- Tytuł:
- The evolution of late Ediacaran riverine-estuarine system in the Lublin-Podlasie slope of the East European Craton, southeastern Poland
- Autorzy:
- Pacześna, J.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1182491.pdf
- Data publikacji:
- 2010
- Wydawca:
- Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
- Tematy:
-
sedymentologia
stratygrafia sekwencji
równia aluwialna
estuarium
późny ediakar
wczesny dolny kambr
kraton wschodnioeuropejski
południowo-wschodnia Polska
sedimentology
sequence stratigraphy
alluvial plain
estuary
Late Ediacaran
early Lower Cambrian
East European Craton
south-eastern Poland - Opis:
- Na podstawie zdefiniowania asocjacji facjalnych i systemów depozycyjnych oraz przedstawienia ram wydzieleń wysokorozdzielczej stratygrafii sekwencji sformułowano model rozwoju i destrukcji późnoediakarskiego systemu fluwialno-estuariowego, rozprzestrzenionego w obniżeniu podlaskim i lubelskim skłonie kratonu wschodnioeuropejskiego. Wyróżniono dwie grupy systemów depozycyjnych - aluwialne i estuariowe oraz system otwartego wybrzeża. System aluwialny był początkowo reprezentowany w północno-wschodnich i zachodnich depocentrach synryftowych przez stożki aluwialne. Dystalne części stożków były obszarami depozycji fluwialnej. Duże, piaskodenne rzeki roztokowe spływały poprzecznie do osi basenu sedymentacyjnego. W końcowych stadiach ewolucji basenu aluwialnego wyrównanie topografii ryftowej i wzrost tempa subsydencji w jego południowo-wschodniej części spowodowały rozwój rzek systemu anastomozującego. Spływały one wzdłuż osi basenu z północy na południe. Zmiana rodzaju przepływu rzek roztokowych z okresowego we wczesnych etapach rozwoju basenu aluwialnego na ciągły w późniejszych stadiach, rozwój równi zalewowych rzek systemu anastomozującego i zmiana koloru osadów akumulowanych przez rzeki świadczą o zmianie klimatu suchego, pustynnego na bardziej wilgotny, umiarkowany. Późnoediakarska sukcesja silikoklastyczna basenu lubelskiego jest zapisem transgresywnego etapu ewolucji estuarium. Jej przebieg odzwierciedla pięć kolejnych parasekwencji budujących transgresywny ciąg systemowy. W najwcześniejszych etapach rozwoju estuarium lubelskie miało charakter mieszany, falowo-pływowy. W fazie maksymalnego rozwoju, w miarę znaczącego wzrostu oddziaływania pływów, było to makropływowe, hypersynchroniczne estuarium o kominowej geometrii. Na przełomie ediakaru i kambru wraz z rozwojem ciągu systemowego wysokiego stanu względnego poziomu morza rozpoczął się regres i stopniowa likwidacja estuarium lubelskiego, które przekształciło się w estuarium o mieszanej energii falowo-pływowej i następnie w otwarte wybrzeże z udziałem falowania.
- Źródło:
-
Polish Geological Institute Special Papers; 2010, 27; 1-96
1507-9791 - Pojawia się w:
- Polish Geological Institute Special Papers
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł