Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "RATIONALITY" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Siateczkowy model rozwoju nauki a struktura racjonalnego działania
The Reticulated Model of Scientifi c Change and the Structure of Rational Action
Autorzy:
Michalska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577750.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
PHILOSOPHY OF SCIENCE
RATIONALITY
Opis:
In the paper I put to analysis the reticulated model of scientific change, introduced by Larry Laudan in his Science and Values, aiming at reconstruction of the concept of rationality it presupposes. In elaborating on the model's structure I draw on Jurgen Habermas' s theory of speech acts and discuss the concept of instrumental rationality. I argue that in the area of philosophy of science, the model heralds the demise of a classical ideal of rationality, based solely on the notion of justification of judgments. My claim is that reticulated model demands that the analytical paradigm, the scope of which remains confined to a semantic dimension of science, should be replaced with a properly understood instrumental model of rationality, displaying both semantic and pragmatic facet of cognition.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 1(187); 41-58
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od empiryzmu zorientowanego na cele do racjonalności kooperacyjnej.Uwagi na temat projektu filozoficznego Nicholasa Maxwella
FROM AIM ORIENTED EMPIRICISM TO COOPERATIVE RATIONALLY. REMARKS ON NICHOLAS MAXWELL’S PHILOSOPHICAL PROJECT
Autorzy:
Michalska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577262.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
AOE
RATIONALITY
REVOLUTION
SCIENTIFIC GROWTH
COMPREHENSIBILITY
Opis:
The paper examines the transition between Nicholas Maxwell’s philosophy of science, called Aim Oriented Empiricism (AOE), and the project of the revolution in the sciences and the arts advocated by him. The aim is to demonstrate that, contrary to what author seems to be convinced of, the former does not entail the latter. It is at the same time argued that the conception of science propounded by Maxwell has serious pragmatic consequences and marks out certain attitudes – AOE does indeed necessitate far-reaching institutional changes, yet these ought to be viewed as the results of rank-and-file initiatives and transformations as opposed to being construed as the upshot of attempted implementation of a philosophic design.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 3(189); 305-323
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka – dyskurs czy propaganda? „Kampania” Galileusza w świetle anarchizmu Feyerabenda oraz koncepcji działania komunikacyjnego Habermasa
Autorzy:
Michalska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437469.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
metoda naukowa
anarchizm metodologiczny
dyskurs
propaganda
racjonalność
scientific method
methodological anarchism
discourse
rationality
Opis:
W artykule kampania Galileusza na rzecz systemu Kopernikańskiego zostaje poddana analizie w kategoriach dwóch różnych schematów pojęciowych: anarchizmu metodologicznego Paula Feyerabenda oraz pragmatyki formalnej Jürgena Habermasa. Autor tekstu dowodzi, że Feyerabend zasadniczo miał słuszność broniąc pluralizmu w nauce, jednak posunął się zbyt daleko twierdząc, że przedsięwzięcie Galileusza zasługuje na miano propagandy. Ponieważ, jak wynika z przeprowadzonych analiz, ujęcie metody naukowej, przeciw któremu występuje Feyerabend, nie wyczerpuje pojęcia rozumu, konieczne jest zaproponowanie szerszej koncepcji racjonalności, pozwalającej na wyjaśnienie najważniejszych epizodów historii nauki. Korzystając z Habermasa koncepcji dyskursu, autor artykułu podejmuje próbę reinterpretacji projektu intelektualnego Galileusza i przedstawienia go jako doskonałego przykładu wszechstronnego wdrażania zasad rozumu
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2012, 2, 2; 377-396
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefana Amsterdamskiego pojęcie ideału wiedzy naukowej: w stronę nowej koncepcji podmiotu nauki
Stefan Amsterdamski’s Conception of Ideal of Scientific Knowledge: Towards a New Conception of the Subject of Science
Autorzy:
Michalska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343872.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
ideały nauki
racjonalność naukowa
historia nauki
Stefan Amsterdamski
podmiot nauki
ideals of science
scientific rationality
history of science
subject of science
Opis:
Koncepcja ideałów nauki była wkładem Stefana Amsterdamskiego do sporu na temat racjonalności naukowej. Przyjmując, iż metoda naukowa nie jest zjawiskiem ponadhistorycznym i że towarzyszą jej silne presupozycje normatywne, Amsterdamski staje po stronie Kuhna w jego dyskusji z Popperem oraz jego kontynuatorami i poplecznikami. W istotnym sensie Amsterdamski jest jednak Popperystą, jego intencją jest bowiem rozszerzenie zasięgu krytycznej dyskusji poprzez odniesienie analiz krytycznych do czegoś, co określa on nowożytnym ideałem nauki. Prace Amsterdamskiego, zwłaszcza omawiana w artykule monografia Między historią a metodą, są jednocześnie próbą zabezpieczenia statusu filozofii nauki jako instancji normatywnej w stosunku do ideałów nauki. Artykuł stanowi rekonstrukcję koncepcji Amsterdamskiego i zawiera analizę krytyczną relacji między celami, jakie Amsterdamski sobie stawiał, oraz metodami ich realizacji. Wskazuję na elementy, które wydają mi się w koncepcji ideałów nauki najbardziej problematyczne, sugerując alternatywne sformułowania podnoszonych przez Amsterdamskiego problemów. Wykazuję, iż koncepcja Amsterdamskiego upoważnia do podjęcia próby opracowania nowej koncepcji podmiotu nauki, która to koncepcja mogłaby dostarczyć odpowiednich wskazówek do krytyki nowożytnego ideału nauki.
The conception of ideals of science was Stefan Amsterdamski’s contribution to the dispute about scientific rationality. In assuming that scientific method is not an ahistorical phenomenon, and comes with rather strong normative pressupositions, Amsterdamski sides with Thomas Kuhn in his debate with Karl Popper and the latter’s followers and supporters. Essentially, however, Amsterdamski is a Popperian; he is intent on enlarging the scope of critical analysis by applying it to what he calls the modern ideal of science. His works, especially the monograph Pomiędzy historią a metodą [Between History and Method] are an attempt to safeguard the status of philosophy of science a normative instance with respect to ideals of science. In the paper I offer a reconstruction of Amsterdamski’s conception as well as scrutinize the relationship between his expressed philosophic goals and methods he employed in order to attain these goals. I indicate what I find most problematic in the concept of ideal of science and suggest an alternative view on the problems as raised by Amsterdamski. I argue that Amsterdamski’s work warrants an attempt at the formulation of a new conception of subject of science which would provide guidelines for a proper critique of modern science.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 251-274
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka i racjonalność na gruncie teorii działań komunikacyjnych
Science and Rationality in the Theory of Communicative Actions
Autorzy:
Michalska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342333.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
nauka
racjonalność
teoria działań komunikacyjnych
empiryczne warunki działania komunikacyjnego
trancendentalne warunki działania komunikacyjnego
science
rationality
theory of communicative action
empirical conditions of communicative action
transcendental conditions of communicative action
Opis:
Klasyczna filozofia nauki, której podstawowe założenia zostały na przestrzeni lat poddane surowej krytyce, pojmuje naukę jako medium i probierz racjonalności. Przy tym założeniu teoria nauki staje się teorią racjonalności. Teoria działań komunikacyjnych Jürgena Habermasa proponuje interesującą modyfikację tej klasycznej perspektywy. W tym ujęciu, pojęcie racjonalności jest szersze niż pojęcie nauki; racjonalność okazuje się niesprowadzalna do nauki w tym sensie, że nauka stanowi jeden z trzech filarów racjonalności. Oznacza to również, że nauka nie może być degradowana do poziomu racjonalności instrumentalnej. To ujęcie relacji między nauką a racjonalnością, które proponuje Habermasowska pragmatyka formalna, rzuca światło na jeden z najczęściej formułowanych pod adresem koncepcji Habermasa zarzutów, zgodnie z którym idea działań komunikacyjnych jest nierealistyczna. W odpowiedzi na ten zarzut zwracam uwagę na fakt, iż teoria działań komunikacyjnych wyznacza zbiór warunków empirycznych, które muszą być spełnione, aby działanie komunikacyjne było możliwe. Te warunki są wymagające, lecz nie nierealistyczne.
The “classical” philosophy of science, basic tenets of which have been subjected to severe criticism over the years, conceives of science as the medium and the touchstone of rationality. Based on this assumption, the theory of science is the theory of rationality. Habermas’ theory of communicative action offers an interesting switch to this classical perspective. In his account, the notion of rationality is wider than that of science: rationality is irreducible to science constituting only one of three pillars of rationality. It also means that science cannot be reduced to an instrumental form of rationality. This account of the relationship between science and rationality sheds a light on the most frequently formulated critical argument against Habermas’ theory, according to which the idea of communicative action is unrealistic. In my reply to that I argue that the theory of communicative actions determine a set of empirical conditions that must be met for a communicative action to be possible. These conditions are demanding, but hardly unrealistic.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 223-240
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies