- Tytuł:
-
Katafatyczny kod prawa
Cataphatic code of law - Autorzy:
- Nowak-Far, Artur
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/693460.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Tematy:
-
cathaphacity of law
legislation
policy of law
legislative modelling
legislative techniques
legal language
heuristics
katafatyczność
jakość legislacji
prawodawstwo
język prawa
heurystyka - Opis:
-
‘Understandability’ or ‘simplicity’ of law are plausible terms which should not be used in a more rigorous assessment of the quality of any legal regulation due to the fact that they are rather intuitive. Instead, another qualifier, namely cataphacity, should be used.
Cataphacity denotes a recourse to a legal code which effectively lowers transactional costs normally associated with the decoding of legal norms from legislative provisions borne by those to whom these norms are primarily addressed. Thus, cataphatic legislative practice requires that the level of cataphacity (or, alternatively, the threshold of cataphacity) and the cognitive competence of primary users of a given piece of law be adequately matched with each other. This match also implies a prior identification of the relevant pragmatic model within which legal norms are to intervene.
As a result, cataphacity is a gradable variable which is dependent on the level of aspiration of law-makers and their own judgment of legal cognitive abilities of those to whom the law pertains. High cataphatic thresholds create significant cognitive barriers, whereas low ones make law accessible, since law is then expressed in a simple, plain and, therefore, widely understandable language.
However, low cataphatic thresholds are rarely associated with good legislative practices. The very substance of regulation may be complex. So may be the pragmatic model of legislation. Also, the existing framework of legal norms may require quite a high degree of regulatory rigidity, also in terms of semantics and syntax used in legislative codes. Moreover, circumstances ofregulation may be such that they require of law-makers adoption of a more active approach where they would have to make a recourse to the authoritative nature of a legal language capable of inducing a desired level of cataphacity (i.e. to impel a certain level of cognitive competence). Suchan activity would then result in the reduction of impact of natural rules of communication in law compliance and law enforcement settings.
„Zrozumiałość” czy „prostota” prawa nie są w pełni przydatnymi kategoriami naukowej oceny jakości prawa. Są one bowiem określeniami intuicyjnymi. Lepiej jest w tym zakresie używać innej kategorii: badać, czy prawo jest „katafatyczne”. Katafatyczność jest osiągana poprzez takie metody legislacji (kodowania tekstów prawnych), które skutecznie obniżają transakcyjny koszt dekodowania z nich norm prawnych przez bezpośrednich adresatów właśnie tych norm. Prawidłowe techniki w tym zakresie powinny zapewnić dostosowanie poziomu katafatyczności (innymi słowy, wyznaczenia jej progu) do kognicyjnych kompetencji pierwszorzędnych użytkowników danej regulacji prawnej. Takie podejście implikuje konieczność uprzedniej identyfikacji właściwego modelu pragmatycznego, w ramach którego dane normy prawne zawarte w regulacji mają funkcję interwencyjną. Katafatyczność jest zmienną stopniowalną, zależną od poziomu aspiracji prawodawcy oraz od jego własnego osądu dotyczącego odnoszących się do prawa kompetencji kognicyjnych tych podmiotów, których owo prawo dotyczy. Wysoki próg katafatyczności (czyli niski jej poziom) stwarza poważne bariery kognicyjne. Ich obniżenie następuje wtedy, gdy prawo posługuje się konstrukcjami prostymi, nieskomplikowanymi, formułowanymi prostym językiem. Niski próg katafatyczności nie powinien być zawsze traktowany jako wyznacznik dobrej regulacji prawnej. Skomplikowanie samej materii regulacyjnej, jak również modelu pragmatycznego, który miałby być jej kanwą, może wręcz wykluczać prostotę regulacji. Poziom skomplikowania kodu prawnego zawyża także to, że nowe regulacje muszą zachowywać takie reguły składniowe i semantyczne, które pozwalają na zachowanie ich kompatybilności z regulacjami zastanymi w systemie prawa. Okoliczności regulacji mogą także decydować o tym, że wręcz celowe będzie wykorzystanie przez prawodawcę autorytatywnej natury języka prawnego, który ma zdolność indukowania określonego poziomu katafatycznośći (tj. wymuszenia określonego poziomu kompetencji kognicyjnej adresatów). Tego rodzaju uwarunkowania i działania redukują wpływ naturalnych reguł komunikacji w procesie stosowania prawa. - Źródło:
-
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 3; 5-21
0035-9629
2543-9170 - Pojawia się w:
- Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł