Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Polszczyzna" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-3 z 3
Tytuł:
Czym jest i co zawiera „Słownik mówionej polszczyzny pónocnokresowej”
What is ”A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland” and what does it include?
Autorzy:
Grek-Pabisowa, Iryda
Biesiadowska-Magdziarz, Beata
Jankowiak, Mirosław
Ostrówka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965799.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dictionary
headword
meaning
Polish borderland dialects
hasło słownikowe
podhasło
polszczyzna północnokresowa
słownik
znaczenie
Opis:
A regional variety of the Polish language of the north-eastern borderland in both oral and written forms has been functioning in Belarus, Lithuania and Latvia (former Polish Livonia) for several centuries. In 2000, The Team for Research on the Polish Language of the North-Eastern Borderland of the Institute of Slavic Studies of PAS came up with an idea of creating A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland. First, publications containing patterns of the Polish language, credibly recorded, were collected. There were more and more new studies, and the material was enriched with many new lexemes as well as their new variants or better exemplifications. Therefore, the lexical collection continued and was completed in 2012. At the same time the team researchers carried out excerpting from earlier texts, choosing examples, searching for parallel forms of lexemes, blending the material in dictionary units, i.e. establishing the form of a dictionary entry. In this way the corpus of the dictionary was written, following a formula created by the team. The article presents methodology of creating the Dictionary, its material basis, short description of lexical items included and the content of an entry.
Regionalna odmiana polszczyzny północnokresowej w postaci języka mówionego i pisanego funkcjonowała na obszarze Białorusi, Litwy i Łotwy (dawne Inflanty Polskie) od kilku wieków. W roku 2000 w Zespole Badań Polszczyzny Północnokresowej IS PAN powstał pomysł opracowania Słownika mówionej polszczyzny północnokresowej. Przez pierwsze lata wyszukiwano i gromadzono publikacje zawierające zarejestrowane w sposób wiarygodny wzorce mowy polskiej na interesującym nas terenie. Nowych opracowań stale przybywało, materiał powiększał się o nowe leksemy lub ich nowe postaci czy lepszą egzemplifikację. Dlatego też uzupełnianie zbioru leksykalnego zamknięto datą publikacji wydanych w roku 2012. Równolegle z uzupełnieniami pochodzącymi z nowo pojawiających się prac prowadzono ekscerpcję z tekstów wcześniejszych, dobór przykładów, wyszukiwanie paralelnych postaci leksemów i scalanie materiałów w jednostki słownikowe, czyli ustalanie postaci hasła. W ten sposób powstał korpus Słownika, który opracowywano według ułożonej przez zespół formuły. Artykuł przedstawia metodologię tworzenia Słownika, jego podstawę materiałową, krótką charakterystykę leksyki, którą zawiera oraz zawartość artykułu hasłowego.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2014, 49; 277-301
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakres wpływów wschodniosłowiańskich w polszczyźnie północnokresowej – wpływy białoruskie
East Slavonic influences in the Northern Borderland Polish language – Belarusian influences
Autorzy:
Grek-Pabisowa, Iryda
Ostrówka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594236.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
język polski
polszczyzna północnokresowa
zapożyczenia
białorutenizmy
Polish language
north borderlands Polish language
borrowings
Belarusianisms
Opis:
W artykule została przedstawiona krótka historia kształtowania się języka polskiego na obszarze dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, czyli na terenach dzisiejszej Białorusi, Litwy i południowo-wschodniej części Łotwy – Łatgalii (dawne Inflanty Polskie). W związku z tym, iż język polski pozostawał tam w stałym kontakcie z językami białoruskim, litewskim, później także rosyjskim, na przestrzeni wieków ustaliły się w nim liczne cechy zaczerpnięte właśnie z tych kodów. Najstarsze i najliczniejsze są lituanizmy i białorutenizmy. Artykuł zawiera przegląd najbardziej typowych cech białoruskich z zakresu fonetyki, fleksji, słowotwórstwa, składni i leksyki. Zostały one zestawione w postaci tabel, co dało możliwość pokazania ich obecności (lub braku) w sposób chronologiczny i terytorialny: w polszczyźnie wileńskiej zbadanej przez H. Turską przed II wojną światową, w polszczyźnie kowieńskiej opracowanej przez H. Karaś na przełomie XX i XXI wieku oraz na pozostałym obszarze w oparciu o materiał zebrany w Słowniku mówionej polszczyzny północnokresowej. Wymienione zostały zapożyczenia białoruskie regularnie występujące w polszczyźnie północnokresowej, recesywne oraz te, które wyszły z użycia wraz z zanikiem oznaczanych przez nie desygnatów.
This paper briefly presents the formation of the Polish language in the area formerly known as Grand Duchy of Lithuania, today’s Belarus, Lithuania and South-Eastern Latvia – Latgale, the former Polish Livonia. Due to the constant interaction between Polish, Belarusian, Lithuanian and later Russian languages, over the centuries numerous features were derived from the original language codes and adopted by the Polish language code. The oldest and most numerous are Lithuanisms and Belarusianisms. The article presents an overview of the most typical Belarusian features in phonetics, inflection, word-formation, syntax and lexis. These features are presented in a series of tables showing their presence (or lack thereof) in the chronological and territorial cross-section based on the Vilnius Polish language examined by H. Turska before the Second World War, the Kaunas Polish language developed by H. Karaś at the turn of the 20th and 21st century and the Dictionary of the Polish Spoken Language for the features occurring in the remaining territories of the country. Furthermore, the article quotes Belarusian borrowings regularly appearing in Northern Borderlands Polish, recessive borrowings and words that have fallen out of use with the disappearance of designations.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 141-161
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polszczyzna północnokresowa – podsumowanie badań
Northern Kresy Polish – a Summary of Research
Autorzy:
Golachowska, Ewa
Ostrówka, Małgorzata
Sawaniewska-Mochowa, Zofia
Zielińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38585970.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
polszczyzna północnokresowa
geneza
zróżnicowanie terytorialne i społeczne
stan badań
Northern Kresy Polish
origins
territorial and social differentiation
state of research
Opis:
This article presents a concise overview of research on the Northern Kresy variety of the Polish language (polszczyzna północnokresowa). There is extensive literature on the subject, but there is still no comprehensive bibliography which would accurately document the rich legacy of several generations of researchers working in this field of study. Northern Kresy Polish is a variety of the Polish language which formed in the historical Slavic-Baltic borderland, mainly as a result of the processes of Polonisation of the local population. Contacts between various ethnolinguistic communities resulted in significant social and territorial diversity of Northern Kresy Polish in the seventeenth and eighteenth centuries. The differences between its variants consist mainly in the frequency of features and the scale of influence of local languages and dialects on the grammatical system and vocabulary of Polish. Nevertheless, it is possible to identify a set of constitutive features of Northern Kresy Polish which function throughout its entire geographical area. Currently, Northern Kresy Polish is defined as the language of the Polish minority in Belarus, Lithuania and Latvia. It is apparent that the Polish language in all of these countries is in decline.
Niniejszy artykuł przedstawia w sposób syntetyczny dotychczasowe badania na temat północnokresowej odmiany języka polskiego. Powstała już na ten temat obszerna literatura, ale ciągle brakuje pełnej bibliografii przedmiotu porządkującej bogaty dorobek kilku pokoleń badaczy. Polszczyzna północnokresowa to odmiana języka polskiego ukształtowana na historycznym pograniczu słowiańsko-bałtyckim. O jej powstaniu zadecydowały przede wszystkim procesy polonizacyjne miejscowej ludności. Kontakty z różnymi wspólnotami etniczno-językowymi sprawiły, że polszczyzna północnokresowa już w wieku XVII i XVIII wykazywała duże zróżnicowanie pod względem społecznym i terytorialnym. Różnice te polegają głównie na frekwencji cech i skali wpływów języków i dialektów miejscowych na system gramatyczny i słownictwo polszczyzny. Mimo to można wykazać zestaw cech konstytutywnych dla polszczyzny północnokresowej funkcjonujących na całym jej obszarze geograficznym. Aktualnie polszczyzna północnokresowa jest definiowana jako język polskiej mniejszości na Białorusi, Litwie i Łotwie. We wszystkich tych krajach widoczna jest tendencja do zaniku języka polskiego.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-3 z 3

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies