretację ważnych pojęć, takich jak de 德 i gewu 格物. Da Xue jest częścią starożytnych chińskich tekstów Liji 禮記, ale reinterpretacja tekstu stała się później podstawą filozofii neokonfucjańskiej. Twierdzę, że Da Xue jest pragmatycznym podręcznikiem dla osoby, która najpierw sama chce się udoskonalić, a udoskonalony jest w stanie zmienić świat w utopijny konfucjanizm. Stąd wyrażenie gewu rozumiem nie jako „badać rzeczy”, aby zrozumieć li 理, ale „zrozumieć porządek rzeczy, które nadchodzą”.
The article contains translation of classical Chinese text Greatest Learning Da Xue 大學 and the interpretation of important terms such as de 德 and gewu 格物. Da Xue is a part of ancient Chinese texts Liji 禮記 but the reinterpretation of the text became later a basis of neo-confucian philosophy. I argue that Da Xue is a pragmatic manual for an individual who firstly wants to cultivate himself and being cultivated is able to change the world into confucian utopia. Hence the phrase gewu does not have a meaning of “investigating things” in order to understand li 理 but “understanding the order of things that come”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 9; 87-108
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zhong Yong – kilka uwag o znaczeniu i tłumaczeniu tytułu
Zhong Yong – A Few Remarks on the Meaning and Translation of the Title
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45676196.pdf
Data publikacji:
2021-12-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wczesna myśl konfucjańska
Zhong Yong
Doktryna Środka
samorozwój
konfucjańskie doświadczenie religijne
early Confucian thought
Doctrine of Mean
self developement
Confucian religious experience
Opis:
Przedstawiona w tekście analiza dotyczy ogólnej myśli wyrażonej w Zhong Yong. Skupia się także na zbadaniu znaczenia znaków zhong, yong oraz na znaczeniu frazy, którą tworzą. Starożytny tekst przedstawia idealne działanie natury i nieba (tian) oraz sposoby na ich odtworzenie w społeczeństwie ludzkim. Istotą właściwego działania, które umożliwia tworzenie się i transformację rzeczy, jest harmonijnie funcjonująca wielość (duo) rzeczy – to wzór postępowania dla ludzi, którzy w harmonijnie działającym społeczeństwie mogą stanowić trójnię z niebem i ziemią. Autorka tekstu odnosi się także do tradycyjnego i najczęściej stosowanego przekładu tytułu „Doktryna Środka / Doctrine of Mean”, uznając go za nieadekwatny nie tylko ze względu na pominięcie w przekładzie znaczenia znaku yong, lecz także ze względu na nieuzwglęnienie w nim relatywizmu, którym charakteryzowała się wczesna myśl konfucjańska.
Zhong Yong – one of the Four Books of Confucian philosophy – presents various and complicated concepts of early Chinese philosophy in the form of a guideline for people who aspire to become a sage. Zhong Yong’s ambiguity is obvious; not only the main idea of integrity or sincerity – cheng – but also the concepts of zhong and yong, which separately and together provide a perplexing problem for translators. The main aim of this article is to analyse the contents of these self-development guidelines, as well as to propose an interpretation of the two terms zhong and yong, and their meaning as a phrase. I argue that the traditional translation – the Doctrine of the Mean – is inaccurate, not only because it omits the meaning of yong, but because it also does not comply with the relativist- and context-oriented thought of Early Confucian masters.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 9; 47-63
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Xiao Jing 孝經 – wczesne znaczenie pojęcia xiao 孝 i tłumaczenie tekstu
Xiao Jing 孝經 – Early Meaning of Xiao 孝 and Translation of Text
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798458.pdf
Data publikacji:
2019-11-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Xiao Jing; Zengzi; Konfucjusz; konfucjańskie koncepcje etyczne; samorozwój; xiao; synowska pietas; ren; zachowanie wobec ludzi
Xiao Jing; Zengzi; Confucius; Confucian ethical concepts; self-developement; xiao; filial piety; ren; behaviour towards people
Opis:
Artykuł zawiera tłumaczenie na język polski klasycznego tekstu konfucjańskiego pt. Xiao Jing oraz analizę wczesnego znaczenia pojęcia xiao, zwykle tłumaczonego na angielski jako „filial piety”, czyli „synowska nabożność” lub „posłuszeństwo synowskie”. Osoba, która nauczyła się słuchać i opiekować się rodzicami, jest w stanie rozszerzyć to uczucie na innych poza rodziną. To sprawia, że xiao jest korzeniem ren, oznaczajacego przykładne zachowania wobec wszystkich ludzi. Dlatego uczenie się, jak zachowywać się zgodnie z xiao, jest pierwszym etapem konfucjańskiego samodoskonalenia. Xiao Jing, tradycyjnie przypisywane uczniowi Konfucjusza — Zengzi, zapewnia krótki, ale ważny wgląd w jedną z podstawowych konfucjańskich koncepcji etycznych.
The paper contains translation of Confucian classical text Xiao Jing into Polish with analysis of early meaning of xiao, usually translated into English as a “filial piety.” Loving and caring for one parents while they are alive and offer sacrifices after their death is the core meaning of xiao. A person who learnt to obey and care for parents is able to extend that feeling to others outside the family. That makes xiao the root of ren — an exemplary behaviour towards all people. Hence learning how to behave in xiao way is first stage of Confucian self-developement. Traditionally ascribed to Confucius’ student Zengzi, Xiao Jing provides short but important insight into one of Confucian core ethical concepts.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 9; 119-138
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Junzi 君子 jako wzór osobowy przedstawiony w Analektach i etos z tym wzorem związany
Junzi 君子 as a Personal Model Presented in the Analects and Ethos bound with This Model
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1883243.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Konfucjusz
Analekta
wzór osobowy
junzi
xiao ren
etos
Confucius
Analects
personal model
ethos
Opis:
Artykuł zawiera omówienie przedstawionego w Analektach Konfucjusza wzoru osobowego junzi oraz związanego z tym wzorem etosu. Wzór osobowy junzi w Analektach to człowiek, który jest odpowiedzialny za utrzymywanie naturalnego porządku dao w rodzinie, klanie oraz państwie poprzez praktykowanie właściwych relacji ren z innymi ludźmi. Pierwsza część artykułu to krótka analiza pojęcia ren oraz związanych z tym pojęciem miękkich cech społecznych, druga zaś to charakterystyka cech junzi oraz przeciwieństwa junzi – prostaka (xiao ren).
The following paper discusses concept of paradigmatic person junzi 君子 and ethos in Analects. Paradigmatic person junzi is an Confucian ideal man, responsible for maintaining dao in a family, social group and state by practicing a ren relations with other people hence helping them to build harmonious society. In the first part I shortly analyze what is ren and amiable virtues, in the second part I describe paradigmatic person’s most important features as well as junzi’s opposite xiao ren 小人 (small man) such as presented in Confucius’ Analects.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 9; 97-114
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies