Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Ionic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    The effect of ionic liquids with the tetrafluoroborate anion on terrestrial plants
    Autorzy:
    Biczak, R.
    Pawłowska, B.
    Tomczuk, K.
    Feder-Kubis, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/207364.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    ionic liquids
    tetrafluoroborate
    ciecz jonowa
    tetrafluoroboran
    Opis:
    Ionic liquids have attracted considerable interest as excellent alternatives to organic solvents to be used in homogeneous and biphasic processes. Ionic liquids are non-volatile, non-flammable and their “green” character has usually been justified with their negligible vapour pressure. However, the marketing of any chemical substance requires the determination of their impact on all elements of nature. Determination of the potential ecotoxicity of new chemical compounds is associated with conducting research on the effects of those compounds on the growth and development of selected organism. The phytotoxic properties of chiral ionic salts with the alkylimidazolium cation and the tetrafluoroborate anion were assessed for selected weeds popular in Poland: gallant soldier (Galinsoga parviflora Cav.), white goosefoot (Chenopodium album L.) and common sorrel (Rumex acetosa L.). It was found that 3-alkyl-1-[(1R,2S,5R)-(–)-menthoxymethyl]imidazolium tetrafluoroborates – ([C8-Im-Men][BF4]) and ([C9-Im-Men][BF4]) were low toxic to plants. A higher toxicity to terrestrial plants was characterized by ([C11-Im-Men][BF4]). The toxicity effect of compounds depended non only on the length of the alkyl chain in the function group but also on the concentration of the used compound and the type of plant which was sprayed with the tested compound.
    Źródło:
    Environment Protection Engineering; 2017, 43, 2; 41-52
    0324-8828
    Pojawia się w:
    Environment Protection Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Response of Soil Phosphatases to Three Different Ionic Liquids With Hexafluorophosphate Anion
    Autorzy:
    Telesiński, A.
    Śnioszek, M.
    Biczak, R.
    Pawłowska, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/123035.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    ionic liquids
    soil
    phosphomonoesterases
    phosphotriesterase
    inorganic pyrophosphatase
    resistance index
    Opis:
    The aim of this study was to determine the effect of three different ionic liquids (ILs): 1-butyl-1-methylpyrrolidynium hexafluorophosphate [Pyrrol][PF6], 1-butyl-1-methylpiperydynium hexafluorophosphate [Piper][PF6] and 1-butyl-4-methylopirydynium hexafluorophosphate [Piryd][PF6] on phosphatase activities in soil. The pot experiment was carried out on loamy sand (Corg content 9.0 g/kg) with spring barley as a tested plant. The ILs was used at the dosages of 0, 1, 10, 50, 100, 400, 700 and 1000 mg/kg dry matter (DM). On day 14, soil samples were collected and activities of alkaline phosphomonoesterase, acid phosphomonoesterase, phosphotriesterase and inorganic pyrophosphatase were determined. Based on the analysis of the effect measure η2 by variance analysis – ANOVA – the percentage shares of all variable factors affecting the activity of phosphatases were also defined. Obtained results showed that the application of different dosages of all ILs caused mainly non-significant changes in phosphatase activity. Changes in activity of phosphatases were often not dependent on IL dosages. The most sensitive for ILs were both phosphomonoesterases. The type of ILs had the highest percentage participation in formation of acid phosphomonoesterase activity, while dosages of ILs affected mainly alkaline phosphomonoesterase and phosphotriesterase activities.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2017, 18, 2; 86-91
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania fitotoksyczności fosfoniowych cieczy jonowych
    Determination of phytotoxicity of phosphonium ionic liquids
    Autorzy:
    Pawłowska, B.
    Bachowska, B.
    Bałczewski, P.
    Biczak, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/103560.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    ciecze jonowe
    toksyczność
    lądowe rośliny wyższe
    chloroza
    nekroza
    ionic liquids
    toxicity
    land superior plants
    chlorosis
    necrosis
    Opis:
    Ciecze jonowe to bardzo interesująca grupa związków, które dzięki swoim właściwościom fizykochemicznym są wykorzystywane w wielu dziedzinach przemysłu chemicznego, m.in. katalizie i biokatalizie, ekstrakcji i separacji, elektrochemii, a także w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym i biotechnologii, a badania nad ich coraz szerszym wykorzystaniem ciągle trwają [1-3].Wzrastające zainteresowanie branży przemysłowej cieczami jonowymi prowadzi do szybkiego wzrostu produkcji i praktycznego wykorzystania cieczy jonowych, co z kolei skutkuje przedostaniem się tych substancji do środowisk naturalnych. W literaturze naukowej pojawiają się zatem prace traktujące o oddziaływaniu cieczy jonowych na wzrost i rozwój roślin w wyższych [4, 5]. W niniejszej pracy określono toksyczne oddziaływanie dla roślin wyższych wybranych jodków fosfoniowych. W przeprowadzonych badaniach wykorzystano popularne w Polsce gatunki chwastów – żółtlicę drobnokwiatową, komosę białą oraz szczaw zwyczajny. Jako wskaźnik właściwości fitotoksycznych wybranych jodków fosfoniowych posłużyła ocena wizualna wszystkich uszkodzeń badanych gatunków roślin, , takich jak zahamowanie wzrostu, nekroza i chloroza, zasychanie, czego odzwierciedleniem są wykonane zdjęcia cyfrowe roślin doświadczalnych.
    Ionic liquids are a very interesting group of compounds which, due to its physical and chemical properties are used in many areas of the chemical industry, among others, catalysis and biocatalysis, extraction and separation, electrochemistry, as well as in the pharmaceutical, food and biotechnology, and research into their greater use is still going on [1-3]. The growing interest in ionic liquids industry, leads to a rapid increase in production and practical use of ionic liquids, which in turn results in penetration of these substances in natural environments. In the scientific literature there is therefore the work of dealing with the impact of ionic liquids on the growth and development of higher plants [4,5]. In this work, the toxic effect for higher plants selected phosphonium iodide. The present study used popular in Poland weed species -gallant soldier (Galinsoga parviflora Cav.), goosefoot (Chenopodium album L.), sorrel (Rumex acetosa L.) As an indicator of phytotoxic properties of selected phosphonium iodide was used visual assessment of all lesions examined plant species, such as growth inhibition, necrosis and chlorosis, which is reflected drying out are made digital images of experimental plants.
    Źródło:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2014, T. 2; 239-251
    2300-5343
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Toksyczność imidazoliowych cieczy jonowych z anionem zawierającym fluor dla wybranych gatunków chwastów
    Toxicity of imidazolium ionic liquids with the anion containing fluorine for some weed species
    Autorzy:
    Biczak, R.
    Pawłowska, B.
    Telesiński, A.
    Stręk, M.
    Płatkowski, M.
    Śnioszek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/127468.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    toksyczność
    właściwości chwastobójcze
    ciecze jonowe
    barwniki fotosyntetyczne
    sucha masa
    toxicity
    herbicidal properties
    ionic liquids
    photosynthetic pigments
    dry weight
    Opis:
    Jednymi z najbardziej rozpowszechnionych i najczęściej badanych cieczy jonowych są imidazoliowe ciecze jonowe. Część z tych związków, tj. heksafluorofosforany czy tetrafluoroborany, zawiera w swej budowie fluor, który może wykazywać bardzo niekorzystny wpływ na środowisko. Ze względu na duże zainteresowanie tymi związkami niezbędne jest określenie ich wpływu na środowisko, w tym na różne gatunki roślin wyższych. Roślinami szeroko rozpowszechnionymi na całym świecie są chwasty. W niniejszej pracy dokonano oceny wpływu tetrafluoroboranu 1-butylo-2,3-dimetyloimidazoliowego [BMMIM][BF4] i heksafluorofosforanu 1-butylo-2,3-dimetyloimidazoliowego [BMMIM][PF6], zastosowanych w formie oprysku, na trzy popularne gatunki chwastów: żółtlicę drobnokwiatową (Galinsoga parviflora Cav.), szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.) oraz komosę białą (Chenopodium album L.). W wyniku przeprowadzonych badań okazało się, że [BMMIM][PF6] najsilniejsze działanie wykazywał w stosunku do roślin komosy białej, natomiast rośliną najbardziej wrażliwą na działanie [BMMIM][BF4] okazał się szczaw zwyczajny. Żółtlica drobnokwiatowa była rośliną o największej tolerancji na badane ciecze jonowe. ILs powodowały inhibicję wzrostu roślin i ich korzeni, wzrost zawartości suchej masy oraz spadek zawartości barwników asymilacyjnych w liściach badanych chwastów. Wszystkie zaobserwowane zmiany w dużym stopniu były uzależnione od zastosowanego stężenia cieczy jonowych.
    One of the most common and most studied of ionic liquids are imidazolium ionic liquids. Some of these compounds, i.e. hexafluorophosphates or tetrafluoroborates contains fluorine in their structure which may have a negative impact on the environment. Because of so much interest in these compounds it is necessary to determine their impact on the environment including various species of higher plants. Plants widely distributed around the world are weeds. In this paper we attempt to assess the impact of 1-butyl-2,3-dimethylimidazolium tetrafluoroborate [BMMIM][BF4], and 1-butyl-2,3-dimethylimidazolium hexafluorophosphate [BMMIM][PF6] applied as sprays on three popular weed species: gallant soldier (Galinsoga parviflora Cav.), common sorrel (Rumex acetosa L.) and white goosefoot (Chenopodium album L.). The studies found that [BMMIM][PF6] showed the strongest activity in relation to plant white goosefoot, while the plant most susceptible to the [BMMIM][BF4] proved to be a common sorrel. Plant the most resistant to the tested compounds was galant soldier. Investigated ILs resulted in inhibition of plant growth and root growth of the dry weight content and a decrease in the assimilation pigments in the leaves studied weeds. All observed changes were largely dependent on the concentration of the compound.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 2; 595-605
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inhibicja wzrostu i stres oksydacyjny w roślinach pod wpływem chiralnej imidazoliowej cieczy jonowej z anionem tetrafluoroboranowym
    Growth inhibition and oxidative stress in plants under the influence of chiral imidazolium ionic liquid with tetrafluoroborate anion
    Autorzy:
    Biczak, R.
    Pawłowska, B.
    Feder-Kubis, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203923.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    chiralne ciecze jonowe
    fitotoksyczność
    inhibicja wzrostu
    barwniki asymilacyjne
    stres oksydacyjny
    chiral ionic liquids
    phytotoxicity
    growth inhibition
    photosynthetic pigments
    oxidative stress
    Opis:
    Ciecze jonowe to związki chemiczne, które dzięki swoim pożądanym właściwościom budzą duże zainteresowanie wśród naukowców i przedstawicieli przemysłu. Skutkuje to komercyjnym stosowaniem tych związków, co z kolei na pewno doprowadzi do skażenia nimi gleb stanowiących podstawę wegetacji roślin. W niniejszej pracy określono oddziaływanie chiralnej imidazoliowej cieczy jonowej (CIL), zawierającej naturalny komponent terpenowy ‒ mentol ‒ mianowicie: tetrafluoroboranu 3-[1R,2S,5R-(‒)-mentoksymetylo]-1-metyloimidazoliowego [Im-Men][BF4] na wzrost oraz rozwój siewek jęczmienia jarego i rzodkiewki zwyczajnej. Zastosowana CIL charakteryzowała się toksycznością dla obu roślin, co przejawiało się skracaniem długości części nadziemnych roślin, ich korzeni oraz spadkiem plonu świeżej masy. Użyty w eksperymencie wazonowym [Im-Men][BF4] prowadził ponadto do spadku zawartości wszystkich barwników asymilacyjnych w siewkach jęczmienia jarego i liściach rzodkiewki zwyczajnej, co znalazło odzwierciedlenie we wspomnianym już spadku plonu. Ponadto, zmiany zawartości dialdehydu malonowego (MDA) i nadtlenku wodoru (H2O2) oraz aktywności enzymów antyoksydacyjnych takich, jak: dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), katalaza (CAT) i peroksydaza (POD) świadczyć mogą o występowaniu stresu oksydacyjnego w obu roślinach.
    Ionic liquids (ILs) constitute a large group of chemical substances, which, thanks to their desirable properties, still attract attention of scientists and representatives of industry. This results in commercial use of these compounds, what will doubtlessly lead to soil contamination with these substances and formation of soil ‒ the basis of plant vegetation. The present paper researches the influence of chiral imidazolium ionic liquid (CIL), containing a natural component of the terpene ‒ menthol: 3-[1R,2S,5R-(‒)-menthoxymethyl]-1-methylimidazolium tetrafluoroborate [Im-Men][BF4] on the growth and the development of spring barley and common radish. The used CIL was toxic for both plants, what resulted in shortening of the plant stem and root length and decrease in fresh weight yield. [Im-Men][BF4] used in the pot experiment led to a decrease of all photosynthetic pigments content in spring barley seedlings and common radish leaves, what reflected on the mentioned yield level. Furthermore, changes in contents of malondialdehyde (MDA) and hydrogen peroxide (H2O2) and the activity of antioxidant enzymes, i.e. superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT) and peroxidase (POD) may indicate the occurrence of oxidative stress in both plants.
    Źródło:
    Chemistry, Environment, Biotechnology; 2016, 19; 35-45
    2083-7097
    Pojawia się w:
    Chemistry, Environment, Biotechnology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phytotoxicity of Ionic Liquid Containing Phosphorus Atom
    Fitotoksyczność cieczy jonowej zawierającej atom fosforu
    Autorzy:
    Biczak, R.
    Pawłowska, B.
    Bałczewski, P.
    Bachowska, B.
    Herman, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/388279.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    ionic liquids
    phytotoxicity
    land superior plants
    spring barley
    common radish
    yield
    dry weight
    chlorosis
    necrosis
    ciecze jonowe
    fitotoksyczność
    lądowe rośliny wyższe
    jęczmień
    rzodkiewka
    plon
    sucha masa
    chloroza
    nekroza
    Opis:
    Ionic liquids are low melting which have been accepted as new generation of polar solvents and catalysts. These compounds are non-volatile, non-flammable and their “green” character has usually been justified with their negligible vapor pressure. However, the marketing of any chemical substance, requires the determination of their impact on all the elements of nature. Determination of the potential ecotoxicity of new chemical compounds associated with the conduct of research on the effects of those compounds on the growth and development of selected organism. In the present work, the influence of triphenyl-n-pentylphosphonium iodide, introduced to the soil on germination and early stages of growth and development of superior plants was investigated using the plant growth test based on the OECD/OECD 208/2006. In this test, the seeds of selected species of land superior plants – spring barley (Hordeum vulgare) and common radish (Raphanus sativus L. subvar. radicula Pers.) were planted in pots containing soil to which a test chemical compound had been added and in pots with control soil. To evaluate the phytotoxicity of the triphenyl-n-pentylphosphonium iodide, the germination and (dry and fresh) weight of control plant seedlings were determined and compared with the germination and (dry and fresh) weight of the seedlings of plants grown in the soil with appropriate amounts of the test chemicals added. The visual assessment of any types of damage to the test species, such as growth inhibition, chlorosis and necrosis, based on the obtained results determined the size of the LOEC and the NOEC.
    Ciecze jonowe mające niskie temperatury topnienia zostały zakwalifikowane do nowej generacji polarnych rozpuszczalników organicznych i katalizatorów. Związki te są nielotne, niepalne, a ich „zielony” charakter jest związany z nieznacznym ciśnieniem par. Jednakże wprowadzenie do obrotu jakichkolwiek substancji chemicznych wymaga określenia ich wpływu na wszystkie elementy przyrody. Oznaczenie potencjalnej ekotoksyczności nowych związków chemicznych wiąże się z prowadzeniem badań dotyczących oddziaływania tych substancji na wzrost i rozwój wybranych organizmów. W przedstawionej pracy wpływ jodku trifenylo-n-pentylofosfoniowego wprowadzonego do gleby w różnych stężeniach, na wschody i wczesne stadia wzrostu i rozwoju roślin wyższych określono w badaniach fitotoksyczności w oparciu o przewodnik OECD/OCDE 208/2006. W przeprowadzonym eksperymencie nasiona wybranych gatunków lądowych roślin wyższych – jęczmienia jarego (Hordeum vulgare) i rzodkiewki zwyczajnej (Raphanus sativus L. subvar. radicula Pers.) wysiano do wazonów zawierających glebę, do której dodano badany związek chemiczny i do wazonów zawierających glebę kontrolną. Oceniając fitotoksyczność jodku trifenylo-n-pentylofosfoniowego, określono i porównano wschody i masę (suchą i zieloną) pędów roślin kontrolnych ze wschodami i masą (suchą i zieloną) pędów roślin rosnących na glebie, do której wprowadzono odpowiednie ilości związku. Dokonano ponadto oceny wizualnej wszystkich uszkodzeń badanych gatunków roślin, takich jak zahamowanie wzrostu, nekroza i chloroza oraz na podstawie otrzymanych wyników określono wielkości LOEC i NOEC.
    Źródło:
    Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 6; 621-630
    1898-6188
    2084-4530
    Pojawia się w:
    Ecological Chemistry and Engineering. A
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fitotoksyczność cieczy jonowej, pochodnej imidazolu
    Phytotoxicity of ionic liquid, a derivative of imidazole
    Autorzy:
    Biczak, R.
    Bałczewski, P.
    Pawłowska, B.
    Herman, B.
    Rychter, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/127363.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    ciecze jonowe
    fitotoksyczność
    lądowe rośliny wyższe
    jęczmień
    rzodkiewka
    plon
    sucha masa
    chloroza
    nekroza
    ionic liquids
    phytotoxicity
    land superior plants
    spring barley
    common radish
    yield
    dry mass
    chlorosis
    necrosis
    Opis:
    Ciecze jonowe cieszą się obecnie znacznym zainteresowaniem jako doskonała alternatywa dla rozpuszczalników organicznych, które mogą być wykorzystane w chemicznych procesach jednorodnych i wielofazowych. Związki te są nielotne, niepalne, a ich „zielony” charakter jest związany z nieznacznym ciśnieniem par. Jednakże wprowadzenie do obrotu jakichkolwiek substancji chemicznych wymaga określenia ich wpływu na wszystkie elementy przyrody. Oznaczenie potencjalnej ekotoksyczności nowych związków chemicznych wiąże się z prowadzeniem badań dotyczących oddziaływania tych substancji na wzrost i rozwój wybranych organizmów. W przedstawionej pracy określono wpływ dimetylofosforanu 1-etylo-3-metyloimidazoliowego, wprowadzonego do gleby, na wschody i wczesne stadia wzrostu i rozwoju roślin wyższych, zgodnie z normą ISO-11269-2:1995. W przeprowadzonym eksperymencie nasiona wybranych gatunków lądowych roślin wyższych - jęczmienia jarego (Hordeum vulgare) i rzodkiewki zwyczajnej (Raphanus sativus L. subvar. radicula Pers.) wysiano do wazonów zawierających glebę, do której dodano badanego związku chemicznego i do wazonów zawierających glebę kontrolną. Przez cały okres prowadzenia badań utrzymywano optymalne warunki wzrostu i rozwoju dla wybranych gatunków roślin. Oceniając fitotoksyczność dimetylofosforanu 1-etylo-3-metyloimidazoliowego, określono i porównano wschody i masę (suchą i zieloną) pędów roślin kontrolnych ze wschodami i masą (suchą i zieloną) pędów roślin rosnących na glebie, do której wprowadzono odpowiednie ilości tego związku. Dokonano również oceny wizualnej wszystkich uszkodzeń badanych gatunków roślin, takich jak zahamowanie wzrostu, zmiany chloro- i nekrotyczne.
    Ionic liquids have attracted considerable interest as excellent alternatives to organic solvents for use in homogeneous and biphasic processes. Ionic liquids are non-volatile, non-flammable and their “green” character has usually been justified with their negligible vapor pressure. However, the marketing of any chemical substance, requires the determination of their impact on all the elements of nature. Determination of the potential ecotoxicity of new chemical compounds associated with the conduct of research on the effects of those compounds on the growth and development of selected organism. In the present work, the influence of 1-ethyl-3-methylimidazolium dimethyl phosphate, introduced to the soil on germination and early stages of growth and development of superior plants was investigated using the plant growth test based on the ISO-11269-2:1995 International Standard. In this test, the seeds of selected species of land superior plants - spring barley (Hordeum vulgare) and common radish (Raphanus sativus L. subvar. radicula Pers.) were planted in pots containing soil to which a test chemical compound had been added and in pots with control soil. Optimum conditions for growth and development of the selected plant species were maintained for the duration of the experiment. To evaluate the phytotoxicity of the applied concentrations of the 1-ethyl-3-methylimidazolium dimethyl phosphate, the germination and (dry and fresh) mass of control plant seedlings were determined and compared with the germination and (dry and fresh) mass of the seedlings of plants grown in the soil with appropriate amounts of the test chemicals added. The visual assessment of any types of damage to the test species, such as growth inhibition, chlorosis and necrosis, was also carried out.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 1; 183-191
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies